COVID-19 Pandemisinin Hisse Senedi Piyasalarına Etkisi: Vaka ve Ölümlerin Yoğun Olduğu Ülkeler ile Türkiye İncelemesi

SAKA ILGIN, KÜBRA; SARI, Salim Sercan

COVID-19 Pandemisinin Hisse Senedi Piyasalarına Etkisi: Vaka ve Ölümlerin Yoğun Olduğu Ülkeler ile Türkiye İncelemesi

Kübra SAKA ILGIN, (Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi, Bankacılık ve Finans Bölümü, Erzincan, Türkiye)

Salim Sercan SARI (Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi, İşletme Bölümü, Erzincan, Türkiye)

Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi

5 1

Yıl: 2020 Cilt: 12 Sayı: 23 Sayfa Aralığı: 434 - 453 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 08-03-2021

COVID-19 Pandemisinin Hisse Senedi Piyasalarına Etkisi: Vaka ve Ölümlerin Yoğun Olduğu Ülkeler ile Türkiye İncelemesi

Öz:

Aralık 2019’da ortaya çıkan ve yaklaşık bir yıldır devam eden COVID-19 Koronavirüs salgını dünyayıetkisi altına alarak küresel sosyo-psikolojik ve finansal krize neden olmuştur. Bu çalışmanın amacı COVID19’a bağlı toplam vaka ve ölüm sayılarının en fazla olduğu ülkelerde ve Türkiye’de toplam günlük vaka veölüm sayıları ilebu ülkelere ait hisse senedi piyasaları arasında nedensellik ilişkisi olup olmadığınıaraştırmaktır. Yöntem olarak Toda-Yamamoto nedensellik analizinin kullanıldığı çalışmada 18.02.2020 ile30.09.2020dönemine ait günlük veriler kullanılmıştır. Sonuç olarak inceleme dönemi itibariyle COVID19Koronavirüspandemisine bağlı dünyada en fazla toplam günlük vaka ve ölüm sayısına ulaşan ilk 5 ülkeolan ABD, Hindistan, Brezilya, Rusya ve Kolombiya ile Türkiye’de gözlenen toplam vaka ve ölümsayılarından hisse senedi piyasalarına doğru nedensellik ilişkisi olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelime:

The Impact of COVID-19 Pandemic on Stock Markets: Investigation of Countries with Intensive Case and Deaths and Turkey

Öz:

TheCOVID-19Coronaviruspandemic, whichemerged in December 2019 and has beenongoingforabout a year, has affectedtheworldandcausedglobalsocio-psychological and financial crisis.The aim of this study is to investigate whethert here is a causality relationship between daily total case and death numbers and stock markets of the countries that seen widely daily total case and death numbers dependent on COVID-19. In the study it is used theToda-Yamamoto causality analyzes method, daily data forth eperiod of 18.02.2020 and 30.09.2020 wereexploited. As a result, it was determined that there are causality from total case and death numbers to stock market swhich all selected countries that reached the top 5 daily total case and death numbers dependent on COVID-19Coronavirus pandemic in theworld; US, India, Brasil, Russia and Colombia and alsoTurkey.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Açıkgöz, Ö., ve Günay, A. (2020). The Early Impact of the COVID-19 Pandemic on the Global and Turkish Economy. TurkishJournal of MedicalSciences, 50 (SI-1), 520-526.
Akerlof, A., ve Aron, J. (2000). Limonlar İçin Piyasa. New Jersey: Oxford Press.
Albulescu, C. (2020a). Coronavirus and Oil Price Crash. https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3553452, (Erişim tarihi: 11.10.2020).
Albulescu, C. (2020b). Coronavirus and Financial Volatility: 40 Days of Fasting and Fear. https://arxiv.org/abs/2003.04005, (Erişim tarihi: 11.10.2020).
Aslam, F.,Mohmand, Y. T., Ferreira, P., Memon, B. A., Khan, M., ve Khan, M. (2020). Network Analysis of Global Stock Markets at the Beginning of the Coronavirus Disease (Covid19) Outbreak. Borsa Istanbul Review. http://http//www.elsevier.com/journals/borsaistanbul-review/2214-8450, (Erişim tarihi: 12.10.2020)
Baker, S., Bloom, N., Davis, S. J., Kost, K., Sammon, M., ve Viratyosin, T. (2020). The Unprecedented Stock Market Reaction to COVİD-19. CovidEconomics: Vettedand Real-Time Papers, 1(3), 742-758.
Barut, A., ve Kaygın, C. Y. (2020). Covid-19 Pandemisinin Seçilmiş Borsa Endeksleri Üzerine Etkisinin İncelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19 (COVID-19 Special Issue), 59-70.
Beck, T. (2020). Finance in the Times of Coronavirus. Economics in the Time of COVID-19, CEPR Press.
Çetin, A. C. (2020). Koronavirüs (Covid-19) Salgınının Türkiye'de Genel Ekonomik Faaliyetlere ve Hisse Senedi Borsa Endeksine Etkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Dergisi, 4(2), 341-362.
Ekren, A. (2020). COVID-19’un Dünya Ekonomisine Etkisi: İran Örneği. http://http//www.academia.edu.tr, (Erişim tarihi: 12.10.2020)
Engle, R. F., ve Granger, C. W. (1987). Co-Integration and Error Correction: Representation, Estimation, Andtesting. Econometrica: journal of theEconometricSociety, 251-276.
Erik, B., Lombardi, M. J., Mihaljek, D., ve Shin, H. S. (2020). Thedollar, Bank Leverage and Real Economic Activity: An Evolving Relationship.
Gillani, S. Y. M.,Rehman, H. U., ve Gill, A. R. (2009). Unemployment, Poverty, Inflation And Crimenexus: Cointegration and Causality Analysis of Pakistan. Pakistan Economic and Social Review, 79-98.
Göker, İ. E. K., Eren, B. S., ve Karaca, S. S. (2020). The Impact of the COVID-19 (Coronavirus) on The Borsa Istanbul Sector Index Returns: An Event Study. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19 (COVID-19 Special Issue), 14-41.
Granger, C. W. (1969). Investigating Causal Relations by Econometric Models And CrossSpectral Methods. Econometrica: journal of theEconometricSociety, 424-438.
Güler, H. N. (2020). Koronavirüsü (COVID-19) Günlerinde Bankalara İletilen Müşteri İtiraz Ve Şikayetlerinin İncelenmesi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(4), 85-99.
Gülhan, Ü. (2020). Covid-19 Pandemisine BIST 100 Reaksiyonu: Ekonometrik Bir Analiz. Electronic TurkishStudies, 15(4), 497-509.
Gümüş, A., ve Hacıevliyagil, N. (2020). Covid-19 Salgın Hastalığının Borsaya Etkisi: Turizm ve Ulaştırma Endeksleri Üzerine bir Uygulama. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 11(1), 76-97.
Hacıevliyagil, N., ve Gümüş, A. (2020). Covid-19’un En Etkili Olduğu Ülkelerde Salgın-Borsa İlişkisi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(COVID-19 Special Issue),354-364.
Johansen, S., ve Juselius, K. (1990). Maximum Likelihood Estimation and In Ference on Cointegration—With Appucations to the Demand Formoney. Oxford Bulletin of Economicsandstatistics, 52(2), 169-210.
Kılıç, Y. (2020). Borsa İstanbul’da COVID-19 (Koronavirüs) Etkisi. JOEEP: Journal ofEmergingEconomiesandPolicy, 5(1), 66-77.
McKibbin, W. J., ve Fernando, R. (2020). The Global Macro Economic Impacts of COVID-19: Seven Scenarios. Australian National University Working Paper, 19, 1-45.
Onali, E. (2020). COVID-19 and Stock Market Volatility. https://ssrn.com/abstract=3571453 (13.10.2020)
Özdemir, L. (2020). COVİD-19 Pandemisinin BİST Sektör Endeksleri Üzerine Asimetrik Etkisi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(3), 546-556.
Öztürk, Ö., Şişman, M. Y., Uslu, H., ve Çıtak, F. (2020). Effect of COVID-19 Outbreak on Turkish Stock Market: A Sectoral-Levelanalysis. Hitit UniversityJournal of Social Sciences Institute, 13(1), 56-68.
Peiro, A. (2016). Stock Prices and Macro Economic Factors: Some Europe an Evidence. International Review of Economics& Finance, 41, 287-294.
Sharif, T.,Purohit, H., ve Pillai, R. (2015). Analysis of Factors Affecting Share Prices: The Case of Bahrain Stock Exchange. International Journal of Economicsand Finance, 7(3), 207- 216.
Şenol, Z., ve Zeren, F.(2020), Coronavirus (COVID-19) And Stock Markets: The Effects Of ThePandemic On The Global Economy. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(4), 1-16.
Tayar, T., Gümüştekin, E., Dayan, K. ve Mandi, E. (2020). Covid-19 Krizinin Türkiye’deki SektörlerÜzerindeki Etkisi: Borsa İstanbul Sektör Endeksleri Araştırması. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi Dergisi, Salgın Hastalıkları Özel Sayı,293-320.
Toda, H. Y., ve Yamamoto, T. (1995). Statistical Inference in Vector Autoregressions with Possibly Integrated Processes. 66, 225–250.
Üstün, Ç., ve Özçiftçi, S. (2020). COVID-19 Pandemisinin Sosyal Yaşam Ve Etik Düzlem Üzerine Etkileri: Bir Değerlendirme Çalışması. Anadolu Kliniği Tıp Bilimleri Dergisi, 25 (Special Issue on COVID 19), 142-153.
Yenilmez, F. ve Erdem, M. S. (2018). Türkiye ve Avrupa Birliği’nde Ekonomik Büyüme ile Enerji Tüketimi Arasındaki İlişki: Toda-Yamamoto Nedensellik Testi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 71-95.
Zeren, F., ve Hızarcı, A. (2020). TheImpact Of COVID-19 Coronavirus On Stock Markets: Evıdence From Selected Countrıes. Muhasebe ve Finans İncelemeleri Dergisi, 3(1), 78-84.
Zhang, D., Hu, M., ve Ji, Q. (2020). Financial Markets Under the Global Pandemic of COVID19. Finance Research Letters, 101528, 1-6.
https://tr.investing.com (Erişim tarihi: 02.10.2020)
https://www.worldometers.info (Erişim tarihi: 06.10.2020)

APA	SAKA ILGIN K, SARI S (2020). COVID-19 Pandemisinin Hisse Senedi Piyasalarına Etkisi: Vaka ve Ölümlerin Yoğun Olduğu Ülkeler ile Türkiye İncelemesi. , 434 - 453.
Chicago	SAKA ILGIN KÜBRA,SARI Salim Sercan COVID-19 Pandemisinin Hisse Senedi Piyasalarına Etkisi: Vaka ve Ölümlerin Yoğun Olduğu Ülkeler ile Türkiye İncelemesi. (2020): 434 - 453.
MLA	SAKA ILGIN KÜBRA,SARI Salim Sercan COVID-19 Pandemisinin Hisse Senedi Piyasalarına Etkisi: Vaka ve Ölümlerin Yoğun Olduğu Ülkeler ile Türkiye İncelemesi. , 2020, ss.434 - 453.
AMA	SAKA ILGIN K,SARI S COVID-19 Pandemisinin Hisse Senedi Piyasalarına Etkisi: Vaka ve Ölümlerin Yoğun Olduğu Ülkeler ile Türkiye İncelemesi. . 2020; 434 - 453.
Vancouver	SAKA ILGIN K,SARI S COVID-19 Pandemisinin Hisse Senedi Piyasalarına Etkisi: Vaka ve Ölümlerin Yoğun Olduğu Ülkeler ile Türkiye İncelemesi. . 2020; 434 - 453.
IEEE	SAKA ILGIN K,SARI S "COVID-19 Pandemisinin Hisse Senedi Piyasalarına Etkisi: Vaka ve Ölümlerin Yoğun Olduğu Ülkeler ile Türkiye İncelemesi." , ss.434 - 453, 2020.
ISNAD	SAKA ILGIN, KÜBRA - SARI, Salim Sercan. "COVID-19 Pandemisinin Hisse Senedi Piyasalarına Etkisi: Vaka ve Ölümlerin Yoğun Olduğu Ülkeler ile Türkiye İncelemesi". (2020), 434-453.

APA	SAKA ILGIN K, SARI S (2020). COVID-19 Pandemisinin Hisse Senedi Piyasalarına Etkisi: Vaka ve Ölümlerin Yoğun Olduğu Ülkeler ile Türkiye İncelemesi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 12(23), 434 - 453.
Chicago	SAKA ILGIN KÜBRA,SARI Salim Sercan COVID-19 Pandemisinin Hisse Senedi Piyasalarına Etkisi: Vaka ve Ölümlerin Yoğun Olduğu Ülkeler ile Türkiye İncelemesi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi 12, no.23 (2020): 434 - 453.
MLA	SAKA ILGIN KÜBRA,SARI Salim Sercan COVID-19 Pandemisinin Hisse Senedi Piyasalarına Etkisi: Vaka ve Ölümlerin Yoğun Olduğu Ülkeler ile Türkiye İncelemesi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, vol.12, no.23, 2020, ss.434 - 453.
AMA	SAKA ILGIN K,SARI S COVID-19 Pandemisinin Hisse Senedi Piyasalarına Etkisi: Vaka ve Ölümlerin Yoğun Olduğu Ülkeler ile Türkiye İncelemesi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi. 2020; 12(23): 434 - 453.
Vancouver	SAKA ILGIN K,SARI S COVID-19 Pandemisinin Hisse Senedi Piyasalarına Etkisi: Vaka ve Ölümlerin Yoğun Olduğu Ülkeler ile Türkiye İncelemesi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi. 2020; 12(23): 434 - 453.
IEEE	SAKA ILGIN K,SARI S "COVID-19 Pandemisinin Hisse Senedi Piyasalarına Etkisi: Vaka ve Ölümlerin Yoğun Olduğu Ülkeler ile Türkiye İncelemesi." Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 12, ss.434 - 453, 2020.
ISNAD	SAKA ILGIN, KÜBRA - SARI, Salim Sercan. "COVID-19 Pandemisinin Hisse Senedi Piyasalarına Etkisi: Vaka ve Ölümlerin Yoğun Olduğu Ülkeler ile Türkiye İncelemesi". Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi 12/23 (2020), 434-453.