KİŞİSEL FİNANSAL FAKTÖRLER, KOMPULSİF SATIN ALMA VE FİNANSAL İYİ OLMA HALİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER

Gökhan ÖZER, (Gebze Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli, Türkiye)
Ayşegül YILDIRIM KUTBAY (Balıkesir Üniversitesi, Burhaniye Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu, Balıkesir, Türkiye)
KAFKAS ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ ve İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ DERGİSİ
2 2
Yıl: 2018 Cilt: 9 Sayı: 17 Sayfa Aralığı: 73 - 99 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.9775/kauiibfd.2018.004 İndeks Tarihi: 28-02-2019

KİŞİSEL FİNANSAL FAKTÖRLER, KOMPULSİF SATIN ALMA VE FİNANSAL İYİ OLMA HALİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER

Öz:
Bu araştırmanın amacı, bireylerin materyalizm, hedoniktüketim, bütçeleme, özbenlik ve statü tüketimi düzeylerininkompulsif satın alma üzerindeki etkilerini ve kompulsif satınalmanın da finansal iyi olma hali üzerindeki olası etkileriniortaya koymaktır. İlgili alan yazında yüksek düzeydemateryalizm, hedonik tüketim ve statü tüketimi ile düşükdüzeyde bütçeleme yeteneği ve özbenliğe sahip bireylerinkompulsif satın alma eğilimlerinin arttığı; bu artışın ise finansaliyi olma halini olumsuz etkilediği birçok çalışmada ortayakonmuştur. Bu araştırma ile Türkiye‟de bu etkilerin uluslararasıliteratürle paralellik gösterip göstermediği test edilmeyeçalışılmıştır. Araştırmada veri toplamak amacıyla 66 soruluk biranket kullanılmış ve toplam 226 kişiden geri dönüşsağlanmıştır. Veri kullanılarak yapılan analizler sonucundamateryalizmin alt boyutlarından merkeziyetçilik boyutununkompulsif satın alma üzerinde pozitif bir etkisi tespit edilirken,materyalizmin diğer boyutlarının anlamlı bir etkisisaptanamamıştır. Bunun yanı sıra, hedonik tüketim ve statütüketiminin kompulsif satın alma üzerinde pozitif; bütçeleme veözbenlik değişkenlerinin ise kompulsif satın alma üzerindenegatif etkileri tespit edilmiştir. Öte yandan, kompulsif satınalmanın finansal iyi olma halinin mevcut finansal durum boyutuüzerinde negatif bir etkisi bulunmuştur
Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat İşletme Finans

RELATIONS BETWEEN THE PERSONAL FINANCIAL FACTORS, COMPULSIVE PURCHASING AND THE FINANCIAL WELL- BEING

Öz:
The aim of the study is to define the probable effects of compulsive buying on financial well- being as well as the effects of materialism, hedonic consumption, budgeting, self-esteem, status consumption levels of the individuals on compulsive buying. The related field has been presented with lots of studies in the literature, in which the individuals‟, having high level materialism, hedonic consumption and status consumption together with low level budgeting capability and self-esteem, trend on compulsive buying has been increased but this increase has a negatively affected the financial well- being. It has been aimed with this study to test that whether these effects in Turkey show parallelism with the international literature or not. A questionnaire with 66 questions has been used during the study for data collection; feedback has been received from 266 people. According to the analyses conducted via the usage of the data, positive effect of certrality of materialism on compulsive buying has been detected whereas the other dimensions of materialism have no meaningful effect. Besides, hedonic consumption and status consumption have positive effects on compulsive buying whereas budgeting and self-esteem have negative effects on compulsive buying. On the other hand it has been detected that compulsive buying has a negative effect on current financial situation dimension of financial well-being.
Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat İşletme Finans
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akkılıç, M. & H. Çetintaş, (2015). Termal turizm işletmelerinde hedonik ve faydacı tüketim eğiliminin davranışsal niyetler üzerine etkisi. International Review Of Economics and Management, 3(2), 123-142.
  • Altunışık, R., B. Bora, & N., Sarıkaya, (2010). Alışveriş çılgınlığı: Tüketici gözüyle alışveriş çılgınlığı olgusunun incelenmesi üzerine bir nitel araştırma. 15. Ulusal Pazarlama Kongresi Bildiri Kitabı, 50-59.
  • Babın, B., Darden, W. & M., Griffin, (1994). Work and/or fun: Measuring hedonic and utilitarian shopping value. Journal of Consumer Research, 20(4), 644 - 656.
  • Bayram, N. (2010). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: AMOS uygulamaları. (1). Bursa. Ezgi Kitabevi
  • Belk, R. (1984). Three scales to measure constructs related to materialism: Reliability, validity and relationships to measures of happiness. Advances in Consumer Research, 11, 291–297.
  • Belk, R. (1988). Possessions and the extended self. Journal of Consumer Research, 15, 139-168.
  • Black, D. (1996). Compulsive buying: A review. The Journal of Clinical Psychiatry, 57(8), 50-55.
  • Black, D. (2007). Compulsive buying disorder: A review of the evidence. CNS Spectrums, 12, 124-132.
  • Bleuler, E. (1924). Textbook of psychiatry. New York: Macmillan.
  • Christenson, G., Faber, R. & Mitchell , J. (1994). Compulsive buying: Descriptive characteristics and psychiatric comorbidity. The Journal of Clinical Psychiatr,55(12), 545-546.
  • Clark, R., Zboja, J. & Goldsmith , R. (2007). Status consumption and role-relaxed consumption: a tale of two retail consumers. Journal of Retailing and Consumer Services, 14, 45–59.
  • Coopersmith, S. (1967). The antecedents of self-esteem. San Francisco: W.H. Freeman And Company.
  • Crocker, J. & Major, B. (1989). Social stigma and self-esteem: the self-protective properties of stigma. Psychological Review, 96, 608-630.
  • Çabuk , S., & Ara, S. (2016). Materyalizmin moda giyim ilgilenimine etkisi üzerine bir araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(3), 109-128.
  • D‟astous, A. (1990). An inquiry into the compulsive side of normal consumers. Journal Of Consumer Policy, 13, 15-31.
  • D‟astous, A., Maltais, J. & Roberge, C. (1990). Compulsive buying tendencies of adolescent consumers. Advances in Consumer Research, 17, 306-312.
  • Demirel, Ö. & Ün, К. (1987). Egitim Terimleri Söziügü. Ankara: Şafak Matbaasi.
  • Desarbo, D. & Edwards , E. (1996). Typologies of compulsive buying behavior: A constrained clusterwise regression approach. Journal of Consumer Psychology, 5(3), 231-262.
  • Dittmar, H. (2005).Compulsive buying - a growing concern? An examination of gender, age, and endorsement of materialistic values as predictors. British Journal of Psychology, 96(4), 467-491.
  • Eastman, J., Goldsmith, R., &Flynn, L. (1999). Status consumption in consumer behavior: scale development and validation. Journal of Marketing Theory And Practice, 7(3), 41-52.
  • Elliott, R. (1994). Addictive consumption: function and fragmentation in postmodernity. Journal of Consumer Policy, 17, 159-179.
  • Eren, S. S., Eroğlu, F. & Hacıoglu, G. (2012). Hyperlink "http://www. sciencedirect.com/science/article/pii/S1877042812045831" Compulsive buying tendencies through materialistic and hedonic values among college students in Turkey ., Procedia-Social and Behavioral Sciences., 58., 1370-1377.
  • Erdem, M., Şenyüz, D. & Tatlıoğlu, İ. (1998). Kamu maliyesi. Bursa: Ekin Kitapevi.
  • Eroğlu, F. (2016). Kompulsif satın alma: Kişisel faktörler, postmodern tüketim şekilleri ve reklama karşı tutumun rolüne yönelik bir araştırma. Balıkesir University The Journal of Social Sciences Institute, 19(35), 253-282.
  • Faber, R. (2000). A systematic investigation into compulsive buying. Northvale: Nj:Aronson Press.
  • Faber, R. J. & O'guinn, T. (1988). Compulsive consumption and credit abuse. Journal of Consumer Policy, 11( 1), 97-109
  • Faber, R. & O‟guinn, T. (1989). Classifying compulsive consumers: advances in the development of a diagnostic tool. Advances in Consume Rresearch, 16, 738-744.
  • Faber, R. & O'guinn, T. (1992). A clinical screener for compulsive buying. Journal of Consumer Research, 19, 459-469.
  • Gönen, E. & Özmete, E. (2007). Finansal refah: Finansal yönetim sürecinden duyulan tatmin, finansal davranışlar ile öz-saygı arasındaki ilişkinin incelenmesi. T.C. Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü Eğitim - Kültür ve Araştırma Dergisi, 3(11), 57-69.
  • Güngör, A. (1989). Lise öğrecilerinin özsaygı düzeylerini etkileyen etmenler. Ekim: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Harris , S. (2009). The relationshıp between self-esteem and academic success among African American students in the minority engineering program at a research extensive universıty in the southern portion of the united states. Abd: The School Of Human Resource Education and Workforce Development .
  • Heaney, J., Goldsmith, R. & Jusoh, W. (2005). Status consumption among malaysion consumers: Exploring its relationships with materialism and attention-to-socialcomparison-information.Journal of International Consumer Marketing, 17(4), 83-98.
  • Hirschman, E. & Holbrook , M. (1982). Hedonic consumption: Emerging concept methods and propositions. Journal of Marketing, 46, 92-97.
  • Hopkinson, G. C. & Pujari, D. (1999). A factor analytic study of the sources of meaning in hedonic consumption. European Journal of Marketing. 33(4), 283-284.
  • Joo, S. (2008). Personal financial wellness. Handbook of consumer finance research,21- 33
  • Kilsheimer , J. (1993). Status consumption: The development and implications of a scale measuring the motivation to consume for status.The Florida State University.
  • Kraepelin, E. (1915). Psychiatrie (8th ed.). Leipzig: Verlag Von Johann Ambrosius Barth
  • Krych, R. (1989). Abnormal consumer behaviour: Amodel of addictive behaviours. Advances in Consumer Research, 16, 745-748.
  • Leach, L., Hayhoe, C., & Turner, P. (1999). Factors affecting perceive deconomic wellbeing of college students: A gender perspective. Financial Counseling and Planning, 10(2), 11-23.
  • Lejoyeux, M., Haberman, N., Solomon, J. & Ades, J. (1999). Comparison of buying behavior in depressed patients. Comprehensive Psychiatry, 40(1), 51-56.
  • Lejoyeux, M., Ades , J., Tassain , V. & Solomon , J. (1996). Phenomenology and psychopathology of uncontrolled buying. American Journal of Psychiatry, 153, 1524-1529.
  • Lejoyeux, M., Haberman, N., Solomon, J. & Ades, J. (1999). Comparison of buying behavior in depressed patients. Comprehensive Psychiatry, 40(1), 51-56.
  • Lusardi, A., Michaud, P.-C. & Mitchell, O. (2013). Optimal financial knowledge and wealth inequality. National Bureau of Economic Research, 18669, 1-48.
  • Marks, I. (1990). Behavioural (non‐chemical) addictions. British Journal of Addiction, 85(11), 1389-1394.
  • Mcelroy , S., Keck , P. & Phillips, K. (1995). Kleptomania, compulsive buying, and binge-eating disorder. The Journal of Clinical Psychiatry, 56(4), 14-26.
  • Norvilitis, J., Szablicki, B. & Wilson, S. (2003). Factors ınfluencing levels of creditcard debt in college students. Journal of Applied Social Psychology, 33(5), 935- 94.
  • O‟neill, B., Bristow, B. & Brennan, P. (1999). Changing financial behaviour: Implications for family and consumer sciences professionals. Journal of Family And Consumer Sciences, 91(4), 43-48.
  • O‟neill, B., Sorhaindo, B., Xiao, J. & Garman, E. (2005). Financially distressed consumers: Their financial practices, financial well-being, and health. Financial Counseling and Planning, 16(1), 73-87.
  • O'cass, A. & Mcewen , H. (2004). Exploring consumer status and conspicuous consumption. Journal of Consumer Behaviour, 4(1), 25-39.
  • O'guinn, T. & Faber, R. (1987). Mass mediated consumer socialization: non-utilitarian and dysfunctional outcomes. Advances in Consumer Research, 14, 473-476.
  • O'guinn, T. C. & Faber, R. J. (1989). Compulsive Buying: A phenomenological exploration. Journal Of Consumer Research, 147-157.
  • Okutan, S., Bora, B. & Altunışık, R. (2013). Keşifsel satın alma eğilimleri ve bu eğilimlerin plansız, kompülsif vehedonik satın alma tarzlarıyla olan ilişkisinin incelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 8(3), 117- 136.
  • Onur, N., & Nazik, M. (2014). Öğretmenler için bireysel finans alanında finansal tutum ölçeğinin geliştirilmesi (FTÖ): Geçerlik ve güvenilirlik çalışması. NwsaVocational Education, 9(4), 90-99.
  • Özbek, V. & Yıldırım Kutbay, A. (2016). Materyalist eğilimlerin finansal iyi olma hali üzerindeki etkisi: Üniversite öğrencileri üzerinde bir araştırma. 1. International Black Sea Business Administration Symposium, (S. 580-591). Giresun.
  • Parker, R., Diana, H. & Charles, H. (2010, May). The perception of materialism in a global market: A comparison of younger chinese and united states consumers. Journal of International Business and Cultural Studies, 3, 1-13.
  • Prawitz, A., Garman, E., Sorhaindo, B., O‟neill, B., Kim, J. & Drentea, P. (2006). Incharge financial distress/ financial well-being scale: development, administration, and score ınterpretation. Financial Counseling And Planning, 17(1), 34-50.
  • Quadir, S. (2012). Materyalistik değerlerin gelişiminde tüketici sosyalizasyonunun rolü. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi, 3(6), 31-50.
  • Ranzijn, R., Keeves, J., Luszcz, M. & Feather, N. (1998). The role of self-perceived usefulness and competence in the self-esteem of elderly adults: Confirmatory factor analyses of the bachman revision of rosenberg's self-esteem scale. Journal Of Gerontology: Psychological Sciences, 53b(2), 96-104.
  • Redenback, S. (1991). Self-Esteem, the necessary ıngredient for success. Usa: Esteem Seminar Programs And Publications.
  • Richins , M. & Dawson, S. (1992). A Consumer values orientation for materialism and ıts measurement: Scale development and validation. Journal Of Consumer Research, 19, 303-316. Journal Of Consumer Research. Adresinden Alınmıştır
  • Ridgway, N., Kukar-Kinney, M. & Monroe, K. (2008). An expanded conceptualization and a new measure of compulsive buying. Journal Of Consumer Research, 35, 622-639.
  • Roberts, J. (1998). Compulsive buying among college students: An investigation of its antecedents, consequences, and implications for public policy. The Journal Of Consumer Affairs, 32(2), 295-319.
  • Rosenberg, M. (1989). Society and the adolescent self-image. Middletown, Ct, England: Wesleyan University Press Society And The Adolescent Self-İmage.
  • Scherhorn, G., Reisch, L. & Raab, G. (1990). Addictive buying in west germany: an emprical study. Journal Of Consumer Policy, 13, 355-387.
  • Solomon, M. (2004). Tüketici krallığının fethi/markalar diyarında pazarlama stratejileri. (S. Çetinkaya, Düzenleyen) İstanbul: Mediacat.
  • Taft, M., Hosein, Z., Mehrizi, S. & Roshan, A. (2013). The relation between financial literacy, financial wellbeing and financial concerns. International Journal Of Business And Management,, 8(11), 63-75.
  • Tamam, L. (2009). Kompulsif satın alma. Adana: Psikiyatri Ad, Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi.
  • Tamam, L., Diller , R. & Özpoyraz, N. (1998). Kompulsif satın alma: Bir gözden geçirme. Türk Psikiyatri Dergisi, 9(3), 224-230.
  • Tang, T.-P. (1992). The meaning of money revisited. Journal Of Organızatıonal Behavıor, 13, 197-202.
  • Ünal, S. & Düger, Y. (2015).Akademık personelın fınansal gönenç hâli ile finansal davranış eğilimi arasındakı ilişkiye yönelik ampirik bir araştırma. Ekonomik Ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(1), 213-226.
  • Yurchisin, J. & Johnson, K. (2004). Compulsive buying behavior and ıts relationship to perceived social status associated with buying, materialism, self-esteem, and apparel-product ınvolvement. Family And Consumer Sciences Research Journal, 32(3), 291–314.
  • Ward, S. & Wackman, D.(1971). Family and media influences on adolescent consumer learning. American Behavioral Scientist, 14(3), 415-42.
APA Özer G, YILDIRIM KUTBAY A (2018). KİŞİSEL FİNANSAL FAKTÖRLER, KOMPULSİF SATIN ALMA VE FİNANSAL İYİ OLMA HALİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER. , 73 - 99. 10.9775/kauiibfd.2018.004
Chicago Özer Gökhan,YILDIRIM KUTBAY AYŞEGÜL KİŞİSEL FİNANSAL FAKTÖRLER, KOMPULSİF SATIN ALMA VE FİNANSAL İYİ OLMA HALİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER. (2018): 73 - 99. 10.9775/kauiibfd.2018.004
MLA Özer Gökhan,YILDIRIM KUTBAY AYŞEGÜL KİŞİSEL FİNANSAL FAKTÖRLER, KOMPULSİF SATIN ALMA VE FİNANSAL İYİ OLMA HALİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER. , 2018, ss.73 - 99. 10.9775/kauiibfd.2018.004
AMA Özer G,YILDIRIM KUTBAY A KİŞİSEL FİNANSAL FAKTÖRLER, KOMPULSİF SATIN ALMA VE FİNANSAL İYİ OLMA HALİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER. . 2018; 73 - 99. 10.9775/kauiibfd.2018.004
Vancouver Özer G,YILDIRIM KUTBAY A KİŞİSEL FİNANSAL FAKTÖRLER, KOMPULSİF SATIN ALMA VE FİNANSAL İYİ OLMA HALİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER. . 2018; 73 - 99. 10.9775/kauiibfd.2018.004
IEEE Özer G,YILDIRIM KUTBAY A "KİŞİSEL FİNANSAL FAKTÖRLER, KOMPULSİF SATIN ALMA VE FİNANSAL İYİ OLMA HALİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER." , ss.73 - 99, 2018. 10.9775/kauiibfd.2018.004
ISNAD Özer, Gökhan - YILDIRIM KUTBAY, AYŞEGÜL. "KİŞİSEL FİNANSAL FAKTÖRLER, KOMPULSİF SATIN ALMA VE FİNANSAL İYİ OLMA HALİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER". (2018), 73-99. https://doi.org/10.9775/kauiibfd.2018.004
APA Özer G, YILDIRIM KUTBAY A (2018). KİŞİSEL FİNANSAL FAKTÖRLER, KOMPULSİF SATIN ALMA VE FİNANSAL İYİ OLMA HALİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER. KAFKAS ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ ve İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ DERGİSİ , 9(17), 73 - 99. 10.9775/kauiibfd.2018.004
Chicago Özer Gökhan,YILDIRIM KUTBAY AYŞEGÜL KİŞİSEL FİNANSAL FAKTÖRLER, KOMPULSİF SATIN ALMA VE FİNANSAL İYİ OLMA HALİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER. KAFKAS ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ ve İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ DERGİSİ 9, no.17 (2018): 73 - 99. 10.9775/kauiibfd.2018.004
MLA Özer Gökhan,YILDIRIM KUTBAY AYŞEGÜL KİŞİSEL FİNANSAL FAKTÖRLER, KOMPULSİF SATIN ALMA VE FİNANSAL İYİ OLMA HALİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER. KAFKAS ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ ve İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ DERGİSİ , vol.9, no.17, 2018, ss.73 - 99. 10.9775/kauiibfd.2018.004
AMA Özer G,YILDIRIM KUTBAY A KİŞİSEL FİNANSAL FAKTÖRLER, KOMPULSİF SATIN ALMA VE FİNANSAL İYİ OLMA HALİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER. KAFKAS ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ ve İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ DERGİSİ . 2018; 9(17): 73 - 99. 10.9775/kauiibfd.2018.004
Vancouver Özer G,YILDIRIM KUTBAY A KİŞİSEL FİNANSAL FAKTÖRLER, KOMPULSİF SATIN ALMA VE FİNANSAL İYİ OLMA HALİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER. KAFKAS ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ ve İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ DERGİSİ . 2018; 9(17): 73 - 99. 10.9775/kauiibfd.2018.004
IEEE Özer G,YILDIRIM KUTBAY A "KİŞİSEL FİNANSAL FAKTÖRLER, KOMPULSİF SATIN ALMA VE FİNANSAL İYİ OLMA HALİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER." KAFKAS ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ ve İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ DERGİSİ , 9, ss.73 - 99, 2018. 10.9775/kauiibfd.2018.004
ISNAD Özer, Gökhan - YILDIRIM KUTBAY, AYŞEGÜL. "KİŞİSEL FİNANSAL FAKTÖRLER, KOMPULSİF SATIN ALMA VE FİNANSAL İYİ OLMA HALİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER". KAFKAS ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ ve İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ DERGİSİ 9/17 (2018), 73-99. https://doi.org/10.9775/kauiibfd.2018.004
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 7:24

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları