TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI (2018) VE ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARININ DİJİTAL OKURYAZARLIK BECERİLERİ BAĞLAMINDA İNCELENMESİ

Şimşek, Bilal; AKBULUT, SERDAR; DİREKCİ, Bekir

TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI (2018) VE ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARININ DİJİTAL OKURYAZARLIK BECERİLERİ BAĞLAMINDA İNCELENMESİ

Bekir DİREKCİ, (Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Bölümü, Antalya, Türkiye)

Serdar AKBULUT, (Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Bölümü, Antalya, Türkiye)

Bilal ŞİMŞEK (Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Bölümü, Antalya, Türkiye)

Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi

28 10

Yıl: 2019 Cilt: 7 Sayı: 16 Sayfa Aralığı: 797 - 813 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 20-01-2020

TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI (2018) VE ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARININ DİJİTAL OKURYAZARLIK BECERİLERİ BAĞLAMINDA İNCELENMESİ

Öz:

Teknolojinin gelişimi yaşamın her alanını etkileyen ve değişimleri de beraberinde getirenbir süreçtir. Bu sürece uyum sağlayan çağdaş bireylerin, farklı teknolojileri kullanarak doğrubilgiyi tespit etme, üretme ve paylaşma becerilerine sahip olmaları beklenmektedir. Bubeklentinin karşılanması ise bireylerin iyi bir dijital okuryazar olmasına bağlıdır. Dijitalokuryazarlık becerilerini kazandırma süreci, nitelikli araçlar kullanılarak gerçekleştirilebilir. Bukapsamda kullanılan temel araçlar olarak Türkçe Dersi Öğretim Programı’nın (2018) ve programçerçevesinde hazırlanan ders kitaplarının niteliklerinin dijital okuryazarlık becerileri çerçevesindeortaya konulması gerekli görülmüştür. Türkçe Dersi Öğretim Programı’nı (2018) ve ortaokulTürkçe ders kitaplarını dijital okuryazarlık becerileri bağlamında incelemeyi amaçlayan buçalışma betimleyici nitel bir çalışmadır. Araştırmada Türkçe Dersi Öğretim Programı (2018) vebu program doğrultusunda hazırlanarak devlet okullarında okutulan 5, 6, 7 ve 8.sınıf Türkçeders kitapları araştırma malzemesi olarak kullanılmıştır. Bu malzemelerden elde edilen verilerbetimsel analiz tekniği ile çözümlenmiştir. Araştırmanın bulgularına bakıldığında Türkçe DersiÖğretim Programı’nda (2018) yer alan dijital okuryazarlık becerilerine yönelik kazanımların sınıfdüzeylerine göre dengeli bir dağılım gösterdiği görülmektedir. Ayrıca sırasıyla en çok okuma,yazma ve dolaylı olarak konuşma becerilerine yönelik kazanımlar bulunurken dinleme/izlemebecerisine ait bir kazanım bulunmadığı tespit edilmiştir. Ortaokul Türkçe ders kitaplarıincelendiğinde ise dijital okuryazarlık becerilerinin kazandırılmasına yönelik etkinliklere yerverildiği görülmektedir. 5, 6 ve 7.sınıflarda yer alan etkinlikler nicelik bakımından yeterligörülürken, 8.sınıf Türkçe ders kitabında bu açıdan bir eksiklik olduğu tespit edilmiştir. Ayrıcaders kitaplarında, en fazla okuma becerisine yönelik etkinlik bulunmaktayken, sırasıyla yazmave konuşma becerisine yönelik etkinlikler yer almaktadır. Konuşma becerisine yönelik bazıetkinlikler dijital okuryazarlık becerisiyle dolaylı olarak ilişkiliyken, dinleme/izleme becerisiyleilişkili herhangi bir etkinlik yoktur. Ders kitaplarında yer alan etkinliklerin niteliği incelendiğinde,bazı etkinliklerde hitap ettiği sınıf düzeyinin üstünde veya altında bir sınıf düzeyine ait olankazanımların aktarıldığı görülmüştür. Ayrıca etkinliklerin öğrencileri üretken olmaya sevketmediği düşünülmektedir. Programda yer alan kazanımların dijital ortamları sadece anlama vepaylaşma için değil, bir üretim ortamı olarak sunması beklenmektedir. Ders kitaplarında dilbecerileriyle bağlantılı dijital okuryazarlık becerilerine yönelik etkinliklerin sınıf seviyesine uygunve daha sık verilmesi gerekmektedir. Bu gereklilik çerçevesinde etkinlikler, öğrencilere özellikledijital ortamda üretkenlik kazandıracak nitelikte oluşturulmalıdır.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Eğitim, Özel

THE ANALYSİS OF TURKİSH COURSE CURRİCULUM (2018) AND SECONDARY SCHOOL TURKİSH TEXTBOOKS İN TERMS OF DİGİTAL LİTERACY SKİLLS

Öz:

The development of technology is a process that affects every aspect of life and brings about changes. Modern individuals who comply with this process are expected to have the ability to identify, produce and share accurate information using different technologies. This expectation can only be fulfilled through the individuals having good digital literacy. The digital literacy skills can be gained by using advanced educational tools. In this context, it was considered necessary to examine the Turkish Course Curriculum (2018) and the textbooks prepared within the framework of digital literacy skills. This study is a descriptive qualitative study which aims to examine the Turkish Course Curriculum (2018) and secondary school Turkish textbooks in terms of digital literacy skills. The Turkish Course Curriculum (2018) and the textbooks which were prepared in line with the curriculum and used in the 5, 6, 7 and 8th grades were used as the main research data. The collected data were analysed by using the descriptive analysis technique. When the findings of the research were examined, it was seen that the learning outcomes in the Turkish Course Curriculum (2018) had a balanced distribution according to the class levels in terms of the digital literacy skills. In addition, it was found that there was no learning outcome in listening/viewing skills while most of them were for reading, writing and indirectly speaking skills respectively. When Turkish textbooks were examined, it was observed that they were equipped with activities that enable digital literacy. While the activities in the 5, 6 and 7 grades were considered sufficient in terms of quantity, it was found that there was inefficiency in the 8th grade Turkish textbook. In addition, the textbooks mainly had activities for reading skills and respectively writing and speaking skills. While some activities related to speaking skills were indirectly related to digital literacy skills, there was no activity related to listening/viewing skills. When the quality of activities in the textbooks was examined, it was revealed that some of the learning outcomes that belong to a class level above or below the class addressed in some activities were transferred. It was also thought that the activities did not lead students to be productive. It is expected the learning outcomes in the curriculum to present digital environments as a production environment, not just for understanding and sharing. The activities for language skills which were also linked to digital literacy skills should be presented in line with the class level and frequently. Within the framework of this requirement, the activities should be organized in a way that will enable students to gain productivity, especially in the digital environment.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Eğitim, Özel

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

ARUĞASLAN, E., (2017), Yetişkinlerin Dijital Okuryazarlığı, E-Platform for Adult Learning in Europe (Avrupa Yetişkin Öğrenimi Elektronik Platformu) Yetişkin Eğitiminde Yeni Beceriler Konferansında sunulan bildiri, İzmir.
AŞICI, M., (2009), Kişisel ve Sosyal Bir Değer Olarak Okuryazarlık, Değerler Eğitimi Dergisi, C. VII, S.17: s. 9-26.
AUFDERHEİDE, P., (1993), Media Literacy, The National Leadership Conference on Media Literacy sunulan bildiri, Aspen Institute, Communications and Society Program.
AYTAŞ, G. ve KAPLAN, K., (2017), Medya Okuryazarlığı Bağlamında Yeni Okuryazarlıklar, Journal of Kırşehir Education Faculty, C. XVII, S. 2.
BAKER, E., (2000), Integrating Literacy and Toolbased Technologies, Computers In the Schools, C. XVI, S.2: s. 73-89.
BREAKSTONE, J., McGREW, S., SMİTH, M., ORTEGA, T. ve WİNEBURG, S., (2018). Why We Need a New Approach to Teaching Digital Literacy. Phi Delta Kappan, C. XCIX, S.6: s. 27-32.
ÇUBUKÇU, A. ve BAYZAN, İ., (2013), Türkiye’de Dijital Vatandaşlık Algısı Ve Bu Algıyı İnternetin Bilinçli, Güvenli ve Etkin Kullanımı İle Artırma Yöntemleri, Middle Eastern & African Journal of Educational Research, C. V: s. 148-174.
ÇUKURBAŞI, B., İŞBULAN, O. ve KIYICI, M., (2016), Tablet Bilgisayarların Eğitsel Kullanımının Kabulü: FATİH Projesine Eleştirel Bir Bakış, Eğitim ve Bilim, C. XLI, S. 188.
DESTEBAŞI, F., (2016), Yeni Okuryazarlıklar: Tanımı, Kapsamı Ve Teorik İlkeleri, International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, C. XI, S.3: s. 895-910.
ESHET-ALKALAİ, Y., (2004), Digital Literacy: a Conceptual Framework for Survival Skills in the Digital Era, Journal of Educational Multimedia and Hypermedia, C. XIII, S.1: s. 93-106.
GAZİ, Z. A., (2016), Internalization of Digital Citizenship for The Future of All Levels of Education, Eğitim ve Bilim, C. XLI, S. 186.
GREENE, J. A., SEUNG, B. Y. ve COPELAND, D. Z., (2014), Measuring Critical Components of Digital Literacy and Their Relationships with Learning, Computers & Education, S. 76: s. 55-69.
HAMUTOĞLU,B., CANAN GÜNGÖREN, Ö., KAYA UYANIK, G. ve GÜR ERDOĞAN, D., (2017), Dijital Okuryazarlık Ölçeği: Türkçeye Uyarlama Çalışması, Ege Eğitim Dergisi, C. I, S. 18: s. 408-429.
HSU, H. P., WENTİNG, Z. ve HUGHES, J. E., (2018), Developing Elementary Students’ Digital Literacy Through Augmented Reality Creation: Insights From a Longitudinal Analysis of Questionnaires, İnterviews, and Projects, Journal of Educational Computing Research.
KESKİN, H. K., BAİTUĞ, M. ve ATMACA, T., (2016), Öğrencileri Akademik Dijital Okumaya Yönlendiren Unsurlar, Eğitim ve Bilim, C. XLI, S. 188.
KARATAİ, İ. ve SÖZCÜ, Ö., (2013), Okul Yöneticilerinin FATİH Projesine İlişkin Farkındalıkları, Tutumları Ve Beklentileri: Bir Durum Analizi, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, C. XII, S. 47: s. 41-62.
KURBANOĞLU, S. S., (2010), Bilgi Okuryazarlığı: Kavramsal Bir Analiz, Türk Kütüphaneciliği, C. XXIV, S.4: s. 723-747.
MADEN, S., MADEN, A. ve BANAZ, E., (2018), Ortaokul 5.sınıf Türkçe Ders Kitaplarının Dijital Okuryazarlık Bağlamında Değerlendirilmesi, Journal of International Social Research, C. XI, S. 55.
MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI, (2018), Türkçe Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8.sınıflar), Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
MOHAMMADYARİ, S. ve SİNGH, H., (2015), Understanding the Effect of e-Learning on Individual Performance: The Role of Digital Literacy, Computers & Education, S. 82: s. 11-25.
NEVİLLE, M. (2006), Digital Literacy, https://www.tes.com/lessons/wVHGfLCLizqZrQ/digital-literacy adresinden 10.01.2019 tarihinde erişim sağlanmıştır.
ODABAŞI, F., (2000), Toplumsal Etkiler ve Teknoloji Okuryazarlığı: BTIE Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı Bildiriler Kitabı, Ankara: Meteksan.
ÖNAL, İ. (2010), Tarihsel Değişim Sürecinde Yaşam Boyu Öğrenme Ve Okuryazarlık: Türkiye Deneyimi, Bilgi Dünyası, C. XI, S.1: s. 101-121.
PAMUK, S., ÇAKIR, R., ERGUN, M., YILMAZ, H. ve AYAS, C., (2013), Öğretmen Ve Öğrenci Bakış Açısıyla Tablet PC ve Etkileşimli Tahta Kullanımı: FATİH Projesi Değerlendirmesi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, C. XIII, S. 3: s. 1799-1822.
PRİCE‐DENNİS, D., HOLMES, K. A. ve SMİTH, E., (2015), Exploring Digital Literacy Practices in an Inclusive Classroom, The Reading Teacher, C. LXIX, S. 2: s. 195-205.
PRİOR, D. D., MAZANOV, J., MEACHEAM, D., HEASLİP, G. ve HANSON, J., (2016), ATTİTUDE, DİGİTAL LİTERACY and Self Efficacy: Flow-on Effects for Online Learning Behavior. The Internet and Higher Education, S. 29: s. 91-97.
TEO, T., (2011), Technology Acceptance Research in Education. T. Teo (Ed.). Technology Acceptance in Education: Research and Issues içinde (s. 1-5), Rotterdam: Sense Publishers.
ÜSTÜNDAĞ, M. T., GÜNEŞ, E. ve BAHÇİVAN, E., (2017), Dijital Okuryazarlık Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması ve Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Dijital Okuryazarlık Durumları, Journal of Education and Future, S.12: s. 19-29.
YAMAN, F., DÖNMEZ, O., AVCI, E. ve YURDAKUL, I. K., (2016), İşitme Engelli Öğrencilerin Okuma-Yazma Eğitiminde Mobil Uygulama Kullanımı, Eğitim ve Bilim, C. XLI, S. 188.

APA	DİREKCİ B, AKBULUT S, Şimşek B (2019). TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI (2018) VE ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARININ DİJİTAL OKURYAZARLIK BECERİLERİ BAĞLAMINDA İNCELENMESİ. , 797 - 813.
Chicago	DİREKCİ Bekir,AKBULUT SERDAR,Şimşek Bilal TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI (2018) VE ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARININ DİJİTAL OKURYAZARLIK BECERİLERİ BAĞLAMINDA İNCELENMESİ. (2019): 797 - 813.
MLA	DİREKCİ Bekir,AKBULUT SERDAR,Şimşek Bilal TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI (2018) VE ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARININ DİJİTAL OKURYAZARLIK BECERİLERİ BAĞLAMINDA İNCELENMESİ. , 2019, ss.797 - 813.
AMA	DİREKCİ B,AKBULUT S,Şimşek B TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI (2018) VE ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARININ DİJİTAL OKURYAZARLIK BECERİLERİ BAĞLAMINDA İNCELENMESİ. . 2019; 797 - 813.
Vancouver	DİREKCİ B,AKBULUT S,Şimşek B TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI (2018) VE ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARININ DİJİTAL OKURYAZARLIK BECERİLERİ BAĞLAMINDA İNCELENMESİ. . 2019; 797 - 813.
IEEE	DİREKCİ B,AKBULUT S,Şimşek B "TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI (2018) VE ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARININ DİJİTAL OKURYAZARLIK BECERİLERİ BAĞLAMINDA İNCELENMESİ." , ss.797 - 813, 2019.
ISNAD	DİREKCİ, Bekir vd. "TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI (2018) VE ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARININ DİJİTAL OKURYAZARLIK BECERİLERİ BAĞLAMINDA İNCELENMESİ". (2019), 797-813.

APA	DİREKCİ B, AKBULUT S, Şimşek B (2019). TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI (2018) VE ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARININ DİJİTAL OKURYAZARLIK BECERİLERİ BAĞLAMINDA İNCELENMESİ. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7(16), 797 - 813.
Chicago	DİREKCİ Bekir,AKBULUT SERDAR,Şimşek Bilal TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI (2018) VE ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARININ DİJİTAL OKURYAZARLIK BECERİLERİ BAĞLAMINDA İNCELENMESİ. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi 7, no.16 (2019): 797 - 813.
MLA	DİREKCİ Bekir,AKBULUT SERDAR,Şimşek Bilal TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI (2018) VE ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARININ DİJİTAL OKURYAZARLIK BECERİLERİ BAĞLAMINDA İNCELENMESİ. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, vol.7, no.16, 2019, ss.797 - 813.
AMA	DİREKCİ B,AKBULUT S,Şimşek B TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI (2018) VE ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARININ DİJİTAL OKURYAZARLIK BECERİLERİ BAĞLAMINDA İNCELENMESİ. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi. 2019; 7(16): 797 - 813.
Vancouver	DİREKCİ B,AKBULUT S,Şimşek B TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI (2018) VE ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARININ DİJİTAL OKURYAZARLIK BECERİLERİ BAĞLAMINDA İNCELENMESİ. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi. 2019; 7(16): 797 - 813.
IEEE	DİREKCİ B,AKBULUT S,Şimşek B "TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI (2018) VE ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARININ DİJİTAL OKURYAZARLIK BECERİLERİ BAĞLAMINDA İNCELENMESİ." Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7, ss.797 - 813, 2019.
ISNAD	DİREKCİ, Bekir vd. "TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI (2018) VE ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARININ DİJİTAL OKURYAZARLIK BECERİLERİ BAĞLAMINDA İNCELENMESİ". Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi 7/16 (2019), 797-813.