Okul Öncesi Kaynaştırma Sınıflarının Kalitesi: Yordayıcı Değişkenler

Hatice BAKKALOĞLU, (Ankara Üniversitesi)
NİMET BÜLBİN SUCUOĞLU, (Hacettepe Üniversitesi)
Betül YILMAZ (Gazi Üniversitesi)
Eğitim ve Bilim
33 11
Yıl: 2019 Cilt: 44 Sayı: 199 Sayfa Aralığı: 223 - 238 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.15390/EB.2019.7839 İndeks Tarihi: 04-03-2020

Okul Öncesi Kaynaştırma Sınıflarının Kalitesi: Yordayıcı Değişkenler

Öz:
Okul öncesi dönemde kaynaştırma son yıllarda daha fazla dikkatiçeken ve alanyazında sıklıkla ele alınan bir konudur. Alanyazındaokul öncesi kaynaştırma ile ilgili öğretmenler, normal gelişençocuklar ve özel gereksinimli çocuklar ile yapılan araştırmalarınyanı sıra; kaynaştırma uygulamalarının nasıl daha etkili halegetirilebileceğini ve hangi değişkenlerin okul öncesikaynaştırmanın kalitesini etkilediğini ortaya koymayı amaçlayançalışmalar bulunmaktadır. Son yıllarda okul öncesi kaynaştırmada“kalite” kavramı alanyazında güncel bir konu olarak elealınmaktadır. Kaynaştırmanın kalitesi süreç kalitesi, yapısal kaliteve genel kalite boyutlarında değerlendirilmekte ve öğretmenlerineğitimi ve mesleki deneyimi, öğretmen-çocuk oranı veöğretmenlerin kaynaştırma uygulamaları konusundaki bilgisi gibifaktörlerden etkilenmektedir. Korelasyonel tarama modelininkullanıldığı bu araştırmanın amacı, okul öncesi kaynaştırmasınıflarının kalitesini yordayan değişkenleri ortaya koymaktır.Öğretmen Bilgi Formu, Öğrenci-Öğretmen İlişki Ölçeği,Kaynaştırmaya İlişkin Görüşler Ölçeği ve Yeterlik İndeksikullanılarak 47 okul öncesi öğretmenden veri toplanmış; ayrıcaüçüncü araştırmacı Kaynaştırma Sınıf Profili’ni kullanaraksınıfların kalitesini değerlendirmiştir. Tüm değişkenlerin kaliteyeilişkin yordayıcılığını test etmek için stepwise regresyon modelikullanılmıştır. Analizler sonucunda, öğretmenlerin kaynaştırmayailişkin görüşleri, kaynaştırma konusunda eğitim almaları veöğrencileriyle ilişkilerinin okul öncesi kaynaştırma sınıflarınıngenel kalitesini yordadığı görülmüştür. Araştırma sonuçlarımevcut alanyazın çerçevesinde tartışılmış ve ileri araştırmalarayönelik öneriler sunulmuştur.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Aile Çalışmaları
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Aguiar, C., Moiteiro, A. R. ve Pimentel, J. S. (2010). Classroom quality and social acceptance of preschoolers with disabilities. Infants & Young Children, 23(1), 34-41.
  • Akalın, S., Demir, Ş., Sucuoğlu, B., Bakkaloğlu, H. ve İşcen, F. (2014). The needs of inclusive preschool teachers about inclusive practices. Eurasian Journal of Educational Research, 54, 39-60.
  • Aksoy, P. (2009). Okul öncesi eğitim kurumlarının eğitim ortamlarının niteliğinin bazı değişkenler açısından incelenmesi (Tokat ili örneği) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Altun, T. ve Gülben, A. (2009). Okul öncesinde özel gereksinim duyan çocukların eğitimindeki uygulamalar ve karşılaşılan sorunların öğretmen görüşleri açısından değerlendirilmesi. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 253-272.
  • Antonak, R. F. ve Larrivee, B. (1995). Psychometric analysis and revision of the opinions relative to mainstreaming scale. Exceptional Children, 62(2), 139-149.
  • Avramidis, E., Bayliss, P. ve Burden, R. (2000). A survey into mainstream teachers' attitudes towards the inclusion of children with special educational needs in the ordinary school one local education authority. Educational Psychology, 20(2), 191-211.
  • Bailey, D. B., Simeonsson, R. J., Buysse, V. ve Smith, T. (1993). Reliability of an index of child characteristics. Developmental Medicine & Child Neurology, 35(9), 806-815.
  • Bakkaloğlu, H., Altındağ-Kumaş, Ö. ve Aykaç, P. N. (2017). Okul öncesi kaynaştırma sınıflarının niteliğini öğretmenler ve bağımsız gözlemciler nasıl değerlendiriyorlar? İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3), 229-249. doi:10.17679/inuefd.303060
  • Barton, E. E. ve Smith, B. J. (2015). Advancing high-quality preschool inclusion: A discussion and recommendations for the field. Topics in Early Childhood Special Education, 35(2), 69-78.
  • Bryant, D. M., Burchinal, M., Lau, L. B. ve Sparling, J. J. (1994). Family and classroom correlates of head start children's developmental outcomes. Early Childhood Research Quarterly, 9(3-4), 289-309.
  • Burke, K. ve Sutherland, C. (2004). Attitudes toward inclusion: Knowledge versus experience. Education, 125(2), 163-173.
  • Buysse, V. ve Hollingsworth, H. (2009). Program quality and early childhood inclusion: Recommendations for professional development. Topics in Early Childhood Special Education, 2, 119- 128.
  • Buysse, V., Skinner, D. ve Grant, S. (2001). Toward a definition of quality inclusion: Perspectives of parents and practitioners. Journal of Early Intervention, 24(2), 146-161.
  • Buysse, V., Smith, T. M., Bailey Jr, D. B. ve Simeonsson, R. J. (1993). Consumer validation of an index characterizing the functional abilities of young children with disabilities. Journal of Early Intervention, 17(3), 224-238.
  • Buysse, V., Wesley, P. W., Bryant, D. ve Gardner, D. (1999). Quality of early childhood programs in inclusive and noninclusive settings. Exceptional Children, 65, 301-314.
  • Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri (6. bs.). Ankara: Pegem Akademi.
  • Cassidy, D. J., Hestenes, L. L., Hansen, J. K., Hegde, A., Shim, J. ve Hestenes, S. (2005). Revisiting the two faces of child care quality: Structure and process. Early Education and Development, 16(4), 505- 520.
  • Cryer, D., Tietze, W., Burchinal, M., Leal, T. ve Palacios, J. (1999). Predicting process quality from structural quality in preschool programs: A cross-country comparison. Early Childhood Research Quarterly, 14(3), 339-361.
  • Er-Sabuncuoğlu, D. M. (2016). Otizm bilgi düzeyi: Okul öncesi eğitimcileri. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 3(1), 28-54.
  • Essa, E. L., Bennett, P. R., Burnham, M. M., Martin, S. S., Bingham, A. ve Allred, K. (2008). Do variables associated with quality child care programs predict the inclusion of children with disabilities? Topics in Early Childhood Special Education, 28(3), 171-180.
  • Feyman, N. (2006). Okul öncesi eğitim kurumlarında kalitenin çocukların gelişim alanları üzerine etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Field, A. (2009). Discovering statistics using SPSS. London: Sage Publication.
  • Fraenkel, J. R., Wallen, N. E. ve Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education (8. bs.). New York: McGraw-Hill Companies.
  • Fukkink, R. G. ve Lont, A. (2007). Does training matter? A meta-analysis and review of caregiver training studies. Early Childhood Research Quarterly, 22(3), 294-311.
  • Fyssa, A. ve Vlachou, A. (2015). Assessment of quality for inclusive programs in Greek preschool classrooms. Journal of Early Intervention, 37(3), 190-207.
  • Gol-Guven, M. (2009). Evaluation of the early childhood classrooms in Turkey. Early Childhood Development and Care, 179(4), 437-451.
  • Gol-Guven, M. (2017). Ensuring quality in early childhood education and care: The case of Turkey. Early Child Development and Care, 188(5), 557-570.
  • Gören-Niron, D. (2013). An integrated system of early childhood education and care governance in Turkey: views of policy-makers, practitioners, and academics. Early Years, 33(4), 367-379.
  • Guo, Y., Sawyer, B. E., Justice, L. M. ve Kaderavek, J. N. (2013). Quality of the literacy environment in inclusive early childhood special education classrooms. Journal of Early Intervention, 35(1), 40-60.
  • Güçhan-Özgül, S. (2011). Okul öncesi eğitim ortamlarının kalite değişkenleri açısından değerlendirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
  • Hadadian, A. ve Hargrove, L. (2001). Childcare perspectives on inclusion: Do we have a long way to go? Infant-Toddler Intervention: The Transdisciplinary Journal, 11(1), 49-58.
  • Henninger IV, W. R. ve Gupta, S. S. (2014). How do children benefit from inclusion? W. R. Henninger IV, S. S. Gupta ve M. E. Vinh (Ed.), First steps to preschool inclusion: How to jumpstart your program wide plan içinde (s. 33-57). http://products.brookespublishing.com/First-Steps-toPreschoolInclusion-P762.aspx adresinden erişildi.
  • Hestenes, L. L. ve Carroll, D. E. (2000). The play interactions of young children with and without disabilities: Individual and environmental influences. Early Childhood Research Quarterly, 15(2), 229- 246.
  • Hestenes, L. L., Cassidy, D. J., Hedge, A. V. ve Lower, J. K. (2007). Quality in inclusive and noninclusive infant and toddler classrooms. Journal of Research in Childhood Education, 1, 69-84.
  • Hestenes, L. L., Cassidy, D. J., Shim, J. ve Hedge, A. V. (2008). Quality in inclusive preschool classrooms. Early Education and Development, 19, 519-540.
  • Howes, C., Phillips, D. A. ve Whitebook, M. (1992). Thresholds of quality: Implications for the social development of children in center-based child care. Child Development, 63(2), 449-460.
  • Hsien, M., Brown, P. M. ve Bortoli, A. (2009). Teacher qualifications and attitudes toward inclusion. Australasian Journal of Special Education, 33(1), 26-41.
  • Kalkan, E. (2008). Okul öncesi eğitim kurumlarında kalitenin fiziksel koşullar açısından incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Kırcaali-İftar, G. (1996). Kaynaştırmaya ilişkin görüşler ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması (Araştırma raporu). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
  • La Paro, K. M., Sexton, D. ve Snyder, P. (1998). Program quality characteristics in segregated and inclusive early childhood settings. Early Childhood Research Quarterly, 13(1), 151-167.
  • Loreman, T. (2007). Seven pillars of support for inclusive education: Moving from “why” to “how”. International Journal of Whole Schooling, 3(2), 22-38.
  • Lundqvist, J., Westling, M. ve Siljehag, E. (2016). Characteristics of Swedish preschools that provide education and care to children with special educational needs. European Journal of Special Needs Education, 31(1), 124-139.
  • Muccio, L. S., Kidd, J. K., White, C. S. ve Burns, M. S. (2014). Head start instructional professionals’ inclusion perceptions and practices. Topics in Early Childhood Special Education, 34(1), 40-48.
  • Odom, S. L. (2000). Preschool inclusion: What we know and where we go from here. Topics in Early Childhood Special Education, 20(1), 20-27.
  • Odom, S. L., Buysse, V. ve Soukakou, E. (2011). Inclusion for young children with disabilities: A quarter century of research perspectives. Journal of Early Intervention, 33(4), 344-356.
  • Özen, A., Ergenekon, Y., Kürkçüoğlu, B. U. ve Genç, D. (2013). Kaynaştırma öğrencisi olan okulöncesi öğretmenlerinin sınıflarında yaptıkları öğretim uygulamalarının belirlenmesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 153-166.
  • Pallant, J. (2005). SPSS survival guide: A step by step guide to data analysis using SPSS for Windows (3. bs.). New York: Open University Press.
  • Phillips, D. A. ve Howes, C. (1987). Indicators of quality in childcare: Review of research. D. A. Phillips (Ed.), Quality in childcare: What does research tells us içinde (s. 1-20). Washington, DC: National Association for the Education of Young Children.
  • Phillipsen, L. C., Burchinal, M. R., Howes, C. ve Cryer, D. (1997). The prediction of process quality from structural features of child care. Early Childhood Research Quarterly, 12(3), 281-303.
  • Pianta, R. C. (2001). Students, teachers, and relationship support: Professional manual. U.S.A.: Psychological Assessment Resources, Inc.
  • Pivik, J., McComas, J. ve Laflamme, M. (2002). Barriers and facilitators to inclusive education. Exceptional Children, 69(1), 97-107.
  • Rakap, S., Balikci, S., Parlak-Rakap, A. ve Kalkan, S. (2016). An analysis of Turkish pre-service teachers’ knowledge of autism spectrum disorder: Implications for teacher preparation programs. SAGE Open, 6(3), 1-11. doi:10.1177/2158244016668853
  • Scarr, S., Eisenberg, M. ve Deater-Deckard, K. (1994). Measurement of quality in child care centers. Early Childhood Research Quarterly, 9(2), 131-151.
  • Simeonsson, R. J. ve Bailey, D. B. (1988). Essential elements of the assessment process. T. D. Wachs ve R. Sheehan (Ed.), Assessment of young developmentally disabled children içinde (s. 25-42). NY: Plenum Press.
  • Slot, P. L., Leseman, P. P., Verhagen, J. ve Mulder, H. (2015). Associations between structural quality aspects and process quality in Dutch early childhood education and care settings. Early Childhood Research Quarterly, 33, 64-76.
  • Solak, N. (2007). Adana il merkezinde bulunan okul öncesi eğitim kurumlarında kalitenin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
  • Soodak, L. C., Erwin, E. J., Winton, P., Brotherson, M. J., Turnbull, A. P., Hanson, M. J. ve Brault, L. M. (2002). Implementing inclusive early childhood education: A call for professional empowerment. Topics in Early Childhood Special Education, 22(2), 91-102.
  • Soukakou, E. (2012). Measuring quality in inclusive preschool classrooms: Development and validation of the Inclusive Classroom Profile (ICP). Early Childhood Research Quarterly, 27, 478-488.
  • Soukakou, E. P., Winton, P. J., West, T. A., Sideris, J. H. ve Rucker, L. M. (2015). Measuring the quality of inclusive practices findings from the Inclusive Classroom Profile pilot. Journal of Early Intervention, 36(3), 223-240.
  • Sucuoğlu, B. ve Demir, Ş. (2018). Yeterlik indeksi: özel gereksinimli küçük çocukların gelişimsel işlevlerinin değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 17(1), 223-238.
  • Sucuoğlu, B., Bakkaloğlu, H., Demir, Ş., Akalın, S. ve İşcen-Karasu, F. (2014). Okul öncesi öğretmenlerinin kaynaştırmaya ilişkin bilgi düzeyleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(4), 1467-1485.
  • Şahin Asi, D. ve Ocak Karabay, Ş. (2018). Öğrenci-öğretmen ilişki ölçeği- kısa formunun Türkçeye uyarlanması. Ege Eğitim Dergisi, 19(1), 67-82. doi:10.12984/egeefd.322358
  • Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. Pearson Publishing.
  • Tekmen, B. (2005). A study on the structural and process of early childhood and care centers in Ankara (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
  • Tufan, M. ve Yıldırım Y. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin erken müdahale ve kaynaştırma kavramları hakkındaki bilgi düzeylerinin ve özel gereksinimli çocuklar için yaptıkları öğretimsel uyarlamaların incelenmesi. Cumhuriyet International Journal of Education, 2(4), 1-13.
  • Vandell, D. ve Wolfe, B. (2000). Child care quality: Does it matter and does it need to be improved? (Special Report no. 78). University of Wisconsin-Madison, Institute for Research on Poverty web sitesinden erişildi: http://www.ssc.wisc.edu/irpweb/publications/sr/pdfs/sr78.pdf
  • Varlıer, G. ve Vuran, S. (2006). Okul öncesi eğitimi öğretmenlerinin kaynaştırmaya ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6(2), 553-555.
  • Vlachou, A. ve Fyssa, A. (2016). ‘Inclusion in practice’: Programme practices in mainstream preschool classrooms and associations with context and teacher characteristics. International Journal of Disability, Development and Education, 63(5), 529-544.
  • Wolery, M. ve Wilbers, J. S. (1994). Introduction to the inclusion of young children with special needs in early childhood programs. M. Wolery ve J. S. Wilbers (Ed.), Including children with special needs in early childhood programs içinde (s. 1-22). Washington, DC: NAEYC.
  • Wolery, R. A. ve Odom, S. (2000). An administrator's guide to preschool inclusion. Chapel Hill: University of North Carolina, FPG Child Development Center, Early Childhood Research Institute on Inclusion.
  • Yılmaz, B. (2014). Okul öncesi kaynaştırma sınıflarının kalitesinin değerlendirilmesi (Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp adresinden erişildi.
  • Yılmaz, B. ve Karasu, N. (2018). Okul öncesi kaynaştırmada kalite: Kapsam ve değerlendirme. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim, 19(1), 181-198.
APA Bakkaloğlu H, SUCUOĞLU N, Yılmaz B (2019). Okul Öncesi Kaynaştırma Sınıflarının Kalitesi: Yordayıcı Değişkenler. , 223 - 238. 10.15390/EB.2019.7839
Chicago Bakkaloğlu Hatice,SUCUOĞLU NİMET BÜLBİN,Yılmaz Betül Okul Öncesi Kaynaştırma Sınıflarının Kalitesi: Yordayıcı Değişkenler. (2019): 223 - 238. 10.15390/EB.2019.7839
MLA Bakkaloğlu Hatice,SUCUOĞLU NİMET BÜLBİN,Yılmaz Betül Okul Öncesi Kaynaştırma Sınıflarının Kalitesi: Yordayıcı Değişkenler. , 2019, ss.223 - 238. 10.15390/EB.2019.7839
AMA Bakkaloğlu H,SUCUOĞLU N,Yılmaz B Okul Öncesi Kaynaştırma Sınıflarının Kalitesi: Yordayıcı Değişkenler. . 2019; 223 - 238. 10.15390/EB.2019.7839
Vancouver Bakkaloğlu H,SUCUOĞLU N,Yılmaz B Okul Öncesi Kaynaştırma Sınıflarının Kalitesi: Yordayıcı Değişkenler. . 2019; 223 - 238. 10.15390/EB.2019.7839
IEEE Bakkaloğlu H,SUCUOĞLU N,Yılmaz B "Okul Öncesi Kaynaştırma Sınıflarının Kalitesi: Yordayıcı Değişkenler." , ss.223 - 238, 2019. 10.15390/EB.2019.7839
ISNAD Bakkaloğlu, Hatice vd. "Okul Öncesi Kaynaştırma Sınıflarının Kalitesi: Yordayıcı Değişkenler". (2019), 223-238. https://doi.org/10.15390/EB.2019.7839
APA Bakkaloğlu H, SUCUOĞLU N, Yılmaz B (2019). Okul Öncesi Kaynaştırma Sınıflarının Kalitesi: Yordayıcı Değişkenler. Eğitim ve Bilim, 44(199), 223 - 238. 10.15390/EB.2019.7839
Chicago Bakkaloğlu Hatice,SUCUOĞLU NİMET BÜLBİN,Yılmaz Betül Okul Öncesi Kaynaştırma Sınıflarının Kalitesi: Yordayıcı Değişkenler. Eğitim ve Bilim 44, no.199 (2019): 223 - 238. 10.15390/EB.2019.7839
MLA Bakkaloğlu Hatice,SUCUOĞLU NİMET BÜLBİN,Yılmaz Betül Okul Öncesi Kaynaştırma Sınıflarının Kalitesi: Yordayıcı Değişkenler. Eğitim ve Bilim, vol.44, no.199, 2019, ss.223 - 238. 10.15390/EB.2019.7839
AMA Bakkaloğlu H,SUCUOĞLU N,Yılmaz B Okul Öncesi Kaynaştırma Sınıflarının Kalitesi: Yordayıcı Değişkenler. Eğitim ve Bilim. 2019; 44(199): 223 - 238. 10.15390/EB.2019.7839
Vancouver Bakkaloğlu H,SUCUOĞLU N,Yılmaz B Okul Öncesi Kaynaştırma Sınıflarının Kalitesi: Yordayıcı Değişkenler. Eğitim ve Bilim. 2019; 44(199): 223 - 238. 10.15390/EB.2019.7839
IEEE Bakkaloğlu H,SUCUOĞLU N,Yılmaz B "Okul Öncesi Kaynaştırma Sınıflarının Kalitesi: Yordayıcı Değişkenler." Eğitim ve Bilim, 44, ss.223 - 238, 2019. 10.15390/EB.2019.7839
ISNAD Bakkaloğlu, Hatice vd. "Okul Öncesi Kaynaştırma Sınıflarının Kalitesi: Yordayıcı Değişkenler". Eğitim ve Bilim 44/199 (2019), 223-238. https://doi.org/10.15390/EB.2019.7839
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 10:45

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları