Gıda Üreticisinin Sorumluluğu

Dilek BALİOĞLU (Sermaye Piyasası Kurulu Başuzmanı, Başkent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Özel Hukuk Doktora Öğrencisi.)
Başkent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi
18 0
Yıl: 2017 Cilt: 3 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 115 - 156 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Gıda Üreticisinin Sorumluluğu

Öz:
Gıda ve ilaç, eski çağlardan bu yana cezai ve idari yaptırımlar da getirilmek suretiyle düzenlenen alanlardır. Besinler fiziksel, kimyasal ve biyolojik olarak insan sağlığını tehdit eder hale gelebilmektedir. Genetik mühendisliği, yeni teknolojiler, gıda katkı maddeleri, kimyasal gübre ve veteriner ilaçları uygulamaları gibi çeşitli hususlar, gıda güvenliği riskleri oluşturmaktadır. Güvenli olmayan gıdalar, özellikle yenidoğanları, küçük çocukları, yaşlıları ve hastaları etkilemektedir. Belli başlı endüstri ülkelerinde, tüm üreticiler için düzenlemeler getiren ürün sorumluluğu yasalarının yanı sıra, belirli mamullerin (özellikle oyuncak, ilaç ve gıda maddeleri) üreticileri için özel düzenlemeler yapıldığı görülmektedir. Bu insan sağlığının kutsallığı ilkesinin kabulüdür.Türk hukukunda gıda üreticisinin sorumluluğunu özel olarak düzenleyen bir kanun yoktur. Üreticinin sorumluluğu ise, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve Ayıplı Malın Neden Olduğu Zararlardan Sorumluluk Hakkında Yönetmelik ile düzenlenmiştir. Gıda üreticisinin sorumluluğu konusu ise, genel anlamda üreticinin sorumluluğundan pek çok yönden farklılık göstermektedir.Bu çalışmada gıda üreticisinin özel hukuktan kaynaklanan sorumluluğu ele alınmış ve konuya ilişkin tartışmalar, yargı kararları ve mevzuat çerçevesinde bir zemine oturtulmaya çalışılmıştır
Anahtar Kelime:

Konular: Hukuk

Food Manufacturer Liability

Öz:
Food and medicine are areas that have been regulated since the ancient times by bringing criminal and administrative sanctions. Foods can become physically, chemically and biologically threatening human health. Various issues such as genetic engineering, new technologies, food additives, chemical fertilizers and veterinary medicines are food safety risks. Insecure foods are particularly affecting newborns, young children, elderly people and patients. In major industrial countries, regulations have been made for the producers of certain products (especially toys, drugs and foodstuffs), as well as the laws on product liability, which regulate all producers. This is the acceptance of the sanctity of human health.In Turkish law, neither a medicine code regulating the liability of medicine producer nor a product liability code regulating the liability of product is available. In the current system although there are attempts to find a solution within the framework of the debates under the scope of the TKHK (Consumer Protection Law), a satisfactory conclusion could not be reached. TKHK does not provide any supportive solutions in this quest for solution.In this study, legal liability of food producershas been investigated and tried to base on a ground within the framework of the debates, judicial decisions and legislation
Anahtar Kelime:

Konular: Hukuk
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Akçura-Karaman, Tuba, Üreticinin Ayıplı Ürünün Sebep Olduğu Zararlar Nedeniyle Üçüncü Kişilere Karşı Sorumluluğu, İstanbul, 2008.
  • Antalya, Gökhan, Sorumluluk Hukukunda Yeni Gelişmeler, MÜHFAD, C. 14, S. 4, Y. 2008, (s. 63-83).
  • Atabek, Reşat, İmalatçının Üçüncü Kişilere Karşı Sorumluluğu, BATİDER, Y. 1979, C. X, S. 1, (s. 159-175).
  • Atamer, Yeşim m., Yapımcının Sorumluluğu, Türk Hukukunun Avrupa Birliği Hukukuna Uyumu, Acquis Communa Alınması- (Açıklamalar, Değerlendirmeler, Öneriler), Proje Yöneticisi Ünal Tekinalp, İstanbul, 2001.
  • Eren, Fikret, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul, 2009.
  • Çınar, Ömer, “Avrupa Konseyinin 25.7.1985 Tarihli ve 85/374 sayılı Yönergesi” ve “Ayıplı Malın Neden Olduğu Zararlardan Sorumluluk Hakkında Yönetmelik” Hükümlerine Göre Ayıp Kavramı, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Y. 9, S. 18, Güz 2010, (s. 135-151).
  • Dalcı, Nurcihan, TBK m. 71 Bağlamında İlaç Üreticisinin Tehlike Sorumluluğu, TBB Dergisi, Y. 2014, S. 114, (s. 49-78).
  • Demirözü, Bediha,Türkiye ve Dünyada Gıda Denetimi ve Laboratuarlar, Gıda Mühendisliği Dergisi, (s. 19-25), http://www.gidamo.org.tr/resimler/ekler/7f7fb873eaf2952 _ek.pdf?dergi=19, (erişim tarihi: 8.4.2017).
  • Erlüle, Fulya, Yapımcının Sorumluluğu, MÜHFD-HAD, Y. 2008, C. 14, S. 4, (s. 303- 340).
  • Giray, Hatice/Soysal, Ahmet, Türkiye Gıda Güvenliği ve Mevzuatı, TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, Y. 2007, 6 (6), (485-490), http://docplayer.biz.tr/16245806-Turkiyede-gida-guvenligi-ve-mevzuati.html, (erişim tarihi: 9.04.2017).
  • Günergök, Özcan, Üreticinin Sorumluluğu Çerçevesinde Üreticinin Ürün Gözleme Yü- kümlülüğü, EÜHFD, Y. 2008, C. XII, S. 3-4, (s. 313-345).
  • Gürer, Betül, AB ve Türkiye’de Gıda Güvenilirliği Mevzuatı, Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü, TEPGE Bakış, Y. 2012, ISSN: 1303-8346, S. 14, N. 3.
  • Gürpınar, Damla, Biyogüvenlik Kanunu Çerçevesinde Hukuki Sorumluluk, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y. 2013, C. 15, Özel S., (s. 1067-1109).
  • Halaç, Eyüp, Gıda Kalitesi ve Gıda Mevzuatı ile İlgili Temel Kavramlar Işığında Türk ve AB Gıda Mevzuatının Karşılaştırılması, Akdeniz İİBF Dergisi (4), Y. 2002, (s. 107- 131).
  • Karaman, Tuba, Üreticinin Sorumluluğu, Sorumluluk ve Tazminat Hukuku Sempozyumu, Y. 2009, (s. 295-308).
  • Kaplan, İbrahim, İmalatçının Sorumluluğu Üzerine Düşünceler, BATİDER, Y. 1985, C. XIII, S. 1, (s. 137-140).
  • Kırca, Çiğdem, Ürün Sorumluluğu, Ankara, 2007.
  • Kısa-Ulaş, Seda, Avrupa Topluluk Hukukunda Tüketici Hakları ve Tüketicinin Korunması, Kemal Oğuzman’ın Anısına Armağan, İstanbul, 2000, (s. 1161-1193).
  • Kilit, Gökhan, Sorularla AB Gıda Güvenliği Politikası, İktisadi Kalkınma Vakfı Yayınları, Yayın No. 273, Y. 2014, s. 13-15.
  • Mettke, Thomas/ Çev. Ortan, Necip A., Gıda Hukukunun Gelişimi, AÜHFD, Y. 1979, C. 36, S. 1-4, (s. 227-247).
  • Özel, Çağlar, Tüketicinin Korunması Açısından Ayıplı Maldan Doğan Sorumluluk Kapsamında Yapımcının Sorumluluğu Sorunu, Prof. Dr. M. Kemal OĞUZMAN’ın Anısına Armağan, İstanbul, 2000, (s. 771-820).
  • Özsunay, Ergun, Türk Hukukunda Gerçek Bir Boşluk, Yapımcının Sorumluluğu, BATİ- DER, Y. 1979, C. X, S. 1, (s. 97-158).
  • Öztan, Bilge, İmalatçının Sorumluluğu, Ankara, 1982.
  • Paksoy, Meliha, Sermin/ Demir-Arslan, Gizem, Üreticinin TBK 71 Kapsamında Sorumlu Tutulması, İÜHFM, Y. 2013, C. LXXI, S. 2, (s. 299-316).
  • Petek, Hasan, İlaç Üreticisinin Hukukî Sorumluluğu, Ankara, 2009.
  • Serozan, Rona, Tüketiciyi Koruma Kanunu Değişikliğinin Artıları ve Eksileri, İÜHFM, Y. 2003, C. LX1, S. 1-2, (s. 339-356).
  • Tandoğan, Haluk, Tehlike Sorumluluğu Kavramı ve Türk Hukukunda Tehlike Sorumluluklarının Düzenlenmesi Sorunu, BATİDER, Y. 1979, C. X, S. 2, (s. 291-322).
  • Tarman, Zeynep Derya, Türk Hukukunda İmalatçının Sorumluluğuna Genel Bir Bakış, İÜHFM, Y. 2007, C. LXV, S. 2, (s. 299-326).
  • Tiryaki, Betül, Avrupa Konseyi’nin 25.7.1985 tarihli Direktifi’ne Göre Üreticinin Sorumluluğunun Şartları ve Tüketicinin Korunması Mevzuatı ile Mukayesesi, AÜHFD, Y. 2006, C. 55, S. 2, (s. 229-248).
  • Türker, Selman, Sağlık Düşüncesi ve Tıp Kültürü Dergisi, Y. 2011-2012, S. 21, (s. 34-37) http://www.sdplatform.com/Dergi/561/Turkiye-de-gida-guvenligi-ve-gidamevzuatinin-gelisim-sureci.aspx, (erişim tarihi: 10.4.2017).
  • Yıldırım, Fadıl, Genetiği Değiştirilmiş Ürünlerden Sorumluluk, Sorumluluk ve Tazminat Hukuku Sempozyumu, Y. 2009, (s. 233-262).
  • Yılmaz, Süleyman, Türk Borçlar Kanunu Tasarısında Sebep Sorumluluklarına İlişkin Yeni Hükümler, AÜHFD, 59 (3) 2010, (s. 551-578).
  • Dünya Ticaret Örgütü 2013 Dünya Ticaret Raporu, Genişletilmiş Özet, Ekonomi Bakanlığı, Y. 2013, http://www.iib.org.tr/files/downloads/PageFiles/%7B93984b9b-53a1-4dd4- a720-fbdbf72c110a%7D/Files/EK_DTO_%20Raporu.pdf, (erişim raporu: 10.04.2017).
  • Gıda Güvenilirliği Bilgi Formu, Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Bölge Ofisi, Bilgi Formu No: 399, Y. 2015, http://www.tarim.gov.tr/GKGM/Belgeler/Risk%20 De%C4%9Ferlendirme %20Hizmetleri/Tuketici_Bilgi_Kosesi/gida_guvenirliligi_brosur.pdf (erişim tarihi: 9.4.2017).
  • WHOtarafındanyayımlananRapor,http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/200046/1/ WHO_FOS_15.02_eng.pdf?ua=1, (erişim tarihi: 10.4.2017).
  • http://foodsecurityindex.eiu.com/Country/Details#Turkey, (erişim tarihi: 14.4.2017)
APA BALİOĞLU D (2017). Gıda Üreticisinin Sorumluluğu. , 115 - 156.
Chicago BALİOĞLU Dilek Gıda Üreticisinin Sorumluluğu. (2017): 115 - 156.
MLA BALİOĞLU Dilek Gıda Üreticisinin Sorumluluğu. , 2017, ss.115 - 156.
AMA BALİOĞLU D Gıda Üreticisinin Sorumluluğu. . 2017; 115 - 156.
Vancouver BALİOĞLU D Gıda Üreticisinin Sorumluluğu. . 2017; 115 - 156.
IEEE BALİOĞLU D "Gıda Üreticisinin Sorumluluğu." , ss.115 - 156, 2017.
ISNAD BALİOĞLU, Dilek. "Gıda Üreticisinin Sorumluluğu". (2017), 115-156.
APA BALİOĞLU D (2017). Gıda Üreticisinin Sorumluluğu. Başkent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 3(2), 115 - 156.
Chicago BALİOĞLU Dilek Gıda Üreticisinin Sorumluluğu. Başkent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 3, no.2 (2017): 115 - 156.
MLA BALİOĞLU Dilek Gıda Üreticisinin Sorumluluğu. Başkent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, vol.3, no.2, 2017, ss.115 - 156.
AMA BALİOĞLU D Gıda Üreticisinin Sorumluluğu. Başkent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2017; 3(2): 115 - 156.
Vancouver BALİOĞLU D Gıda Üreticisinin Sorumluluğu. Başkent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2017; 3(2): 115 - 156.
IEEE BALİOĞLU D "Gıda Üreticisinin Sorumluluğu." Başkent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 3, ss.115 - 156, 2017.
ISNAD BALİOĞLU, Dilek. "Gıda Üreticisinin Sorumluluğu". Başkent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 3/2 (2017), 115-156.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
25-04-2024 5:42

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları