KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN VE KONTROL ODAĞININ PSİKOLOJİK SERMAYE

H. Haluk ERDEM, (Kara Harp Okulu, Türkiye)
Gökdeniz KALKIN ERKAN, (İnönü Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Malatya, Türkiye)
Mehmet Deniz BULUT (İnönü Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Malatya, Türkiye)
Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
3 0
Yıl: 2016 Cilt: 7 Sayı: 16 Sayfa Aralığı: 26 - 43 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.17823/gusb.273 İndeks Tarihi: 29-07-2022

KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN VE KONTROL ODAĞININ PSİKOLOJİK SERMAYE

Öz:
Bu araştırmada klasik sermaye faktörlerinden farklı olarak değiştirilebilir ve geliştirilebilir bir özellik arz eden psikolojik sermaye üzerinde kişilik özelliklerinin ve iç kontrol odağının etkisini belirlemek amaçlanmıştır. İç Denetim ve Koordinasyon Kurulunun organize ettiği iç denetçi sertifika eğitimine katılan kamu iç denetçi adaylarından (n=158) anket yöntemiyle toplanan verilerin analiz edilmesi neticesinde beş büyük kişilik özelliğinden sorumluluk, deneyimlere açıklık ve dışadönüklük kişilik yapılarının psikolojik sermayeyi pozitif yönlü ve anlamlı olarak etkilediği görülmüştür. Uyumluluk ve duygusal denge ile psikolojik sermaye arasında ise anlamlı bir ilişki olmadığı belirlenmiştir. Ayrıca iç kontrol odaklılığın psikolojik sermayeyi pozitif yönlü ve anlamlı olarak etkilediği tespit edilmiştir
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih

THE IMPACT OF PERSONALITY AND LOCUS OF CONTROL ON THE PSYCHOLOGICAL CAPITAL

Öz:
In this study, it is aimed at exploring the impact of personality and locus of control on psychological capital which can be modified and improved in character. Information gathered through survey of candidate public auditors (n=158) was analyzed. In the and it was revealed that out of five big influential traits three of them, responsibility, opennes to experience and extraversion are the ones which positively and meaningfully affect psychological capital. It is found out that there is no meaningfull relation between psychological capital and emotional stability and compatibility. Besides it is found out that internal locus of control positively and meaningfully influence psychological capital. Obtained findings will be discussed with the studies in the literature
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Abu Elanain, Hossam M. (2010), “Work Locus of Control and Interactional Justice As Mediators of the Relationship Between Openness to Experience and Organizational Citizenship Behavior”, Cross Cultural Management: An International Journal, 17 (2), pp.170-192.
  • Akçay, Vildan H. (2011), “Pozitif Psikolojik Sermaye Kavramı ve İşletmelerde Sürdürülebilir Rekabet Üstünlüğünü Sağlamadaki Rolü”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13 (1), ss.73-98.
  • Aliyev, Ramin - Mehmet Karakus (2015), “The Effects of Positive Psychological Capital and Negative Feelings on Students’ Violence Tendency”, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 190, pp.69-76.
  • Aubé, Caroline - Vincent Rousseau - Estelle M. Morin, (2007), “Perceived Organizational Support and Organizational Commitment”, Journal of Managerial Psychology, 22 (5), pp.479-495.
  • Avey, James B - Fred Luthans - Carolyn M. Youssef (2010), “The Additive Value of Positive Psychological Capital in Predicting Work Attitudes and Behaviors”, Journal of Management, 36, pp. 430-452.
  • Avey, James B. - Rebecca J. Reichard – Fred Luthans – Ketan H. Mhatre (2011), “Meta‐Analysis of The İmpact of Positive Psychological Capital on Employee Attitudes, Behaviors, and Performance”, Human Resource Development Quarterly, 22 (2), pp.127-152.
  • Avey, James B.- Fred Luthans - Susan M. Jensen (2009), “Psychological Capital: A Positive Resource for Combating Employee Stress and Turnover”, Human Resource Management, 48 (5), pp.677-693.
  • Basım, H. Nejat - Harun Şeşen (2008), “Çalışanların Kontrol Odaklarının Örgüt İçi Girişimcilik Tutumları İle İlişkisi: Kamu Sektöründe Bir Araştırma”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 63 (3), ss.49-64.
  • Benet-Martinez, Veronica – Oliver P. John (1998), “Los Cinco Grades Across Cultures and Ethnic Groups: Multitrait Multimethod Analyses of the Big Five in Spanish and English”, Journal of Personality and Social Psychology, 75, pp.729-750.
  • Bernstein, Douglas – Alison C. Stewart – Edward Roy – Thomas K. Srull – Christopher D. Wickens (1994), Psychology, Boston: Houghton Mifflin Company.
  • Bertolini, Michelle S. - Julia L. Higgs - Karen L. Hooks (2011), “Multıdimensional Locus of Control Applied to the Taxpayer/Tax Professional Relationship”, Advances in Accounting Behavioral Research, 14, pp.1-35.
  • Bülbül, Hasan - Ömür Demirer (2008), “Hizmet Kalitesi Ölçüm Modelleri Servqual ve Serperf’in Karşılaştırmalı Analizi”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20, ss.181- 198.
  • Cleveland, Mark - Maria Kalamas - Michel Laroche, (2005), “Shades of Green: Linking Environmental Locus of Control and Proenvironmental Behaviors”, Journal of Consumer Marketing, 22 (4), pp.198-212.
  • Coleman, Margo - Thomas Deleire (2003), “An Economic Model of Locus of Control and the Human Capital Investment Decision”, The Journal of Human Resources, 38 (3), pp.701-721.
  • Cüceloğlu, Doğan (2005), İnsan ve Davranışı, İstanbul: Remzi Kitapevi. Çetin, Fatih - H. Nejat Basım (2012), “Örgütsel Psikolojik Sermaye: Bir Ölçek Uyarlama Çalışması”, Amme İdare Dergisi, 45(1), ss.121-137.
  • Çetin, Fatih - Köksal Hazır - H. Nejat Basım (2013), “Destekleyici Örgüt Kültürü İle Örgütsel Psikolojik Sermaye Etkileşimi: Kontrol Odağının Aracılık Rolü”, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 31(1), ss.31-52.
  • Çetin, Fatih (2011), “Örgüt İçi Girişimcilikte Öz Yeterlilik Algısı ve Kontrol Odağının Rolü”, Business and Economics Research Journal, 2 (3), ss.69-85.
  • Dağ, İhsan (1991), “Rotter’in İç-Dış Kontrol Odağı Ölçeği (RİDKOÖ)’nin Üniversite Ögrencileri İçin Güvenirliği ve Geçerliği”, Psikoloji Dergisi, 7 (26), ss.10-16.
  • Deniz, Arzu - Aysel Erciş (2008), “Kişilik Özellikleri İle Algılanan Risk Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi Üzerine Bir Araştırma”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22 (2), ss.301-330.
  • Eid, Jarle - Kathryn Mearns - Gerry Larsson - Jon C. Laberg - B. Helge Johnsen (2012), “Leadership, Psychological Capital and Safety Research: Conceptual Issues and Future Research Questions”, Safety Science, 50 (1), pp.55–61.
  • Erdoğan, İlhan (2007), İşletmelerde Davranış, İstanbul: Malatyalı İş Adamları Yönetim Yayınları Dizisi 1.
  • Eroğlu, Abdullah (2010), Çok Değişkenli İstatistik Tekniklerin Varsayımları, (Ed.) Ş. Kalaycı, SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Ankara: Asil Yayın Dağıtım Ltd.Şti.
  • Eroğlu, Feyzullah (2000), Davranış Bilimleri, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
  • Friedman, Meyer – Ray Rosenman (1974), Type A Behavior and Your Hearth, New York: Alfred A. Knopp Inc.
  • Girgin, Alaiddin (2008), Kişilik Farklılığında Öğrenmeyi Öğrenmek ve Başarmak, İstanbul: Kariyer Yayıncılık.
  • Goertzen, Brent J. - Brett L. Whitaker (2015), “Development of Psychological Capital in An Academic based Leadership Education Program”, Journal of Management Development, 34 (7), pp.773-786.
  • Güney, Salih (2011), Örgütsel Davranış, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Güriş, Selahattin - Ebru Çağlayan (2005), Ekonometri, İstanbul: Der Yayınları.
  • Hansemark, Ove C. (1998), “The Effects of An Entrepreneurship Programme on Need For Achievement and Locus of Control of Reinforcement”, International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research, 4 (1), pp.28-50.
  • Hayek, Mario - Milorad M. Novicevic - M. Ronald Buckley - Russell W. Clayton - Foster Roberts (2012), “Narrative analysis of Dale Carnegie's How to Stop Worrying and Start Living”, Journal of Management History, 18 (3), pp.268-284.
  • Hellriegel, Don – John W. Slocum – Richard W. Woodman (1986), Organizational Behavior, San Francisco: West Punlishing Company.
  • Hökelekli, Hayati (2008), Psikolojiye Giriş, İstanbul: Düşünce Kitapevi.
  • Joanes, D. N. ve Gill, C. A. (1998), “Comparing Measures of Sample Skewness and Kurtosis”, Journal of the Royal Statistical Society (Series D): The Statistician, 47 (1), 183-189.
  • İnanç, Banu Y. – Ercüment E. Yerlikaya (2011), Kişilik Kuramları, Ankara: Pegem Akademi.
  • Joe, Victor C. (1971), “Review of the Internal-External Control Construct As A Personality Variable”, Pychological Reports, 28, pp.619-640.
  • Keleş, Hatice N. (2011), “Pozitif Psikolojik Sermaye: Tanımı, Bileşenleri ve Örgüt Yönetimine Etkileri”, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3 (2), ss.343-350.
  • Klein, Joseph - Marc Wassersteın-Warnet, (2000), “Predictive Validity of the Locus of Control Test in Selection of School Administrators”, Journal of Educational Administration, 38 (1), pp.7-25.
  • Lee, Hung-Wen (2013), “Locus of Control, Socialization, and Organizational Identification”, Management Decision, 51 (5), pp.1047-1055.
  • Levenson, Hanna (1973), “Multidimensional Locus of Control in Psychiatric Patients”, Journal of Consulting and Clinical Psychology, 41 (3), pp.397-404.
  • Li, Yi - Feng Wei - Shenggang Ren - Yang Di (2015), “Locus of Control, Psychological Empowerment and Intrinsic Motivation Relation to Performance”, Journal of Managerial Psychology, 30 (4), pp.422-438.
  • Luthans, Fred – Bruce J. Avolio – James B. Avey – Steven M. Norman (2007), “Positive Psychological Capital: Measurement and Relationship With Performance And Satisfaction”, Personnel Psychology, 60, pp.541-572.
  • Luthans, Fred – Carolyn M. Youssef (2004), “Human, Social and Now Positive Psychological Capital Management: Investing in People for Competitive Advantage”, Organizational Dynamics, 33 (2), pp.143-160.
  • Luthans, Fred - Carolyn M. Youssef (2007), “Emerging Positive Organizational Behavior”, Journal of Management, 33, pp.321-349.
  • Luthans, Fred - James B. Avey - Bruce J. Avolio – Suzanne J. Peterson (2010), “The Development and Resulting Performance Impact of Positive Psychological Capital”, Human Resource Development Quarterly, 21(1), pp.41-67.
  • Luthans, Fred - Steven M. Norman – Bruce J. Avolio – James B. Avey (2008), “The Mediating Role of Psychological Capitalin the Supportive Organizational Climate-Employee Performance Relationship”, Journal of Organizational Behavior, 29 (2), pp.219-238.
  • Luthans, Fred (1992), Organizational Behavior, New York: McGraw-Hill Inc.
  • Mccormick, John - Kerry Barnett (2008), “A Multilevel Investigation of Relationships Between Australian Teachers' Career Stages and Locus of Control”, Journal of Educational Administration, 46 (1), pp.8-24.
  • Min, Hyounae - Hyun Jeong Kim - Soo-Bum Lee (2015), “Extending the Challenge–Hindrance Stressor Framework: The Role of Psychological Capital”, International Journal of Hospitality Management, 50, pp.105-114.
  • Norman, Warren T. (1963), “Toward an Adequate Taxonomy of Personality Attributes: Replicated Factor Structure in Peer Nomination Personality Ratings”, Journal of Abnormal and Social Psychology, 66, pp.574-583.
  • Özcan, Esra D. (2011), Kişilik Bakış Açısından Örgüt Yapısı ve İş Tatmini, İstanbul, Beta Basım Yayım.
  • Özkalp, Enver - Çiğdem Kırer (2010), Örgütsel Davranış, Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
  • Polatcı, Sema (2014), “Psikolojik Sermayenin Görev ve Bağlamsal Performans Üzerindeki Etkileri: Polis Teşkilatında Bir Araştırma”, Ege Akademik Bakış, 14 (1), ss.115-124.
  • Robbins, Stephen P., (2001), Organizational Behavior, 9th Edition, New Jersey: Prentice Hall.
  • Rotter, Julian B. (1966), “Generalized Expectancies For İnternal Versus External Control Of Reinforcement”, Psychological Monographs, 80, pp.1-28.
  • Schulz, Steven A. - Kyle W. Luthans - Jake G. Messersmith (2014), “Psychological Capital”, International Journal of Physical Distribution & Logistics Management, 44 (8/9), pp.621- 634.
  • Selart, Marcus (2005), “Understanding the Role of Locus of Control in Consultative Decision-Making: A Case Study”, Management Decision, 43 (3), pp.397-412.
  • Sumer, Nebi - Timo Lajunen - Turker Ozkan (2005), “Big Five Personality Traits as the Distal Predictors of Road Accident Involvment”, In G. Underwood (Ed.), Traffic and Transport Psychology, UK: Elsevier Ltd.
  • Şeşen, Harun (2010), “Kontrol Odağı, Genel Öz Yeterlilik, İş Tatmini ve Örgütsel Adalet Algısının Örgütsel Vatandaşlık Davranışına Etkisi: Ankara’da Bulunan Kamu Kurumlarında Bir Araştırma”, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28 (2), ss.195-220.
  • Tabachnick, Barbara G. ve Fidell, L. S. (2007). Using Multivariate Statistics, 5th Edition, Boston: Perason Education,
  • Tatlıdil, Hüseyin (1996), Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Analiz, Ankara: Cem Web Ofset Ltd.Şti.
  • Tikici, Mehmet - Mehmet DENİZ (1991), Örgütsel Davranış, Malatya: Enstitü Yayınları.
  • Tok, Emine S.S. - Haluk Arkar (2012), “Psikobiyolojik Kişilik Modeli ile Beş Faktör Kişilik Kuramının Türk Örnekleminde Karşılaştırılması”, Anadolu Psikiyatri Dergisi, 13 (4), pp.262-269.
  • Toor, Shamus-ur-Rehman - George, Ofori (2010), “Positive Psychological Capital as a Source of Sustainable Competitive Advantage for Organizations”, Journal of Construction Engineering & Management, 136 (3), pp.341-352.
  • Türk, Mevlüt - Bülent Helvacı (2005), “Kişiliğin İşletmelerde İçsel ve Dışsal Müşteri İlişkileri Açısından Önemi”, iç. Mehmet Tikici (Ed.), Örgütsel Davranış Boyutlarından Seçmeler, Ankara: Nobel Yayın, ss.85-126.
  • Wood, Jack M. – Stephen Chapman – Michele Fromholtz – V. Morrıson - Joseph Wallace – Rachid M. Zeffane – John R. Schermerhorn Jr. – John G. Hunt – Richard N. Osborn (2004), Organisational Behaviour: A Global Perspective, Avustralia: John Wiley & Sons Inc.
  • Yousef, Darwish A. (2000), “The Islamic Work Ethic As A Mediator of the Relationship Between Locus of Control, Role Conflict and Role Ambigu ity – A Study in An Islamic Country Setting”, Journal of Managerial Psychology, 15 (4), pp.283-298.
  • Zel, Uğur (2001), Kişilik ve Liderlik, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
APA ERDEM H, ERKAN G, BULUT M (2016). KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN VE KONTROL ODAĞININ PSİKOLOJİK SERMAYE. , 26 - 43. 10.17823/gusb.273
Chicago ERDEM H. Haluk,ERKAN Gökdeniz KALKIN,BULUT Mehmet Deniz KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN VE KONTROL ODAĞININ PSİKOLOJİK SERMAYE. (2016): 26 - 43. 10.17823/gusb.273
MLA ERDEM H. Haluk,ERKAN Gökdeniz KALKIN,BULUT Mehmet Deniz KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN VE KONTROL ODAĞININ PSİKOLOJİK SERMAYE. , 2016, ss.26 - 43. 10.17823/gusb.273
AMA ERDEM H,ERKAN G,BULUT M KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN VE KONTROL ODAĞININ PSİKOLOJİK SERMAYE. . 2016; 26 - 43. 10.17823/gusb.273
Vancouver ERDEM H,ERKAN G,BULUT M KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN VE KONTROL ODAĞININ PSİKOLOJİK SERMAYE. . 2016; 26 - 43. 10.17823/gusb.273
IEEE ERDEM H,ERKAN G,BULUT M "KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN VE KONTROL ODAĞININ PSİKOLOJİK SERMAYE." , ss.26 - 43, 2016. 10.17823/gusb.273
ISNAD ERDEM, H. Haluk vd. "KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN VE KONTROL ODAĞININ PSİKOLOJİK SERMAYE". (2016), 26-43. https://doi.org/10.17823/gusb.273
APA ERDEM H, ERKAN G, BULUT M (2016). KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN VE KONTROL ODAĞININ PSİKOLOJİK SERMAYE. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(16), 26 - 43. 10.17823/gusb.273
Chicago ERDEM H. Haluk,ERKAN Gökdeniz KALKIN,BULUT Mehmet Deniz KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN VE KONTROL ODAĞININ PSİKOLOJİK SERMAYE. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 7, no.16 (2016): 26 - 43. 10.17823/gusb.273
MLA ERDEM H. Haluk,ERKAN Gökdeniz KALKIN,BULUT Mehmet Deniz KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN VE KONTROL ODAĞININ PSİKOLOJİK SERMAYE. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.7, no.16, 2016, ss.26 - 43. 10.17823/gusb.273
AMA ERDEM H,ERKAN G,BULUT M KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN VE KONTROL ODAĞININ PSİKOLOJİK SERMAYE. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2016; 7(16): 26 - 43. 10.17823/gusb.273
Vancouver ERDEM H,ERKAN G,BULUT M KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN VE KONTROL ODAĞININ PSİKOLOJİK SERMAYE. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2016; 7(16): 26 - 43. 10.17823/gusb.273
IEEE ERDEM H,ERKAN G,BULUT M "KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN VE KONTROL ODAĞININ PSİKOLOJİK SERMAYE." Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7, ss.26 - 43, 2016. 10.17823/gusb.273
ISNAD ERDEM, H. Haluk vd. "KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN VE KONTROL ODAĞININ PSİKOLOJİK SERMAYE". Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 7/16 (2016), 26-43. https://doi.org/10.17823/gusb.273
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 5:10

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları