Çocukluk Çağında Yaşanan Örselenmenin Üniversite Birinci Sınıf Öğrencilerinin Yakın İlişkilerine Etkisi
Yıl: 2020 Cilt: 10 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 103 - 113 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.5961/jhes.2020.372 İndeks Tarihi: 12-03-2021
Çocukluk Çağında Yaşanan Örselenmenin Üniversite Birinci Sınıf Öğrencilerinin Yakın İlişkilerine Etkisi
Öz: Araştırma üniversite öğrencilerinde çocukluk çağında yaşanan örselenmenin yakın ilişkilerde yaşantılarla ilişkisinin incelenmesiamacıyla yapılmıştır. Tanımlayıcı, kesitsel nitelikteki araştırmanın evrenini 2016-2017 eğitim öğretim yılında Zonguldak Bülent EcevitÜniversitesi’nde sağlık alanında öğrenim gören tüm birinci sınıf öğrencileri, örneklemini ise bu öğrenciler arasından çalışmaya katılmayıkabul eden 830 öğrenci oluşturmuştur. Veriler, araştırmacılar tarafından literatür doğrultusunda hazırlanan “Tanımlayıcı Bilgi Formu”,“Çocukluk Çağı Örselenme Yaşantıları Ölçeği” ve “Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri” aracılığı ile toplanmıştır. Veriler SPSS 22.0programında değerlendirilmiştir. Verilerin değerlendirmesinde ortalamalar, yüzdelikler, bağımsız örneklem t testi, Pearson korelasyontesti ve tek yönlü varyans analizi kullanılmıştır. Öğrencilerin yaş ortalamaları 19.25±1.68 ve %72.3’ü kadındı. %20.4’ü hemşirelik bölümüöğrencisiydi. Öğrencilerin %8.3’ü çekirdek tipi aileye sahip olduğunu ve %44.3’ünün anne-babası bir dönem ayrı kaldığını bildirmiştir.Öğrencilerin %57.3’ü anne ve babasının çocuk yetiştirme tutumunu “koruyucu” olarak nitelendirdi. Erkeklerde kadınlardan, yalnızyaşayanların ailesi ya da arkadaşları ile yaşayanlardan, anne babasının ayrı yaşadığı bir dönemi olanların olmayanlardan, annesi doktoramezunu olanların daha düşük eğitim düzeyine sahip olanlardan, babası okur-yazar olmayanların daha yüksek düzeyde eğitime sahipolanlardan, gelir düzeyi yüksek olanların orta ve düşük olanlardan, son bir yılda psikolojik yardım alanların almayanlardan ve hiç arkadaşıolmayanların olanlardan daha fazla örselenme yaşadıkları belirlenmiştir (p<0.05). Çocukluk döneminde yaşanan fiziksel, duygusal olarakörselenme arttıkça yakın ilişkilerde daha fazla kaçıngan olunduğu (p<0.05) ve çocukluk döneminde yaşanan fiziksel, duygusal, cinselolarak örselenme arttıkça yakın ilişkilerde daha fazla kaçıngan olunduğu tespit edilmiştir (p<0.001). Çocukların ve gençlerin ilerikiyaşamlarında daha sağlıklı ilişkiler kurabilmesi adına çocuk ve ergenlerin çocukluk çağı ihmal ve istismar yaşama durumlarının incelenmesi,farklı sosyokültürel yapıda yetişen çocukların aile yapıları incelenerek örselenmeyi etkileyen faktörlerin belirlenmesine yönelik yapılacakaraştırmaların sayısının artırılması, sosyoekonomik olarak kötü ve örselenme açısından risk altında olduğu düşünülen çocuk ve gençler ileilgili yapılacak araştırmalara ağırlık verilmesi gerekmektedir.
Anahtar Kelime: The Effect of Childhood Traumatization on Close Relationships of First Year University Students
Öz: The aim of this study was to investigate the relationship between childhood traumatic experiences and close relationships in university students. The universe of this descriptive, cross-sectional study consisted of all first-year students studying in the field of health at Zonguldak Bülent Ecevit University in 2016-2017 academic year and the sample of the study included 830 students who agreed to participate in the study among these students. Data were collected using “The Descriptive Information Form” prepared in line with the literature by researchers, “Childhood Trauma Scale” and “Experiences in Close Relationships Inventory”. The data were evaluated in SPSS 22.0 program. Means, percentages, independent samples t-test, Pearson correlation test and One-Way ANOVA test were used for data evaluation. The mean age of the students was 19.25±1.68 and 72.3% were female. 20.4% were nursing students. 8.3% of the students stated that they had nuclear type families and 44.3% of the students reported that their parents were separated for a period. 57.3% of the students described their parents’ parenting attitude as protective. Women, those who live alone with their family or friends, those who have a period of separate parents, those whose mother has a doctorate degree, whose father is illiterate, who have a high level of income and those who received psychological help in the last year and those who did not have any friends had more traumas (p<0.05). It was found that as physical and emotional traumas experienced during childhood increased, avoidance in close relationships increased (p<0.05) and as the physical, emotional and sexual traumas experienced during childhood increased, avoidance increased (p<0.001). It is needed to focus on the research about investigation of childhood neglect and of children and adolescents in order to establish healthy relationships in later life, to increase the number of research to determine the factors affecting the traumatization by examining the family structures of children raised in different socio-cultural structure.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Altıntaş, H. K., Aslan, G. K., Ayyıldız, T. K., Ayoğlu, F. N., & Veren, F. (2016). Üniversite öğrencilerinin çocukluk döneminde yaşadıkları örseleyici davranışların öfke durumları üzerine etkisi. TAF Preventive Medicine Bulletin, 15(6), 518–524. http://doi.org/10.5455/pmb.1-1456412345
- Altıparmak, S., Yıldırım, G., Yardımcı, F., & Ergin, D. (2013). Annelerden alınan bilgilerle çocuk istismarı ve etkileyen etkenler. Anatolian Journal of Psychiatry, 14(4), 354. http:// doi.org/10.5455/apd.39819
- Aslan, S. H., & Alparslan, Z. N. (1999). Çocukluk örselenme yaşantıları ölçeğinin bir üniversite öğrencisi örnekleminde geçerlik, güvenirlik ve faktör yapısı. Türk Psikiyatri Dergisi, 10(4), 275–285.
- Baytemir, K. (2016). Ergenlikte ebeveyn ve akrana bağlanma ile öznel iyi oluş arasındaki ilişkide kişilerarası yetrliğin aracılığı. Egitim ve Bilim, 41(186), 69–91. http://doi.org/10.15390/ EB.2016.6185
- Bowlby, J. (2008). A secure base: Parent-child attachment and healthy human development. http://doi.org/10.1097/ 00005053-199001000-00017
- Bozdemir, F., & Gündüz, B. (2016). Bağlanma stilleri, anne baba tutumları ve çocukluk çağı örselenme yaşantılarının duygusal zekâ ile ilişkileri. International Journal of Human Sciences, 13(1), 1797–1814. http://doi.org/10.14687/ijhs.v13i1.3700
- Bruce, M., & Laporte, D. (2015). Childhood trauma, antisocial personality typologies and recent violent acts among inpatient males with severe mental illness: Exploring an explanatory pathway. Schizophrenia Research, 162(1-3), 285–290. http:// doi.org/10.1016/j.schres.2014.12.028
- Cameron, C. M., O’Leary, P. J., Lakhani, A., Osborne, J. M., e Souza, L., Hope, K., … Majidi, S. (2018). Violence against children in Afghanistan: Community perspectives. J Interpers Violence, 1, 886260518760610. Retrieved from http://doi. org/10.1177/0886260518760610
- Cankur, S., Kırımsoy, E., Şekercioğlu, G., Yıldırım, E., Erdoğan, N., Sav, C., … Tekeoğlu, M. (2012). Çocuklarin ev içinde yaşadıkları şiddet araştırması.
