Sürdürülebilir ve İklim Değişikliğine Dayanıklı Kentleşme Bağlamında Kent Metabolizması Yaklaşımı
Yıl: 2019 Cilt: 28 Sayı: 1-2 Sayfa Aralığı: 45 - 79 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 24-11-2020
Sürdürülebilir ve İklim Değişikliğine Dayanıklı Kentleşme Bağlamında Kent Metabolizması Yaklaşımı
Öz: Kentlerin hızla büyümesi ve yayılması yanında, artan nüfusun doğal kaynaklar üzerinde oluşturduğu baskı, günümüzde çevrenin taşıma kapasitesinin üzerinde bir orandagerçekleşmektedir. Kentlerde sürdürülen faaliyetlerin ortaya çıkarttığı atık, kirlilik, seragazı salımı ve çevresel bozunum gibi problemler geçmişle kıyaslanamayacak bir düzeydedir ve küresel ısınmaya neden olmaktadır. İklim değişikliğinin olumsuz etkilerine karşıdayanıklı ve sürdürülebilir kentlerin oluşturulmasına ilişkin çalışmalarda gittikçe dahayaygın bir biçimde kentsel sistemlerin bütünleşik bir yaklaşımla ele alındığı görülmektedir. Kentlerde kaynak, materyal ve enerji kullanımında, sadece girdilerin değil, çıktılarında hem sayısal hem de niteliksel olarak değerlendirmeye alınmasının gerekliliğinin anlaşılmış olması, günümüzde kent metabolizması olarak nitelendirilen yaklaşımın ortayakonulmasına neden olmuştur. Çalışma kapsamında kent metabolizması kavramının çevresel, sosyal ve ekonomik bağlamda irdelemesi yapılarak; sürdürülebilir ve iklim değişikliğine dayanıklı kentlere ulaşmak doğrultusunda kent metabolizması yaklaşımının neşekilde kullanılabileceği ve bu kapsamda hayata geçirilmesi gereken temel prensipler,uluslararası örneklerle bir arada değerlendirilmiştir
Anahtar Kelime: Urban Metabolism Approach in the Context of Sustainable and Climate Change Resilient Urbanization
Öz: Besides the rapid growth and sprawl of the cities, the increasing population’s pressure on natural resources have reached a certain upper of the carrying capacity of the nature. Problems such as waste, pollution, greenhouse gases emission and environmental degradation caused by the activities carried out in the cities have already reached a level that is not compared to the past and cause to global warming. During the studies on sustainable and climate change resilient urbanization, the urban systems are increasingly considered with an integrated approach. During the use of resources, materials, and energy in urban areas, considering not only inputs but also outputs in terms of both quantitative and qualitative evaluation nowadays has led to the emergence of an approach named urban metabolism. Within the scope of this study, the concept of urban metabolism in an environmental, social and economic context, how urban metabolism approach can be used in the direction of reaching to the sustainable and climate change resilient cities and the basic principles that must be taken into consideration in this context are evaluated together with the international examples.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Albayrak, İ. (2012). Ekosistem servislerine dayalı mekânsal planlama yaklaşımı: Ömerli havzası örneği. http://obanettr.org/default.asp?baslik=ekosistem_servislerine_dayali_ mekansal_planlama_yaklasimi_omerli_havzasi_ornegivepage=2vea=173veb=1vec=173 (17.01.2018).
- Algan, N. (2017). Kentsel gelişmede ekolojik sürdürülebilirlik. Uluslararası Kentsel Politikalar Konferansı (INCUP2017). http://incup2017.emu.edu.tr/tr (06.10.2017).
- Arkitera.com. Mega kentler ve sorunları. http://v3.arkitera.com/arsgratiaartis.php?action=displayNewsItemveID=9814 (26.03.2018).
- Bader, N. ve Bleischwitz, R. (2009). Measuring urban greenhouse gas emissions: the challenge of comparability. http://sapiens.revues.org/854 (26.02.2018).
- Barlow, J., Best, M., Bohnenstengel, S.,Clark, P., Grimmond, C., Lean, H., Christen, A., Emeis, S., Haeffelin, M., Harman, I., Lemonsu, A., Martilli, A., Pardyjak, E., Rotach, M., Ballard, S., Boutle, I., Brown, A., Cai, X., Carpentieri ve M., Zhong, J. (2017). Developing a research strategy to better understand, observe, and simulate urban atmospheric processes at kilometer to subkilometer scales, https://www.researchgate.net/ publication/317606687_Developing_a_Research_Strategy_to_Better_Understand_Observe_and_Simulate_Urban_Atmospheric_Processes_at_Kilometer_to_Subkilometer_ Scales (26.02.2018).
- Biomimicry.org. What is biomimicry? https://biomimicry.org/what-is-biomimicry/ (26.02.2018)
- Bookchin, M. (1979). “Ecology and revolutionary thought”. Antipode. 10(3): 21–32.
- Bursa Büyükşehir Belediyesi İklim Değişikliği Eylem Planı (2015). http://www.bursa. bel.tr/dosyalar/BBB_IDEP_Kas%C4%B1m2015.pdf, (26.02.2018).
- Capra, F. (1995). Deep ecology: a new paradigm. Deep Ecology for the Twenty-First Century. (Ed. G. Sessions). Boston: Shambhala Publications, 19-25.
- Carreón J., R. ve Worrell, E. (2018). Urban energy systems within the transition to sustainable development. A research agenda for urban metabolism, https://www.sciencedirect. com/science/article/pii/S0921344917302434 (30.05.2018).
- Carter, T.R., Fronzek, S., Inkinen, A., Lahtinen, I., Lahtinen, M., Mela, H., O’Brien, K.L., Rosentrater, L.D., Ruuhela, R., Simonsson, L.ve Terama, E. (2016). Characterising vulnerability of the elderly to climate change in the Nordic region. Regional Environmental Change, 16 (1), 43–58.
- Chen, S., Fath, B., D.ve Chen, B. (2010). Information indices from ecological network analysis for urban metabolic system, https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/ S1878029610001155 (22.01.2018).
- Cuthberthson, A. (2016). Construction begins on world’s largest floating solar power plant. http://europe.newsweek.com/construction-begins-worlds-largest-floating-solar-power-plant-418606?rm=eu (26.01.2018).
- Çüçen, A. (2011). Derin Ekoloji. http://blog.aku.edu.tr/ometin/files/2011/12/derinekoloji. pdf (02.01.2018).
- Delf University of Technology. (2018). What is urban metabolism?. https://urbanmetabolism.weblog.tudelft.nl/what-is-urban-metabolism/ (22.01.2018).
- Demirci, M. (2015). “Kentsel iklim değişikliği yönetişimi”. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 46, 75-100.
- Eberlein, S. (2018). Profiles in urban metabolism: a multimedia showcase for exploring, measuring and guiding progress toward resource efficient cities. https://ecocitybu-ilders.org/profiles-in-urban-metabolism-a-multimedia-showcase-for-exploring-measuring-and-guiding-progress-toward-resource-efficient-cities/ (22.01.2018).
- EC Europa, Indicators for Sustainable Cities Report (2018) http://ec.europa.eu/environment/integration/research/newsalert/pdf/indicators_for_sustainable_cities_IR12_en.pdf (10.03.2018).
- Ecocitybuilders.org. (2018). What is an ecocity? https://ecocitybuilders.org/what-is-anecocity/ (10.03.2018).
- Ertürk, H. (1995). Kent Ekonomisi. Bursa: Ekin Kitabevi.
- Farr, D. (2008). Sustainable Urbanism: Urban Design with Nature. Canada: John Wiley ve Sons Inc.
- Foster, J.B. (2000). Marx’s Ecology. New York: Monthly Review Press.
- Foster, J., B. (2002). Savunmasız Gezegen, Ankara: Epos.
- Gandy, M. (2002). Concrete and Clay: Reworking Nature in New York City. Cambridge, MA/London: The MIT Press.
- Giddens, A. (2012). Sosyoloji: Kısa Fakat Eleştirel Bir Giriş. Ü. Y. Battal (Çev.). 4.Baskı. Ankara: Siyasal Kitabevi.
- Global Footprint Network. http://www.footprintnetwork.org/our-work/ecological-footprint/ (20.01.2018).
- Gottdiener, M. ve Hutchison, R. (2010). The New Urban Sociology. 4th Edition. Colorado: Westview Press.
- Gutierrez, R. (2012). Animal Cell Compared to a City, https://prezi.com/dp86nn11rnis/ animal-cell-compared-to-a-city/?webgl=0 (20.01.2018).
- Harvey, D. (2013). Asi Şehirler. A. D. Temiz (Çev.). İstanbul: Metis.
- Heynen, N., Kaika, M., Swyngedouw, E. (2006). In the Nature of Cities - Urban Political Ecology and The Politics of Urban Metabolism. New York: Routledge-Taylor and Francis Group.
- IPCC. Guidelines for national GHG inventories, http://www.ipcc-nggip.iges.or.jp/public/2006gl/ (18.01.2018).
- IPCC. Publication and Data Reports, http://www.ipcc.ch/publications_and_data/publications_and_data_reports.shtml, (18.01.2018).
- Jacobs, J. (1969). The Death and Life of Great American Cities. London: Random House, Vintage Books.
- Janzen, R. (2002). “Reconsidering the Politics of Nature: Henri Lefebvre and The Production of Space”, Capitalism Nature Socialism, 13(2): 96-116.
- Kalatha, A. (2015). Urban metabolism - from linear to circular, https://tudelft.openresearch.net/page/12282/urban-metabolism-from-linear-to-circular (18.02.2018).
- Karakiewicz, J. (2011). Urban metabolism of low carbon cities, http://www.isocarp.net/ Data/case_studies/1874.pdf (18.01.2018).
- Kaya, T. (2011). “Chicago Okulu: Chicago’ya özgü bir perspektif”. Sosyoloji Dergisi, 3(22), 367-383.
- Kennedy, C., Cuddihy, J., Engel-Yan, J. (2007). “The changing metabolism of cities”. Journal of Industrial Ecology, 11(2), 43-59.
- Kennedy C., Stewart, I., Facchini, A., Cersosimo, I., Mele, R., Chen, B., Uda, M., Kansal, A., Chiu, A., Kim, K., Dubeuxg, C., La Rovereg, E.,L., Pincetl, S., Keirstead, J., Pusaka, S., Gunawan, J., Adegbile, M., Nazariha, M., Hosque, S., Marcotullio, P., J., Otharánp, F., G., Genena, T., Ibrahim, N., Farooqui, R., Cervantes, G. ve Sahin, A. D. (2015), Energy and material flows of megacities, http://www.pnas.org/mwg-internal/de5fs23hu73ds/progress?id=DzREwSi6RxYNt59rO-YE0aPQTzHZY0GFj_ZZr58-688,vedl (18.01.2018)
- Kılıç, S., (2006). Yeni Toplumsal Ekonomik Arayışlar Sürecinde Sürdürülebilir Kalkınma. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(2), 81-101.
- Kuban B., Demir, E.ve Demir, C. (2013). Sürdürülebilir Kentler ve En İyi Uygulamalar. http://www.3eelectrotech.com.tr/arsiv/yazi/129-surdurulebilir-kentler-ve-en-iyi-uygulamalar (24.01.2018).
- Lefebvre, H. (1976). The Survival of Capitalism: Reproduction of the Relations of Production. London: Allison and Busby Limited.
- Lehmann, S. (2010). Green urbanism: formulating a series of holistic principles. http:// sapiens.revues.org/1057 (15.01.2018).
- Lu, Y.ve Chen, B. (2015). Carbon metabolism in urban communities. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1876610215013703 (15.01.2018).
- Lyons, G., Mokhtarian, P., Dijst, M.ve Böcker, L. (2018). The dynamics of urban metabolism in the face of digitalization and changing lifestyles: understanding and influencing our cities. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0921344917302112 (26.05.2018).
- Merriam-Webster. https://www.merriam-webster.com/dictionary/metabolism (01.01.2018).
- Naess, A.(1994). Derin Ekolojinin Temelleri. Derin Ekoloji. (Ed. G. Tamkoç). İzmir: Ege Yayınları.
- Nap.edu (2011). https://www.nap.edu/read/13152/chapter/4 (01.01.2018).
- Odum, H. T. (1996). Environmental Accounting: Emergy and Environmental Decision Making, New York: John Wiley ve Sons.
- Olmstead, F. L. (1895). “Parks, Parkways and Pleasure Grounds”, Engineering Magazine, 9: 253–254.
- Oswald F. veBaccini, P. (2003). Netzstadt: Designing The Urban. https://books.google.com.tr/books?id=XHKAjUDqy8YCveprintsec=frontcovervehl=trvesource=gbs_ge_ summary_rvecad=0#v=onepageveqvef=false.
- Özcan, K. (2012). Sürdürülebilir Kent Modeli, Sürdürülebilir Kentsel Gelişme. Kentsel Planlama Ansiklopedik Sözlük, (Ed. M. Ersoy). İstanbul: Ninova Yayıncılık.
- Pincetl, S., Bunje, P. ve Holmes, T. (2012). “An expanded urban metabolism method: Toward a systems approach for assessing urban energy processes and causes”. Landscape and Urban Planning, 107(3), 193-202.
- Mehrotra, R., Prakash, S. ve Revi, A. (2003). Goa 2100. https://www.researchgate.net/ publication/261697347_Goa_2100 (01.01.2018).
- Sessions, G. (1995). Deep Ecology for the Twenty-First Century. Boston: Shambhala Publications.
- Sınmaz, S. (2015). “Enerji Verimliliği Temasının Türkiye Şehir Planlama Sistemine Entegrasyonu: Lâpseki Kenti İçin Bir Yaklaşım”. Planlama Dergisi, 15(2), 195–204.
- Siemens.co.uk. What is urban sustainability? https://www.siemens.co.uk/education/pool/ teachers/crystal/downloads/what_is_urban_sustainability_v1.pdf (14.02.2018).
- Swyngedouw, E. (1999). “Modernity and hibridity: Nature, Regeneracionismo, and the production of the Spanish waterscape, 1890–1930”. Annals of the Association of American Geographers, 89(3): 443–465.
- Swyngedouw, E. (2004). Social Power and the Urbanization of Water: Flows of Power. Oxford: Oxford University Press.
- Swyngedouw, E. (2005). “Dispossessing H 2 0 – The contested terrain of water privatization”. Capitalism, Nature, Socialism, 16(1): 1–18.
- Swyngedouw, E. ve Kaika, M. (2000). The environment of the city or . . . The Urbanization of nature. Reader in Urban Studies. (Ed. G. Bridge ve S. Watson). Oxford: Blackwell Publishers.
- Timmeren, A., V. (2014). The concept of the urban metabolism (UM), https://urbanmetabolism.weblog.tudelft.nl/files/2016/07/05a_UrbanMetabolism_VanTimmeren.pdf (22.01.2018).
- Topal, K. (2003). “Global kapitalizmde sermaye birikimi için yeni mekânsal ölçekler: Dünya Kentleri/Global kentler”. Çağdaş Yerel Yönetimler, 12(2), 41-61.
- Tuğaç, Ç. (2017). Türkiye İçin İklim Değişikliğine Dayanıklı Kentsel Planlama Modeli Önerisi: Eko-Kompakt Kentler. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi (Kent ve Çevre Bilimleri) Anabilim Dalı Doktora Tezi, Ankara.
- UN-HABİTAT (2002). The global campaign on urban governance, https://unhabitat.org/ books/global-campaign-on-urban-governance-the/ (22.01.2018).
- UN-HABİTAT (2009). Best practices and local leadership programme, http://mirror.unhabitat.org/categories.asp?catid=508 (24.02.2018).
- UN-HABİTAT (2016). World Cities Report 2016. wcr.unhabitat.org/, (11.01.2018).
- UN-HABİTAT (2017). Strategic Plan. https://unhabitat.org/un-habitats-strategic-plan2014-2019/ (20.04.2018).
- Voskamp I., M., Spiller, M., Stremke, S., Bregt, A., Vreugdenhil, C.ve Rijnaarts, H. (2018). “Space-time information analysis for resource-conscious urban planning and design: A stakeholder-based identification of urban metabolism data gaps”. Resources, Conservation and Recycling, 128(2018), 516–525.
- Weisz, H., ve Steinberger, J., K. (2010). Reducing energy and material flows in cities, https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S187734351000045X?via%3Dihub (11.01.2018).
- Williams, J., Bouzarovski, S., Swyngedouw, E. (2018). “The urban resource nexus: On the politics of relationality, water–energy infrastructure and the fallacy of integration”, Environment and Planning C: Politics and Space, 0(0), 1-18.
- Williams, R. (1985) (1973). The Country and the City. London: Hogarth Press.
- Wolman, A. (1965). The Metabolism of Cities, http://www.irows.ucr.edu/mwg-internal/ de5fs23hu73ds/progress?id=uDCOthTGABK4RULAuCx1xQ4T2dSJ6MmuzxM8lGx8t8M (11.01.2018).
- Worldwatch Enstitüsü. (2016). Dünyanın Durumu 2016 Raporu: bir kent sürdürülebilir olabilir mi?. D. Kutluay (Çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
- World Bank (2017). The Eco2 Cities. http://siteresources.worldbank.org/INTURBANDEVELOPMENT/Resources/336387-1270074782769/Eco2_Cities_Guide-web.pdf (20.01.2018).
- Yazar, H., K. (2006) Sürdürülebilir Kentsel Gelişme Çerçevesinde Orta Ölçekli Kentlere Dönük Kentsel Planlama Yöntem Önerisi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Kent Çevre Bilimleri Anabilim Dalı Doktora Tezi, Ankara.
- Zehirsizev.com (2018). Gömülü Enerji. http://www.zehirsizev.com/ev/enerjinizi-nereye-gomdunuz/ (20.01.2018).
| APA | Tuğaç Ç (2019). Sürdürülebilir ve İklim Değişikliğine Dayanıklı Kentleşme Bağlamında Kent Metabolizması Yaklaşımı. , 45 - 79. |
| Chicago | Tuğaç Çiğdem Sürdürülebilir ve İklim Değişikliğine Dayanıklı Kentleşme Bağlamında Kent Metabolizması Yaklaşımı. (2019): 45 - 79. |
| MLA | Tuğaç Çiğdem Sürdürülebilir ve İklim Değişikliğine Dayanıklı Kentleşme Bağlamında Kent Metabolizması Yaklaşımı. , 2019, ss.45 - 79. |
| AMA | Tuğaç Ç Sürdürülebilir ve İklim Değişikliğine Dayanıklı Kentleşme Bağlamında Kent Metabolizması Yaklaşımı. . 2019; 45 - 79. |
| Vancouver | Tuğaç Ç Sürdürülebilir ve İklim Değişikliğine Dayanıklı Kentleşme Bağlamında Kent Metabolizması Yaklaşımı. . 2019; 45 - 79. |
| IEEE | Tuğaç Ç "Sürdürülebilir ve İklim Değişikliğine Dayanıklı Kentleşme Bağlamında Kent Metabolizması Yaklaşımı." , ss.45 - 79, 2019. |
| ISNAD | Tuğaç, Çiğdem. "Sürdürülebilir ve İklim Değişikliğine Dayanıklı Kentleşme Bağlamında Kent Metabolizması Yaklaşımı". (2019), 45-79. |
| APA | Tuğaç Ç (2019). Sürdürülebilir ve İklim Değişikliğine Dayanıklı Kentleşme Bağlamında Kent Metabolizması Yaklaşımı. Çağdaş Yerel Yönetimler, 28(1-2), 45 - 79. |
| Chicago | Tuğaç Çiğdem Sürdürülebilir ve İklim Değişikliğine Dayanıklı Kentleşme Bağlamında Kent Metabolizması Yaklaşımı. Çağdaş Yerel Yönetimler 28, no.1-2 (2019): 45 - 79. |
| MLA | Tuğaç Çiğdem Sürdürülebilir ve İklim Değişikliğine Dayanıklı Kentleşme Bağlamında Kent Metabolizması Yaklaşımı. Çağdaş Yerel Yönetimler, vol.28, no.1-2, 2019, ss.45 - 79. |
| AMA | Tuğaç Ç Sürdürülebilir ve İklim Değişikliğine Dayanıklı Kentleşme Bağlamında Kent Metabolizması Yaklaşımı. Çağdaş Yerel Yönetimler. 2019; 28(1-2): 45 - 79. |
| Vancouver | Tuğaç Ç Sürdürülebilir ve İklim Değişikliğine Dayanıklı Kentleşme Bağlamında Kent Metabolizması Yaklaşımı. Çağdaş Yerel Yönetimler. 2019; 28(1-2): 45 - 79. |
| IEEE | Tuğaç Ç "Sürdürülebilir ve İklim Değişikliğine Dayanıklı Kentleşme Bağlamında Kent Metabolizması Yaklaşımı." Çağdaş Yerel Yönetimler, 28, ss.45 - 79, 2019. |
| ISNAD | Tuğaç, Çiğdem. "Sürdürülebilir ve İklim Değişikliğine Dayanıklı Kentleşme Bağlamında Kent Metabolizması Yaklaşımı". Çağdaş Yerel Yönetimler 28/1-2 (2019), 45-79. |
