Yıl: 2018 Cilt: 22 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 202 - 212 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.15511/tahd.18.00494 İndeks Tarihi: 09-09-2020

Tokat i̇linde aile sağlığı merkezi sağlık çalışanlarının yaşlı ayrımcılığına i̇lişkin tutumları

Öz:
Amaç: Sağlık çalışanlarının yaşlılık ile yaşlanma konusundaki görüşleri ve farkındalıkları yaşlıya karşı olumlu tutumgeliştirmesinde önemlidir. Bu çalışma, aile sağlığı merkezisağlık çalışanlarının yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumlarınınbelirlenmesi amacı ile yapılmıştır.Yöntem: Tanımlayıcı kesitsel tipteki çalışmanın evrenini,05.04.2017-05.06.2017 tarihleri arasında Tokat il merkezindeçalışan toplam 101 sağlık çalışanı, örneklemini çalışmayakatılmaya gönüllü toplam 71 sağlık çalışanı oluşturmuştur.Veriler Kişisel Bilgi Formu ve Yaşlı Ayrımcılığı Tutum Ölçeği(YATÖ) ile toplanmıştır. İstatistiksel analizlerde sayı ve yüzde,ortalama ± standart sapma, bağımsız örneklerde t testi, MannWhitney U testi ve Kruskal Wallis testleri kullanılmıştır.Bulgular: Aile sağlığı merkezi çalışanlarının yaş ortalaması36,23±10,58’dir. Sağlık çalışanlarının %77,5’i kadın, %69,0’ıbekar, %90,1’inin en uzun yaşadığı yer il, %71,8’i üniversite mezunudur. Çalışanların %43,7’sinin geliri giderine eşit,%87,3’ünün aile yapısının çekirdek, %39,4’ünün görevininebe, %76,1’inin beş yıl ve üzeri mesleki deneyime sahiptir.Aile sağlığı merkezi çalışanlarının cinsiyet, ekonomik durum,görev ve mesleki deneyim süresine göre YATÖ toplam ve altboyut puanları arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir farkbulunmamıştır (p > 0,05). Sağlık çalışanlarının eğitim durumuna göre yaşlı ayrımcılığı alt boyut puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark yoktur (p > 0,05). Ancak toplamYATÖ puanı üniversite mezunlarında lise mezunlarına göreyüksek olup aralarındaki fark istatistiksel olarak anlamlıdır (p< 0,05). Aile sağlığı merkezi çalışanlarından geçmişte yaşlıyabakma sorumluluğu alanlarının toplam YATÖ puanı bakımsorumluluğu almayanlara göre daha yüksek bulunmuştur (p< 0,05). Çalışmaya katılan çalışanların şu an yaşlıya bakmasorumluluğu alma, sosyal ilişkilerde yaşlılarla sorun yaşamadurumu, yaşlıların tedaviye uyumu hakkındaki görüşleri, yaşlıhastalarla ilgili bilgi vermeyi tercih ettiği kişi ve şu an yaşlısağlığı/bakımı ile ilgili bir eğitim alma isteğine göre toplamYATÖ puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlıbir fark belirlenmemiştir (p > 0,05).Sonuç: Aile sağlığı çalışanlarının yaşlı ayrımcılığında olumlu tutuma sahip oldukları ancak eğitim azaldıkça olumsuzdüşüncelerin arttığı söylenebilir. Sağlık çalışanlarının olumlututumlarının pekiştirilmesi, olumsuz tutumların giderilmesine yönelik yaşlılık ve yaşlanma sürecine ilişkin kurs, seminer ve sertifika programları gibi hizmet içi mesleki eğitimprogramlarının planlanması önerilebilir
Anahtar Kelime:

Attitudes of health care workers working at family health centers in tokat towards ageism

Öz:
Objective: Opinions and awareness of health care workers about elderliness and the aging process are important for developing a positive attitude towards elderly people. This study was carried out to determine the attitudes of heath care workers working at family health centers towards ageism. Method: Population of the study which was a descriptive and cross-sectional study consisted of 101 healthcare workers in total working at Tokat city center between 05.04.2017 and 05.06.2017, whereas the sample of the study consisted of 71 volunteer health care workers in total. Data were collected via a Personal Information Form and Ageism Attitude Scale (AAS). For statistical analyses, the number and percentage, mean ± standard deviation, unpaired t-test, Mann Whitney U test and Kruskal Wallis tests were used. Results: The average age of the workers of family health centers was 36,23±10,58 years. Of the health care workers 77,5% were female; 69,0% were single; 90,1% had spent the longest time of their lifetime in a city; and 71,8% were postgraduate. Of the healthcare workers 43,7% had equal income and expense; 87,3% had an elementary family; 39,4% were midwife; and 76,1% had an occupational experience of five years and more. There was no statistically significant difference between total and sub-dimension scores of AAS on the basis of age, economic condition, job and the length of occupational experience of the healthcare workers working at family health centers (p>0,05). There was no statistically significant difference between sub-dimension scores of ageism depending on the educational background of the health care workers (p > 0,05). However, ageism scores were higher in the post-graduates than the high-school graduates and the difference there between was statistically significant (p< 0,05). The total ageism score of the ones who took the responsibility for elderly care in the past among the family health care workers was found higher than that of the ones who did not take the same responsibility (p < 0,05). No statistically significant difference was found between the total average ageism scores according to the participant health care workers’ current elderly care responsibility, problems with elders during social relations, opinions about adaptation of the elders to the treatment, choices for the person to whom they prefer to give information about the elderly patients, and desire to have training about elderly health/care. Conclusion: It can be said that the family health center workers had a positive attitude towards ageism, however their negative thoughts were increased as the level of education is decreased. It can be recommended to plan in-service vocational training programs such as courses, seminars and certificate programs related to aging and aging process to strengthen the positive attitudes of health professionals and to eliminate negative attitudes.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • 1. United Nations. Department of Economic and Social Affairs, Population Division (2015). World Population Ageing. http:// www.un.org/en/development/desa/population/publications/ ageing/WPA2015 _Infochart.shtml adresinden 29/10/2018 tarihinde erişilmiştir.
  • 2. TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) (2013). Nüfus Projeksiyonları 2013-2075 http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri adresinden 25/09/2017 tarihinde erişilmiştir.
  • 3. Gallagher S, Bennett KM, Halford JC. A comparison of acute and long-term health-care personnel’s attitudes towards older adults. Int J Nurs Pract 2006; 12(5): 273-9.
  • 4. Ögenler O, Yapıcı G, Taşdelen B, Akça T. Mersin ilinde bir grup hekimin yaşlı ayrımcılığı hakkındaki görüşleri. Türk Geriatri Dergisi 2012; 15(4): 409-415.
  • 5. Özdemir Ö, Bilgili N. Sağlık hizmetlerinde yaşlı ayrımcılığı. Gülhane Tıp Dergisi 2014; 56(2): 128-131.
  • 6. Palmore EP. Ageism. Negative and positive. New York: Springer Publishing Company 1999.
  • 7. Çilingiroğlu N, Demirel S. Yaşlılık ve yaşlı ayrımcılığı. Türk Geriatri Dergisi 2004; 7(4): 225-230.
  • 8. Arun Ö, Pamuk D. Kurumsal bakım sektöründe ageism: Yaşlı bakım personelinin yaşlanma ve yaşlılığa ilişkin ayrımcı tutumlarının nedenleri ve müdahale önerileri. Mediterranean Journal of Humanities 2014; 19-33.
  • 9. Kulakçı H. Hemşirelik lisans programı birinci ve dördüncü sınıf öğrencilerinin yaşlılık ve yaşlanmaya ilişkin düşüncelerinin ve görüşlerinin değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi 2010; 3(1): 15-22.
  • 10. DPT. Türkiye’de yaşlıların durumu ve yaşlanma ulusal eylem planı 2007. https://eyh.aile.gov.tr/uploads/pages/turkiye-deyaslilarin-durumu-ve-yaslanma-ulusal-eylem-plani adresinden 29/10/2018 tarihinde erişilmiştir.
  • 11. Tsuchiya A, Dolan P, Shaw R. Measuring people’ş preferences regarding ageism in health: some methodological issues and some fresh evidence. Soc Sci Med 2003; 57(4): 687-696.
  • 12. Eymard AS, Douglas DH. Ageism among health care providers and interventions to improve their attitudes toward older adults: an integrative review. J Gerontol Nurs 2012; 38(5): 26-35.
  • 13. Kalayci I, Yazıcı SÖ, Özkul M, Helvacı G. Sağlık çalışanları ve öğrencilerinin yaşlılara yönelik tutumları: Sistematik derleme. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi 2018; 2: 21-30.
  • 14. Kılıç NP. Sağlık hizmetlerinde bireysel yaşlı ayrımcılığı. Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Uluslararası Hakemli Dergisi 2017; 25(3): 53-77.
  • 15. Liu YE, While AE, Norman IJ, Ye W. Health professionals’ attitudes toward older people and older patients: A systematic review. Journal of Interprofessional Care 2012; 26(5): 397–409.
  • 16. Higgins I, Riet DVP, Slater L, Peek C. The negative attitudes of nurses towards older patients in the acute hospital setting: A qualitative descriptive study. Contemporary Nurse 2007; 26(2): 225-237.
  • 17. Kavlak Y, Yıldız Ş, Tug OA. Nurses’ attitudes towards older people: report from a single institution study. Int J Phys Med Rehabil 2015; 3: 296.
  • 18. Seferoğlu M, Yıldız D, Pekel NB, Güneş A, Yıldız A, Tufan F. Attitudes of neurology specialists toward older adults. Aging Clinical and Experimental Research 2017; (4)29: 787–792.
  • 19. Tufan F, Yuruyen M, Kizilarslanoglu MC, Akpinar T, Emiksiye Yesil Y, Yavuzer H. Geriatrics education is associated with positive attitudes toward older people in internal medicine residents: A multi center study. Archives of gerontologyandgeriatrics 2015; 60(2): 307-310.
  • 20. Pasupathi M, Löckenhoff C. E. Ageist behavior. In T. D. Nelson (Ed.), Ageism: Stereotyping and prejudice against older persons Cambridge, MA, US: The MIT Press, 2002, 201-246.
  • 21. Vefikulucay Yilmaz D, Terzioglu F. Development and psychometric evaluation of ageism attitude scale among the university students. Turkish Journal of Geriatrics 2011; 14: 259-268.
  • 22. Polat Ü, Karadağ A, Ülger Z, Demir N. Nurses’ and physicians’ perceptions of older people and attitudes towards older people: Ageism in a hospital in Turkey. Contemporary Nurse 2014; 48(1): 88-97.
  • 23. Duru Aşiret G, Türten Kaymaz T, Canbolat Ö, Kapucu S. Hemşirelerin yaşlıya ilişkin tutumları. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 2015; 17(1):10-20.
  • 24. Zehirlioğlu L, Yönt GH, Bayat E, Günay B. Hemşirelerin yaşlılara yönelik tutumları ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik E-Dergisi 2015; 3(1): 10-18.
  • 25. Leung S, Logiudice D, Brand C. Hospital doctors’ attitudestowards older people. Intern Med J. 2011; 41(4): 308-14.
  • 26. Sahin S, Mandiracioglu A, Tekin N, Senuzun F, Akcicek F. Attitudes toward the elderly among the health care providers: reliability and validity of Turkish version of the UCLA Geriatrics Attitudes (UCLA-GA) scale. Arch Gerontol Geriatr. 2012; 55(1): 205-9.
  • 27. Chua MP, Tan CH, Merchant R, Soiza RL. Attitudes of firstyear medical students in Singapore towards older people and willingness to consider a career in geriatric medicine. Ann Acad Med Singapore. 2008; 37(11): 947-51.
  • 28. Jorge G Ruiz, Allen D Andrade, Ramanakumar Anam et al. Group-Based Differences in Anti-Aging Bias Among Medical Students, Gerontology & Geriatrics Education 2015; (36) 1: 58-78.
  • 29. McConatha JT, Hayta V, Rieser-Danner L, McConatha D, Polat T S. Turkish and US attitudes toward aging. Educational Gerontology 2004; 30(3): 169-183.
  • 30. Topaz M, Doron I. Nurses’ attitudes toward older patients in acute care in Israel. The Online Journal of Issues in Nursing 2013; 18(2):1-14.
  • 31. Demiray T, Dal Yılmaz Ü. Opinions of the nursing students on ageism. İstanbul Med J 2017; 18: 7-12.
  • 32. Hughes NJ, Soiza R L, Chua M et al. Medical student attitudes toward older people and willingness to consider a career in geriatric medicine. Journal of the American Geriatrics Society 2008; 56(2): 334-338.
  • 33. Wilkinson TJ, Gower Ş, Sainsbury R. The earlier, the better: the effect of early community contact on the attitudes of medical students to older people. Medical Education 2002; 36(6): 540–542.
  • 34. Soyuer F, Ünalan D, Güleser N, Elmalı F. Sağlık meslek yüksekokulu öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumları ve bu tutumların bazı demografik değişkenlerle ilişkisi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilim Dergisi 2010; 3(2): 20-25.
APA kissal a, OKAN F (2018). Tokat i̇linde aile sağlığı merkezi sağlık çalışanlarının yaşlı ayrımcılığına i̇lişkin tutumları. , 202 - 212. 10.15511/tahd.18.00494
Chicago kissal aygul,OKAN FATİH Tokat i̇linde aile sağlığı merkezi sağlık çalışanlarının yaşlı ayrımcılığına i̇lişkin tutumları. (2018): 202 - 212. 10.15511/tahd.18.00494
MLA kissal aygul,OKAN FATİH Tokat i̇linde aile sağlığı merkezi sağlık çalışanlarının yaşlı ayrımcılığına i̇lişkin tutumları. , 2018, ss.202 - 212. 10.15511/tahd.18.00494
AMA kissal a,OKAN F Tokat i̇linde aile sağlığı merkezi sağlık çalışanlarının yaşlı ayrımcılığına i̇lişkin tutumları. . 2018; 202 - 212. 10.15511/tahd.18.00494
Vancouver kissal a,OKAN F Tokat i̇linde aile sağlığı merkezi sağlık çalışanlarının yaşlı ayrımcılığına i̇lişkin tutumları. . 2018; 202 - 212. 10.15511/tahd.18.00494
IEEE kissal a,OKAN F "Tokat i̇linde aile sağlığı merkezi sağlık çalışanlarının yaşlı ayrımcılığına i̇lişkin tutumları." , ss.202 - 212, 2018. 10.15511/tahd.18.00494
ISNAD kissal, aygul - OKAN, FATİH. "Tokat i̇linde aile sağlığı merkezi sağlık çalışanlarının yaşlı ayrımcılığına i̇lişkin tutumları". (2018), 202-212. https://doi.org/10.15511/tahd.18.00494
APA kissal a, OKAN F (2018). Tokat i̇linde aile sağlığı merkezi sağlık çalışanlarının yaşlı ayrımcılığına i̇lişkin tutumları. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, 22(4), 202 - 212. 10.15511/tahd.18.00494
Chicago kissal aygul,OKAN FATİH Tokat i̇linde aile sağlığı merkezi sağlık çalışanlarının yaşlı ayrımcılığına i̇lişkin tutumları. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi 22, no.4 (2018): 202 - 212. 10.15511/tahd.18.00494
MLA kissal aygul,OKAN FATİH Tokat i̇linde aile sağlığı merkezi sağlık çalışanlarının yaşlı ayrımcılığına i̇lişkin tutumları. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, vol.22, no.4, 2018, ss.202 - 212. 10.15511/tahd.18.00494
AMA kissal a,OKAN F Tokat i̇linde aile sağlığı merkezi sağlık çalışanlarının yaşlı ayrımcılığına i̇lişkin tutumları. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi. 2018; 22(4): 202 - 212. 10.15511/tahd.18.00494
Vancouver kissal a,OKAN F Tokat i̇linde aile sağlığı merkezi sağlık çalışanlarının yaşlı ayrımcılığına i̇lişkin tutumları. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi. 2018; 22(4): 202 - 212. 10.15511/tahd.18.00494
IEEE kissal a,OKAN F "Tokat i̇linde aile sağlığı merkezi sağlık çalışanlarının yaşlı ayrımcılığına i̇lişkin tutumları." Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, 22, ss.202 - 212, 2018. 10.15511/tahd.18.00494
ISNAD kissal, aygul - OKAN, FATİH. "Tokat i̇linde aile sağlığı merkezi sağlık çalışanlarının yaşlı ayrımcılığına i̇lişkin tutumları". Türkiye Aile Hekimliği Dergisi 22/4 (2018), 202-212. https://doi.org/10.15511/tahd.18.00494