TEORİK OLARAK VERGİ YÜKÜ; 1980-2015 YILLARI ARASINDA TÜRKİYE’DE TOPLAM VERGİ YÜKÜNE ETKİ EDEN TEMEL EKONOMİK FAKTÖRLER

Arslaner, Hakan

TEORİK OLARAK VERGİ YÜKÜ; 1980-2015 YILLARI ARASINDA TÜRKİYE’DE TOPLAM VERGİ YÜKÜNE ETKİ EDEN TEMEL EKONOMİK FAKTÖRLER

Hakan ARSLANER (Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın İktisat Fakültesi, Maliye Bölümü, Mali Hukuk Anabilim Dalı, Aydın, Türkiye)

Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi

68 14

Yıl: 2018 Cilt: 9 Sayı: 23 Sayfa Aralığı: 295 - 316 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 02-10-2019

TEORİK OLARAK VERGİ YÜKÜ; 1980-2015 YILLARI ARASINDA TÜRKİYE’DE TOPLAM VERGİ YÜKÜNE ETKİ EDEN TEMEL EKONOMİK FAKTÖRLER

Öz:

Vergi yükü kavramı, belli bir dönemde elde edilen vergi gelirlerinin toplam gelire oranlanması olaraktanımlanmaktadır. Literatürde farklı vergi yükü çeşitleri bulunmaktadır. Bunlar; toplam vergi yükü, bölgesel vergiyükü, sektörel vergi yükü, kişisel vergi yükü, olarak sıralanabilir. Bu çalışmada toplam vergi yükü ele alınacaktır.Bu bağlamda, çalışmada; Türkiye’de 1980-2015 yılları arasında toplam vergi yükünde görülen büyük artışa sebepolan faktörler Dünya Bankası ve OECD’den elde edilmiş olan veriler kullanılarak, teorik düzeyde analizedilmiştir. 1980-2015 yılları arasında Türkiye’de toplam vergi yükündeki artışta Kişi Başına Düşen Milli Gelir(KBMG), GSYİH ve dolaylı-dolaysız vergi oranlarının toplam vergiler içindeki payının önemli rol oynadığısonucuna ulaşılmıştır. Ancak GSYİH’ nın vergi yükünü etkilemesi bakımından KBMG ve dolaylı-dolaysız vergioranlarının toplam vergiler içindeki payının etkisinden daha az olduğu sonucuna ulaşılmaktadır.

Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat İşletme Finans

THE TAX BURDEN AS THEORETICALLY; THE BASIC ECONOMIC FACTORS WHICH AFFECT THE TOTAL TAX BURDEN WITHIN TURKEY AMONG THE YEARS OF 1980– 2015

Öz:

The concept of tax burden is defined as the proportion of tax revenue within total income withing a specific time period. There are many different explanations of tax burden in literature such as (total tax burden, regional tax burden, industry-specific tax burden, individual tax burden). In this study, total tax burden will debated. This study examines that reasons that has arised from economical factors (per capita income, GDP, the ratio of both direct and indirect taxes in total taxes) which could led to rises in the ratio of tax burden in Turkey among the years of 1980-2015 with using data that has been obtained through both WB and OECD. Moreover, this paper shows us that the increases in the ratio of tax burden withing Turkey among 1980-2015 years have been resulted from these predicted factors (per capita income, GDP, the ratio of both direct and indirect taxes in total taxes). Furthermore this study also shows that the GDP has less effective factor than the factors of per capita income and both direct and indirect taxes in total taxes in terms of effecting total tax burden.

Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat İşletme Finans

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akdoğan, A. (1993). Kamu Maliyesi, Gazi Büro Kitabevi, Ankara.
Arıkan, A.N. (2009). OECD Ülkeleri Çerçevesinde Türkiye’deki Vergi Yükünün Analizi (III). Vergi Dünyası, 332, 62-74.
Armağan, R. (2007). “Türkiye’de Gelir ve Kurumlar Vergisi Oranlarında İndirimin Vergi Gelirleri üzerine Etkileri” http://iibf.sdu.edu.tr/dergi/files/2007-3-14.pdf, 28.06.2009 (08.10.2016)
Atrostic, B. ve Nunns, J. (1991). “Measuring Tax Burden: A Historical Perspective”, http://www.nber.org/ch apters/c5981.pdf (02.04.2017)
Berksoy, T. (1984), Gelişmekte Olan Ülkelerde Vergi Kapasitesi ve Vergi Gayreti, Marmara Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Yayını, No: 362, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
Demir İ. ve Berksoy T. (2017). “Politik Vergi Çevrimleri: Türkiye’de Vergi gelirleri ve Vergi Yükü Üzerine Politik Etkiler”, Journal of Life Economics, Cilt 4, Sayı 2, Sf. 103-124.
Günay, K. (2007). “Türkiye’de Vergi Yükü ve Kapasitesi Hesaplaması Üzerine Örnek Bir Çalışma”, https:// www.vergiportali.com/doc/Vergikapasitesi. pdf (08.02.2017)
Inaltong, C. (2012) “Vergi Yükü: Türkiye ve OECD Ülkeleri Karşılaştırması”, http://www.vmhk.org.tr/wpcontent/uploads/2012/07/Ceyhan-%C4%B0naltong-Vergi-Y%C3%BCk%C3%BC-T%C3%BCrkiye -ve-OECD-%C3%9Clkeleri-Kar%C5%9F%C4%B1la%C5%9Ft%C4%B1rmas%C4%B1.pdf (05.03.2017)
European Statistics (2018), https://ec.europa.eu/taxation_customs/business/economic-analysis-taxation/datataxation_en (19.03.2017)
Işık, N. ve Kılınç, C. (2009) “OECD Ülkelerinde Vergi Yükü ve Vergi Türleri: Karşılaştırmalı Bir Analiz”, http://dergi.kmu.edu.tr/userfiles/file/aral%C4 %B1k2009/147-173.pdf (11.04.2017)
Le, T., Dodson, B. ve Bayraktar, N. (2012) “Tax Capacity and Tax Effort: Extended Cross-Country Analysis from 1994 to 2009”, http://elibrary.worldbank .org/doi/abs/10.1596/1813-9450-6252 (11.04.2017)
Muter, B. N., Çelebi, K., ve Sakınç, S. (2012). Kamu Maliyesi, Emek Matbaası, Manisa.
OECD, (2016). “Level of GDP per capita and productivity”, http://stats.oecd.org/Index.aspx?DataSetCode= PDB_LV (01.02.2017)
OECD, (2016). “Revenue Statistics”, http://stats.oecd.org/index.aspx? Data SetCode=REV
Öztürk, İ. ve Ozansoy, A. (2011) “Ücret Gelirleri Üzerindeki Vergi Yükünün Analizi”, http://dergiler.sgb.gov.tr/calismalar/maliye_dergisi/yayinlar/md/161/011. pdf (23.07.2016)
Pınar, A. (1992) “Türkiye’de Kamu Gelirleri Yapısındaki Değişmeler ve Vergi Yükü”, http://www.politics .ankara.edu.tr/dergi/pdf/47/3/22_abuzer_pinar.p df (18.05.2016)
Rakıcı C. ve Aydoğdu, C. (2017), “2000 Sonrası Türkiye’de Vergi Performansının Değerlendirilmesi”, Sosyoekonomi Dergisi, Cilt 25, Sayı 33, Sf. 221-239).
Şen, H., Sağbaş, İ. (2016). Vergi Teorisi ve Politikası, Kalkan Matbaacılık, Ankara.
Şentürk, S. H. (2014), “Vergiye gönüllü Uyum Sağlanmasında Fayda İlkesinin Rolü”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, İİBF Dergisi, Cilt 9, Sayı 3, Sf. 129-143., Aralık 2014.
Tekbaş, A. ve Dökmen, G. (2007) “Türkiye’de Vergi Yükünün Bölgesel Dağılımı”, http://dergiler.sgb. gov.tr/calismalar/maliye_dergisi/yayinlar/md/153/a tekbas_gdokmen.pdf
Torgler, B. (2004), “Tax Morale in Asian Countries”, Journal of Asian Economics, Vol. 15, Iss. 2, Sf. 237-266
World Bank, (2016). “GDP current US$”, http://data.worldbank.org/ indicator/NY.GDP.MKTP.CD?page=6 (12.04.2016)
World Bank, (2016). “GDP per capita current US$”, http://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.PCAP.CD (16.06.2016)

APA	Arslaner H (2018). TEORİK OLARAK VERGİ YÜKÜ; 1980-2015 YILLARI ARASINDA TÜRKİYE’DE TOPLAM VERGİ YÜKÜNE ETKİ EDEN TEMEL EKONOMİK FAKTÖRLER. , 295 - 316.
Chicago	Arslaner Hakan TEORİK OLARAK VERGİ YÜKÜ; 1980-2015 YILLARI ARASINDA TÜRKİYE’DE TOPLAM VERGİ YÜKÜNE ETKİ EDEN TEMEL EKONOMİK FAKTÖRLER. (2018): 295 - 316.
MLA	Arslaner Hakan TEORİK OLARAK VERGİ YÜKÜ; 1980-2015 YILLARI ARASINDA TÜRKİYE’DE TOPLAM VERGİ YÜKÜNE ETKİ EDEN TEMEL EKONOMİK FAKTÖRLER. , 2018, ss.295 - 316.
AMA	Arslaner H TEORİK OLARAK VERGİ YÜKÜ; 1980-2015 YILLARI ARASINDA TÜRKİYE’DE TOPLAM VERGİ YÜKÜNE ETKİ EDEN TEMEL EKONOMİK FAKTÖRLER. . 2018; 295 - 316.
Vancouver	Arslaner H TEORİK OLARAK VERGİ YÜKÜ; 1980-2015 YILLARI ARASINDA TÜRKİYE’DE TOPLAM VERGİ YÜKÜNE ETKİ EDEN TEMEL EKONOMİK FAKTÖRLER. . 2018; 295 - 316.
IEEE	Arslaner H "TEORİK OLARAK VERGİ YÜKÜ; 1980-2015 YILLARI ARASINDA TÜRKİYE’DE TOPLAM VERGİ YÜKÜNE ETKİ EDEN TEMEL EKONOMİK FAKTÖRLER." , ss.295 - 316, 2018.
ISNAD	Arslaner, Hakan. "TEORİK OLARAK VERGİ YÜKÜ; 1980-2015 YILLARI ARASINDA TÜRKİYE’DE TOPLAM VERGİ YÜKÜNE ETKİ EDEN TEMEL EKONOMİK FAKTÖRLER". (2018), 295-316.

APA	Arslaner H (2018). TEORİK OLARAK VERGİ YÜKÜ; 1980-2015 YILLARI ARASINDA TÜRKİYE’DE TOPLAM VERGİ YÜKÜNE ETKİ EDEN TEMEL EKONOMİK FAKTÖRLER. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(23), 295 - 316.
Chicago	Arslaner Hakan TEORİK OLARAK VERGİ YÜKÜ; 1980-2015 YILLARI ARASINDA TÜRKİYE’DE TOPLAM VERGİ YÜKÜNE ETKİ EDEN TEMEL EKONOMİK FAKTÖRLER. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 9, no.23 (2018): 295 - 316.
MLA	Arslaner Hakan TEORİK OLARAK VERGİ YÜKÜ; 1980-2015 YILLARI ARASINDA TÜRKİYE’DE TOPLAM VERGİ YÜKÜNE ETKİ EDEN TEMEL EKONOMİK FAKTÖRLER. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.9, no.23, 2018, ss.295 - 316.
AMA	Arslaner H TEORİK OLARAK VERGİ YÜKÜ; 1980-2015 YILLARI ARASINDA TÜRKİYE’DE TOPLAM VERGİ YÜKÜNE ETKİ EDEN TEMEL EKONOMİK FAKTÖRLER. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2018; 9(23): 295 - 316.
Vancouver	Arslaner H TEORİK OLARAK VERGİ YÜKÜ; 1980-2015 YILLARI ARASINDA TÜRKİYE’DE TOPLAM VERGİ YÜKÜNE ETKİ EDEN TEMEL EKONOMİK FAKTÖRLER. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2018; 9(23): 295 - 316.
IEEE	Arslaner H "TEORİK OLARAK VERGİ YÜKÜ; 1980-2015 YILLARI ARASINDA TÜRKİYE’DE TOPLAM VERGİ YÜKÜNE ETKİ EDEN TEMEL EKONOMİK FAKTÖRLER." Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9, ss.295 - 316, 2018.
ISNAD	Arslaner, Hakan. "TEORİK OLARAK VERGİ YÜKÜ; 1980-2015 YILLARI ARASINDA TÜRKİYE’DE TOPLAM VERGİ YÜKÜNE ETKİ EDEN TEMEL EKONOMİK FAKTÖRLER". Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 9/23 (2018), 295-316.