Tip 2 diyabetli bireylerde hastalığı kabul düzeyinin glisemik kontrol ile ilişkisi

Taskin Yilmaz, Feride; Şahin, Dilek ayfer; Türesin, Ahmet Kerim

doi:10.17826/cumj.528315

Tip 2 diyabetli bireylerde hastalığı kabul düzeyinin glisemik kontrol ile ilişkisi

Feride Taşkın Yılmaz, (Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Suşehri Sağlık Yüksekokulu, Sivas, Türkiye)

Dilek Ayfer ŞAHİN, (Suşehri Devlet Hastanesi, Sivas, Türkiye)

Ahmet Kerim Türesin (Girilmemişş)

Cukurova Medical Journal

0 0

Yıl: 2019 Cilt: 44 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 1284 - 1291 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.17826/cumj.528315 İndeks Tarihi: 04-12-2020

Tip 2 diyabetli bireylerde hastalığı kabul düzeyinin glisemik kontrol ile ilişkisi

Öz:

Amaç: Bu çalışma, tip 2 diyabetli bireylerde hastalığı kabuldüzeyinin glisemik kontrol ile ilişkisinin belirlemesiamacıyla yapılmıştır.Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı tipteki araştırmaya 156 tip2 diyabetli birey katılmıştır. Veriler, Hasta Tanılama Formuve Hastalığı Kabul Ölçeği ile elde edilmiştir.Bulgular: Bireylerin yaş ortalaması 63.30±8.44 yıl olup,üçte ikisine yakınının (%64.8) HbA1c düzeyi %7’ninüstündedir. Bireylerin Hastalığı Kabul Ölçeği puanortalaması 25.01±6.20 (alınabilecek puan min=8,max=40)’dir. Çalışmada HbA1c düzeyi %7 ve altında olanbireylerin hastalığı kabul düzeyinin HbA1c düzeyi %9’unüzerinde olan bireylere göre daha yüksek olduğu vehastalığı kabul düzeyinin HbA1c düzeyi üzerinde anlamlıbir yordayıcı olduğu saptanmıştır. Bireylerin hastalığı kabuldüzeyi tek başına HbA1c düzeyindeki toplam varyansınyaklaşık %6’sını açıkladığı tespit edilmiştir. Ayrıcaçalışmada 36-64 yaş arası, erkek, ilköğretim ve ortaöğretimeğitim düzeyine sahip ve başka kronik hastalığıbulunmayan bireylerin hastalığı kabul düzeylerinin dahayüksek olduğu belirlenmiştir.Sonuç: Tip 2 diyabetli bireylerin hastalığı kabuldüzeylerinin orta düzeyde olduğu, hastalığı kabul düzeyi ileglisemik kontrol arasında ilişki olduğu, hastalığı kabuldüzeyi yüksek olan bireylerin glisemik kontrolünün iyiolduğu belirlenmiştir. Ayrıca yaşın, cinsiyetin, eğitimdurumunun ve başka kronik hastalık varlığının da hastalığıkabul düzeyi ile ilişkili olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelime:

Relationship with glycemic control and acceptance of illness in type 2 diabetic individuals

Öz:

Purpose: The aim of this study was to determine the relationship between acceptance of the illness and glycemic control in type 2 diabetic individuals. Materials and Methods: This is a descriptive and correlational study conducted 156 type 2 diabetic individuals. The data was acquired by patient identification form and Acceptance of Illness Scale. Results: The mean age of the individuals was 63.30±8.44 years, and two-thirds (64.8%) had HbA1c levels above 7%. The mean score of Acceptance of Illness Scale of the individuals was found 25.01±6.20 (points can be taken min=8, max=40). It was found that the acceptance of illness of individuals with HbA1c levels of 7% and below were higher than those with HbA1c levels above 9% and the level acceptance of illness was a significant predictor of HbA1c. It was determined that the acceptance of illness of individuals had approximately 6% of the total variance at HbA1c level. In addition, it was determined in the study that the acceptance level of the patients with 36-64 age, male, primary and secondary education level and those without other chronic diseases was higher Conclusion: Type 2 diabetic individuals had moderate of acceptance of illness; had a relationship between acceptance of illness and glycemic control; glycemic control of individuals with high levels of the acceptance of illness was good. In addition, age, gender, educational status and presence of other chronic diseases were found to be related to the acceptance level of the illness.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. TEMD Diabetes Mellitus Çalışma ve Eğitim Grubu. TEMD Diabetes Mellitus ve Komplikasyonlarının Tanı, Tedavi ve İzlem Kılavuzu-2018, 10. Baskı Ankara, Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği, 2018.
2. Kaymaz TT, Akdemir N. Diyabetli bireylerde hastalığa psikososyal uyum. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi. 2016;7:61-7.
3. Cho NH, Shaw JE, Karuranga S, Huang Y, da Rocha Fernandes JD, Ohlrogge AW et al. IDF Diabetes Atlas: Global estimates of diabetes prevalence for 2017 and projections for 2045. Diabetes Res Clin Pract. 2018;138:271-81.
4. Yılmaz MB, Kılıçkap M, Abacı A, Barçın C, Bayram F, Kararaslan D et al. Türkiye’de diabetes mellitus epidemiyolojisinin zamana bağlı değişimi: Bir sistematik derleme ve meta-analiz. Turk Kardiyol Dern Ars. 2018;46:546-55.
5. Bertolin DC, Pace AE, Cesarino CB, Ribeiro RC, Ribeiro RM. Psychological adaptation to and acceptance of type 2 diabetes mellitus. Acta Paul Enferm. 2015;28:440-6.
6. Besen DB, Esen A. Hastalığı Kabul Ölçeği’nin Türk toplumundaki diyabetik bireylere uyarlanması. TAF Prev Med Bull. 2011;10:155-64.
7. Şireci E, Yılmaz Karabulutlu E. Tip 2 diabetes mellituslu hastaların hastalıklarını kabullenme ve kendi bakımlarındaki öz yeterlilik düzeylerinin belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017;20:48-55.
8. Demirtaş A, Akbayrak N. Tip 2 diyabetes mellitus’lu hastaların, hastalıklarına uyum ve kabullenme kriterlerinin belirlenmesi. Anatolian Journal of Clinical Investigation. 2009;3:10-8.
9. Bien A, Rzonca E, Ka´nczugowska A, IwanowiczPalus G. Factors affecting the quality of life and the ıllness acceptance of pregnant women with diabetes. Int J Environ Res Public Health. 2016;13:68.
10. Rogon I, Kasprzak Z, Szcześniak L. Perceived quality of life and acceptance of illness in people with type 2 diabetes mellitus. Menopause Rev. 2017;16(3):79-85.
11. Lewko J, Zarzycki W, Krajewska-Kulak E. Relationship between the occurrence of symptoms of anxiety and depression, quality of life, and level of acceptance of illness in patients with type 2 diabetes. Saudi Med J. 2012;33:887-94.
12. Kara K, Çınar S. Diyabet bakım profili ile metabolik kontrol değișkenleri arasındaki ilișki. Kafkas Journal of Medical Sciences. 2011;1:57-63.
13. Kurt İ. Glikozile hemoglobin (HbA1c) ölçümü ve diabetes mellitusun uzun dönem glisemik kontrolünde kullanılması. Gülhane Tıp Dergisi. 2003;45:387-95.
14. Tarı Selçuk K, Sözmen MK, Ünal B. Balçova’da 30 yaş ve üzeri diyabetlilerde tedavi alma ve kan glukoz düzeyinin kontrol altına alınma durumu. Turk J Public Health. 2015;13:40-52.
15. Avcı D, Selçuk KT. Tip 2 diyabetli hastalarda glisemik kontrol durumu ve etkileyen etmenler: Depresyonun rolü. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2016;5:70-9.
16. Schmitt A, Reimer A, Kulzer B, Haak T, Gahr A, Hermanns N. Short report: educational and psychological ıssues assessment of diabetes acceptance can help identify patients with ineffective diabetes self-care and poor diabetes control. Diabet Med. 2014;31:1446-51.
17. Sanden-Eriksson B. Coping with type-2 diabetes: the role of sense of coherence compared with active management. J Adv Nurs. 2000;31:1393-7.
18. Besen DB, Esen A. Acceptance of illness and related factors in Turkish patients with diabetes. Soc Behav Pers. 2012;40:1597-610.
19. Felton BJ, Revenson TS. Coping with chronic illness: a study of illness controllability and the influence of coping strategies on psychological adjustment. J Consult Clin Psychol. 1984;52:343-53.
20. Dijkstra A, Buunk AP, Tóth G, Jager N. Psychological adjustment to chronic ıllness: The role of prototype evaluation in acceptance of ıllness. J Appl Biobehav Res. 2008;12:119-40.
21. Chen R, Ji L, Zou D. Glycemic control rate of T2 DM outpatients in China: A multi-center survey. Med Sci Monit. 2015;19:1440-6.
22. Önsüz MF, Topuzoğlu A. İstanbul ilinde çeşitli sağlık kuruluşlarında ayaktan tip 2 diyabetli hastalarda glisemik kontrolün ve etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi. Nobel Med. 2010;6:45-55.
23. Vazquez LA, Rodriguez A, Salvador J, Ascaso JF, Petto H, Reviriego J. Relationships between obesity, glycemic control, and cardiovascular risk factors: a pooled analysis of cross-sectional data from Spanish patients with type 2 diabetes in the preinsulin stage. BMC Cardiovasc Disord. 2014;14:153.
24. Çıtıl R, Öztürk Y, Günay O. (Kayseri il merkezinde bir sağlık ocağına başvuran diyabetik hastalarda metabolik kontrol durumu ve eşlik eden faktörler. Erciyes Tıp Dergisi. 2010;32:111-22.
25. Lewko J, Polity’nska B, Kochanowicz J, Zarzycki W, Okruszko A, Sierakowska M et al. Quality of life and its relationship to the degree of illness acceptance in patients with diabetes and peripheral diabetic neuropathy. Adv Med Sci. 2007;52:144-6.
26. Akturk U, Aydinalp E. Examining the correlation between the acceptance of the disease and the diabetes self-efficacy of the diabetic patients in a family health center. Annals of Medical Research. 2018;25359-64.
27. Péres, DS, dos Santos MA, Zanetti ML, Ferronato AA. Difficulties of diabetic patients in illness control: Feelings and behaviors. Rev Lat-Am Enfermagem. 2007;15:1105-12.
28. Mazurek J, Lurbiecki J. Acceptance of illness scale and its clinical impact. Pol Merkur Lekarski. 2014;36 :106- 8.
29. Gregg JA, Callaghan GM, Hayes SC, Glenn-Lawson JL. Improving diabetes self-management through acceptance, mindfulness, and values: a randomized controlled trial. J Consult Clin Psychol. 2007;75:336- 43.

APA	Taskin Yilmaz F, Şahin D, Türesin A (2019). Tip 2 diyabetli bireylerde hastalığı kabul düzeyinin glisemik kontrol ile ilişkisi. , 1284 - 1291. 10.17826/cumj.528315
Chicago	Taskin Yilmaz Feride,Şahin Dilek ayfer,Türesin Ahmet Kerim Tip 2 diyabetli bireylerde hastalığı kabul düzeyinin glisemik kontrol ile ilişkisi. (2019): 1284 - 1291. 10.17826/cumj.528315
MLA	Taskin Yilmaz Feride,Şahin Dilek ayfer,Türesin Ahmet Kerim Tip 2 diyabetli bireylerde hastalığı kabul düzeyinin glisemik kontrol ile ilişkisi. , 2019, ss.1284 - 1291. 10.17826/cumj.528315
AMA	Taskin Yilmaz F,Şahin D,Türesin A Tip 2 diyabetli bireylerde hastalığı kabul düzeyinin glisemik kontrol ile ilişkisi. . 2019; 1284 - 1291. 10.17826/cumj.528315
Vancouver	Taskin Yilmaz F,Şahin D,Türesin A Tip 2 diyabetli bireylerde hastalığı kabul düzeyinin glisemik kontrol ile ilişkisi. . 2019; 1284 - 1291. 10.17826/cumj.528315
IEEE	Taskin Yilmaz F,Şahin D,Türesin A "Tip 2 diyabetli bireylerde hastalığı kabul düzeyinin glisemik kontrol ile ilişkisi." , ss.1284 - 1291, 2019. 10.17826/cumj.528315
ISNAD	Taskin Yilmaz, Feride vd. "Tip 2 diyabetli bireylerde hastalığı kabul düzeyinin glisemik kontrol ile ilişkisi". (2019), 1284-1291. https://doi.org/10.17826/cumj.528315

APA	Taskin Yilmaz F, Şahin D, Türesin A (2019). Tip 2 diyabetli bireylerde hastalığı kabul düzeyinin glisemik kontrol ile ilişkisi. Cukurova Medical Journal, 44(4), 1284 - 1291. 10.17826/cumj.528315
Chicago	Taskin Yilmaz Feride,Şahin Dilek ayfer,Türesin Ahmet Kerim Tip 2 diyabetli bireylerde hastalığı kabul düzeyinin glisemik kontrol ile ilişkisi. Cukurova Medical Journal 44, no.4 (2019): 1284 - 1291. 10.17826/cumj.528315
MLA	Taskin Yilmaz Feride,Şahin Dilek ayfer,Türesin Ahmet Kerim Tip 2 diyabetli bireylerde hastalığı kabul düzeyinin glisemik kontrol ile ilişkisi. Cukurova Medical Journal, vol.44, no.4, 2019, ss.1284 - 1291. 10.17826/cumj.528315
AMA	Taskin Yilmaz F,Şahin D,Türesin A Tip 2 diyabetli bireylerde hastalığı kabul düzeyinin glisemik kontrol ile ilişkisi. Cukurova Medical Journal. 2019; 44(4): 1284 - 1291. 10.17826/cumj.528315
Vancouver	Taskin Yilmaz F,Şahin D,Türesin A Tip 2 diyabetli bireylerde hastalığı kabul düzeyinin glisemik kontrol ile ilişkisi. Cukurova Medical Journal. 2019; 44(4): 1284 - 1291. 10.17826/cumj.528315
IEEE	Taskin Yilmaz F,Şahin D,Türesin A "Tip 2 diyabetli bireylerde hastalığı kabul düzeyinin glisemik kontrol ile ilişkisi." Cukurova Medical Journal, 44, ss.1284 - 1291, 2019. 10.17826/cumj.528315
ISNAD	Taskin Yilmaz, Feride vd. "Tip 2 diyabetli bireylerde hastalığı kabul düzeyinin glisemik kontrol ile ilişkisi". Cukurova Medical Journal 44/4 (2019), 1284-1291. https://doi.org/10.17826/cumj.528315