Tüketicilerinin Karar Verme Tarzlarının İncelenmesi: Türk Dünyası Örneği

Karaca, Şükran; Gümüş, Niyazi

Tüketicilerinin Karar Verme Tarzlarının İncelenmesi: Türk Dünyası Örneği

Niyazi GÜMÜŞ, (Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu Meslek Yüksekokulu, Bolu, Türkiye)

Şükran KARACA (Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Turizm Fakültesi, Sivas, Türkiye)

Manas Journal of Social Studies

3 0

Yıl: 2020 Cilt: 9 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 946 - 957 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 03-03-2021

Tüketicilerinin Karar Verme Tarzlarının İncelenmesi: Türk Dünyası Örneği

Öz:

İnsanların nasıl ve niçin alışveriş yaptıklarının belirleyicileri, uzun yıllar boyunca birçok insan için önemli bir konu haline gelmiştir. Bu durum çeşitli tüketici tipolojilerinin araştırılması üzerinde önemli bir etkiye sahip olmuştur. Bu bağlamda bu araştırmanın amacı Türk dünyası ülkeleri olan Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Türkiye ve Türkmenistan’da yaşayan tüketicilerin karar verme tarzları arasında farklılık olup olmadığını incelemektir. Araştırma kapsamında kolayda örnekleme yöntemine göre seçilen ve Türk dünyası ülkelerinde yaşayan 511 kişiye yüz yüze anket tekniği ile ulaşılmıştır. Araştırma sonucunda Türkmenistan’da yaşayan tüketicilerin araştırmaya konu olan diğer ülkelerdeki tüketicilere kıyasla moda ürünleri takip ettikleri, kaliteye daha fazla ağırlık verdikleri, marka bağlılığı ve eğlence odaklılık faktörlerinde de benzer bir karar verme tarzına sahip oldukları ortaya çıkmıştır. Başka bir ifadeyle, Türkmenistan’da yaşayan tüketicilerin karar verme tarzı açısından araştırmaya konu olan diğer ülkelerde yaşayan tüketicilerden bariz şekilde ayrıştığı ve öne çıktığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelime:

Investigation of the Decision Making Styles of Consumers: Example of Turkish World

Öz:

Determinants of how and why people shop have become an important issue for many people for many years. This situation has had a significant impact on the investigation of various consumer typologies. In this context, the purpose of this research is to examine whether there are any differences between the decision-making style of consumers living in Azerbaijan, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Turkey and Turkmenistan of Turkish World Countries. In the scope of the research, 511 people living in Turkish world countries and selected according to easy sampling method were reached with face to face survey technique. It has emerged in consequence of research that consumers living in Turkmenistan compared to consumers in other countries subject to research follow fashion products, give more weight to quality, have a similar decision-making style in terms of brand focus and entertainment focus factors. In other words, it has made out that Consumers living in Turkmenistan clearly differentiate and stand out from consumers in other countries subject to research subject in terms of decision-making

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Alizade, S. (2018). The effects of gender on family purchasing behavior in Azerbaijan (Yüksek Lisans Tezi). Unec Sabah, Azerbaijan State University of Economics. Azerbaycan, Bakü
Altunışık R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2005). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri-SPSS uygulamalı. Sakarya Kitabevi, Sakarya.
Ayvalı, M. (2017). Son 10 Yılda En Fazla Zenginleşen Ülkeler. http://www.bireyselyatirimci.com/son-10- yilda-en-fazla-zenginlesen-ulkeler/ (Erişim tarihi: 05.04.2019).
Bandara, W. W. M. C. (2014). Consumer decision-making styles and local brand biasness: Exploration in the Czech republic. Journal of Competitiveness, 6(1), 3-17.
Bardakçı, H. (2014). Azerbaycanlı tüketicilerin kültürel boyutlarının tespiti ve bu boyutlar ile tüketici davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(2), 15-28.
Bauer, H. H, Sauer, N. E., ve Becker, C. (2006). Investigating the relationship between product involvement and consumer decision-making styles. Journal of Consumer Behavior, 5, 342-354.
Carpenter, J. M. ve Moore, M. (2009). utilitarian and hedonic shopping value in the us discount sector. Journal of Retailing and Consumer Services, Elsevier, 16(1), 68-74.
Ceylan, H. H. (2013). Tüketici tipleri envanterinin Türk kültürüne uyarlanması. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(2), 41-58.
Chang, E., Burns, L.d., ve Francis, S. K. (2004). Gender differences in the dimensional structure of apparel shopping satisfaction among Korean consumers: The role of hedonic shopping value. Clothing and Textiles Research, 22(4), 185-199.
Çivitci, Ş. (2011). Kırgızistan ve Türkiye gençlerinin giysi satın alma davranışlarının karşılaştırılması. bilig, 59.
Darley, W. K. ve Smith, R. E. (1995). Gender differences in information processing strategies: An empirical test of the selectivity model in advertising response. Journal of Advertising, 24, 41-57.
Dursun, İ., Alnıaçık, Ü. ve Kabadayı, E. T. (2013). Tüketici karar verme tarzları ölçeği: yapısı ve boyutları. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 9(19), 293-304
Ergin, T., Esen, S. ve Tuzla, H. (2016). Genç tüketicilerin karar verme stilleri ile SMS reklamlarına yönelik tutumları arasındaki farkların incelenmesi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 14(2), 18-40
Gould, S. J. ve Weil, C. E. (1991). Gift-giving roles and gender self-concepts. Sex Roles, 24, 617–637.
Granot, E., Greene, H. ve Brashear, T. (2010). Female consumers: Decision-making in brand-driven retail. Journal of Business Research, 63(8), 801-808.
Grewal, D., Baker, J., Levy, M. ve Voss, G. B. (2003). The effects of wait expectations and store atmosphere evaluations on patronage intentions in service-intensive retail stores. Journal of Retailing, 79, 259-268.
Güven, E, Palamutçuoğlu, B. ve Çavuşoğlu, S. (2019). Tüketicilerin karar verme tarzları ile kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(33) , 51-81.
Işık, A. ve Yaşar, M. G. (2015). Effects of brand on consumer preferences: A study in Turkmenistan. Eurasian Journal of Business and Economics, 8(16), 139-150
Işık, A. (2013). Effects of price on consumer behaviour İn Turkmenistan. Bilim ve Teknolojide Disiplinlerarası Yönelişler 164-172
Karahan, K. ve Maksudunov, A. (2010). Tüketici bilinç değerlendirmesi: Kırgızistan örneği. Reforma İktisadi Bilimler Dergisi, 1(45).
Karaman, H. (2015). Açımlayıcı faktör analizinde kullanılan faktör çıkartma yöntemlerinin karşılaştırılması (Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
Kusa, A., Danechova, Z., Findra, S. ve Sabo, M. (2014). Gender differences in purchase decision-making styles. European Journal of Science and Theology, 10(5), 113-123.
Lastovicka, J. L. (1982). On the validation of lifestyle traits: A review and illustration. Journal of Marketing Research, 19(1), 126–138.
Lysonski, S., Durvasula, S. ve Zotos, Y. (1996). Consumer decision-making styles: A multi-country investigation. European Journal of Marketing, 30(12), 10-21.
Mafini, C. ve Dhurup, M. (2014). Assessing consumer purchasing decision styles: An empirical investigation from South Africa. International Business &Economics Research Journal, 13(4), 679-688.
Meyers, L. J. (1989). Gender differences in information processing: A selectivity interpretation. Lexington Books, Lexington, 219-260.
Meyers. L. J. ve Maheswaran, D. (1991). Exploring differences in males' and females' processing strategies. Journal of Consumer Research, 18, 63-70.
Mishra, A. (2010). Consumer decision-making styles and young-adult consumers: An Indian exploration. İşletme Araştırmaları Dergisi, 2(3), 45-62.
Mitchell, V. ve Bates, L. (1998). UK consumer decision-making styles. Journal of Marketing Management, 14, 199-225.
Mokhlis, S. (2009). An investigation of consumer decision-making styles of young-adults in Malaysia. International Journal of Business and Management, 4(4), 140-148.
Nakip, M. ve Vural, İ. (2001). Kazakistan tüketicisinin hayat tarzı. bilig-19/Güz’2001.
Oktay, K., Gülcan, B. ve Çakır, M. (2015). The level of brand awareness in consumer electronic products: The example of Kazakhstan and Kyrgyzstan. İşletme Araştırmaları Dergisi, 7(1), 103-124
Omarov, Z. ve Özdemir, E. (2017). Decision-making styles of consumers in Turkey and Azerbaıjan: A consumer styles inventory approach. PARADOKS Ekonomi, Sosyoloji ve Politika Dergisi, 13(1), 59-79.
Park, Y. A. (2007). Investigating online decision-making styles (PhD Thesis). Texas A&M University The Office of Graduate Studies.
Potluri, R., Abikayeva, M., Usmanova, N. ve Challagundla, S. (2014). A study on Kazakh women’s consumer behavior. International Journal of Industrial Distribution & Business, 5(4), 5-11.
Potluri, R. M., Pool, G. R. ve Tatinbekovna, S. M. (2010). Young Kazakhstan consumers: Catch them if you can. Young Consumers, 11(1), 47-56
Poyraz, Ö. O. (2017). Etnosentrik eğilimlerin tüketici davranışları üzerine etkisi: Azerbaycan ve Türkiye karşılaştırması. Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi, 9(2), 163-187.
Saygılı, A. (2011). Gençlerin tüketim davranışlarını etkileyen sosyo-kültürel faktörler: Sakarya üniversitesi ve Kırgızistan Türkiye Manas Üniversitesi örneği (Doktora Tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
Solik, M. (2014).Charles Taylor on The Question of Cultural Recognition, Filosoficky Casopis, 62(29), 203-216.
Sproles, G. B. ve Kendall, E. L. (1986). A methodology for profiling consumer decision-making styles. The Journal of Consumer Affairs, 20, 267-79.
Syzdykova, A. (2018). Orta Asya ülkelerinde enerji tüketimi ve ekonomik büyüme ilişkisi: Panel veri analizi. AKÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(1).
Tai, S. (2005). Shopping styles of working Chinese female. Journal of Retailing and Consumer Services, 12, 191-203.
Tanksale, D., Neelam, N. ve Venkatachalam, R. (2014). Consumer decision making styles of young adult consumer in India. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 133, 211-218.
Yapraklı, Ş. ve Keser, E. (2016). Global tüketici kültürü ve etnik kimliğin ürün gruplarına göre tüketim alışkanlıkları üzerindeki etkisi: Türkiye uygulaması. The Journal of International Social Research, 9(43).
Yeniçeri, T. ve Önal, H. (2016). Tüketici karar verme tarzlarının cinsiyet kimliğine göre incelenmesi. Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 18, 135‐168
Yücel, E. (2017). Demografik özelliklerin satın alma karar tarzları üzerine etkisi: Beyaz eşya ürünleri üzerine bir uygulama. AKÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(2), 53-68.
Yüksekbilgili, Z. (2016). Tüketici karar verme tarzlarının kuşaklara göre değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(59), 1392-1402
Wesley, S., LeHeew, M. ve Woodside, A. G. (2006). Consumer decision-making styles and mall shopping behavior: Building theory using exploratory data analysis and the comparative method. Journal of Business Research, 59, 535-548.
www.ticaret.gov.t (2019). Yurtdışı Teşkilatı - Orta Asya. www.ticaret.gov.tr/yurtdisi-teskilati/orta-asya (Erişim tarihi: 25.11.2019).
www.tuik.gov.tr (2019). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, 2018. http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=30709 (Erişim tarihi: 25.11.2019).

APA	Gümüş N, Karaca Ş (2020). Tüketicilerinin Karar Verme Tarzlarının İncelenmesi: Türk Dünyası Örneği. , 946 - 957.
Chicago	Gümüş Niyazi,Karaca Şükran Tüketicilerinin Karar Verme Tarzlarının İncelenmesi: Türk Dünyası Örneği. (2020): 946 - 957.
MLA	Gümüş Niyazi,Karaca Şükran Tüketicilerinin Karar Verme Tarzlarının İncelenmesi: Türk Dünyası Örneği. , 2020, ss.946 - 957.
AMA	Gümüş N,Karaca Ş Tüketicilerinin Karar Verme Tarzlarının İncelenmesi: Türk Dünyası Örneği. . 2020; 946 - 957.
Vancouver	Gümüş N,Karaca Ş Tüketicilerinin Karar Verme Tarzlarının İncelenmesi: Türk Dünyası Örneği. . 2020; 946 - 957.
IEEE	Gümüş N,Karaca Ş "Tüketicilerinin Karar Verme Tarzlarının İncelenmesi: Türk Dünyası Örneği." , ss.946 - 957, 2020.
ISNAD	Gümüş, Niyazi - Karaca, Şükran. "Tüketicilerinin Karar Verme Tarzlarının İncelenmesi: Türk Dünyası Örneği". (2020), 946-957.

APA	Gümüş N, Karaca Ş (2020). Tüketicilerinin Karar Verme Tarzlarının İncelenmesi: Türk Dünyası Örneği. Manas Journal of Social Studies, 9(2), 946 - 957.
Chicago	Gümüş Niyazi,Karaca Şükran Tüketicilerinin Karar Verme Tarzlarının İncelenmesi: Türk Dünyası Örneği. Manas Journal of Social Studies 9, no.2 (2020): 946 - 957.
MLA	Gümüş Niyazi,Karaca Şükran Tüketicilerinin Karar Verme Tarzlarının İncelenmesi: Türk Dünyası Örneği. Manas Journal of Social Studies, vol.9, no.2, 2020, ss.946 - 957.
AMA	Gümüş N,Karaca Ş Tüketicilerinin Karar Verme Tarzlarının İncelenmesi: Türk Dünyası Örneği. Manas Journal of Social Studies. 2020; 9(2): 946 - 957.
Vancouver	Gümüş N,Karaca Ş Tüketicilerinin Karar Verme Tarzlarının İncelenmesi: Türk Dünyası Örneği. Manas Journal of Social Studies. 2020; 9(2): 946 - 957.
IEEE	Gümüş N,Karaca Ş "Tüketicilerinin Karar Verme Tarzlarının İncelenmesi: Türk Dünyası Örneği." Manas Journal of Social Studies, 9, ss.946 - 957, 2020.
ISNAD	Gümüş, Niyazi - Karaca, Şükran. "Tüketicilerinin Karar Verme Tarzlarının İncelenmesi: Türk Dünyası Örneği". Manas Journal of Social Studies 9/2 (2020), 946-957.