Sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi

Arslan, Mehmet; TUYGAR, Şeyda Ferah

Sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi

Şeyda Ferah TUYGAR, (Balıkesir Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Anatomi AD, Balıkesir, Türkiye.)

Mehmet ARSLAN (Balıkesir Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı AD, Balıkesir,Türkiye.)

Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi

2 1

Yıl: 2015 Cilt: 6 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 59 - 66 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi

Öz:

Amaç: Bu çalışma bir üniversitenin sağlık hizmetleri meslek yüksekokulunda öğrenim gören öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını ve bu davranışları etkileyen demografik faktörleri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Materyal-Metot: Bu araştırma, tanımlayıcı tipte bir çalışmadır. Araştırmanın evrenini sağlık hizmetleri meslek yüksekokulunda öğrenim gören 152 öğrenci oluşturmuştur. Araştırma kapsamına alınan öğrencilerin 128'ine (%84.21) ulaşılmıştır. Öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını belirlemede, gerekli izinler alınarak, sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği (SYBDÖ) kullanılmıştır. Sosyodemografik özelliklerin yanı sıra sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını etkilediği düşünülen bazı faktörler ile ilgili soruların yer aldığı bir anket ve SYBDÖ uygulanmıştır. Verilerin analizi student t testi, tek yönlü varyans analizi ve Kruskal-Wallis H testi kullanılarak yapılmıştır.Bulgular: Öğrenciler kendini gerçekleştirme alt boyutundan en yüksek, fiziksel aktivite alt boyutundan en düşük puanı almışlardır. Ölçek genel puanı (126.52±18.93), alt boyutlar ise; sağlık sorumluluğu (22.82±5.43), fiziksel aktivite (10.72±3.33), beslenme (14.85±3.39), kendini gerçekleştirme (39.18±6.25), kişilerarası ilişkiler (20.70±3.75) ve stres yönetimi (18.26±3.43) puan olarak bulunmuştur. Araştırmada öğrencilerin SYBDÖ puanlarının program türüne, mezun oldukları lise türüne, kronik bir hastalığa sahip olmaya ve günlük ortalama uyku süresine göre değiştiği görülmüştür (p<0.05). Cinsiyete, sınıf düzeyine, sağlık düzeyine ve gelir getiren bir işte çalışma değişkenlerine göre ise öğrenciler arasında hiçbir boyutta farklılık belirlenmemiştir (p>0.05).Sonuç: Bu çalışmada öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları puanları orta düzeyde bulunmuştur. Öğrencilerin sağlıklı seçimler yapabilmeleri sağlanmalı, uygun sağlık eğitim girişimleri geliştirilmelidir. Sağlığı koruma ve geliştirme ile ilgili konulara eğitim müfredatı içinde daha fazla yer verilmelidir.

Anahtar Kelime:

Konular: Tıbbi İnformatik Eğitim, Eğitim Araştırmaları Temel Sağlık Hizmetleri Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri Hemşirelik

An investigation about the healthy life style behaviours of vocational school of health services students

Öz:

Objective: This research was carried out to determine the demographic characteristics effecting healthy life style behavior of the students at vocational school of health services.Material-Method: This study is a descriptive research. The study context included 152 students in vocational school of health services. 128 of students (84.21%) could be reached at the time of enrolment. The healthy life style behavior scale was used to measure healthy life style behaviors, after the necessary permitions obtained. Questions about sociodemographic characteristics, and some factors thought to be influential on healthy life style behaviours are asked, and the questionnaire of scale were applied. The data were analysed using student t- test, one-way analysis of variance and Kruskal-Wallis H test.Results: The total scores healthy life style behavior scale of students (126.52±18.93), the subscales of health responsibility (22.82±5.43), the subscales of physical activity (10.72±3.33), the subscales of nutrition (14.85±3.39), the subscales of self actualization (39.18±6.25), the subscales of interpersonal relationships (20.70±3.75) and the subscales of stress management (18.26±3.43) were found. The students performed the best in self actualization and the worst in physical activity. It was seen that students' scores of scale change according to their programs, type of graduated high schools, having a chronic illness and daily sleep time (p<0.05). No statistical significant differentiation determined between any aspects of the students and the variables of genders, class level, level of health, having a job (p>0.05).Conclusion: As a result, healthy life style behavior of students was generally found to be at moderate level in this study. Students should be empowered to make healthy choices, and appropriate health education interventions should be developed. The issues about health protection and health promotion should take place much more in education curriculas.

Anahtar Kelime:

Konular: Tıbbi İnformatik Eğitim, Eğitim Araştırmaları Temel Sağlık Hizmetleri Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri Hemşirelik

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Öz F. Sağlık Alanında Temel Kavramlar. Ankara: İmaj İç ve Dış Ticaret AŞ; 2004, s.12.
2. Tillet LA, Pender NJ. The Health Promotion. In Tomey MA, Alligood MR, eds. Nursing Theorist and Their Work. Mosby, St Louis Baltimore; 1998, s.529-535.
3. Pender NJ, Murdaug CL, Parsons MA. Health Promotion in Nursing Practice. 2002. http://www.nursing.umich.edu/ faculty/chart.gif, erişim tarihi: 10 Eylül 2014.
4. Esin MN. Sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeğinin Türkçe'ye uyarlanması. Hemşirelik Bülteni 1999; 2(45): 87- 96.
5. Damrosch S. General strategies for motivating people to change of their behavior. Nurs Clin North Am 1991; 26(4): 833-838.
6. Ottawa Charter for Health Promotion. WHO/HPR/ HEP/95.1. 17-21 Kasım 1986, Ottowa, Ontarino, Kanada. http://www.mecd.gob.es/dms-static/574eadc8-07b6-450fb5b2-085ff1e201c8/ottawacharterhp-pdf.pdf, erişim tarihi: 10 Eylül 2014.
7. Gözüm S, Bağ B. Etkin sağlık eğitiminde sosyal bilişsel öğrenme kuramının kullanımı. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 1998; 1(2): 32-43.
8. Spellbring AM. Nursings role in health promotion. Nurs Clin North Am 1991; 26(4): 805-815.
9. Pasinlioğlu T, Gözüm S. Birinci basamak sağlık hizmetlerinde çalışan sağlık personelinin sağlık davranışları. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 1998; 2(2): 60-68.
10. Lee RL, Yuen Loke A. Health-promoting behaviors and psychosocial well-being of university students in Hong Kong. Public Health Nurs 2005; 22(3): 209-220.
11. Brill JB. Lifestyle intervention strategies for the prevention and treatment of hypertension: A review. Am J Lifestyle Med 2011; 5(4): 346-360.
12. Cürcani M, Tan M, Özdelikara A. Hemşirelerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2010; 9(5): 487-492.
13. Karasar N. Bilimsel Araştırma Yöntemi. 11.baskı. Ankara: Nobel Yayıncılık. 2002; s.77.
14. Johnson JL. Ratner PA, Bottorff JL, Hayduk LA. An exploration of Pender's health promotion model using LISREL. Nurs Res 1993; 42(3): 132-138.
15. Bagwell MM. Bush HA. Improving health promotion for blue-collar workers. J Nurs Care Qual 2000; 14(4): 65-71.
16. Altun İ. Kocaeli'nde yaşayan halkın sağlıkla ilgili tutumlarına ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarına ilişkin bir çalışma. Sağlık ve Toplum 2002; 12(3): 41-51.
17. Ayaz S, Tezcan S, Akıncı F. Hemşirelik yüksekokulu öğrencilerinin sağlığı geliştirme davranışları. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2005; 9(2): 26- 34.
18. İlhan N, Batmaz M, Akhan LU. Üniversite öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2010; 3(3): 34-43.
19. Aksungur A, Göktaş B, Önder Ö, Cankul İ. Öğrencilerin sağlıklı yaşam davranışlarının değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Dikimevi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi 2011; 10(1): 1-12.
20. Cihangiroğlu Z, Deveci SE. Fırat Üniversitesi Elazığ Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve etkileyen faktörler. Fırat Tıp Dergisi 2011; 16(2): 78-83.
21. Geçgil E, Yıldız S. Adölesanlara yönelik beslenme ve stresle baş etme eğitiminin sağlığı geliştirmeye etkisi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2006; 10(2): 19-28.
22. Sertçelik E. Üniversiteli Gençlerin Sağlık Davranışlarının Belirlenmesi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi; 1999.
23. Yıldırım N. Üniversite Öğrencilerinin Bazı Sosyo Demografik Özelliklerinin Sağlıklı Yaşama Biçimi Davranışlarına Etkisi, Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi; 2005. 24. Esin N. Türk kadınlarının sağlık davranışlarının değerlendirilmesi. VI. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi Kitabı. Adana. 1998; s.52-58.
25. Sayan A, Erci B. Çalışan kadınların sağlığı geliştirici tutum ve davranışları ile özbakım gücü arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2001; 4(2): 11-19.
26. Güner İC, Demir F. Ameliyathane hemşirelerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2006; 9(3): 17-25.
27. Bakoğlu E, Yetkin A. Hipertansiyonlu hastaların özbakım gücünün değerlendirilmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2000; 4(1): 41-49.

APA	TUYGAR Ş, Arslan M (2015). Sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi. , 59 - 66.
Chicago	TUYGAR Şeyda Ferah,Arslan Mehmet Sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi. (2015): 59 - 66.
MLA	TUYGAR Şeyda Ferah,Arslan Mehmet Sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi. , 2015, ss.59 - 66.
AMA	TUYGAR Ş,Arslan M Sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi. . 2015; 59 - 66.
Vancouver	TUYGAR Ş,Arslan M Sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi. . 2015; 59 - 66.
IEEE	TUYGAR Ş,Arslan M "Sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi." , ss.59 - 66, 2015.
ISNAD	TUYGAR, Şeyda Ferah - Arslan, Mehmet. "Sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi". (2015), 59-66.

APA	TUYGAR Ş, Arslan M (2015). Sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(2), 59 - 66.
Chicago	TUYGAR Şeyda Ferah,Arslan Mehmet Sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 6, no.2 (2015): 59 - 66.
MLA	TUYGAR Şeyda Ferah,Arslan Mehmet Sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, vol.6, no.2, 2015, ss.59 - 66.
AMA	TUYGAR Ş,Arslan M Sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2015; 6(2): 59 - 66.
Vancouver	TUYGAR Ş,Arslan M Sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2015; 6(2): 59 - 66.
IEEE	TUYGAR Ş,Arslan M "Sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi." Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6, ss.59 - 66, 2015.
ISNAD	TUYGAR, Şeyda Ferah - Arslan, Mehmet. "Sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi". Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 6/2 (2015), 59-66.