Birinci Basamak Sağlık Kuruluşlarına Başvuran Yetişkinlerin Güneşin Zararlı Etkileri ve Korunma Yolları Konusunda Bilgi, Tutum ve Davranışları
Yıl: 2018 Cilt: 12 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 96 - 99 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.4274/tdd.3605 İndeks Tarihi: 16-11-2018
Birinci Basamak Sağlık Kuruluşlarına Başvuran Yetişkinlerin Güneşin Zararlı Etkileri ve Korunma Yolları Konusunda Bilgi, Tutum ve Davranışları
Öz: Amaç: Bireylerin güneşin zararlı etkileri ve korunma yolları konusundaki bilgi, tutum ve davranışlarının belirlenmesi amaçlandı. Yöntemler: Bu araştırma tanımlayıcı ve kesitseldir. Bin altı yüz otuz dört kişinin katılımı ile tamamlandı. Veri toplama aracı olarak, 23 sorudan oluşan anket kullanıldı. Bulgular: Kişilerin %30,4’ü (n=496) güneşin zararlı etkileri konusunda yeterli bilgiye sahipti. Sekiz yıldan daha fazla eğitim görmüş olanlar, daha az eğitim görmüş olanlara göre yaklaşık 2 kat güneşin zararlı etkileri konusunda bilgi sahibiydi. Günlük yaşamlarında dışarıda güneşe maruz kalarak geçirdikleri süre bir saatten az, 1-3 saat, 4 ve üzeri olmak üzere değerlendirilmiştir ve sırasıyla %20,7, %46,3, %33,0’dır. Güneşten koruyucu krem kullanma oranı %40,3 olup, cinsiyete göre değerlendirildiğinde kadınların erkeklere oranla iki kat daha fazla güneşten koruyucu krem kullandığı bulunmuştur ve sırasıyla %54,4 ve %24,2’dir. Sonuç: Toplumun güneşin zararlı etkileri konusunda kendilerini nasıl koruyacaklarına ilişkin bilgi ve davranış şekillerinin yetersiz olduğu söylenebilir. Sağlık otoritelerinin konuya dikkat çekerek farkındalığı artırmaya yönelik politikalar geliştirmesi, başta hekimler olmak üzere bütün sağlık çalışanlarının konu hakkında uyarılarda bulunması, gelecek nesilleri güneşin etkilerine bağlı oluşacak deri hastalıklarından korumada etkili olacaktır.
Anahtar Kelime: Konular:
Knowledge, Attitudes and Behaviors of Adults Applying to Primary Health Care Organizations on the Harmful Effects of the Sun and the Ways of Protection
Öz: Objective: It was aimed to determine the knowledge, attitudes and behaviors of individuals on the harmful effects of the sun and protection ways. Methods: This research is descriptive and cross-sectional. The study was completed with the participation of 1634 individuals. As a data collection tool, a questionnaire including of 23 questions was used. Results: 30.4% (n=496) of the individuals had sufficient knowledge about the harmful effects of sun. Those who were educated more than eight years had knowledge about the harmful effects of sunlight twice as much than those who were educated less. In their daily lives, the time they have been exposed to sun was evaluated to be less than one hour, 1-3 hours, 4 hours and over, and results were determined 20.7%, 46.3%, and 33.0% respectively. The rate of using sunscreen cream is 40.3%; when evaluated according to gender, women were found to use twice as many sunscreen creams as men and this rate were found 54.4% and 24.2% respectively. Conclusion: It can be said that the knowledge and behaviors of the community about how to protect themselves about the harmful effects of the sun are inadequate. The fact that the health authorities is drawn attention to this subject for raising awareness of community, warned about the subject by all health workers, especially physicians, will be effective in protecting future generations from skin diseases caused by the sun influences.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Bellamy R. A systematic review of educational interventions for promoting sun protection knowledge, attitudes and behaviour following the QUESTS approach. Med Teach 2005;27:269-75.
- Çınar Fİ, Çetin FŞ, Kalender N, et al. Determination of sun protection behaviour amoung nursing students. Gulhane Med J 2015;57:241-6.
- Sümen A, Öncel S. Deri kanseri ve güneşten korunmaya yönelik öğrencilerle ilgili yapılan çalışmalar: Literatür incelemesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi 2014;7:78-91.
- AlGhamdi KM, AlAklabi AS, AlQahtani AZ. Knowledge, attitudes and practices of the general public toward sun exposure and protection: A national survey in Saudi Arabia. Saudi Pharm J 2016;24:652-7.
- Cinar ND, Cinar S, Karakoc A, et al. Knowledge, attitudes and behaviors concerning sun protection/skin cancer among adults in Turkey. Pak J Med Sci 2009;25:108-12.
- Kaptanoğlu AF, Dalkan C, Hıncal E. Kuzey Kıbrıs Türk Toplumunda güneşten korunma: ilkokul çağı çocukları ve ailelerinin güneşten korunma ile ilgili bilgi, tutum ve davranışları. Turkderm 2012;46:121-9.
- Dağ S, Hisar F. Açık alanda çalışan işçilerin cilt kanserine yönelik bilgi ve uygulamalarının saptanması. TAF Prev Med Bull 2016;15:532-6.
- Uzuner YY. Güneşin cilde etkisi ve güneşten koruyucu ürünler. Turkiye Klinikleri J Cosmetic Dermatol Special Topics 2017;10:24-38.
- Gandini S, Autier P, Boniol M. Reviews on sun exposure and artificial light and melanoma. Prog Biophys Mol Biol 2011;107:362-6.
- Kaymak Y, Tekbaş ÖF, Şimşek I. Üniversite öğrencilerinin güneşten korunma ile ilgili bilgi tutum ve davranışları. Turkderm 2007;41:81-5.
- D’ Orazio J, Jarrett S, Amaro-Ortiz A, et al. UV Radiation and the Skin. Int J Mol Sci 2013;14:12222-48.
- Boztepe A, Özsoy S, Erkin Ö. The knowledge and practices of cleaning workers concerning sun protection. Int J Occup Health Public Health Nurs 2014;1:65-79.
- Duarte AF, Correia B, Picoto A, et al. Behaviour towards sun exposure, skin self-examination and skin cancer knowledge of educators, health professionals and the general population-cross-sectional study. J Eur Acad Dermatol Venereol 2017;31:132-5.
- Gavin A, Boyle R, Donnelly D, et al. Trends in skin cancer knowledge, sun protection practices and behaviours in the Northern Ireland population. Eur J Public Health 2011;22:408-12.
- Öncel S, Gündoğdu D. Deri Kanseri Risk Algısının Güneşten Korunma Davranışlarına Etkisi: Sistematik Derleme. Turkiye Klinikleri J Public Health Nursing-Special Topics 2017;3:52-60.
- Armstrong BK, Kricker A. The epidemiology of UV induced skin cancer. J Photochem Photobiol B 2001;63:8-18.
- Narayanan DL, Saladi RN, Fox JL. Ultraviolet radiation and skin cancer. Int J Dermatol 2010;49:978-86.
- Gül Ü. Sun, heat and our skin. Ankara Med J 2015;15:145-52.
- Cheng S, Lian S, Hao Y, et al. Sun exposure knowledge and protection behavior in a North Chinese population: a questionnaire based study. Photodermatol photoimmunol Photomed 2010;26:177-81.
- Özyiğit H, Akdeniz N. Deri kanserleri oluşumunda ultraviyole ve diğer eksojen fiziksel faktörler. Turkiye Klinikleri J Dermatol Special Topics 2012;5:7-11.
- Terzi S, Başak PY, Erturan İ. Evaluation of knowledge, attitude, and behavior about harmful effects of the sun and sun protection among patients attending an outpatient clinic. Turkderm 2017;51:2-7.
- Güngör E. Ultraviyole radyasyonu ve foto yaşlanma. Turkiye Klinikleri J Cosmetic Dermatol Special Topics 2010;3:22-6.
APA | BALCI E, Durmus H, ERGÜN ARSLANTAŞ E, gün i (2018). Birinci Basamak Sağlık Kuruluşlarına Başvuran Yetişkinlerin Güneşin Zararlı Etkileri ve Korunma Yolları Konusunda Bilgi, Tutum ve Davranışları. , 96 - 99. 10.4274/tdd.3605 |
Chicago | BALCI Elçin,Durmus Hasan,ERGÜN ARSLANTAŞ Ebru,gün iskender Birinci Basamak Sağlık Kuruluşlarına Başvuran Yetişkinlerin Güneşin Zararlı Etkileri ve Korunma Yolları Konusunda Bilgi, Tutum ve Davranışları. (2018): 96 - 99. 10.4274/tdd.3605 |
MLA | BALCI Elçin,Durmus Hasan,ERGÜN ARSLANTAŞ Ebru,gün iskender Birinci Basamak Sağlık Kuruluşlarına Başvuran Yetişkinlerin Güneşin Zararlı Etkileri ve Korunma Yolları Konusunda Bilgi, Tutum ve Davranışları. , 2018, ss.96 - 99. 10.4274/tdd.3605 |
AMA | BALCI E,Durmus H,ERGÜN ARSLANTAŞ E,gün i Birinci Basamak Sağlık Kuruluşlarına Başvuran Yetişkinlerin Güneşin Zararlı Etkileri ve Korunma Yolları Konusunda Bilgi, Tutum ve Davranışları. . 2018; 96 - 99. 10.4274/tdd.3605 |
Vancouver | BALCI E,Durmus H,ERGÜN ARSLANTAŞ E,gün i Birinci Basamak Sağlık Kuruluşlarına Başvuran Yetişkinlerin Güneşin Zararlı Etkileri ve Korunma Yolları Konusunda Bilgi, Tutum ve Davranışları. . 2018; 96 - 99. 10.4274/tdd.3605 |
IEEE | BALCI E,Durmus H,ERGÜN ARSLANTAŞ E,gün i "Birinci Basamak Sağlık Kuruluşlarına Başvuran Yetişkinlerin Güneşin Zararlı Etkileri ve Korunma Yolları Konusunda Bilgi, Tutum ve Davranışları." , ss.96 - 99, 2018. 10.4274/tdd.3605 |
ISNAD | BALCI, Elçin vd. "Birinci Basamak Sağlık Kuruluşlarına Başvuran Yetişkinlerin Güneşin Zararlı Etkileri ve Korunma Yolları Konusunda Bilgi, Tutum ve Davranışları". (2018), 96-99. https://doi.org/10.4274/tdd.3605 |
APA | BALCI E, Durmus H, ERGÜN ARSLANTAŞ E, gün i (2018). Birinci Basamak Sağlık Kuruluşlarına Başvuran Yetişkinlerin Güneşin Zararlı Etkileri ve Korunma Yolları Konusunda Bilgi, Tutum ve Davranışları. Türk Dermatoloji Dergisi, 12(2), 96 - 99. 10.4274/tdd.3605 |
Chicago | BALCI Elçin,Durmus Hasan,ERGÜN ARSLANTAŞ Ebru,gün iskender Birinci Basamak Sağlık Kuruluşlarına Başvuran Yetişkinlerin Güneşin Zararlı Etkileri ve Korunma Yolları Konusunda Bilgi, Tutum ve Davranışları. Türk Dermatoloji Dergisi 12, no.2 (2018): 96 - 99. 10.4274/tdd.3605 |
MLA | BALCI Elçin,Durmus Hasan,ERGÜN ARSLANTAŞ Ebru,gün iskender Birinci Basamak Sağlık Kuruluşlarına Başvuran Yetişkinlerin Güneşin Zararlı Etkileri ve Korunma Yolları Konusunda Bilgi, Tutum ve Davranışları. Türk Dermatoloji Dergisi, vol.12, no.2, 2018, ss.96 - 99. 10.4274/tdd.3605 |
AMA | BALCI E,Durmus H,ERGÜN ARSLANTAŞ E,gün i Birinci Basamak Sağlık Kuruluşlarına Başvuran Yetişkinlerin Güneşin Zararlı Etkileri ve Korunma Yolları Konusunda Bilgi, Tutum ve Davranışları. Türk Dermatoloji Dergisi. 2018; 12(2): 96 - 99. 10.4274/tdd.3605 |
Vancouver | BALCI E,Durmus H,ERGÜN ARSLANTAŞ E,gün i Birinci Basamak Sağlık Kuruluşlarına Başvuran Yetişkinlerin Güneşin Zararlı Etkileri ve Korunma Yolları Konusunda Bilgi, Tutum ve Davranışları. Türk Dermatoloji Dergisi. 2018; 12(2): 96 - 99. 10.4274/tdd.3605 |
IEEE | BALCI E,Durmus H,ERGÜN ARSLANTAŞ E,gün i "Birinci Basamak Sağlık Kuruluşlarına Başvuran Yetişkinlerin Güneşin Zararlı Etkileri ve Korunma Yolları Konusunda Bilgi, Tutum ve Davranışları." Türk Dermatoloji Dergisi, 12, ss.96 - 99, 2018. 10.4274/tdd.3605 |
ISNAD | BALCI, Elçin vd. "Birinci Basamak Sağlık Kuruluşlarına Başvuran Yetişkinlerin Güneşin Zararlı Etkileri ve Korunma Yolları Konusunda Bilgi, Tutum ve Davranışları". Türk Dermatoloji Dergisi 12/2 (2018), 96-99. https://doi.org/10.4274/tdd.3605 |