BULANIK DEMATEL VE BULANIK PROMETHEE YÖNTEMLERİ İLE KABLO ÜRETİMİNDE MAKİNE SEÇİMİ

KABADAYI, Nihan; DAĞ, Sündüs

BULANIK DEMATEL VE BULANIK PROMETHEE YÖNTEMLERİ İLE KABLO ÜRETİMİNDE MAKİNE SEÇİMİ

Nihan KABADAYI, (İstanbul Üniversitesi)

Sündüs DAĞ (İstanbul Üniversitesi)

Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi

8 1

Yıl: 2017 Cilt: 7 Sayı: 14 Sayfa Aralığı: 239 - 260 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

BULANIK DEMATEL VE BULANIK PROMETHEE YÖNTEMLERİ İLE KABLO ÜRETİMİNDE MAKİNE SEÇİMİ

Öz:

Günümüzde, dijital ve teknolojik gelişmeler sonucunda müşteri talepleri çeşitlenmiş ve müşteri beklentileri daha kişisel özellikler kazanmıştır. Bunun sonucunda firmaların pazarda sürdürülebilir bir başarı elde edebilmesi için değişen müşteri beklentilerini karşılamaya yönelik stratejik iş süreçlerini planlaması gerekmektedir. Üretim, firmaların stratejik hedeflerini gerçekleştirmesinde etkisi büyük olan bir işletme fonksiyonudur. İşletmelerin üretim fonksiyonlarını iyileştirmesi insan, makine, malzeme vb. çok çeşitli üretim faktörlerini başarılı bir şekilde yönetebilmesine bağlıdır. Bu üretim faktörlerinin birbirleri ile uyumlu bir şekilde faaliyet göstermesi ve işletmenin stratejik hedeflerine yönelik planlanması oldukça önemlidir. İşletmelerin stratejilerine uygun kararların alınabilmesi için karar vericilerin mümkün olduğu kadar fazla kriteri değerlendirerek objektif kararlar alabilmesi gerekmektedir. Uygun makine ve ekipman seçiminin gerçekleştirilmesi, üretim süreçlerinin verimliliğini ve esnekliğini arttırmaktadır. Bu nedenle firmalar için makine ve ekipman seçimi probleminin kapsamlı bir şekilde ele alınarak değerlendirilmesi önemlidir. Çok kriterli karar verme yöntemleri (ÇKKVY), karar vericilere aynı anda birden fazla kriteri değerlendirme imkanı sağladığı için literatürde makine ve ekipman seçiminde çok sayıda araştırmacı tarafından kullanılmıştır. Bu çalışmada, bir kablo üretim tesisindeki makine seçim problemi ele alınmıştır. Uygulamada makine seçiminde kullanılan kriterlerin ağırlıklarının belirlenmesinde bulanık DEMATEL (The Decision Trial and Evoluation Laboratory) yöntemi; alternatif makinelerin değerlendirilmesinde ve işletme için en uygun makinenin belirlenmesinde PROMETHEE (Preference Ranking Organization Method for Enrichment Evaluations ) yöntemi kullanılmıştır

Anahtar Kelime:

MACHINE SELECTION IN A CABLE MANUFACTURING WITH USING FUZZY DEMATEL AND FUZZY PROMETHEE

Öz:

Nowadays, digital and technological developments have a great effect on consumer behavior. Product life cycles shorten with recent technological changes and customer demands became more sophisticated and varied. In order to gain sustainable competitive advantage, profitability is not only enough, but also productivity, flexibility and quality in manufacturing process are required. The decision-making processes in the production environment are ought to be operated well in order to keep up with these changes. Since, the selection of suitable machine improves the productivity and flexibility of the manufacturing process, machine selection problem is one of the critical decision making process in today’s production environment. Therefore, determining the most suitable machine helps firm to provide competitiveness in the market. The purpose of this study is to help decision makers by determining the best criteria for saving money and time. In this study, we deal with strategic machine selection problem in order to determine industry specific machine selection criteria in a cable manufacturing company. To evaluate the critical machine selection criteria, a fuzzy DEMATEL method is developed and fuzzy PROMETHEE method is used to select the most suitable machine in the cable company

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Ayag, Z., & Özdemir R.G. (2006). A Fuzzy AHP Approach to Evaluating Machine Tool Alternatives, Journal of Intelligence Manufacturing, (17), 179–190.
Ayağ, Z., & Özdemir, R. G. (2011). An Intelligent Approach to Machine Tool Selection through Fuzzy Analytic Network Process, Journal of Intelligent Manufacturing, 22(2), 163-177.
Brans, J. P., & Vincke, P. (1985). Note—A Preference Ranking Organisation Method: (The PROMETHEE Method for Multiple Criteria Decision-Making). Management Science, 31(6), 647-656.
Büyüközkan, G., & Çifçi, G. (2012). A Novel Hybrid MCDM Approach Based on Fuzzy DEMATEL, Fuzzy ANP and Fuzzy TOPSIS to Evaluate Green Suppliers, Expert Systems with Applications, 39(3), 3000-3011.
Chang, B., Chang, C. W., & Wu, C. H. (2011). Fuzzy DEMATEL Method for Developing Supplier Selection Criteria, Expert Systems with Applications, 38(3), 1850-1858.
Dagdeviren, M. (2008). Decision Making in Equipment Selection: An Integrated Approach with AHP and PROMETHEE, Journal of Intelligence Manufacturing, (19), 397–406.
Dalalah, D., Hayajneh, M., & Batieha, F. (2011). A Fuzzy Multi-Criteria Decision Making Model for Supplier Selection, Expert Systems with Applications, 38(7), 8384-8391.
Falatoonitoosi, E., Ahmed, S. & Sorooshian, S. (2014). Expanded DEMATEL for Determining Cause and Effect Group in Bidirectional Relations, The Scientific World Journal, 2014.
Gabus, A., & Fontela, E. (1972). World problems, an invitation to further thought within the framework of DEMATEL, Geneva, Switzerland: Battelle Geneva Research Center.
Gharakhani, D. (2012). The Evaluation of Supplier Selection Criteria by Fuzzy DEMATEL Method, Journal of Basic and Applied Scientific Research, 2(4), 3215-3224.
Govindan, K., Khodaverdi, R., & Vafadarnikjoo, A. (2016). A Grey DEMATEL Approach to Develop Third-Party Logistics Provider Selection Criteria, Industrial Management & Data Systems, 116(4), 690-722.
Gök Kısa A. C. & Perçin S. (2017). Bütünleşik Bulanık DEMATEL-Bulanık VIKOR Yaklaşı- mının Makine Seçimi Problemine Uygulanması. Journal of Yasar University, 12(48), 249- 256.
Greco, S., Figueira, J. & Ehrgott, M. (2005). Multiple Criteria Decision Analysis. Springer's International Series.
Hsu, C. W., Kuo, T. C., Chen, S. H., & Hu, A. H. (2013). Using DEMATEL to Develop A Carbon Management Model of Supplier Selection in Green Supply Chain Management, Journal Of Cleaner Production, (56), 164-172.
Jiang, X. L., Wu, Z. B., & Yang, Y. (2016, November). A fuzzy DEMATEL Method to Analyze The Criteria for Sustainable Supplier Selection. In Green Building, Environment, Energy and Civil Engineering: Proceedings of the 2016 International Conference on Green Buil- ding, Materials and Civil Engineering (GBMCE 2016), April 26-27 2016, Hong Kong, PR China (Vol. 27, p. 85). CRC Press.
Kahraman, C., Onar, S. C. & Oztaysi, B. (2015). Fuzzy Multicriteria Decision-Making: A Literature Review. International Journal of Computational Intelligence Systems, 8(4), 637-666.
Karim, R., & Karmaker, C. L. (2016). Machine Selection by AHP and TOPSIS Methods, American Journal of Industrial Engineering, 1(4), 7-13.
Kumru, M., & Kumru, P.,Y. (2015). A Fuzzy ANP Model for The Selection of 3D CoordinateMeasuring Machine, Journal of Intelligent Manufacturing (26)5, 999-1010.
Le Téno, J. F., & Mareschal, B. (1998). An Interval Version of PROMETHEE for the Comparison of Building Products' Design with Ill-defined Data on Environmental Quality, European Journal of Operational Research, 109(2), 522-529.
Li, R. J. (1999). Fuzzy Method in Group Decision Making, Computers & Mathematics with Applications, 38(1), 91-101.
Lin, R. J. (2013). Using Fuzzy DEMATEL to Evaluate The Green Supply Chain Management Practices, Journal of Cleaner Production, (40), 32-39.
Liu, Weng-Kun, (2015). Using FDM and DEMATEL Approaches to Evaluate the Location Selection of Investments, International Journal of Information and Education Technology, 5(10).
Lu, M. T., Lin, S. W., & Tzeng, G. H. (2013). Improving RFID Adoption in Taiwan's Healthcare Industry Based on A DEMATEL Technique with A Hybrid MCDM Model, Decision Support Systems, (56), 259-269.
Mardani, A., Jusoh, A., MD Nor, K., Khalifah, Z., Zakwan, N., & Valipour, A. (2015a). Multiple Criteria Decision-Making Techniques and Their Applications–A Review of The Literature from 2000 to 2014. Economic Research-Ekonomska Istraživanja, 28(1), 516-571.
Mardani, A., Jusoh, A., & Zavadskas, E. K. (2015b). Fuzzy Multiple Criteria Decision-Making Techniques and Applications–Two Decades Review from 1994 to 2014. Expert Systems with Applications, 42(8), 4126-4148.
Nguyen, H. T., Dawal, S. Z. M., Nukman, Y., & Aoyama, H. (2014). A Hybrid Approach For Fuzzy Multi-Attribute Decision Making in Machine Tool Selection with Consideration of The Interactions of Attributes, Expert Systems with Applications, 41(6), 3078-3090.
Organ, A. (2013). Bulanık Dematel Yöntemiyle Makine Seçimini Etkileyen Kriterlerin Değerlendirilmesi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(1).
Organ, A. (2013). Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinden Bulanık PROMETHEE Yönteminin Konteynır Seçiminde Uygulanması, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 45(45).
Önüt, S., Kara, S. S., & Efendigil, T. (2008). A Hybrid Fuzzy MCDM Approach to Machine Tool Selection, Journal of intelligent manufacturing, 19(4), 443-453.
Özgen, A., et al. (2011). A Multi-Criteria Decision Making Approach for Machine Tool Selection Problem in A Fuzzy Environment, International Journal of Computational Intelligence Systems, (4)4, 431-445.
Perçin, S. (2012). Bulanık AHS ve Topsıs Yaklaşımının Makine Teçhizat Seçimine Uygulanması, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(1).
Raut, R. D., Bhasin, H. V., & Kamble, S. S. (2011). Evaluation of Supplier Selection Criteria by Combination of AHP and Fuzzy DEMATEL Method, International Journal of Business Innovation and Research, 5(4), 359-392.
Samvedi, A., Jain, V., & Chan, F. T. (2012). An Integrated Approach for Machine Tool Selection Using Fuzzy Analytical Hierarchy Process and Grey Relational Analysis, International Journal of Production Research, 50(12), 3211-3221.
Senvar, O., Tuzkaya, G., & Kahraman, C. (2014). Multi Criteria Supplier Selection Using Fuzzy PROMETHEE Method. in Supply Chain Management under Fuzziness (pp. 21-34), Springer Berlin Heidelberg.
Shieh, J. I., Wu, H. H., & Huang, K. K. (2010). A DEMATEL Method in identifying Key Success Factors of Hospital Service Quality, Knowledge-Based Systems, 23(3), 277-282.
Sumrit, D. & Anuntavoranich, P. (2013). Using DEMATEL Method to Analyze The Causal Relations on Technological İnnovation Capability Evaluation Factors in Thai Technology-Based Firms. Int Trans J Eng Manag Appl Sci Technol, 4(2), 81-103.
Tsai, S. B., Chien, M. F., Xue, Y., Li, L., Jiang, X., Chen, Q., & Wang, L. (2015). Using The Fuzzy DEMATEL to Determine Environmental Performance: A Case of Printed Circuit board Industry in Taiwan. PloS One, 10(6), e0129153.
Tzeng, G.-H., C.-H. Chiang, & C.-W. Li (2007). Evaluating Intertwined Effects in E-learning Programs: A Novel Hybrid MCDM Model Based on Factor Analysis and DEMATEL, Expert Systems with Applications, 32(4), 1028–1044.
Vatansever, K. (2014). Integrated Usage of Fuzzy Multi Criteria Decision Making Techniques for Machine Selection Problems and An Application, International Journal of Business and Social Science, 5(9).
Wu, Z., Ahmad, J., & Xu, J. (2016). A Group Decision Making Framework Based on Fuzzy VIKOR Approach for Machine Tool Selection with Linguistic İnformation, Applied Soft Computing, (42), 314-324.
Yıldırım, B. F., & Önder, E. (2014). Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri, İstanbul: Dora Yayıncılık.
Yilmaz, B. & Dağdeviren, M. (2011). A Combined Approach for Equipment Selection: F-PROMETHEE Method and Zero–One Goal Programming, Expert Systems with Applications, 38(9), 11641-11650.
Yılmaz, B., & Dağdeviren M. (2010). Ekipman Seçimi Probleminde PROMETHEE ve Bulanık PROMETHEE Yöntemlerinin Karşılaştırmalı Analizi. Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 25(4).

APA	KABADAYI N, DAĞ S (2017). BULANIK DEMATEL VE BULANIK PROMETHEE YÖNTEMLERİ İLE KABLO ÜRETİMİNDE MAKİNE SEÇİMİ. , 239 - 260.
Chicago	KABADAYI Nihan,DAĞ Sündüs BULANIK DEMATEL VE BULANIK PROMETHEE YÖNTEMLERİ İLE KABLO ÜRETİMİNDE MAKİNE SEÇİMİ. (2017): 239 - 260.
MLA	KABADAYI Nihan,DAĞ Sündüs BULANIK DEMATEL VE BULANIK PROMETHEE YÖNTEMLERİ İLE KABLO ÜRETİMİNDE MAKİNE SEÇİMİ. , 2017, ss.239 - 260.
AMA	KABADAYI N,DAĞ S BULANIK DEMATEL VE BULANIK PROMETHEE YÖNTEMLERİ İLE KABLO ÜRETİMİNDE MAKİNE SEÇİMİ. . 2017; 239 - 260.
Vancouver	KABADAYI N,DAĞ S BULANIK DEMATEL VE BULANIK PROMETHEE YÖNTEMLERİ İLE KABLO ÜRETİMİNDE MAKİNE SEÇİMİ. . 2017; 239 - 260.
IEEE	KABADAYI N,DAĞ S "BULANIK DEMATEL VE BULANIK PROMETHEE YÖNTEMLERİ İLE KABLO ÜRETİMİNDE MAKİNE SEÇİMİ." , ss.239 - 260, 2017.
ISNAD	KABADAYI, Nihan - DAĞ, Sündüs. "BULANIK DEMATEL VE BULANIK PROMETHEE YÖNTEMLERİ İLE KABLO ÜRETİMİNDE MAKİNE SEÇİMİ". (2017), 239-260.

APA	KABADAYI N, DAĞ S (2017). BULANIK DEMATEL VE BULANIK PROMETHEE YÖNTEMLERİ İLE KABLO ÜRETİMİNDE MAKİNE SEÇİMİ. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 7(14), 239 - 260.
Chicago	KABADAYI Nihan,DAĞ Sündüs BULANIK DEMATEL VE BULANIK PROMETHEE YÖNTEMLERİ İLE KABLO ÜRETİMİNDE MAKİNE SEÇİMİ. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi 7, no.14 (2017): 239 - 260.
MLA	KABADAYI Nihan,DAĞ Sündüs BULANIK DEMATEL VE BULANIK PROMETHEE YÖNTEMLERİ İLE KABLO ÜRETİMİNDE MAKİNE SEÇİMİ. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, vol.7, no.14, 2017, ss.239 - 260.
AMA	KABADAYI N,DAĞ S BULANIK DEMATEL VE BULANIK PROMETHEE YÖNTEMLERİ İLE KABLO ÜRETİMİNDE MAKİNE SEÇİMİ. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi. 2017; 7(14): 239 - 260.
Vancouver	KABADAYI N,DAĞ S BULANIK DEMATEL VE BULANIK PROMETHEE YÖNTEMLERİ İLE KABLO ÜRETİMİNDE MAKİNE SEÇİMİ. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi. 2017; 7(14): 239 - 260.
IEEE	KABADAYI N,DAĞ S "BULANIK DEMATEL VE BULANIK PROMETHEE YÖNTEMLERİ İLE KABLO ÜRETİMİNDE MAKİNE SEÇİMİ." Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 7, ss.239 - 260, 2017.
ISNAD	KABADAYI, Nihan - DAĞ, Sündüs. "BULANIK DEMATEL VE BULANIK PROMETHEE YÖNTEMLERİ İLE KABLO ÜRETİMİNDE MAKİNE SEÇİMİ". Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi 7/14 (2017), 239-260.