- Cesur, G., Sayraç, N., & Korkmaz, E. (2018). Çocukluk çağı örselenme yaşantıları ve sürekli kaygı. Türk Psikoloji Dergisi, 33(81), 97–109.
- Chigiji, H., Fry, D., Mwadiwa, T. E., Elizalde, A., Izumi, N., BaagoRasmussen, L., & Maternowska, M. C. (2018). Risk factors and health consequences of physical and emotional violence against children in Zimbabwe: A nationally representative survey. BMJ Global Health, 3(3), 1–12. http://doi.org/10.1136/ bmjgh-2017-000533
- Christ, C., De Waal, M. M., Dekker, J. J. M., van Kuijk, I., Van Schaik, D. J. F., Kikkert, M. J., … Messman-Moore, T. L. (2019). Linking childhood emotional abuse and depressive symptoms: The role of emotion dysregulation and interpersonal problems. PLoS ONE, 14(2), 1–18. http://doi.org/10.1371/journal. pone.0211882
- Crittenden, P. M., & Heller, M. B. (2017). The roots of chronic posttraumatic stress disorder: childhood trauma, information processing, and self-protective strategies. Chronic Stress, 1, 1–10. http://doi.org/10.1177/2470547016682965
- Goodman, M. L., Hindman, A., Keiser, P. H., Gitari, S., Porter, K. A., & Raimer, B. G. (2017). Neglect, sexual abuse, and witnessing intimate partner violence during childhood predicts later life violent attitudes against children among Kenyan women: Evidence of intergenerational risk transmission from crosssectional data. J Interpers Violence, 1, 886260516689777. http://doi.org/10.1177/0886260516689777
- Gökçe-Imren, S., Ayaz, A. B., Yusufoǧlu, C., & Rodopman-Arman, A. (2013). Cinsel istismara uǧrayan çocuk ve ergenlerde klinik özellikler ve intihar girişimi ile ilişkili risk etmenleri. Marmara Medical Journal, 26(1), 11–16. Retrieved from https://trdizin. gov.tr/publication/show/pdf/paper/TVRRME16UTVPUT09
- Gökler-Danışman, I., & Berberoğlu, E. (2016). Suça yönelen ergenlerde, çocukluk döneminde örseleyici yaşantılara maruz kalma düzeyi ile adil dünya inancı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Anatolian Journal of Psychiatry, 17(2), 111-119.
- Guedes, A., Bott, S., Garcia-Moreno, C., & Colombini, M. (2016). Bridging the gaps: a global review of intersections of violence against women and violence against children. Global Health Action, 9(1), 31516. http://doi.org/10.3402/gha.v9.31516
- Güloğlu, B., & Karaırmak, Ö. (2017). Erken çocuklukta baba kaybında bağlanma biçimleri ve yakın ilişkilerdeki psikolojik eğilimler. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği, 7(47), 99–115.
- Hillis, S., Mercy, J., Amobi, A., & Kress, H. (2016). Global prevalence of past-year violence against children: A systematic review and minimum estimates. Pediatrics, 137(3), e20154079. http:// doi.org/10.1542/peds.2015-4079
- Isvoranu, A. M., Van Borkulo, C. D., Boyette, L. Lou, Wigman, J. T. W., Vinkers, C. H., Borsboom, D., … Myin-Germeys, I. (2017). A network approach to psychosis: Pathways between childhood trauma and psychotic symptoms. Schizophrenia Bulletin, 43(1), 187–196. http://doi.org/10.1093/schbul/sbw055
- Izaguirre, A., & Calvete, E. (2015). Children who are exposed to intimate partner violence: Interviewing mothers to understand its impact on children. Child Abuse & Neglect, 48, 58–67. http://doi.org/10.1016/j.chiabu.2015.05.002
- Kesebir, S., Özdoğan-Kavzoğlu, S., Üstündağ, F. M. (2011). Bağlanma ve psikopatoloji. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 3(2), 321–342. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/ download/article-file/115119
- Kokaçya, M. H., Çöpoğlu, Ü. S., Demirkıran, S. D., & Arslan, M. M. (2015). Toplumumuzdaki erkek çocuk baskısına bağlı depresyon ve kız çocuk ihmali. Cukurova Medical Journal, 40(Ek Sayı 1), 79–83.
- Onat, G., Dinç, H., Günaydın, S., & Uğurlu, F. (2015). Çocukluk döneminde yaşanan ihmal veya istismarın benlik saygısına etkisinin incelenmesi. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 3(1), 9–15.
- Pekdoğan, S. (2016). Annelerin istismar potansiyellerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, 17(2), 425–441.
- Sarı, H. Y., Ardahan, E., & Öztornacı, B. Ö. (2016). Çocuk ihmal ve istismarına ilişkin son 10 yılda yapılan sistematik derlemeler. TAF Preventive Medicine Bulletin, 15(6), 501–511.
- Sümer, N. (2006). Yetişkin bağlanma ölçeklerinin kategoriler ve boyutlar düzeyinde karşılaştırılması. Türk Psikoloji Dergisi, 21(57), 1–22.
- Sümer, N., & Güngör, D. (1999). Yetişkin bağlanma stili ölçeklerinin Türk örneklemi üzerinde psikometrik değerlendirmesi ve kültürlerarası bir karşılaştırma. Türk Psikoloji Dergisi, 14, 71–106.
- Taşar, M. A., Özcan, Ç., & Saç, R. Ü. (2018). Düşük gelir düzeyine sahip bir bölgede çocukluk çağı örselenme yaşantılarının değerlendirilmesi. Bakırköy Tıp Dergisi, 14, 198–203. http:// doi.org/10.5350/BTDMJB.20170328120808
- Thoresen, S., Myhre, M., Wentzel-Larsen, T., Aakvaag, H. F., & Hjemdal, O. K. (2015). Violence against children, later victimisation, and mental health: A cross-sectional study of the general Norwegian population. European Journal of Psychotraumatology, 6(1), 26259. http://doi.org/10.3402/ ejpt.v6.26259
- Turan, A., & Traş, Z. (2017). Ergenlerde çocukluk örselenme düzeyleri ile sosyal destek düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. In Ö. Pınarcık & M. Ö. Danacı (Eds.), Uluslararası Çocuk Hakları Kongresi (pp. 10–19). Düzce.
- Turla, A., Dündar, C., & Özkanlı, Ç. (2010). Prevalence of childhood physical abuse in a representative sample of college students in Samsun, Turkey. J Interpers Violence, 25(7), 1298–308. http://doi.org/10.1177/0886260509340551
- Türkkan, T., & Odacı, H. (2019). Lise öğrencilerinin çocukluk çağı örselenme yaşantıları ile bilişsel çarpıtma ve yalnızlık eğilimleri arasındaki ilişki. Klinik Psikiyatri, 22, 93–104. http://doi. org/10.5505/kpd.2018.40427
- Zeren, C., Yengil, E., Çelikel, A., Arık, A., & Arslan, M. (2013). Üniversite öğrencilerinde çocukluk çağı istismarı sıklığı. Dicle Tip Dergisi, 39(4), 536–541.
| APA | KÜRTÜNCÜ M, Yıldız H, Kurt A (2020). Çocukluk Çağında Yaşanan Örselenmenin Üniversite Birinci Sınıf Öğrencilerinin Yakın İlişkilerine Etkisi. , 103 - 113. 10.5961/jhes.2020.372 |
| Chicago | KÜRTÜNCÜ MELTEM,Yıldız Hicran,Kurt Aylin Çocukluk Çağında Yaşanan Örselenmenin Üniversite Birinci Sınıf Öğrencilerinin Yakın İlişkilerine Etkisi. (2020): 103 - 113. 10.5961/jhes.2020.372 |
| MLA | KÜRTÜNCÜ MELTEM,Yıldız Hicran,Kurt Aylin Çocukluk Çağında Yaşanan Örselenmenin Üniversite Birinci Sınıf Öğrencilerinin Yakın İlişkilerine Etkisi. , 2020, ss.103 - 113. 10.5961/jhes.2020.372 |
| AMA | KÜRTÜNCÜ M,Yıldız H,Kurt A Çocukluk Çağında Yaşanan Örselenmenin Üniversite Birinci Sınıf Öğrencilerinin Yakın İlişkilerine Etkisi. . 2020; 103 - 113. 10.5961/jhes.2020.372 |
| Vancouver | KÜRTÜNCÜ M,Yıldız H,Kurt A Çocukluk Çağında Yaşanan Örselenmenin Üniversite Birinci Sınıf Öğrencilerinin Yakın İlişkilerine Etkisi. . 2020; 103 - 113. 10.5961/jhes.2020.372 |
| IEEE | KÜRTÜNCÜ M,Yıldız H,Kurt A "Çocukluk Çağında Yaşanan Örselenmenin Üniversite Birinci Sınıf Öğrencilerinin Yakın İlişkilerine Etkisi." , ss.103 - 113, 2020. 10.5961/jhes.2020.372 |
| ISNAD | KÜRTÜNCÜ, MELTEM vd. "Çocukluk Çağında Yaşanan Örselenmenin Üniversite Birinci Sınıf Öğrencilerinin Yakın İlişkilerine Etkisi". (2020), 103-113. https://doi.org/10.5961/jhes.2020.372 |
| APA | KÜRTÜNCÜ M, Yıldız H, Kurt A (2020). Çocukluk Çağında Yaşanan Örselenmenin Üniversite Birinci Sınıf Öğrencilerinin Yakın İlişkilerine Etkisi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 10(1), 103 - 113. 10.5961/jhes.2020.372 |
| Chicago | KÜRTÜNCÜ MELTEM,Yıldız Hicran,Kurt Aylin Çocukluk Çağında Yaşanan Örselenmenin Üniversite Birinci Sınıf Öğrencilerinin Yakın İlişkilerine Etkisi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi 10, no.1 (2020): 103 - 113. 10.5961/jhes.2020.372 |
| MLA | KÜRTÜNCÜ MELTEM,Yıldız Hicran,Kurt Aylin Çocukluk Çağında Yaşanan Örselenmenin Üniversite Birinci Sınıf Öğrencilerinin Yakın İlişkilerine Etkisi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, vol.10, no.1, 2020, ss.103 - 113. 10.5961/jhes.2020.372 |
| AMA | KÜRTÜNCÜ M,Yıldız H,Kurt A Çocukluk Çağında Yaşanan Örselenmenin Üniversite Birinci Sınıf Öğrencilerinin Yakın İlişkilerine Etkisi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi. 2020; 10(1): 103 - 113. 10.5961/jhes.2020.372 |
| Vancouver | KÜRTÜNCÜ M,Yıldız H,Kurt A Çocukluk Çağında Yaşanan Örselenmenin Üniversite Birinci Sınıf Öğrencilerinin Yakın İlişkilerine Etkisi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi. 2020; 10(1): 103 - 113. 10.5961/jhes.2020.372 |
| IEEE | KÜRTÜNCÜ M,Yıldız H,Kurt A "Çocukluk Çağında Yaşanan Örselenmenin Üniversite Birinci Sınıf Öğrencilerinin Yakın İlişkilerine Etkisi." Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 10, ss.103 - 113, 2020. 10.5961/jhes.2020.372 |
| ISNAD | KÜRTÜNCÜ, MELTEM vd. "Çocukluk Çağında Yaşanan Örselenmenin Üniversite Birinci Sınıf Öğrencilerinin Yakın İlişkilerine Etkisi". Yükseköğretim ve Bilim Dergisi 10/1 (2020), 103-113. https://doi.org/10.5961/jhes.2020.372 |
