APPLICATION OF COMMERCIAL AIRCRAFT SELECTION IN AVIATION INDUSTRY THROUGH MULTI-CRITERIA DECISION MAKING METHODS

Kasım KİRACI, (İskenderun Teknik Üniversitesi, Havacılık Yönetimi, Hatay, Türkiye)
Mahmut BAKIR (Anadolu Üniversitesi, Havacılık Yönetimi Bölümü, Eskişehir, Türkiye)
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
10 1
Yıl: 2018 Cilt: 16 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 307 - 332 Metin Dili: İngilizce DOI: 10.18026/cbayarsos.505987 İndeks Tarihi: 03-09-2019

APPLICATION OF COMMERCIAL AIRCRAFT SELECTION IN AVIATION INDUSTRY THROUGH MULTI-CRITERIA DECISION MAKING METHODS

Öz:
The purpose of this study is to determine the most suitableaircraft type by ranking the most demanded aircrafts by airlinecompanies according to several criteria. In this context, the mostordered aircraft types in 2016; A320, A321, B737-800 and B737-900ER were analyzed based on their cost, performance andenvironmental factors. AHP, COPRAS and MOORA methods were usedin the study. The findings of the study show that the results of multicriteriadecision making methods are consistent with each other andthat the most appropriate type of aircraft is Boeing 737-800.
Anahtar Kelime:

Konular: Beşeri Bilimler

ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YÖNTEMLERİ İLE HAVACILIK SEKTÖRÜNDE TİCARİ UÇAK SEÇİMİ UYGULAMASI

Öz:
Bu çalışmanın amacı, havayolu şirketleri tarafından en çok talep edilen hava araçlarını bir takım kriterlere göre sıralayıp en uygun hava aracının belirlenmesidir. Bu kapsamda, 2016 yılı itibariyle havayolu firmaları tarafından en fazla sipariş edilen A320, A321, B737-800 ve B737-900ER uçak tipleri, maliyet, performans ve çevre faktörleri dikkate alınarak analiz edilmiştir. Çalışmada AHP, COPRAS ve MOORA yöntemleri kullanılmıştır. Çalışmanın bulguları, çok kriterli karar verme yöntemlerinin birbirleri ile tutarlı sonuçlar verdiğini ve en uygun hava aracı tipinin Boeing 737-800 olduğunu göstermektedir.
Anahtar Kelime:

Konular: Beşeri Bilimler
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • AKSOY, E., ÖMÜRBEK, N. and KARAATLI, M. (2015) ''AHP Temelli MULTIMOORA ve COPRAS yöntemi ile Türkiye Kömür İşletmeleri’nin performans değerlendirmesi'' Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33(4): 1-28.
  • BRAUERS, W. K. and ZAVADSKAS, E. K. (2006) ''The MOORA method and its application to privatization in a transition economy'' Control and Cybernetics, 35: 445-469.
  • BRUNO, G., ESPOSITO, E. and GENOVESE, A. (2015) ''A model for aircraft evaluation to support strategic decisions'' Expert Systems with Applications, 42(13): 5580-5590.
  • ÇELİK, P. and USTASÜLEYMAN, T. (2014) ''Electre I Ve Promethee Yöntemleri İle GSM Operatörlerinin Hizmet Kalitesinin Değerlendirilmesi'' Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 6(12): 137-160.
  • DOŽIĆ, S. and KALIĆ, M. (2013) ''Selection of aircraft type by using even swaps method'' In 17 th ATRS World Conference, Bergamo, Italy, June: 26-29.
  • DOŽIĆ, S. and KALIĆ, M. (2014) ''An AHP approach to aircraft selection process'' Transportation Research Procedia, 3: 165-174.
  • DOŽIĆ, S. and KALIĆ, M. (2015) ''Comparison of two MCDM methodologies in aircraft type selection problem'' Transportation Research Procedia, 10: 910-919.
  • DÜNDAR, S. and ECER, F. (2008) ''Öğrencilerin GSM operatörü tercihinin, analitik hiyerarşi süreci yöntemiyle belirlenmesi'' Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve idari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(1): 195-205.
  • European Commission. (2006). Climate change: Commission proposes bringing air transport into EU Emissions Trading Scheme, http://europa.eu/rapid/press-release_IP-06-1862_en.htm, (15.09.2017)
  • GIVONI, M. and RIETVELD, P. (2010) ''The environmental implications of airlines' choice of aircraft size'' Journal of Air Transport Management, 16(3): 159-167.
  • GOMES, L. F., MATTOS FERNANDES, J. E. and MELLO, J. C. (2014) ''A fuzzy stochastic approach to the multicriteria selection of an aircraft for regional chartering'' Journal of Advanced Transportation, 48(3): 223-237.
  • GÜRÜN, A. (2015) ''Sivil Havacılık Sektöründe İş Jeti Seçimi: AHP Yöntemi Uygulaması'' Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • HARASANI, W. I. (2006) ''Evaluation and Selection of a Fleet of Aircraft for a Local Airline'' Journal of King. Abdulaziz University: Engineering Sciences, 17(2): 3-16.
  • HARASANI, W. I. (2013) ''Evaluation and Selection of a Fleet of Aircraft Located in Madniah, Saudi Arabia'' Editorial and Advisory Board, 4(2): 40.
  • HU, J. and JIAN-LIANG, P. (2008) ''Application of supplier selection based on the AHP theory'' IEEE International Symposium, IEEE: 1095-1097.
  • ISHIZAKA, A. and NEMERY, P. (2013) ''Multi-Criteria Decision Analysis Methods and Software'' West Sussex, John Wiley & Sons Inc.
  • LISTES, O. and DEKKER, R. (2002) ''A scenario aggregation based approach for determining a robust airline fleet composition'' Econometric Institute Report El 2002-17, Erasmus University Rotterdam, The Netherlands.
  • LISTES, O. and DEKKER, R. (2005) “A scenario aggregation– based approach for determining a robust airline fleet composition for dynamic capacity allocation'' Transportation Science, 39(3): 367-382.
  • KURUÜZÜM, A. and ATSAN, N. (2001) ''Analitik Hiyerarşi Yöntemi ve İşletmecilik Alanındaki Uygulamaları'' Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimleri Fakültesi, 1(1): 83-105.
