Araştırma Sorgulamaya Dayalı Öğretimin Ortaokul Öğrencilerinin Fen Başarısı, Sorgulama Algısı ve Üstbiliş Farkındalığına Etkisi

ULUÇINAR SAĞIR, ŞAFAK; Varlı, Burcu

Araştırma Sorgulamaya Dayalı Öğretimin Ortaokul Öğrencilerinin Fen Başarısı, Sorgulama Algısı ve Üstbiliş Farkındalığına Etkisi

Burcu VARLI, (Artuklu Milli Eğitim Müdürlüğü)

Şafak ULUÇINAR SAĞIR (Amasya Üniversitesi)

Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi

32 9

Yıl: 2019 Cilt: 39 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 703 - 725 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 03-04-2020

Araştırma Sorgulamaya Dayalı Öğretimin Ortaokul Öğrencilerinin Fen Başarısı, Sorgulama Algısı ve Üstbiliş Farkındalığına Etkisi

Öz:

Bu çalışmanın amacı, ilköğretim fen bilimleri dersinde 5. sınıf "Işığın ve Sesin Yayılması" ünitesinde araştırma sorgulamaya dayalı öğrenme yaklaşımının, öğrencilerin akademik başarı, üstbiliş ve sorgulama becerisi algıları üzerine etkisini araştırmaktır. Çalışmada, ön test- son test kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini 2016-2017 eğitim öğretim yılında, Samsun ili Havza ilçesinde bulunan bir ortaokulda öğrenim gören 31 öğrenci oluşturmaktadır. Uygulama kapsamında, araştırma sorgulamaya dayalı öğrenme yaklaşımına uygun etkinlikler geliştirilmiştir. Çalışmada veri toplama aracı olarak; başarı testi, Sorgulayıcı Öğrenme Becerileri Algısı ölçeği ve Üstbiliş ölçeği kullanılmıştır. Deney grubunda araştırma sorgulamaya dayalı ö ğretim yaklaşımı uygulanırken kontrol grubunda daha önceden sınıfta uygulanan yöntemle konunun öğretimi yapılmıştır.Çalışmanın analizinde SPSS 20.0 istatistik paket programı kullanılmıştır. Verilerin normal dağılımı, çarpıklık-basıklık değerlerinden ve Kolmogorov Smirnov testi ile kontrol edilmiştir. Normal dağılım gösteren verilere parametrik testler uygulanmıştır. t-testi ve ANCOVA varsayımlarının kontrolü yapılmış ve bu testlerin uygulaması uygun bulunmuştur. Sonuçlar p=0.05 anlamlılık düzeyinde değerlendirilmiştir. Araştırmada,araştırma sorgulamaya dayalı ö ğrenme yaklaşımının; öğrencilerin akademik başarıları, sorgulayıcı öğrenme becerileri ve üstbilişleri üzerinde anlamlı etkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmacılara yönelik çeşitli önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Müzik

The Effect of Inquiry-Based Teaching on Secondary School Students' Science Success, Questioning Perception and Metacognitive Awareness

Öz:

The aim of this study is to search the perception of research and inquiry-based approach on students’ academic success, metacognition and questioning skills in 5th-grade primary school students’ Science lesson “the spread of light and sound” unit. Semi-experimental design with pretest and post-test control group was used in this study. 31 students studying in a secondary school in 2016-2017 Education year in Samsun province’s Havza district makes up the sample of the research. Within the scope of the practice, the activities that are appropriate for research inquirybased learning approach were developed. Achievement test, questioning learning skills perception scale and metacognitive scale were used as data collection tools in the study. While inquiry-based learning approach was applied in the experiment group, in control group, the lesson was taught according to the previous techniques performed in the class. SPSS 20.0 statistics packaged software was used during the analysis of the study.Normal distribution of data was checked by using skewness and kurtosis values and Kolmogorov Smirnov test..Parametric tests were applied to data that have normal distribution.t test and ANCOVA assumptions were checked and application of the test was found appropriate.Results were assessed at the level of significance (p=0.05). In this research, it was revealed that the research and inquiry-based approach has a significant effect on students’ academic success, questioning learning skills and metacognition. Various suggestions were given to the researchers.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Müzik

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akkuş, R., Günel, M. & Hand, B. (2007). Comparing an inquiry based approach known as the science writing heuristic to traditional science teaching practices: Are there differences International Journal of Science Education, 29 (14),17451765.
Altınay, A. & Berberoğlu, G. (2012). Rehberli sorgulama deneylerinin bilimsel süreç becerilerinin kazandırılmasına, başarıya ve kavramsal değişime etkisi. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi. Niğde
Bağcaz, E. (2009). Sorgulayıcı öğretim yönteminin öğrencilerin akademik başarısı ve fen ve teknoloji dersine yönelik tutumuna etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
Bağçeci, B., Döş, B. & Sarıca, R. (2011). İlköğretim öğrencilerinin üst bilişsel farkındalık düzeyleri ile akademik başarısı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 551-566
Bell, R. L., Smetana, L. & Binns, I. (2005). Simplifying inquiry instruction. The Science Teacher, 72(7), 30-33.
Bilen, M. (2002). Plandan uygulamaya öğretim. İstanbul: Anı Yayıncılık.
Bliss, T.J., Dillman, A., Russell, R., Anderson, M., Yourick, D., Jett, M., & Adams, B. J.(2007). Nematodes: Model organisms in high school biology. The Science Teacher, 74 (4), 34-40.
Bozkurt, O. (2012). Fen eğitiminde araştırmaya dayalı öğrenme yaklaşımının öğrencilerin akademik başarılarına ve bilimsel süreç becerilerine etkisi.Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (18), 187-200.
Brown, A. L. (1980). Metacognitive development and reading. In R.J. Spiro, B. Bruce, W. Brewer (Eds.), Theoretical issues in reading comprehension. (p 453-481) Hillsdale, NJ: Lawrence Erbaum.
Carin, A.,& Bass, J.(2005). Teaching science as ınquiry.Upper Saddle River, New Jersey: Pearson Prentice Hall.
Carin, A. A., Bass, J. E. & Contant, T. L. (2004). Methods for teaching science as ınquiry, Prentice Hall, 9th edition.
Chi, M. T. H., DeLeeuw, N., Chiu, M.-H., & LaVancher, C. (1994). Eliciting selfexplanations improves understanding. Cognitive Science, 18, 439-477.
Colburn, A. (2006). What teacher educators need to know about inquiry-based instruction. Paper presented at the annual meeting of the Association for the Education of Teachers in Science, Akron, OH. Web: www.csulb.edu/~acolburn/ AETS.htm.
Crawford, B. A. (2000). Embracing the essence of ınquiry: new roles for science teachers. Journal of Research in Science Teaching, 37 (9), 916–937.
Çakar, E. (2013). Fen ve teknoloji dersinde araştırmaya dayalı öğrenmenin öğrencilerin erişilerine, kavram öğrenmelerine, üst biliş farkındalıklarına ve fen ve teknoloji dersine yönelik tutumlarına etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir
Çalışkan, H. (2008). İlköğretim 7. sınıf sosyal bilgiler dersinde araştırmaya dayalı öğrenme yaklaşımının derse yönelik tutuma, akademik başarıya ve kalıcılık düzeyine etkisi‖, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Çelik, S., Şenocak, E., Bayrakçeken, S., Taşkesenligil, Y. & Doymuş, K. (2005). Aktif öğrenme stratejileri üzerine bir derleme çalışması. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 155-185.
Çeliksöz, M. (2012). Farklı düzeylerdeki sorgulayıcı-araştırmaya dayalı öğretim yöntemlerinin ilköğretim öğrencilerinin başarı, tutum, bilimsel süreç becerisi ve bilgi kalıcılıklarına etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü,Edirne.
Collins, A. (1998). National science education standards: A political document. Journal of Research in Science Teaching, 35 (7), 711 - 727
Demirci, E. (2016). İlköğretim 7. sınıf fen ve teknoloji dersi yaşamımızdaki elektrik ünitesinde öğrenci günlüklerinin kullanımının öğrencilerin üst bilişsel beceri gelişimine ve başarılarına etkisi.Yüksek Lisans Tezi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
Dilbaz, G. A., Yelken, T. Y., & Özgelen, S. (2016). Araştırma temelli öğrenmenin fen ve teknoloji dersine yönelik tutum ve araştırma becerileri üzerindeki etkisi. İlköğretim Online, 15 (2), 708-722.
Duban, N. (2008). İlköğretim fen ve teknoloji dersinin sorgulamaya dayalı öğrenme yaklaşımına göre işlenmesi: Bir eylem araştırması. Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
French, D. & Russell, C. (2002). Do graduate teaching assistants benefit from teaching inquiry-based laboratories? Bioscience. 52 (11), 1036-41.
Geier, R., Blumenfeld, P. C., Marx, R. W., Krajcik, J. S., Fishman, B., Soloway, E. & Clay-Chambers, J. (2008). Standardized test outcomes for students engaged in inquiry-based science curricula in the context of urban reform. Journal of Research in Science Teaching, 45, 922-939.
Germann, J.P., Aram, R. & Burke, G. (1996). Identifiying patterns and relationships among the responses of seventh grade students to the science process skills of designing experiments. Journal of Research in Science Teaching, 33 (1), 7999.
Gibson, H.L. & Chase, C. (2002). Longitudinal impact of an inquiry-based program on middle school students’ attitudes toward science. Science Education, 86 (5), 693–705.
Gilardi, S.,& Lozza, E. (2009). Inquiry- based learning and undergraduates‟ professional ıdentity development: assessment of a field research-based course. Innov High Education, 34, 245-256.
Gunstone, R.,& Mitchell, I. J. (1998). Metacognition and conceptual change. In J. L. Mintzes, J. H. Wandersee, & J. D. Noval (Eds.), Teaching for science education: A human constructivist view (pp. 133–163). San Diego, CA: Academic Press.
Günel, M.,Kıngır, S., & Geban, Ö. (2012). Argümantasyon tabanlı bilim öğrenme (ATBÖ) yaklaşımının kullanıldığı sınıflarda argümantasyon ve soru yapılarının incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 37(164), 317-330.
Haetner, L.B. & Carla, Z. B. (2001). Engaging ın science as ınquiry: prospective elementary teachers’ learning in the context of an innavative life science course. https://eric.ed.gov/?id=ED454047 adresinden 20.11.2017 tarihinde görüntülendi.
Hartman, H. (2002). Metacognition in science teaching and learning. In H. Hartman (Ed.) Metacognition in learning and instruction (pp. 173-202). New York: Kluwer Academic Publishers.
Karakuyu, Y , Bilgin, İ. & Sürücü, A . (2013). Araştırmaya dayalı öğrenme yaklaşımlarının üniversite öğrencilerinin genel fizik laboratuarı ı dersindeki başarı ve bilimsel süreç becerilerine etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10 (21), 237-250.
Karapınar, A. (2016). Sorgulamaya dayalı öğrenme ortamının öğretmen adaylarının bilimsel süreç becerileri ve bilimsel düşünme yetenekleri üzerindeki etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Celal Bayar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Manisa.
Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi (15. bs). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Kösa, T. (2014). Yarı-deneysel ve tek durumlu tasarımlar, Demir, S.B. (Edt). Nicel, nitel ve karma eğitim araştırmaları, (320-321), Ankara:Eğiten Kitap.
Lim, B. (2001). Guidelines for designing ınquiry-based learning on the web: online pro-fessional development of educators. PhD Thesis, Indiana University.
Llewellyn, D. (2002) Inquiry within: ımplementing ınquiry-based science standarts, USA: Corwinn Pres. Inc, A Sage Publications Company.
Llewellyn, D. (2005). Teaching high school science through inquiry. USA: Corwinn Press, A Sage Publications Company.
Marx, W.R., Blumenfeld, P.C., Krajcik, J.S, Fishman, B., Soloway, E., Geier, R. & Tal, T.R. (2004). Inquiry-based science in the middle grades: assessment of learning in urban systemic reform. Journal of Research in Science Teaching, 41 (10), 1063-1080.
MEB, (2004). Tebliğler Dergisi, 67: 2563.
NRC, 2000, Inquiry and National Science Educational Standards, Washington, D.C.: National Academy Press.
Orcutt, C.B.J. (1997). A case study on ınquiry-based science education and students’ feelings of success. Unpublisehed Mastes Thesis. University of San Jose State.
Palinscar, A. S.,& Brown, A. L. (1984). Reciprocal teaching of comprehensionfostering and comprehension-monitoring activities. Cognition and Instruction, 1 (2), 117-175.
Price, B. (2001). Enquiry-based learning: an introductory guide. Nursing Standard, 15(5), 45-52.
Sağlamer Yazgan, B. (2013). Araştırmaya dayalı sınıf dışı laboratuvar etkinliklerinin öğrencilerin araştırma-sorgulama becerilerine ve çevreye karşı tutumlarına etkisi. Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, , İstanbul.
Sarıkahya, E. (2017). Üst biliş kavramının fen öğretiminde kullanılmasına yönelik yapılmış çalışmaların lisansüstü tezlere dayalı analizi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi (ESTÜDAM) Eğitim Dergisi, 2 (1), 1-20.
Schraw, G. & Graham, T. (1997). Helping gifted students develop metacognitive awareness. Roeper Review, 20 (1), 4-5. doi: 10.1080/02783199709553842
Shih, J. L., Chuang, C. W. & Hwang, G.J. (2010). An inquiry- based mobile learning Approach to Enhancing social science learning effectiveness. Educational Technology & Society, 13 (4), 50-62.
Şensoy, Ö. ,Yıldırım, H.,İ. (2017). Araştırma soruşturma tabanlı öğrenme yaklaşımının yaratıcı düşünme ve bilimsel süreç becerilerine etkisi. Cumhuriyet International Journal of Education, 6 (1), 2017, 34 – 46.
Tan, Ş. (2008).Öğretimde ölçme ve değerlendirme KPSS el kitabı., 2. Baskı Ankara:Pegem Akademi..
Taşkoyan, S. N. (2008). Fen ve teknoloji öğretiminde sorgulayıcı öğrenme stratejilerinin öğrencilerin sorgulayıcı öğrenme becerileri, akademik başarıları ve tutumları üzerindeki etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Tatar, N. (2006). İlköğretim fen eğitiminde araştırmaya dayalı öğrenme yaklaşımının bilimsel süreç becerilerine, akademik başarıya ve tutuma etkisi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Ulu, C.(2011). Fen öğretiminde araştırma sorgulamaya dayalı bilim yazma aracı kullanımının kavramsal anlama, bilimsel süreç ve üstbiliş becerilerine etkisi. Yayınlanmış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Yıldız, E. (2008). 5E modelinin kullanıldığı kavramsal değişime dayalı öğretimde üstbilişin etkileri: 7. Sınıf kuvvet ve hareket ünitesine yönelik bir uygulama. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Yetişir, İ.,M. (2016). Rehberli araştırma- sorgulamaya dayalı fizik öğretimi: Öğretmen adaylarının akademik başarıları ve uygulama hakkındaki görüşlerinin değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 49 (1), 159-182.
Wilson, C. D., Taylor, J. A., Kowalski, S. M. & Carlson, J. (2010). The relative effects and equity of inquiry-based and common place science teaching on students’ knowledge, reasoning, and argumentation. Journal of Research in Science Teaching, 47, 276-301.

APA	Varlı B, ULUÇINAR SAĞIR Ş (2019). Araştırma Sorgulamaya Dayalı Öğretimin Ortaokul Öğrencilerinin Fen Başarısı, Sorgulama Algısı ve Üstbiliş Farkındalığına Etkisi. , 703 - 725.
Chicago	Varlı Burcu,ULUÇINAR SAĞIR ŞAFAK Araştırma Sorgulamaya Dayalı Öğretimin Ortaokul Öğrencilerinin Fen Başarısı, Sorgulama Algısı ve Üstbiliş Farkındalığına Etkisi. (2019): 703 - 725.
MLA	Varlı Burcu,ULUÇINAR SAĞIR ŞAFAK Araştırma Sorgulamaya Dayalı Öğretimin Ortaokul Öğrencilerinin Fen Başarısı, Sorgulama Algısı ve Üstbiliş Farkındalığına Etkisi. , 2019, ss.703 - 725.
AMA	Varlı B,ULUÇINAR SAĞIR Ş Araştırma Sorgulamaya Dayalı Öğretimin Ortaokul Öğrencilerinin Fen Başarısı, Sorgulama Algısı ve Üstbiliş Farkındalığına Etkisi. . 2019; 703 - 725.
Vancouver	Varlı B,ULUÇINAR SAĞIR Ş Araştırma Sorgulamaya Dayalı Öğretimin Ortaokul Öğrencilerinin Fen Başarısı, Sorgulama Algısı ve Üstbiliş Farkındalığına Etkisi. . 2019; 703 - 725.
IEEE	Varlı B,ULUÇINAR SAĞIR Ş "Araştırma Sorgulamaya Dayalı Öğretimin Ortaokul Öğrencilerinin Fen Başarısı, Sorgulama Algısı ve Üstbiliş Farkındalığına Etkisi." , ss.703 - 725, 2019.
ISNAD	Varlı, Burcu - ULUÇINAR SAĞIR, ŞAFAK. "Araştırma Sorgulamaya Dayalı Öğretimin Ortaokul Öğrencilerinin Fen Başarısı, Sorgulama Algısı ve Üstbiliş Farkındalığına Etkisi". (2019), 703-725.

APA	Varlı B, ULUÇINAR SAĞIR Ş (2019). Araştırma Sorgulamaya Dayalı Öğretimin Ortaokul Öğrencilerinin Fen Başarısı, Sorgulama Algısı ve Üstbiliş Farkındalığına Etkisi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(2), 703 - 725.
Chicago	Varlı Burcu,ULUÇINAR SAĞIR ŞAFAK Araştırma Sorgulamaya Dayalı Öğretimin Ortaokul Öğrencilerinin Fen Başarısı, Sorgulama Algısı ve Üstbiliş Farkındalığına Etkisi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi 39, no.2 (2019): 703 - 725.
MLA	Varlı Burcu,ULUÇINAR SAĞIR ŞAFAK Araştırma Sorgulamaya Dayalı Öğretimin Ortaokul Öğrencilerinin Fen Başarısı, Sorgulama Algısı ve Üstbiliş Farkındalığına Etkisi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.39, no.2, 2019, ss.703 - 725.
AMA	Varlı B,ULUÇINAR SAĞIR Ş Araştırma Sorgulamaya Dayalı Öğretimin Ortaokul Öğrencilerinin Fen Başarısı, Sorgulama Algısı ve Üstbiliş Farkındalığına Etkisi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2019; 39(2): 703 - 725.
Vancouver	Varlı B,ULUÇINAR SAĞIR Ş Araştırma Sorgulamaya Dayalı Öğretimin Ortaokul Öğrencilerinin Fen Başarısı, Sorgulama Algısı ve Üstbiliş Farkındalığına Etkisi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2019; 39(2): 703 - 725.
IEEE	Varlı B,ULUÇINAR SAĞIR Ş "Araştırma Sorgulamaya Dayalı Öğretimin Ortaokul Öğrencilerinin Fen Başarısı, Sorgulama Algısı ve Üstbiliş Farkındalığına Etkisi." Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, ss.703 - 725, 2019.
ISNAD	Varlı, Burcu - ULUÇINAR SAĞIR, ŞAFAK. "Araştırma Sorgulamaya Dayalı Öğretimin Ortaokul Öğrencilerinin Fen Başarısı, Sorgulama Algısı ve Üstbiliş Farkındalığına Etkisi". Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi 39/2 (2019), 703-725.