Resimli Çocuk Kitaplarının Toplumsal Cinsiyet Rolleri Açısından İncelenmesi
Yıl: 2019 Cilt: 13 Sayı: 27 Sayfa Aralığı: 64 - 85 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.29329/mjer.2019.185.4 İndeks Tarihi: 07-04-2020
Resimli Çocuk Kitaplarının Toplumsal Cinsiyet Rolleri Açısından İncelenmesi
Öz: Bu araştırmanın amacı resimli çocuk kitaplarının toplumsal cinsiyet rolleri açısından incelenmesidir. Buamaç doğrultusunda resimli çocuk kitaplarında yer alan karakterlerin olumlu kişilik özellikleri, olumsuz kişiliközellikleri, ilgi alanı, cinsiyetleri, saç rengi, duygusal ifadeleri, karakterlere göre aksesuarlar, giysi renkleri, ençok bulundukları mekânlar, karakterlere ait meslekler ve karakterlerin yaptıkları iş incelenmiştir. Araştırmadaresimli çocuk kitaplarının toplumsal cinsiyet açısından incelenmesi amacıyla çoklu durum deseni kullanılmıştır.Araştırmanın çalışma grubunu 100 resimli çocuk kitabı oluşturmaktadır. Yapılan bu araştırmada resimleriincelemek için Gündüz Şentürk (2015) tarafından geliştirilen Resim İnceleme Formundan yararlanılarakoluşturulan bir form kullanılmıştır. Kitaplardan elde edilen veriler formda yer alan her bir soru için kadın veerkek olarak ayrı ayrı kodlanmıştır. Verilerin analizi için betimsel analiz kullanılmıştır. Analiz sonucundatoplumsal cinsiyet kalıpyargılarına uygun olan çok fazla durumun resimli çocuk kitaplarında yer aldığıbelirlenmiştir. Özellikle okul öncesi öğretmenlerinin çocuklara okumayı tercih ettikleri kitapları titizlikleseçmesi ve toplumsal cinsiyet rollerine daha bilinçli yaklaşması gerekmektedir.
Anahtar Kelime: Konular:
The Investigation of Illustrated Children’s Books In Terms of Gender Roles
Öz: The purpose of this research is to investigate the illustrated children’s books in terms of gender roles. In accordance with this purpose it was aimed to investigate characters’ positive personality traits, negative personality traits, their area of interests, most existing places, gender, hair colour, emotional expressions, accessories, clothes colour, jobs and professions. Within this study, in which the illustrated children’s books are investigated in terms of gender roles, multiple case study method was used. The study group of the research consists of 100 illustrated children’s books. In order to investigate the illustrations a form constituted benefiting from the Illustration Examination Form, which was developed by Gündüz Şentürk (2015) was used. The data obtained from the books were coded separately as male and female for each question that take place within the form. For the analysis of data descriptive analysis was used. As a result of the analysis, it was determined that many gender roles are included in the illustrated children's books. It is thought that the illustrated children’s books read at schools must be investigated in terms of gender roles.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akar, H. (2017). Durum çalışması. A. Saban ve A. Ersoy (Ed.), Eğitimde nitel araştırma desenleri (ss.139- 176), Ankara: Anı Yayıncılık.
- Altan Arslan,Ş.(2000). Ders kitaplarında cinsiyetçilik. Ankara: T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü Yayınları.
- Altınova, H.H. & Duyan, V. (2013). Toplumsal cinsiyet algısı ölçeğinin geçerlik güvenirlik çalışması. Toplum ve Sosyal Hizmet, 24(2), 9-22.
- Arat, N. (1996). Türkiye'de kadın olmak. İstanbul: Say Yayınları.
- Asan, H. T. (2010). Ders kitaplarında cinsiyetçilik ve öğretmenlerin cinsiyetçilik algılarının saptanması. Fe Dergi: Feminist Eleştiri, 2(2), 66-74.
- Aytekin, Ç., Artan, İ., Kangal, S. B., Çalışandemir, F. & Özkızıklı, S. (2017). Çocukların anne-babalarına yönelik algılarının incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(38), 168-188.
- Bağçeli Kahraman, P. & Arabacıoğlu, B. (2018). Çocukların anne-babalarına yönelik algıları ile anneçocuk etkileşiminin cinsiyet rolleri açısından incelenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2018 Özel Sayısı, 1-16.
- Başal, H. A. (2012). Gelişim ve psikolojisi nasıl mutlu ve başarılı bir çocuk yetiştirebilirim?. Bursa: Ekin Yayınevi.
- Bem, S. L. (1984). Androgyny and gender schema theory: a conceptual and empirical integration. In T. B. Sonderegger (Ed.), Nebraska symposium on motivation (pp. 179–226). Lincoln: University of Nebraska Press,
- Berk, L. (2003). Child development. USA: Pearson Education Ally and Bacon Publication
- Çetin, Ş. (2016). Okul öncesi eğitim programı ile bütünleştirilmiş aile destek eğitim rehberi’nde (obader) toplumsal cinsiyet eşitliği vurgusunun baba katılımı özelinde incelenmesi. Current Research in Education 2(2), 61-83.
- Çubuklu, Y. (2007). Toplumsal kurgular ve cinsiyetçilik. İstanbul: Everest Yayınları.
- Demirel, Ş. ( 2011). Çocuk edebiyatı. Ş. Demirel (Ed.), Edebi metinlerle çocuk edebiyatı (ss. 43-68) içinde, Ankara: Pegem Akademi.
- Dilek, A. (2014). 4-6 yaş çocuk öykülerindeki kadın kahramanların mesleksel analizi. Journal Of Qafqaz University, 2(1), 94-102.
- Doğan, S. A., Nevra, A. A., & Karaman, N. G. (2018). Beş yaş çocuklarının cinsiyet kalıp yargı düzeyleri ve evdeki cinsiyet rollerine ilişkin görüşleri. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(3), 53-65.
- Dökmen, Z. Y. (2012). Toplumsal cinsiyet: sosyal psikolojik açıklamalar. İstanbul: Remzi Kitabevi.
- England, D. E., Descartes, L., & Collier-Meek, M. A. (2011). Gender role portrayal and the Disney princesses. Sex Roles, 64(7-8), 555-567.
- Gökçe Zengin, F. (2016). Karadeniz fıkralarına toplumsal cinsiyet açısından yaklaşım. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
- Güder Yağan, S., Ay, S., Saray, F. & Kılıç, İ. ( 2017). Okul öncesi dönem çocuklarının izledikleri çizgi filmlerin toplumsal cinsiyet kalıp yargıları açısından incelenmesi: Niloya örneği. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 5(2), 95-110.
- Çakmak Güleç, H., & Geçgel, H. (2006). Çocuk edebiyatı. Ankara: Kök Yayıncılık.
- Gümüşoğlu, F.(2008). Ders kitaplarında toplumsal cinsiyet. Toplum ve Demokrasi, 2(4), 39-50.
- Gündüz Şentürk, S. (2015). Okul öncesi dönem çocukları için basılan resimli öykü kitaplarının toplumsal cinsiyete ilişkin kalıp yargılar yönünden incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Gürşimşek, I. & Günay, D. (2010). Çocuk kitaplarında cinsiyet rollerinin işlenişinde kullanılan dilsel ve dildışı göstergelerin değerlendirilmesi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 53-63.
- Helvacıoğlu, F. (1996). Ders kitaplarında cinsiyetçilik:1928-1995. İstanbul: Kaynak Yayınları.
- Kail, R. V. (2004). Children and their development (3rd ed.). Upper Saddle River, NJ: Prentice-Hall..
- Kalan, Ö. G. (2010).Reklamda çocuğun toplumsal cinsiyet teorisi bağlamında konumlandırılışı: 'kinder'reklam filmleri üzerine bir inceleme. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 1(38), 75-89.
- Kalaycı, N. (2015). Toplumsal cinsiyet eşitliği açısından bir çizgi film çözümlemesi: Pepee. Eğitim ve Bilim, 40(177), 243-270.
- Kaynak, D., & Aktaş, E. (2017). Okul öncesi hikâye ve masal kitaplarında toplumsal cinsiyet rolleri. Ekev Akademi Dergisi, 21(72), 67-85.
- Miles, M.B. & Huberman, A.M. (1994). Qualitative data analysis (2nd edition). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
- Oruç, C., Tecim, E., & Özyürek, H. (2011). Okul öncesi dönem çocuğunun kişilik gelişiminde rol modellik ve çizgi filmler. Ekev Akademi Dergisi, 15(48), 281-297.
- Uluyağcı, C. V. & Yılmaz, R. A. (2007). Televizyon reklamlarında çocuğa ilişkin toplumsal cinsiyet rollerinin sunumu. Galatasaray Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 6,141-155
- Vannicopulou, A. & Yeşiltuna, D. Ç. (2004). Resimli çocuk kitaplarında kadın karakterler. Ege Eğitim Dergisi, 5(2), 65-73.
- Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
| APA | Bagceli Kahraman P, ÖZDEMİR H (2019). Resimli Çocuk Kitaplarının Toplumsal Cinsiyet Rolleri Açısından İncelenmesi. , 64 - 85. 10.29329/mjer.2019.185.4 |
| Chicago | Bagceli Kahraman Pinar,ÖZDEMİR Habibe Resimli Çocuk Kitaplarının Toplumsal Cinsiyet Rolleri Açısından İncelenmesi. (2019): 64 - 85. 10.29329/mjer.2019.185.4 |
| MLA | Bagceli Kahraman Pinar,ÖZDEMİR Habibe Resimli Çocuk Kitaplarının Toplumsal Cinsiyet Rolleri Açısından İncelenmesi. , 2019, ss.64 - 85. 10.29329/mjer.2019.185.4 |
| AMA | Bagceli Kahraman P,ÖZDEMİR H Resimli Çocuk Kitaplarının Toplumsal Cinsiyet Rolleri Açısından İncelenmesi. . 2019; 64 - 85. 10.29329/mjer.2019.185.4 |
| Vancouver | Bagceli Kahraman P,ÖZDEMİR H Resimli Çocuk Kitaplarının Toplumsal Cinsiyet Rolleri Açısından İncelenmesi. . 2019; 64 - 85. 10.29329/mjer.2019.185.4 |
| IEEE | Bagceli Kahraman P,ÖZDEMİR H "Resimli Çocuk Kitaplarının Toplumsal Cinsiyet Rolleri Açısından İncelenmesi." , ss.64 - 85, 2019. 10.29329/mjer.2019.185.4 |
| ISNAD | Bagceli Kahraman, Pinar - ÖZDEMİR, Habibe. "Resimli Çocuk Kitaplarının Toplumsal Cinsiyet Rolleri Açısından İncelenmesi". (2019), 64-85. https://doi.org/10.29329/mjer.2019.185.4 |
| APA | Bagceli Kahraman P, ÖZDEMİR H (2019). Resimli Çocuk Kitaplarının Toplumsal Cinsiyet Rolleri Açısından İncelenmesi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(27), 64 - 85. 10.29329/mjer.2019.185.4 |
| Chicago | Bagceli Kahraman Pinar,ÖZDEMİR Habibe Resimli Çocuk Kitaplarının Toplumsal Cinsiyet Rolleri Açısından İncelenmesi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 13, no.27 (2019): 64 - 85. 10.29329/mjer.2019.185.4 |
| MLA | Bagceli Kahraman Pinar,ÖZDEMİR Habibe Resimli Çocuk Kitaplarının Toplumsal Cinsiyet Rolleri Açısından İncelenmesi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, vol.13, no.27, 2019, ss.64 - 85. 10.29329/mjer.2019.185.4 |
| AMA | Bagceli Kahraman P,ÖZDEMİR H Resimli Çocuk Kitaplarının Toplumsal Cinsiyet Rolleri Açısından İncelenmesi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi. 2019; 13(27): 64 - 85. 10.29329/mjer.2019.185.4 |
| Vancouver | Bagceli Kahraman P,ÖZDEMİR H Resimli Çocuk Kitaplarının Toplumsal Cinsiyet Rolleri Açısından İncelenmesi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi. 2019; 13(27): 64 - 85. 10.29329/mjer.2019.185.4 |
| IEEE | Bagceli Kahraman P,ÖZDEMİR H "Resimli Çocuk Kitaplarının Toplumsal Cinsiyet Rolleri Açısından İncelenmesi." Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13, ss.64 - 85, 2019. 10.29329/mjer.2019.185.4 |
| ISNAD | Bagceli Kahraman, Pinar - ÖZDEMİR, Habibe. "Resimli Çocuk Kitaplarının Toplumsal Cinsiyet Rolleri Açısından İncelenmesi". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 13/27 (2019), 64-85. https://doi.org/10.29329/mjer.2019.185.4 |