  • ORGAN, A. and KATRANCI, A. (2016) ''Kırılgan Sekizli Olarak Adlandırılan Ülkelerin Yaşanılabilirlik Düzeyinin Çok Kriterli Karar Verme Teknikleri İle Değerlendirilmesi'' Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 16: 73-90.
  • ÖZDEMİR, Y., BAŞLIGİL, H. and KARACA, M. (2011) ''Aircraft selection using analytic network process: a case for Turkish airlines'' In Proceedings of the World Congress on Engineering (WCE): 9-13.
  • ÖZDEMİR, Y. and BAŞLIGİL, H. (2016) ''Aircraft selection using fuzzy ANP and the generalized choquet integral method: The Turkish airlines case'' Journal of Intelligent & Fuzzy Systems, 31(1): 589-600.
  • ÖMÜRBEK, N. and ŞİMŞEK, A. (2012) ''Üniversite öğrencilerinin cep telefonu tercihlerinin Analitik Hiyerarşi Prosesi ile belirlenmesi'' Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(1): 116-32.
  • ÖZDAĞOĞLU, A. (2013) ''İmalat işletmeleri için eksantrik pres alternatiflerinin COPRAS yöntemi ile karşılaştırılması'' Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(8): 1-22.
  • ÖZDAĞOĞLU, A. (2014) ''Normalizasyon Yöntemlerinin Çok Ölçütlü Karar Verme Sürecine Etkisi–MOORA Yöntemi İncelemesi'' Ege Akademik Bakış, 14(2): 283-294.
  • ÖZDEMİR, M. S. (2002) ''Bir işletmede analitik hiyerarşi süreci kullanılarak performans değerleme sistemi tasarımı'' Endüstri Mühendisliği Dergisi, 13(2): 2-11.
  • ÖZTÜRK, Ö. and ÇEKEROL, G. (2015) ''Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Bürosu Yeri Seçiminin Analitik Hiyerarşi Süreci İle Belirlenmesi'' Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (50): 148-161.
  • PODVEZKO, V. (2011) ''The comparative analysis of MCDA methods SAW and COPRAS'' Inzinerine Ekonomika-Engineering Economics, 22(2): 134-146.
  • ROSKAM, J. (1990) “Aircraft design. Part VII Airplane cost estimate, Roskam Aviation and Engineering Corporation”, Ottawa, Kansas, USA.
  • SAATY, T. L. (2008) ''Decision making with the analytic hierarchy process'' International Journal of Services Sciences, 1(1): 83-98.
  • SARIÇALI, G. and KUNDAKÇI, N. (2016) ''AHP ve COPRAS yöntemleri ile otel alternatiflerinin değerlendirilmesi'' International Review of Economics and Management, 4(1): 45-66.
  • SEE, T. K., GURNANI, A. and LEWIS, K. (2004) ''Multi-attribute decision making using hypothetical equivalents and inequivalents'' Journal of Mechanical Design, 126(6): 950-958.
  • SEE, T. K., and LEWIS, K. (2002) '' Multiattribute decision making using hypothetical equivalents” In ASME 2002 International Design Engineering Technical Conferences and Computers and Information in Engineering Conference, 401-410.
  • SUPÇİLLER, A. A. and ÇAPRAZ, O. (2011) ''AHP-TOPSIS Yöntemine Dayali Tedarikçi Seçimi Uygulaması'' İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi (13): 1-22.
  • ŞİMŞEK, A., ÇATIR, O. and ÖMÜRBEK, N. (2015) ''TOPSIS ve MOORA Yöntemleri ile Tedarikçi Seçimi: Turizm Sektöründe Bir Uygulama'' Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(33): 133-161.
  • TEPE, S. and GÖRENER, A. (2014) ''Analitik Hiyerarşi Süreci Ve Moora Yöntemlerinin Personel Seçiminde Uygulanması'' İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 13(25): 1-14.
  • TEOH, L. E. and KHOO, H. L. (2015) ''Airline Strategic Fleet Planning Framework'' Journal of the Eastern Asia Society for Transportation Studies, 11: 2258-2276.
  • VASIGH, B., FLEMİNG, K. and TACKER, T. (2012) ''Foundations of Airline Finance: Methodology and Practice'' Furnham, Ashgate Publishing Company.
  • WANG, T. C. and CHANG, T. H. (2007) ''Application of TOPSIS in evaluating initial training aircraft under a fuzzy environment'' Expert Systems with Applications, 33(4): 870-880.
  • WENSVEEN, J. G. (2011) ''Air Transportation: A management perspective'' 7th edition, Surrey, Ashgate.
  • ZHAO, J., XIONG, J., PENG, L., TU, H. abd LIU, J. (2009) ''Research of Modeling the Evaluation Choice on Materials Suppliers Based on AHP. World Congree on Software Engineering, IEEE: 416-419.
  • YEH, C. H. and CHANG, Y. H. (2009) ''Modeling subjective evaluation for fuzzy group multicriteria decision making'' European Journal of Operational Research, 194(2): 464-473.
APA Kiracı K, BAKIR M (2018). APPLICATION OF COMMERCIAL AIRCRAFT SELECTION IN AVIATION INDUSTRY THROUGH MULTI-CRITERIA DECISION MAKING METHODS. , 307 - 332. 10.18026/cbayarsos.505987
Chicago Kiracı Kasım,BAKIR Mahmut APPLICATION OF COMMERCIAL AIRCRAFT SELECTION IN AVIATION INDUSTRY THROUGH MULTI-CRITERIA DECISION MAKING METHODS. (2018): 307 - 332. 10.18026/cbayarsos.505987
MLA Kiracı Kasım,BAKIR Mahmut APPLICATION OF COMMERCIAL AIRCRAFT SELECTION IN AVIATION INDUSTRY THROUGH MULTI-CRITERIA DECISION MAKING METHODS. , 2018, ss.307 - 332. 10.18026/cbayarsos.505987
AMA Kiracı K,BAKIR M APPLICATION OF COMMERCIAL AIRCRAFT SELECTION IN AVIATION INDUSTRY THROUGH MULTI-CRITERIA DECISION MAKING METHODS. . 2018; 307 - 332. 10.18026/cbayarsos.505987
Vancouver Kiracı K,BAKIR M APPLICATION OF COMMERCIAL AIRCRAFT SELECTION IN AVIATION INDUSTRY THROUGH MULTI-CRITERIA DECISION MAKING METHODS. . 2018; 307 - 332. 10.18026/cbayarsos.505987
IEEE Kiracı K,BAKIR M "APPLICATION OF COMMERCIAL AIRCRAFT SELECTION IN AVIATION INDUSTRY THROUGH MULTI-CRITERIA DECISION MAKING METHODS." , ss.307 - 332, 2018. 10.18026/cbayarsos.505987
ISNAD Kiracı, Kasım - BAKIR, Mahmut. "APPLICATION OF COMMERCIAL AIRCRAFT SELECTION IN AVIATION INDUSTRY THROUGH MULTI-CRITERIA DECISION MAKING METHODS". (2018), 307-332. https://doi.org/10.18026/cbayarsos.505987
APA Kiracı K, BAKIR M (2018). APPLICATION OF COMMERCIAL AIRCRAFT SELECTION IN AVIATION INDUSTRY THROUGH MULTI-CRITERIA DECISION MAKING METHODS. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(4), 307 - 332. 10.18026/cbayarsos.505987
Chicago Kiracı Kasım,BAKIR Mahmut APPLICATION OF COMMERCIAL AIRCRAFT SELECTION IN AVIATION INDUSTRY THROUGH MULTI-CRITERIA DECISION MAKING METHODS. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 16, no.4 (2018): 307 - 332. 10.18026/cbayarsos.505987
MLA Kiracı Kasım,BAKIR Mahmut APPLICATION OF COMMERCIAL AIRCRAFT SELECTION IN AVIATION INDUSTRY THROUGH MULTI-CRITERIA DECISION MAKING METHODS. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.16, no.4, 2018, ss.307 - 332. 10.18026/cbayarsos.505987
AMA Kiracı K,BAKIR M APPLICATION OF COMMERCIAL AIRCRAFT SELECTION IN AVIATION INDUSTRY THROUGH MULTI-CRITERIA DECISION MAKING METHODS. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2018; 16(4): 307 - 332. 10.18026/cbayarsos.505987
Vancouver Kiracı K,BAKIR M APPLICATION OF COMMERCIAL AIRCRAFT SELECTION IN AVIATION INDUSTRY THROUGH MULTI-CRITERIA DECISION MAKING METHODS. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2018; 16(4): 307 - 332. 10.18026/cbayarsos.505987
IEEE Kiracı K,BAKIR M "APPLICATION OF COMMERCIAL AIRCRAFT SELECTION IN AVIATION INDUSTRY THROUGH MULTI-CRITERIA DECISION MAKING METHODS." Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16, ss.307 - 332, 2018. 10.18026/cbayarsos.505987
ISNAD Kiracı, Kasım - BAKIR, Mahmut. "APPLICATION OF COMMERCIAL AIRCRAFT SELECTION IN AVIATION INDUSTRY THROUGH MULTI-CRITERIA DECISION MAKING METHODS". Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 16/4 (2018), 307-332. https://doi.org/10.18026/cbayarsos.505987
Sayfa Oluşturulma Tarihi
28-04-2024 11:3

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları