LİSE ÖĞRENCİLERİNİN KİMYA KAVRAMINA YÖNELİK METAFORİK ALGILARI

Ayşegül DERMAN (Yrd. Doç. Dr. Gaziantep Üniversitesi Nizip Eğitim Fakültesi Sınıf Öğretmenliği ABD, El-mek:)
Turkish Studies (Elektronik)
4 1
Yıl: 2014 Cilt: 9 Sayı: 5 Sayfa Aralığı: 749 - 776 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

LİSE ÖĞRENCİLERİNİN KİMYA KAVRAMINA YÖNELİK METAFORİK ALGILARI

Öz:
Bu araştırmanın amacı, lise öğrencilerinin kimya kavramına yönelik algılarını metaforlar aracılığıyla ortaya çıkarmaktır. Bu amaçla lise öğrencilerinden "Kimya........benzer; çünkü......." cümlelerini tamamlamaları istenmiştir. Bu araştırma, olgubilim (fenomenoloji) desenindedir ve 2012- 2013 akademik yılının bahar yarıyılında Gaziantep İl Milli Eğitim Müdürlüğü ve Gaziantep- Nizip İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı devlet liselerinde öğrenim görmekte olan 1093 öğrenci ile yürütülmüştür. Bu araştırmada elde edilen veriler nitel analiz (içerik analizi) ve nicel analiz yöntemleri (Crosstab ve Chi-Square Test ?2) ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda lise öğrencilerinin kimya kavramını hangi metaforlarla ifade ettikleri belirlenmiştir. Metafor ifadeleri esas alınarak metaforlar ortak özelliklerine ve ortaya koydukları bakış açılarına göre kategorize edilmiş, temalaştırılmıştır ve 6 farklı kavramsal kategori belirlenmiştir: "Kimyanın yapısı ve işleyişi", "Olguları anlama aracı olarak kimya", "Hayatın içinde bir yapı olarak kimya" gibi. Lise türü, sınıf düzeyi ve cinsiyet değişkenleri ile 6 kavramsal kategori arasında ilişki olup olmadığını belirlemek için üç kez Bağımsızlık Testi (Chi-Square Test ?2)uygulanmıştır. Öğrencilerin devam ettiği lise türü ile belirlenen 6 kategori arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. "Kimyanın yapısı ve işleyişi", "Hayatın içinde bir yapı olarak kimya" ve "Sevilmeyen, zor ve karışık bir ders olarak kimya" kategorilerinde en çok düz lise öğrencileri metaforlar üretmişlerdir. Öğrencilerin bulundukları sınıf düzeyi ve kategoriler arasında da anlamlı bir ilişki bulunmuştur. 6. kategori hariç tüm kategorilerde 10. sınıf öğrencilerinin ürettikleri metaforlar, 11 ve 12. sınıflara göre daha çoktur. Öğrencilerin cinsiyetleri ve kategoriler arasında anlamlı bir ilişki yoktur. Metaforik algıları lise öğrencilerinin kimyaya bakış açıları ve kimyaya yönelik tutumları hakkında da göstergeler sunmaktadır
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • ADADAN, E. ve SAVAŞÇI, F. (2012). An Analysis of 16–17-Year-old Students' Understanding of Solution Chemistry Concepts Using a Two-tier Diagnostic Instrument, International Journal of Science Education, 34:4, 513-544
  • AYAS, A. (2011). Kavram Öğrenimi. S. Çepni (Ed.), Kuramdan Uygulamaya Fen ve Teknoloji Öğretimi içinde (s. 126-151). Ankara: Pegem Akademi.
  • AYDIN, İ. H. (2006). Bir Felsefi Metafor “yolda olmak”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, VI (4).
  • ARSLAN, M. M. ve BAYRAKÇI, M. (2006). Metaforik Düşünme ve Öğrenme Yaklaşımının Eğitim-Öğretim Açısından İncelenmesi. Milli Eğitim, 35 (171): 100-108.
  • ATEŞ, M. ve KARATEPE, A. (2013). The Analysis Of University Students’ Perceptions Towards “Environment” Concept With The Help Of Metaphors. International Journal of Social Science,6 (2): 1327-1348.
  • BAHADIR, E. ve ÖZDEMIR, A. Ş. (2012). İlköğretim 7. Sınıf Öğrencilerinin Matematik Kavramına İlişkin Sahip Oldukları Zihinsel İmgeler. International Journal of Social Science Research, 1(1): 26-40.
