Ölüm Kaygısı, Tinsellik, Dindarlık Eğilimi ve Varoluş Kaygısı Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi/

KARAIRMAK, Özlem; KURTULAN HALICI, Merve

Ölüm Kaygısı, Tinsellik, Dindarlık Eğilimi ve Varoluş Kaygısı Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi/

Merve KURTULAN HALICI, (Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi)

Özlem KARAIRMAK (Bahçeşehir Üniversitesi)

Spiritual Psychology and Counseling

31 6

Yıl: 2016 Cilt: 1 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 163 - 187 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Ölüm Kaygısı, Tinsellik, Dindarlık Eğilimi ve Varoluş Kaygısı Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi/

Öz:

Çalışmada kişilerin ölüm kaygılarının, tinsellik eğilimlerinin, varoluş kaygılarının ve dindarlık eğilimlerinin birbirleri ile ilişkileri ve bu dört değişkenin bazı demografik özelliklere göre farklılaşıp farklılaşmadığının ve değişkenlerin bireylerin yaşantılarına ilişkin bazı durumlara göre yordama gücünün incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu oluşturan 404 kişiden Kişisel Bilgi Formu, Ölüm Kaygısı Ölçeği, Varoluş Ölçeği, Dindarlık Eğilimi Ölçeği ve Tinsellik Ölçeği kullanılarak veri toplanmış ve sonuçlar değerlendirilmiştir. Araştırmanın amacı doğrultusunda ilişkisel tarama modeli ve betimsel yöntemler kullanılmış, katılımcılar çalışma grubu olarak isimlendirilmiştir. Erkeklerde ölüm kaygısının kızlara göre daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Diğer değişkenlerin cinsiyet bağlamında gruplararası farklılık göstermediği görülmüştür. Varoluş kaygısının dinî eğitim alma durumuna göre farklılaşmadığı, dinî eğitim alanların almayanlara göre daha fazla ölüm kaygısı yaşadıkları, tinsellik eğilimlerinin daha düşük olduğu ve dış güdümlü dindarlık eğiliminde oldukları saptanmıştır. İlişkisel analiz sonuçlarına göre ölüm kaygısı arttıkça varoluş kaygısının azaldığı, varoluş kaygısı azaldıkça tinsellik eğiliminin azaldığı, tinsellik eğilimi azaldıkça dış güdümlü dindarlık eğiliminin görüldüğü ve varoluş kaygısı azaldıkça yine dış güdümlü dindarlık eğilimi görüldüğü saptanmıştır. Ölüm kaygısı tinsellik ve dindarlık eğilimi varoluşsal kaygının anlamlı yordayıcıları olarak bulunmuştur. Çalışmanın sonuçları çerçevesinde ölüm kaygısı, varoluş kaygısı, dindarlık ve tinsellik gibi kavramlara ilişkin ilişkisel çalışmaların sayısının artırılması, dinî eğitimin niteliğinin daha kapsamlı bir çalışma olarak ele alınması önerilmektedir.

Anahtar Kelime:

Konular: Psikoloji

Examination of the Relationship among Death Anxiety, Spirituality, Religious Orientation and Existential Anxiety

Öz:

In this study, the associations among death anxiety, spiritual tendencies, existential anxiety, and religious tendencies were examined. In addition, this study investigated whether these variables changed with respect to demographic characteristics. The study group was composed of 404 university students. Data was collected by administering the personal demographic form, Death Anxiety Scale, Existential Scale, Religious Tendency Scale, and Spirituality Scale. In line with the purpose of the study, the relational screening model and descriptive methods have been used and participants are identified as study groups. Male participants scored significantly higher than female participants. Gender was not found to have an effect on the other variables. Existential anxiety did not differ within groups with respect to having a religious education. Participants who had received a religious education had higher death anxiety and less spiritual tendencies. Motivation for religious tendencies was found to be external. According to the results, death anxiety and existential anxiety are negatively correlated; existential anxiety and spiritual tendencies are positively correlated; and religious tendencies, which have externally motivations, and spiritual tendencies are negatively correlated. Death anxiety, spiritual tendencies, and religious tendencies predict existential anxiety. As suggestions, the number of studies that examine the associations among existential anxiety, religious tendencies, and spiritual tendencies should be increased, and the quality of religious education should be discussed in detail.

Anahtar Kelime:

Konular: Psikoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Allan, B., & Shearer, C. B. (2012). The scale for existential thinking. International Journal of Transpersonal Studies, 31(1), 21-37.
Allport, G. W., & Ross, J. M. (1967). Personal religious orientation and prejudice. Journal of Personality and Social Psychology, 5, 432-443.
Apaydın, H. (2010). Ruh sağlığı-din ilişkisi araştırmalarına bir bakış. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 10(2), 59-77.
Bahadır, A. (2002). İnsanın anlam arayışı ve din. İstanbul: İnsan Yayınları.
Baker, D. C. (2003). Studies of inner life: The impact of spirituality on quality of life. Quality of Life Research, 12(Suppl. 1), 51-57.
Bonelli, R. M., & Koenig, H. G. (2013). Mental disorders, religion and spirituality 1990 to 2010: A systematic evidence-based review. Journal of Religion and Health, 52(2), 657-673. http:// dx.doi.org/10.1007/s10943-013-9691-4
Brown, D. R., Carney, J. S., Parrish, M. S., & Klem, J. L. (2013). Assessing spirituality: The relationship between spirituality and mental health. Journal of Spirituality in Mental Health, 15(2), 107-122.
Cevizci, A. (2005). Felsefe sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayınları.
Cohen, A. B., Pierce, J. D., Chambers, J., Meade, R., Gorvine, B. J., & Koenig, H. G. (2005). Intrinsic and extrinsic religiosity, belief in the afterlife, death anxiety, and life satisfaction in young Catholics and Protestants. Journal of Research in Personality, 39(3), 307-324.
Cohen, S. R., & Mount, B. M. (2000). Living with cancer: 'Good' days and 'bad' days--What produces them? Can the McGill Quality of Life Questionnaire distinguish between them? Cancer, 89, 1854-1865.
Corey, G. (2008). Psikolojik danışma kuram ve uygulamaları (T. Ergene, Çev.). Ankara: Mentis Yayınları.
Corrington Jr, J. E. (1989). Spirituality and recovery: Relationships between levels of spirituality, contentment and stress during recovery from alcoholism in AA. Alcoholism Treatment Quarterly, 6(3-4), 151-165.
Cramer, A. O., Van Ravenzwaaij, D., Matzke, D., Steingroever, H., Wetzels, R., Grasman, R. P., ...
Wagenmakers, E. J. (2016). Hidden multiplicity in exploratory multiway ANOVA: Prevalence and remedies. Psychonomic Bulletin & Review, 23(2), 640-647.
Daaleman, T. P., & Kaufman, J. S. (2006). Spirituality and depressive symptoms in primary care outpatients. Southern Medical Journal, 99(12), 1340-1345.
Dirik, G. & Günay, E. (2009). Dindarlık kontrol odağı ve psikolojik sıkıntılar. Civilacademy Sosyal Bilimler Dergisi, 7, 47-62.
Ellis, A. (1988). Is religiosity pathological? Free Inquiry, 18, 27-32.
Erdoğdu, M. Y. & Özkan, M. (2007). Farklı dini inanışlardaki bireylerin ölüm kaygıları ile ruhsal belirtiler ve sosyo-demografik değişkenler arasındaki ilişkiler. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 14(3), 171-179.
Freud, S. (1927). The future of an illusion. Standard Edition, 21, 1-56.
Glas, G. (2007). Anxiety, anxiety disorders, religion and spirituality. Southern Medical Journal, 100, 621-625.
Henrie, J., & Patrick, J. H. (2014). Religiousness, religious doubt, and death anxiety. International Journal of Aging & Human Development, 3, 203. http://dx.doi.org/10.2190/AG.78.3.a Hill, P. C., Pargament, K. I., Hood, R. W., McCullough Jr, M. E., Swyers, J. P., Larson, D. B., ... Zinnbauer, B. J. (2000). Conceptualizing religion and spirituality: Points of commonality, points of departure. Journal for the Theory of Social Behaviour, 30(1), 51-77.
Holm, N. G. (2004). Din psikolojisine giriş (A. Bahadır, Çev.). İstanbul: İnsan Yayınları.
Horozcu, Ü. (2010). Tecrübî araştırmalar ışığında dindarlık ve maneviyat ile ruhsal ve bedensel sağlık arasındaki ilişki. Milel ve Nihal İnanç, Kültür ve Mitoloji Araştırmaları Dergisi, 7(1), 209-240.
Hounsgaard, L., & Hvidt, N. C. (2013). Secular, spiritual, and religious existential concerns of women with ovarian cancer during final diagnostics and start of treatment. EvidenceBased Complementary & Alternative Medicine (Ecam), 2013, 1-11. http://dx.doi. org/10.1155/2013/765419
Johnston, S. C., & Spilka, B. (1991). Coping with breast cancer: The roles of the clergy and faith. Journal of Religion and Health, 1, 21-33.
Karaırmak, Ö. (2004). Tinsel anlayışın psikolojik danışmadaki rolü. Türk PDR Dergisi, 22, 45-55.
Karaırmak, Ö. (2009, Ekim). Varoluş ölçeğinin kısa formunun psikometrik özellikleri. PDR X. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi'nde sunulan bildiri, Adana.
Karaırmak, Ö. & Korkut Owen, F. (2009, Ekim). Tinsellik ölçeğinin psikometrik özellikleri: Açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi. PDR X. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi'nde sunulan bildiri, Adana.
Kayıklık, H. (2000). Dini yaşayış biçimleri: Psikolojik temelleri açısından bir değerlendirme (Doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir). https://tez.yok.gov. tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
Kıraç, F. (2007). Dindarlık eğilimi, varoluşsal kaygı ve psikolojik sağlık (Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
Koç, M. (2013). Dinsel yönelim kaygıyı nasıl etkiler? Almanyalı Müslüman-Türk göçmenler üzerine bir alan araştırması. İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 29, 39-72.
Koenig, H. (2001). Religion and Medicine II: Religion, mental health, and related behaviors. International Journal of Psychiatry in Medicine, 31(1), 97-109.
Kostak, M. (2007). Hemşirelik bakımının spiritüel boyutu. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 6, 105-115.
Kroll, J., & Sheehan, W. (1989). Religious beliefs and practices among 52 psychiatric inpatients in Minnesota. American Journal of Psychiatry, 146, 67-72.
Langle, A., & Orgler, C. (2003). The existence scale. European Psychotherapy, Vienna: Austrian Society for Logotherapy and Existential Analysis, 4(1), 135-151.
Larson, D. B., & Milano, M. G. (1997). Making the case for spiritual interventions in clinical practice. Mind Body Medicine, 2, 20-30.
Larson, D. B., Pattison, E. M., Blazer, D. G., Omran, A. R., & Kaplan, B. H. (1986). Systematic analysis of research on religious variables in four major psychiatric journals, 1978-1982. The American Journal of Psychiatry, 143(3), 329-334.
Larson, D. B., Sherrill, K. A., Lyons, J. S., Craigie, F. C, Jr, Thielman, S. B., Greenwold, M. A., ... Larson, S. S. (1992). Associations between dimensions of religious commitment and mental health reported in the American Journal of Psychiatry and Archives of General Psychiatry: 1978-1989. American Journal of Psychiatry, 149(4), 557-559.
Laudet, A. B., Morgen, K., & White, W. L. (2006). The role of social supports, spirituality, religiousness, life meaning and affiliation with 12-step fellowships in quality of life satisfaction among individuals in recovery from alcohol and drug problems. Alcoholism treatment quarterly, 24(1-2), 33-73.
Lenoir, F. (2003). The metamorphoses of God. Paris, France: Editions Plon.
Mutlu, E. (2013). İç güdümlü ve dış güdümlü dindarlık ile ölüm kaygısı arasındaki ilişki: Üniversite öğrencileriyle bir çalışma (Doktora tezi, İstanbul Arel Üniversitesi, İstanbul). https://tez.yok. gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
Pargament, K. I. (1997). The psychology of religion and coping. New York, NY: Guilford Press.
Pargament, K. I. (1999). The psychology of religion and spirituality? Yes and no. The International Journal for the Psychology of Religion, 9(1), 3-16.
Potter, P. A., & Perry, A. G. (1997). Nursing concepts process and practice (4th ed.). New York, NY: Mosby Year Book Inc.
Rasmussen, C. H., & Johnson, M. E. (1994). Spirituality and religiosity: Relative relationship to death anxiety. Omega: Journal of Death & Dying, 29(4), 313-318. http://dx.doi.org/10.2190/ D1M9-3W6J-FY33-G3HQ
Rippentrop, A. E., Altmaier, E. M., Chen, J. J., Found, E. M., & Keffala, V. J. (2005). The relationship between religion/spirituality and physical health, mental health, and pain in a chronic pain population. Pain, 116(3), 311-321.
Russinova, Z., & Cash, D. (2007). Personal perspectives about the meaning of religion and spirituality among persons with serious mental illnesses. Psychiatric Rehabilitation Journal, 30(4), 271.
Salladay, S. A., & McDonnell, M. M. (1989). Spiritual care, ethical choices, and patient advocacy. Nursing Clinics of North America, 24(2), 543-549.
Thorson, A. J., & Powell, F. C. (1992). A revised death anxiety scale. Death Studies, 16, 507-521.
Thorson, J. A., & Powell, F. C. (1989). Death anxiety and religion in an older male sample. Psychological Reports, 64(3), 985-986.
Watters, W. (1992). Deadly doctrine: Health, illness, and Christian God-talk. Buffalo, NY: Prometheus Books.
Wax, S. (2005). Spirituality at work (Goodwork Project Report Series, No.41). Harvard University.
Webb, J. R., Toussaint, L., & Dula, C. S. (2014). Ritualistic, theistic, and existential spirituality: Initial psychometric qualities of the RITE measure of spirituality. Journal of Religion & Health, 53(4), 972-985. http://dx.doi.org/10.1007/s10943-013-9697-y
Weems, C. F., Costa, N. M., Dehon, C., & Berman, S. L. (2004). Paul Tillich's theory of existential anxiety: A preliminary conceptual and empirical examination. Anxiety, Stress & Coping, 17(4), 383-399.
WHOQoL SRPB Group. (2006). A cross-cultural study of spirituality, religion, and personal beliefs as components of quality of life. Social Science & Medicine, 62(6), 1486-1497.
Wink, P. (2006). Who is afraid of death? Religiousness, spirituality, and death anxiety in late adulthood. Journal of Religion, Spirituality, & Aging, 18(2-3), 93-110. http://dx.doi.org/ 10.1300/J496v18n02_08
Wink, P., & Dillon, M. (2002). Spiritual development across the adult life course: Findings from a longitudinal study. Journal of Adult Development, 9(1), 79-94.
Wink, P., & Scott, J. (2005). Does religiousness buffer against the fear of death and dying in late adulthood? Findings from a longitudinal study. The Journals of Gerontology, 60, 207-214.
Wulff, D. M. (2010). Psychology of religion. In D. A. Leeming, K. Madden, & S. Marian (Eds.), Encyclopaedia of psychology and religion (pp. 732-735). New York, NY: Springer.
Yalom, I. (1999). Varoluşçu psikoterapi (Z. İyidoğan Babayiğit, Çev.). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
Yalom, I. (2008). Güneşe bakmak ölümle yüzleşmek (Z. İyidoğan Babayiğit, Çev.). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
Yıldız, M. & Karaca, F. (2007). Thorson-Powell ölüm kaygısı ölçeğinin Türkçe çevirisinin normal populasyonda geçerlik ve güvenirlik çalışması. Tabula- Rasa, 1, 43-55.
Young, K. W. (2010). Spirituality and quality of life for Chinese people with severe mental illness.
Journal of Religion & Spirituality in Social Work: Social Thought, 29(1), 1-13.
Zinnbauer, B. J., Pargament, K. I., Cole, B., Rye, M. S., Butter, E. M., Belavich, T. G., ... Kadar, J. L. (1997). Religion and spirituality: Unfuzzying the fuzzy. Journal for the Scientific Study of Religion, 36(4), 549-564.

APA	KURTULAN HALICI M, KARAIRMAK Ö (2016). Ölüm Kaygısı, Tinsellik, Dindarlık Eğilimi ve Varoluş Kaygısı Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi/. , 163 - 187.
Chicago	KURTULAN HALICI Merve,KARAIRMAK Özlem Ölüm Kaygısı, Tinsellik, Dindarlık Eğilimi ve Varoluş Kaygısı Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi/. (2016): 163 - 187.
MLA	KURTULAN HALICI Merve,KARAIRMAK Özlem Ölüm Kaygısı, Tinsellik, Dindarlık Eğilimi ve Varoluş Kaygısı Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi/. , 2016, ss.163 - 187.
AMA	KURTULAN HALICI M,KARAIRMAK Ö Ölüm Kaygısı, Tinsellik, Dindarlık Eğilimi ve Varoluş Kaygısı Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi/. . 2016; 163 - 187.
Vancouver	KURTULAN HALICI M,KARAIRMAK Ö Ölüm Kaygısı, Tinsellik, Dindarlık Eğilimi ve Varoluş Kaygısı Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi/. . 2016; 163 - 187.
IEEE	KURTULAN HALICI M,KARAIRMAK Ö "Ölüm Kaygısı, Tinsellik, Dindarlık Eğilimi ve Varoluş Kaygısı Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi/." , ss.163 - 187, 2016.
ISNAD	KURTULAN HALICI, Merve - KARAIRMAK, Özlem. "Ölüm Kaygısı, Tinsellik, Dindarlık Eğilimi ve Varoluş Kaygısı Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi/". (2016), 163-187.

APA	KURTULAN HALICI M, KARAIRMAK Ö (2016). Ölüm Kaygısı, Tinsellik, Dindarlık Eğilimi ve Varoluş Kaygısı Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi/. Spiritual Psychology and Counseling, 1(2), 163 - 187.
Chicago	KURTULAN HALICI Merve,KARAIRMAK Özlem Ölüm Kaygısı, Tinsellik, Dindarlık Eğilimi ve Varoluş Kaygısı Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi/. Spiritual Psychology and Counseling 1, no.2 (2016): 163 - 187.
MLA	KURTULAN HALICI Merve,KARAIRMAK Özlem Ölüm Kaygısı, Tinsellik, Dindarlık Eğilimi ve Varoluş Kaygısı Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi/. Spiritual Psychology and Counseling, vol.1, no.2, 2016, ss.163 - 187.
AMA	KURTULAN HALICI M,KARAIRMAK Ö Ölüm Kaygısı, Tinsellik, Dindarlık Eğilimi ve Varoluş Kaygısı Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi/. Spiritual Psychology and Counseling. 2016; 1(2): 163 - 187.
Vancouver	KURTULAN HALICI M,KARAIRMAK Ö Ölüm Kaygısı, Tinsellik, Dindarlık Eğilimi ve Varoluş Kaygısı Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi/. Spiritual Psychology and Counseling. 2016; 1(2): 163 - 187.
IEEE	KURTULAN HALICI M,KARAIRMAK Ö "Ölüm Kaygısı, Tinsellik, Dindarlık Eğilimi ve Varoluş Kaygısı Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi/." Spiritual Psychology and Counseling, 1, ss.163 - 187, 2016.
ISNAD	KURTULAN HALICI, Merve - KARAIRMAK, Özlem. "Ölüm Kaygısı, Tinsellik, Dindarlık Eğilimi ve Varoluş Kaygısı Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi/". Spiritual Psychology and Counseling 1/2 (2016), 163-187.