Yıl: 2019 Cilt: 23 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 9 - 19 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.15511/tahd.19.00009 İndeks Tarihi: 16-04-2020

Postpartum dönemdeki annelerin emzirme ve anne sütünün önemi hakkındaki bilgilerinin değerlendirilmesi

Öz:
Amaç: Bu çalışmanın amacı, anne sütü ve emzirmeye ilişkinannelerin bilgi düzeyinin saptanması, yetersiz anne sütü verilmesinin nedenlerinin araştırılması ve buna etki eden sosyodemografik faktörlerin belirlenmesidir.Gereç ve Yöntem: İstanbul Avrupa yakasında bir aile hekimliği birimi ve İstanbul Anadolu yakasında başka bir aile hekimliği birimine Mayıs 2017-Temmuz 2017 tarihleri arasında başvuran 17-43 yaş arası postpartum dönemdeki 201 kadın gönüllüçalışmaya alındı. Anket formundaki 20 soru, hastalara bilgiverilip onamları alındıktan sonra tek bir araştırıcı tarafındandolduruldu. Yaş aralığına uymayan ve emzirmeye başlamamışpostpartum dönemdeki anneler çalışmaya alınmadı. İstatistikselanalizler için NCSS (Number Cruncher Statistical System) 2007(Kaysville, Utah, USA) programı kullanıldı. Anlamlılık en azp<0,05 düzeyinde değerlendirildi.Bulgular: Annelerin yaşları 17 ile 43 arasında değişmekteolup, ortalama 27,46±6,61 yıldır. Bebeklerin %44,8’i (n=90)hemen, %31,2’si (n=63) 1 saat sonra, %4,5’i (n=9) 2 saat sonra,%4,0’ü (n=8) 3-5 saat sonra, %6,0’ı (n=12) 1 gün sonra, %9,5’i(n=19) 2 gün ve daha uzun süre sonra anne sütü almıştır. Annelerin %56,7’si (n=114) anne sütü konusunda eğitim almış,%92,0’ının (n=185) anne sütünün önemi hakkında bilgisivardır. Düşünülen emzirme süreleri incelendiğinde; %3,5’i(n=7) emzirmeye başladığı halde devamında hiç düşünmezken,%3,0 (n=6) 0-6 ay, %8,5 (n=17) 6-12 ay, %73,6 (n=148) 12-24 ay ve %11,4 (n=23) 24 ay ve üzeri düşünmektedir. Annelerin%14,9’u (n=30) yetersiz süt olduğundan, %42,8’i (n=86) büyümenin geri kalma endişesinden, %13,9’u (n=28) bebeğin sütüalmamasından, %4,0’ü (n=8) sağlık sorunlarından ve %2,0’si(n=4) diğer nedenlerden dolayı bebeğine yetersiz anne sütüvermiş olup ek gıda veya mamaya erken başlamıştır; %22,4’ü(n=45) yetersizlik olmadığını belirtmiştir. Anne yaşı ile anne sütüve emzirme bilgi düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlıilişki saptanmamıştır (p=0,291). Eğitim düzeyine göre anne sütüve emzirme bilgi düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlıfarklılık saptanmamıştır (p=0,648). Çalışma durumuna göreanne sütü ve emzirme bilgi düzeyleri arasında istatistiksel olarakanlamlı farklılık saptanmış ve çalışan annelerin bilgi düzeyi,çalışmayanlardan yüksek bulunmuştur (p=0,001).Sonuç: Çalışmada elde edilen veriler incelendiğinde anne sütünün içeriği, önemi ve yeterliliği, sadece anne sütü ile besleme,emzirmenin devamını sağlama ve ek gıdaya geçme zamanı konusunda annelerin bilgi gereksinimi olduğu aşikardır. Annelere,kayıtlı oldukları aile sağılığı merkezlerinde gebelik takipleri boyunca her seferinde mucizevi bir besin olan anne sütünün önemianlatılmalı, doğumdan sonraki ilk 1 saat içinde emzirmeye başlamanın sağlanması, kolostrumun bebeğe mutlaka verilmesi ve bebeğin ilk 6 ay su dahil hiçbir ek besine ihtiyacı olmadığı sadeceanne sütünün yeterli olduğu hususunda anneler ikna edilmelidir.
Anahtar Kelime:

Konular: Kadın Araştırmaları Pediatri

Postpartum evaluation of the mothers’ knowledge about breastfeeding and the importance of breast milk

Öz:
Aim: The aim of this study is to evaluate the sociodemographic factors about breast milk and breastfeeding descriptively. We want the emphasize the importance of breastmilk by evaluating the reasons behind short duration of nursing and the knowledge levels of the mothers about breast milk and breastfeeding. Material and Methods: The sampling consisted of 201 voluntary postpartum mothers aged 17-43 whom are followed by 2 separate family physician specialist MDs at two different Family Medicine centers in İstanbul during March 2017- July 2017. The data were obtained face to face by one researcher using a questionnaire of 20 questions. Postpartum mothers who have not yet started nursing and are not in between 17-43 years of age were excluded from the study. NCSS (Number Cruncher Statistical System) 2007 (Kaysville, Utah, USA) programe was used to analyse the statistics. Value of p<0,05 was accepted as statistically significant. Results: The mothers ages were between 17 and 43 and the mean age of the mothers was 27,46±6,61. Of the babies 44.8% were breastfed immediately after birth while 31.2% were breastfed within the first hour, 4.5% in two hours, 4% in 3-5 hours, 6% a day later, and 9.5% in at least two days later. Of the mothers 56.7% had training about breastfeeding while 92% of the mothers claimed that they know the importance of breast milk. Although they already started breastfeeding, 3.5% of the mothers did not plan to continue breastfeeding, 3% planned to breastfeed for 0-6 months, 8.5% of them 6-12 months, 73.6% of the mothers planned to breastfeed for 12-24 months and 11.4% of them planned to breastfeed more than 24 months. Of the mothers 14.9% started formula or complementary food due to not having enough milk, while 42.8% of them worried about their babies not gaining enough weight, 13.9% of them said their baby refused breastfeeding, 4% had health issues preventing them to breastfeed and 2% had other reasons for starting formula or early complementary food. Only 22.4% of the mothers had no issues and exclusively breastfed their babies. There was no statistically significant difference between the mothers’age and their knowledge level about breastfeeding (p=0,291) Also there was again no statistically significant difference about the mothers education status and their knowledge level about breastfeeding and breast milk (p=0,648) There was a statistically significant difference between mothers’ occupational status and breastfeeding knowledge levels; working mothers had higher levels of knowlegde than the housewives (p=0,001). Conclusion: The results of this study indicates that the mothers need more education about breast milk ingredients, the importance and the efficiency of breast milk, exclusively breastfeeding and when to start complementary food. Mothers should be educated at their family medicine centers about breast milk and breastfeeding everytime they visit during their pregnancy. The importance of starting breastfeeding within the first hour after birth; colostrum and exclusive breastfeeding in first 6 months excluding water or any other complamentary foods should be emphasised and mothers should gain confidence about nursing.
Anahtar Kelime:

Konular: Kadın Araştırmaları Pediatri
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • 1. American Academy of Pediatrics, Work Group on breastfeeding: Breastfeeding and the use of human milk. Pediatrics 1997; 100:1035-9.
  • 2. Samur G. Gebelik ve Emziklik Döneminde Beslenme. 1. Baskı. Ankara, T.C Sağlık Bakanlığı Yayını No:726, 2008.
  • 3. Coşkun T. Anne sütü ile beslenme. Katkı Pediatri Dergisi 2003:2:163-83.
  • 4. Ball TM, Bennett DM. The economic impact of breastfeeding. Pediatr Clin North Am 2001; 48:253-62.
  • 5. Baysal A. Beslenme. 10. Baskı. Ankara, Hatipoğlu Yayınevi, 2004:442-6.
  • 6. Coutsoudis A, Bentley J. Infant feeding. Public Health Nutrition’da. Eds. Gibney MJ, Margetts BM, Kearney JM, Arab L. UK, Blackwell Science, 2004; 264-82.
  • 7. Bosi Bağcı T. Bebek beslenmesi, anne sütü. Halk Sağlığı Temel Bilgiler’de. Ed. Güler Ç, Akın L. Ankara, Hacettepe Üniversitesi Yayınları, 2006; 795-803.
  • 8. Zetterstrom R. Breastfeeding and infant-mother interaction. Acta Paediatr Suppl 1999;88:1-6. http://dx.doi.org/10.1111/ j.1651- 2227.1999.tb01293.x sayfasından 02.12.2018 tarihinde erişilmiştir.
  • 9. Innocenti declaration. World Health Organization and United Nations Children’s Fund, Geneva,1990.
  • 10. Kramer MS, Kakuma R. The optimal duration of exclusive breastfeeding. Results of a systematic review. Geneva, World Health Organization, Department of Nutrition for Health and Development and Department of Child and Adolescent Health and Development, 2001.
  • 11. Agboado G, Michel E, Jackson E, Verma A. Factors associated with breastfeeding cessation in nursing mothers in a peer support programme in Eastern Lancashire. BMC Pediatr 2010;10:3-7. http:// dx.doi.org/10.1186/1471-2431-10-3 PMid:20105284 PMCid:2828426
  • 12. Qiu L, Zhao Y, Binns CW, Lee AH, Xie X. Initiation of breastfeeding and prevalence of exclusive breastfeeding at hospital discharge in urban, suburban and rural areas of Zhejiang China. Int Breastfeed J 2009;4:1-9. http://dx.doi.org/10.1186/1746-4358-4-1 PMid:19175909 PMCid:2637253.
  • 13. Rowe-Murray HJ, Fisher JR. Baby friendly hospital practices: cesarean section is a persistent barrier to early initiation of breastfeeding. Birth 2002;29:124-31. http://dx.doi.org/10.1046/j.1523- 536X.2002.00172.x PMid:12000413.
  • 14. Orun E, Yalcin SS, Madendag Y, Ustunyurt-Eras Z, Kutluk S, Yurdakok K. Factors associated with breastfeeding initiation time in a Baby-Friendly Hospital. Turk J Pediatr 2010;52:10-6. PMid:20402061.
  • 15. Sağlık Bakanlığı. Ana ve çocuk sağlığı beslenme programı. http:// www.saglik.gov.tr/TR/belge/1-10965/ana-ve-cocuk-beslenmesiprogrami.html?vurgu=bebek+dostu sayfasından 20.06.2010 tarihinde erişilmiştir.
  • 16. Bağcı T. Gebe, emzikli ve bebek beslenmesi. Halk Sağlığı Temel Bilgiler’de. Eds. Bertan M, Güler Ç. İkinci baskı. Ankara, Güneş Kitabevi Ltd.Şti, 1997;299-300.
  • 17. Gün İ, Yılmaz M, Şahin H, İnanç N, Aykut M, Günay O ve ark. Kayseri Melikgazi Eğitim ve Araştırma Bölgesi’nde 0-36 aylık çocuklarda anne sütü alma durumu. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2009;52:176-82.
  • 18. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. Ulusal Toplantı TNSA 2013 Sonuçları. http://www.hips.hacettepe.edu.tr/TNSA2013_sonuclar_ sunum_2122014.pdf. sayfasından 20.06.2010 tarihinde erişilmiştir.
  • 19. İnanç BB. 15-49 yaş arası annelerin anne sütü ile ilgili uygulamaları ve etki eden faktörler. Türk Aile Hekimliği Dergisi 2013;17:51-5.
  • 20. Van Rossem L, Oenema A, Steegers EA, Moll HA, Jaddoe VW, Hofman A, et al. Are starting and continuing breastfeeding related to educational background? The generation R study. Pediatrics 2009;123(6):e1017–27.
  • 21. Telatar B, Vitrinel A, Akın Y, Cömert S. Hastanemiz sağlam çocuk polikliniğinden izlenen bebeklerde anne sütü ile beslenme durumu. Bakırköy Tıp Dergisi 2008;4:144-7.
  • 22. Toryiama ATM, Fujimon E, Palombo CNT, Duarte LS, Borges ALV, Chofakian CBN. Breastfeeding: what changed after a decade? Rev. Latino-Am. Enfermagem 2017;25:e2941 DOI: 10.1590/1518- 8345.1858.2941 www.eerp.usp.br/rlae sayfasından 20.06.2010 tarihinde erişilmiştir.
  • 23. Ünsal H, Atlıhan F, Özkan H, Targan Ş, Hassoy H. Toplumda anne sütü verme eğilimi ve buna etki eden faktörler. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2005; 48: 226-33.
  • 24. Tokat MA, Okumuş H. Emzirme öz-yeterlilik algısını güçlendirmeye temelli antenatal Eğitimin emzirme öz-yeterlilik algısına ve emzirme başarısına etkisi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi 2013;10 (1):21-9.
  • 25. Lakati A, Binns C, Stevenson M. Breastfeeding and the working mother in Nairobi. Public Health Nutr 2002; 5:715-718.
  • 26. Özçatal E Ö. Ataerkillik, toplumsal cinsiyet ve kadının çalışma yaşamına katılımı. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 2011;1(1):21-29.
APA ÇAKMAK S, DEMİREL DENGİ A (2019). Postpartum dönemdeki annelerin emzirme ve anne sütünün önemi hakkındaki bilgilerinin değerlendirilmesi. , 9 - 19. 10.15511/tahd.19.00009
Chicago ÇAKMAK Selin,DEMİREL DENGİ Ayşe Seda Postpartum dönemdeki annelerin emzirme ve anne sütünün önemi hakkındaki bilgilerinin değerlendirilmesi. (2019): 9 - 19. 10.15511/tahd.19.00009
MLA ÇAKMAK Selin,DEMİREL DENGİ Ayşe Seda Postpartum dönemdeki annelerin emzirme ve anne sütünün önemi hakkındaki bilgilerinin değerlendirilmesi. , 2019, ss.9 - 19. 10.15511/tahd.19.00009
AMA ÇAKMAK S,DEMİREL DENGİ A Postpartum dönemdeki annelerin emzirme ve anne sütünün önemi hakkındaki bilgilerinin değerlendirilmesi. . 2019; 9 - 19. 10.15511/tahd.19.00009
Vancouver ÇAKMAK S,DEMİREL DENGİ A Postpartum dönemdeki annelerin emzirme ve anne sütünün önemi hakkındaki bilgilerinin değerlendirilmesi. . 2019; 9 - 19. 10.15511/tahd.19.00009
IEEE ÇAKMAK S,DEMİREL DENGİ A "Postpartum dönemdeki annelerin emzirme ve anne sütünün önemi hakkındaki bilgilerinin değerlendirilmesi." , ss.9 - 19, 2019. 10.15511/tahd.19.00009
ISNAD ÇAKMAK, Selin - DEMİREL DENGİ, Ayşe Seda. "Postpartum dönemdeki annelerin emzirme ve anne sütünün önemi hakkındaki bilgilerinin değerlendirilmesi". (2019), 9-19. https://doi.org/10.15511/tahd.19.00009
APA ÇAKMAK S, DEMİREL DENGİ A (2019). Postpartum dönemdeki annelerin emzirme ve anne sütünün önemi hakkındaki bilgilerinin değerlendirilmesi. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, 23(1), 9 - 19. 10.15511/tahd.19.00009
Chicago ÇAKMAK Selin,DEMİREL DENGİ Ayşe Seda Postpartum dönemdeki annelerin emzirme ve anne sütünün önemi hakkındaki bilgilerinin değerlendirilmesi. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi 23, no.1 (2019): 9 - 19. 10.15511/tahd.19.00009
MLA ÇAKMAK Selin,DEMİREL DENGİ Ayşe Seda Postpartum dönemdeki annelerin emzirme ve anne sütünün önemi hakkındaki bilgilerinin değerlendirilmesi. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, vol.23, no.1, 2019, ss.9 - 19. 10.15511/tahd.19.00009
AMA ÇAKMAK S,DEMİREL DENGİ A Postpartum dönemdeki annelerin emzirme ve anne sütünün önemi hakkındaki bilgilerinin değerlendirilmesi. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi. 2019; 23(1): 9 - 19. 10.15511/tahd.19.00009
Vancouver ÇAKMAK S,DEMİREL DENGİ A Postpartum dönemdeki annelerin emzirme ve anne sütünün önemi hakkındaki bilgilerinin değerlendirilmesi. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi. 2019; 23(1): 9 - 19. 10.15511/tahd.19.00009
IEEE ÇAKMAK S,DEMİREL DENGİ A "Postpartum dönemdeki annelerin emzirme ve anne sütünün önemi hakkındaki bilgilerinin değerlendirilmesi." Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, 23, ss.9 - 19, 2019. 10.15511/tahd.19.00009
ISNAD ÇAKMAK, Selin - DEMİREL DENGİ, Ayşe Seda. "Postpartum dönemdeki annelerin emzirme ve anne sütünün önemi hakkındaki bilgilerinin değerlendirilmesi". Türkiye Aile Hekimliği Dergisi 23/1 (2019), 9-19. https://doi.org/10.15511/tahd.19.00009