  • BEKTAŞ, M. ve Karadağ, B. (2013). İLKOKUL 4. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN YARDIMLAŞMA DEĞERİNE YÖNELİK GELİŞTİRDİKLERİ METAFORLARIN İNCELENMESİ/ THE ANALYSIS OF METAPHORS THAT PRIMARY SCHOOL 4. GRADE STUDENTS
  • DEVELOPED FOR COOPERATING VALUE, Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, ISSN 1308-2140, ).(Sosyal Bilimler- Karşılaştırmalı Dil- Edebiyat- Eğitim), Volume 8/8, p. 271-286, DoiNumber: 10.7827/TurkishStudies.5105
  • BOOSTROM, R. (1998). Safe Spaces: Reflections on an Educational Metaphor. Journal of Curriculum Studies, 30: 397-408. 774 Ayşegül DERMAN Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 9/5 Spring 2014
  • BOTHA, E. (2009). Why Metaphor Matters in Education. South African Journal of Education, 29: 431-444.
  • BUARAPHAN, K. (2011). Metaphorical Roots of Beliefs about Teaching and Learning Science and their Modifications in the Standard-Based Science Teacher Preparation Programme. International Journal of Science Education, 33:11.
  • CERİT, Y. (2006). Öğrenci, Öğretmen ve Yöneticilerin Okul Kavramıyla İlgili Metaforlara İlişkin Görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri (Educational Sciences: Theory & Practice), 6 (3): 669-699.
  • CROSLAND, M.P. (2000). Kimya Dili Üzerine Tarihsel İncelemeler (Çeviren Z. Tez). Ankara: Nobel Yayın.
  • CROFTON, I. (2013). Kılçıksız Bilim. Buluşlar, Keşifler ve Trajik Çuvallamalar Tarihi (Çeviren D. B. Cenkciler). İstanbul: Bkz Yayıncılık.
  • ÇEPNİ, S. (Ed.). (2011). Kuramdan Uygulamaya Fen ve Teknoloji Öğretimi. Ankara: Pegem Akademi.
  • DEMİR, G. Y. (2005). Çevirenin Önsözü. G. Lakoff & M. Johnson (Yazarlar) Metaforlar: Hayat, anlam ve dil (s. 11–15). İstanbul: Paradigma.
  • DOĞAN, N., ÇAKIROĞLU, J., BİLİCAN, K. ve ÇAVUŞ, S.(2012). Bilimin Doğası ve Öğretimi. Ankara: Pegem Akademi.
  • DÖŞ, İ. (2010). Aday Öğretmenlerin Müfettiş Kavramına İlişkin Metafor Algıları. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(3): 607- 629.
  • ERDOĞAN, M. ve KÖSEOĞLU, F. (2012). Ortaöğretim Fizik, Kimya, Biyoloji Dersi Öğretim Programlarının Bilimsel Okuryazarlık Temaları Yönünden Analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. Educational Sciences: Theory & Practice, 12(4): 2889-2904.
  • FORCEVILLE, C. (2002). The Identification of Target and Source in Pictorial Metaphors. Journal of Pragmatics, 34: 1-14.
  • JEPPSSON, F., HAGLUND, J., AMIN, T. G. ve STRÖMDAHL, H. (2013). Exploring the Use of Conceptual Metaphors in Solving Problems on Entropy, Journal of the Learning Sciences, 22(1): 70-120.
  • KURT, H. ve EKICI, G. (2013a). Biyoloji Öğretmen Adaylarının “Bakteri” Konusundaki Bilişsel Yapılarının ve Alternatif Kavramlarının Belirlenmesi/Determining Biology Student Teachers’ Cognitive Structure and Alternative Concepts of “Bacteria. Turkish StudiesInternational Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, ”. ISSN 1308-2140, (Sosyal Bilimler- Karşılaştırmalı Dil- Edebiyat- Eğitim), Volume 8/8: 885-910.Doi Number:10.7827/TurkishStudies.4964
  • KURT, H. ve EKICI, G. (2013b). BİYOLOJİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ BAĞIMSIZ KELİME İLİŞKİLENDİRME TESTİ VE ÇİZME-YAZMA TEKNİĞİYLE “OSMOZ” KAVRAMI KONUSUNDAKİ BİLİŞSEL YAPILARININ BELİRLENMESİ/ DETERMINING BIOLOGY STUDENT TEACHERS’ COGNITIVE STRUCTURE ON THE CONCEPT OF “OSMOSIS” THROUGH THE FREE WORD-ASSOCIATION TEST AND THE DRAWING-WRITING TECHNIQUE. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, ISSN 1308- 2140, (Sosyal Bilimler), Volume 8/12: 809-829. Doi Number:10.7827/TurkishStudies.5637 Lise Öğrencilerinin Kimya Kavramına Yönelik Metaforik Algıları 775 Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 9/5 Spring2014
  • LAKOFF, G. ve JOHNSON, M. (2005). Metaforlar: Hayat, Anlam ve Dil (Çeviren G. Y. Demir). İstanbul: Paradigma.
  • MATTHEWS, M. R. (2000). Constructivism in Science and Mathematics Education. In D. C. Phillips (Ed.), National Society for the Study of Education, 99th yearbook (pp. 161 – 192). Chicago: The University of Chicago Press.
  • MEB. (2004). İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi (4. ve 5. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basım Evi.
  • MEB. (2011). Ortaöğretim 10. Sınıf Kimya Dersi Öğretim Programı (2 ders saati/ hafta). http://ttkb.meb.gov.tr/program2.aspx adresinden 12 Eylül 2013 tarihinde alınmıştır.
  • MEB. (2013). Ortaöğretim Kimya Dersi (9, 10, 11 ve 12. Sınıflar) Öğretim Programı. http://ttkb.meb.gov.tr/www/guncellenen-ogretim-programlari/icerik/151 adresinden 12 Eylül 2013 tarihinde alınmıştır.
  • MILES, M. B. ve HUBERMAN, A. M. (1994). Qualitative data analysis. Thousand Oaks, CA: Sage.
  • MORGAN, G. (1980). Paradigms, Metaphors, And Puzzle Solving in Organizational Analysis. Administrative Science Quarterly, 25: 606-622.
  • MORGAN, G. (1998). Yönetim ve Örgüt Teorilerinde Metafor (Çev. Gündüz Bulut). İstanbul: BZD Yayıncılık.
  • NIEBERT, K., MARSCH, S. ve TREAGUST, D. F. (2012). Understanding Needs Embodiment: A Theory-Guided Reanalysis of the Role of Metaphors and Analogies in Understanding Science. Science Education, DOI 10.1002/sce.21026.
  • OFLAZ, G. (2011). İlköğretim Öğrencilerinin ‘Matematik’ ve ‘Matematik Öğretmeni’ kavramlarına İlişkin Metaforik Algıları. 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications 27-29 April, Antalya-Turkey.
  • OSBORNE, J., SIMON, S. ve COLLINS, S. (2003). Attitudes Towards Science: A Review Of The Literature And Its Implications, International Journal of Science Education, 25:9, 1049- 1079, DOI: 10.1080/0950069032000032199
  • OXFORD, R. L., TOMLINSON, S., BARCELOS, A., HARRINGTON, C., LAVINE, R. Z.,
  • SALEH, A. ve LONGHINI, A. (1998). Clashing Metaphors About Classroom Teachers: Toward a Systematic Typology for the Language Teaching Field. System, 26: 3-50.
  • PERRY, S. (2011). Metaphor Theory: Language’s Window ToThe Mind. Master Thesis. San Diego: San Diego State University.
  • RITCHIE, S. M. (1994). Metaphor As A Tool for Constructivist Science Teaching. International Journal of Science Education, 16(3), 293 – 303.
  • SABAN, A. (2004). Giriş Düzeyindeki Sınıf Öğretmeni Adaylarının “Öğretmen” Kavramına İlişkin İleri Sürdükleri Metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2): 131-155.
  • SABAN, A. (2008). Okula İlişkin Metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55: 459- 496.
  • SABAN, A. (2009). Öğretmen Adaylarının Öğrenci Kavramına İlişkin Sahip Oldukları Zihinsel İmgeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2): 281-326. 776 Ayşegül DERMAN Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 9/5 Spring 2014
  • SABAN, A. (2011). Prospective Computer Teachers’ Mental Images About The Concepts of “School” and “Computer Teacher” Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, Educational Sciences: Theory & Practice, 11(1): 435-446.
  • STRENSKI, E. (1989). Disciplines and Communities, Armies and Monasteries and The Teaching of Composition. Rhetoric Review, 8 (1).
  • SÜNBÜL, A. M. (2010). Öğretim İlke ve Yöntemleri. Konya: Eğitim Kitabevi.
  • SÖZBILIR, M. (Ed.) (2013). Türkiye’de Kimya Eğitimi. İstanbul: Türkiye Kimya Derneği Yayınları.
  • THOMAS, G. P. ve MCROBBIE, C. J. (1999). Using Metaphor to Probe Students' Conceptions of Chemistry Learning. International Journal of Science Education, 21(6): 667-685.
  • USKOKOVIC, V. (2009). On Science Of Metaphors And The Nature of Systemic Reasoning. World Futures: The Journal of Global Education, 65(4): 241-269.
  • ÜLTAY, N. ve ÜLTAY, E. (2009). A Cross-age Study on The Development of “Chemistry” Concept Through Different Grades: 7th, 9th And 11th Grades. Eurasion Journal of Physics and Chemistry Education 1(2): 52-69.
  • YOB, I. M. (2003). Thinking Constructively With Metaphors. Studies in Philosophy and Education, 22: 127-138.
  • YILDIRIM, A. ve ŞIMŞEK, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
APA DERMAN A (2014). LİSE ÖĞRENCİLERİNİN KİMYA KAVRAMINA YÖNELİK METAFORİK ALGILARI. , 749 - 776.
Chicago DERMAN Ayşegül LİSE ÖĞRENCİLERİNİN KİMYA KAVRAMINA YÖNELİK METAFORİK ALGILARI. (2014): 749 - 776.
MLA DERMAN Ayşegül LİSE ÖĞRENCİLERİNİN KİMYA KAVRAMINA YÖNELİK METAFORİK ALGILARI. , 2014, ss.749 - 776.
AMA DERMAN A LİSE ÖĞRENCİLERİNİN KİMYA KAVRAMINA YÖNELİK METAFORİK ALGILARI. . 2014; 749 - 776.
Vancouver DERMAN A LİSE ÖĞRENCİLERİNİN KİMYA KAVRAMINA YÖNELİK METAFORİK ALGILARI. . 2014; 749 - 776.
IEEE DERMAN A "LİSE ÖĞRENCİLERİNİN KİMYA KAVRAMINA YÖNELİK METAFORİK ALGILARI." , ss.749 - 776, 2014.
ISNAD DERMAN, Ayşegül. "LİSE ÖĞRENCİLERİNİN KİMYA KAVRAMINA YÖNELİK METAFORİK ALGILARI". (2014), 749-776.
APA DERMAN A (2014). LİSE ÖĞRENCİLERİNİN KİMYA KAVRAMINA YÖNELİK METAFORİK ALGILARI. Turkish Studies (Elektronik), 9(5), 749 - 776.
Chicago DERMAN Ayşegül LİSE ÖĞRENCİLERİNİN KİMYA KAVRAMINA YÖNELİK METAFORİK ALGILARI. Turkish Studies (Elektronik) 9, no.5 (2014): 749 - 776.
MLA DERMAN Ayşegül LİSE ÖĞRENCİLERİNİN KİMYA KAVRAMINA YÖNELİK METAFORİK ALGILARI. Turkish Studies (Elektronik), vol.9, no.5, 2014, ss.749 - 776.
AMA DERMAN A LİSE ÖĞRENCİLERİNİN KİMYA KAVRAMINA YÖNELİK METAFORİK ALGILARI. Turkish Studies (Elektronik). 2014; 9(5): 749 - 776.
Vancouver DERMAN A LİSE ÖĞRENCİLERİNİN KİMYA KAVRAMINA YÖNELİK METAFORİK ALGILARI. Turkish Studies (Elektronik). 2014; 9(5): 749 - 776.
IEEE DERMAN A "LİSE ÖĞRENCİLERİNİN KİMYA KAVRAMINA YÖNELİK METAFORİK ALGILARI." Turkish Studies (Elektronik), 9, ss.749 - 776, 2014.
ISNAD DERMAN, Ayşegül. "LİSE ÖĞRENCİLERİNİN KİMYA KAVRAMINA YÖNELİK METAFORİK ALGILARI". Turkish Studies (Elektronik) 9/5 (2014), 749-776.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
09-05-2024 10:57

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları