Hemşirelerin Bireysel ve Mesleki Otonomilerinin İncelenmesi
Yıl: 2019 Cilt: 6 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 141 - 152 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.5222/SHYD.2019.36036 İndeks Tarihi: 25-06-2020
Hemşirelerin Bireysel ve Mesleki Otonomilerinin İncelenmesi
Öz: GİRİŞ: Hemşirelikte otonomi, hemşirelerin çalışma ortamında kendilerinin kontrolü ve kendilerini düzenleme anlamında kullanılmaktadır. Ayrıca, bakım için hemşirelik kararlarını verme yeteneği ve bireyin kendi uygulamaları içindeki bağımsızlığı olarakbelirtilmektedir.AMAÇ: Araştırma, hemşirelerin bireysel ve mesleki otonomi düzeylerini nasıl algıladıklarının belirlenmesi ve hemşirelerde otonomiyi etkileyen etmenlerin incelenmesi amacıyla yapılmıştır.YÖNTEM: Tanımlayıcı olarak planlanan araştırma, bir eğitim araştırma hastanesinde araştırmaya katılmaya gönüllü olan 214 hemşire örnekleminde yürütülmüştür. Araştırma verileri, “Bireysel Soru Formu”, “Sosyotropi Otonomi Ölçeği” ve “Hemşirelik Aktivite Ölçeği” ile toplanmıştır. Verilerinin analizinde, sayı ve yüzde dağılımları, puan ortalaması, Spearman Korelasyon testi, KruskallWallis ve Mann-Whitney U Testi kullanılmıştır.BULGULAR: Sosyotropi Otonomi Ölçeği’nin “Sosyotropi” alt ölçeği için puan ortalaması 64,43±15,72; “Otonomi” alt ölçeği için 81,31±14,41 ve Hemşirelik Aktivite Ölçeği’ne ilişkin genel puan ortalaması 176,15 olarak bulunmuştur. Hemşirelerin Sosyotropi Otonomi Ölçeği “Sosyotropi” alt ölçek puan ortalaması ile medeni durumları, yaş grupları; “Özgürlük” ve “Yalnızlıktan Hoşlanma” alt boyutu puan ortalaması ile çalışma yılları arasında anlamlı düzeyde ilişki saptanmıştır (p<0,05). Hemşirelik Aktivite Ölçeği puan ortalaması ile hemşirelerin eğitim durumları arasında anlamlı düzeyde ilişki belirlenmiştir (p<0,05). Sosyotropi Otonomi Ölçeği ve Hemşirelik Aktivite Ölçeği arasında pozitif yönde anlamlı ilişki saptanmıştır.SONUÇ: Araştırmaya katılan hemşirelerin sosyotropik ve otonomik kişilik özelliklerinin orta düzeyde olduğu, Hemşirelik Aktivite Ölçeği değerlendirmesine göre, hemşirelerin mesleki otonomilerinin orta düzeyde olduğu saptanmıştır. Ayrıca hemşirelerin bireysel otonomileri ile mesleki otonomileri arasında pozitif yönde bir ilişki olduğu sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelime: Investigation of Nurses’ Individual and Professional Autonomy
Öz: INTRODUCTION: Autonomy in nursing, has been described as self-control, and self-regulation of nurses in their working environments, Besides ability to make their decisions on nursing care, and being independent in their own practices.AIM: The study was carried out to determine how the nurses perceived their levels of individual and professional autonomy and to examine the factors affecting autonomy in nurses.METHOD: This research planned as a descriptive design was carried out with 214 nurses who volunteered to participate in a research and training hospital. Data were collected with the Individual Questionnaire Form, Sociotropy-Autonomy Scale and Nursing Activity Scale. In the analysis of data, number and percentage distributions, mean scores, Spearman’s, Kruskal-Wallis, and Mann-Whitney U Test were used.RESULTS: The mean scores for “Sociotropy” subscale of Sociotropy Autonomy Scale (64.43±15.72); for the “Autonomy” subscale (81.31±14.41) and the Nursing Activity Scale (176,15) were calculated. Statistically significant correlations were found between marital status, age groups of the nurses and mean score of Sociotropy subscale of Sociotropy Autonomy Scale, and also between mean score of Freedom” and “Preference for Solitude” subscale and their working years (p<0.05). A significant relationship was determined between the mean score of Nursing Activity Scale, and their educational status (p<0.05). There was a positive correlation between Sociotropy Autonomy Scale and Nursing Activity Scale scores.CONCLUSION: It has been determined that he sociotropic and autonomic personality traits of the nurses participated in the study were of moderate level. According to evaluation based on the Nursing Activity Scale, nurses’ professional autonomy was found to be of moderate level. Also; it ihas been concluded that there is a positive relationship between ındividual and professioanal autonomy of nurses.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akkaya, E. (2009). Üniversite Öğrencilerinin Otonomik-Sosyotropik Kişilik Özellikleriyle Öğrenilmiş Güçlülük Düzeyleri Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Başaran, S., Dinç, L. (2018). Turkish adaptation and psychometric characteristics of the nursing authority and autonomy scale. Journal of Nursing Management, 26:6, 735-743. https://doi.org/10.1111/jonm.12611
- Başaran, S., Duygulu, S. (2014). Hemşirelikte güç kavramının analizi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 1:3, 62-73.
- Cihangiroğlu, N., Uzuntarla, Y., Özata, M. (2015). Otonomi ve kararlara katılımın örgütsel bağlılık üzerindeki etkisinin analizi. Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6:12, 39-52.
- Dikmen, Y., Karayılmaz, S., Yıldırım Usta, Y. (2016). Hemşirelerin otonomi düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi, 8, 72-87.
- Hedman, M., Haggström, E., Mamhidir, A.G., Pöder, U. (2019). Caring in nursing homes to promote autonomy and participation. Nursing Ethics, 26:1, 280-292. https://doi.org/10.1177/0969733017703698
- Kangallı, P. (2005). Sivas İli Hastanelerinde Çalışan Hemşirelerin Otonomi Düzeyleri ve Otonomiyi Etkileyen Mesleki ve Kurumsal Faktörlerin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Cumhuriyet Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sivas.
- Karagözoğlu, Ş. (2008). Hemşirelikte bireysel ve profesyonel özerklik. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 10:3, 41-50.
- Karagözoğlu, Ş., Kangallı P. (2009). Autonomy levels among nurses: professional-institutional factors that affect autonomy. Türkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences, 29:5, 1085-1097.
- Kaya, N., Bolol, N., Turan, N., Kaya, H., İşçi, Ç. (2011). Kulak burun boğaz kliniklerinde çalışan hemşirelerin karar verme stratejileri ve mesleki doyumları. Fırat Tıp Dergisi, 16:1, 25-31.
- Külekçi E, Karaman Ö. Z, Özer N. (2015). Cerrahi kliniklerde çalışan hemşirelerin sosyotropik ve otonomik kişilik özelliklerinin belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 18:2, 79-86. https://doi.org/10.17049/ahsbd.82921
- Labrague, L. J., Mc-Enroe Petitte, D. M., Tsaras, K. (2019). Predictors and outcomes of nurse professional autonomy: a cross- sectional study. International Journal of Nursing Practice, February, 25:1. https://doi.org/10.1111/ ijn.12711 (Erişim 24.05.2019).
- Lewis, M. F. (2006). Autonomy in nursing. Ishikawa Journal of Nursing, 3:2, 1-6. Malak B, Üstün B. (2011). Hemşirelerin sosyotropi-otonomi kişilik özellikleri ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 18:2, 1-16.
- Malak A. B. (2017). Sosyotropi ve otonomi kişilik özellikleri ve hemşirelik. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 26:1, 163-177. https://doi.org/10.17827/aktd.280536
- Mousavizadeh, N. S., Mohtashami, S. (2018). Corelation between professional autonomy and evidence- based practice in nursing. Medical Science, 22:94, 514-517.
- Mrayyan, M. T. (2004). Nurses’ autonomy: Influence of nurse managers’ actions. Journal of Advanced Nursing, 45:3, 326-336. https://doi.org/10.1046/j.1365-2648.2003.02893.x
- Position on Nurse Autonomy (2015). https://www.bcnu.org/AboutBcnu/Documents/position-statement-nurseautonomy.pdf (Erişim 24.05.2019).
- Salvatore, D., Numerato, D., Fattore, G. (2018). Physicians’ Professional autonomy and their organizational identification with their hospital. BMC Health Services Research, 18:775, 1-11. https://doi.org/10.1186/s12913-018-3582-z (Erişim 15.05.2019).
- Saraçoğlu, E. (2010). Hemşirelerin Mesleki Otonomi ve Profesyonel Uygulamalarına İlişkin Görüşlerinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
- Seren, Ş. (1998). Hemşirelerin Otonomi Düzeylerinin Belirlenmesi ve Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İzmir.
- Şahin, N. H., Ulusoy, M., Şahin, N. (1992). Exploring the sociotropy- autononmy dimensions in a sample of Turkish psychiatric patients. World Congress of Cognitive Therapy, Haziran 17-21, Toronto, Canada.
- Şahin, N. H., Ulusoy, M., Şahin, N. (1993). Exploring the sociotropy-autonomy dimensions in a sample of Turkish psychiatric inpatients. Journal of Clinical Psychology, 49:6, 751-763. https://doi.org/10.1002/1097-4679(199311)49:6<751::AID-JCLP2270490602>3.0.CO;2-V
- Taylan, S. (2009). Özerklik İlkesi Çerçevesinde Hemşirenin Bağımsız Rolleri. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Adana.
- Türk Dil Kurumu Sözlük (2012). http://tdkterim.gov.tr/bts/(Erişim 09.05.2012).
- Yetim, S., Beydağ K. D. (2015). Nazilli Devlet Hastanesinde çalışan hemşirelerin mesleki otonomileri ve etkileyen faktörler. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 2:2, 63-69.
| APA | ERİKMEN E, vatan f (2019). Hemşirelerin Bireysel ve Mesleki Otonomilerinin İncelenmesi. , 141 - 152. 10.5222/SHYD.2019.36036 |
| Chicago | ERİKMEN ESRA,vatan fahriye Hemşirelerin Bireysel ve Mesleki Otonomilerinin İncelenmesi. (2019): 141 - 152. 10.5222/SHYD.2019.36036 |
| MLA | ERİKMEN ESRA,vatan fahriye Hemşirelerin Bireysel ve Mesleki Otonomilerinin İncelenmesi. , 2019, ss.141 - 152. 10.5222/SHYD.2019.36036 |
| AMA | ERİKMEN E,vatan f Hemşirelerin Bireysel ve Mesleki Otonomilerinin İncelenmesi. . 2019; 141 - 152. 10.5222/SHYD.2019.36036 |
| Vancouver | ERİKMEN E,vatan f Hemşirelerin Bireysel ve Mesleki Otonomilerinin İncelenmesi. . 2019; 141 - 152. 10.5222/SHYD.2019.36036 |
| IEEE | ERİKMEN E,vatan f "Hemşirelerin Bireysel ve Mesleki Otonomilerinin İncelenmesi." , ss.141 - 152, 2019. 10.5222/SHYD.2019.36036 |
| ISNAD | ERİKMEN, ESRA - vatan, fahriye. "Hemşirelerin Bireysel ve Mesleki Otonomilerinin İncelenmesi". (2019), 141-152. https://doi.org/10.5222/SHYD.2019.36036 |
| APA | ERİKMEN E, vatan f (2019). Hemşirelerin Bireysel ve Mesleki Otonomilerinin İncelenmesi. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 6(2), 141 - 152. 10.5222/SHYD.2019.36036 |
| Chicago | ERİKMEN ESRA,vatan fahriye Hemşirelerin Bireysel ve Mesleki Otonomilerinin İncelenmesi. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi 6, no.2 (2019): 141 - 152. 10.5222/SHYD.2019.36036 |
| MLA | ERİKMEN ESRA,vatan fahriye Hemşirelerin Bireysel ve Mesleki Otonomilerinin İncelenmesi. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, vol.6, no.2, 2019, ss.141 - 152. 10.5222/SHYD.2019.36036 |
| AMA | ERİKMEN E,vatan f Hemşirelerin Bireysel ve Mesleki Otonomilerinin İncelenmesi. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi. 2019; 6(2): 141 - 152. 10.5222/SHYD.2019.36036 |
| Vancouver | ERİKMEN E,vatan f Hemşirelerin Bireysel ve Mesleki Otonomilerinin İncelenmesi. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi. 2019; 6(2): 141 - 152. 10.5222/SHYD.2019.36036 |
| IEEE | ERİKMEN E,vatan f "Hemşirelerin Bireysel ve Mesleki Otonomilerinin İncelenmesi." Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 6, ss.141 - 152, 2019. 10.5222/SHYD.2019.36036 |
| ISNAD | ERİKMEN, ESRA - vatan, fahriye. "Hemşirelerin Bireysel ve Mesleki Otonomilerinin İncelenmesi". Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi 6/2 (2019), 141-152. https://doi.org/10.5222/SHYD.2019.36036 |
