Planlı Davranış Teorisi Kapsamında Sokak Yemeği Yeme Niyetinin Ölçülmesi: Mersin Örneği

Solunoğlu, Ali; ŞAHİN, ESRA

Planlı Davranış Teorisi Kapsamında Sokak Yemeği Yeme Niyetinin Ölçülmesi: Mersin Örneği

Esra ŞAHİN, (Girilmemişş)

Ali SOLUNOĞLU (Kırıkkale Üniversitesi, Fatma Şenses Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu)

Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi

6 0

Yıl: 2019 Cilt: 16 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 383 - 397 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 09-04-2021

Planlı Davranış Teorisi Kapsamında Sokak Yemeği Yeme Niyetinin Ölçülmesi: Mersin Örneği

Öz:

Bu çalışmanın amacı Mersin sokak yemeklerine yönelik tüketicilerin tutumlarının ve tüketim niyetlerinin Planlı Davranış Teorisi çerçevesinde yapısal eşitlik modellemesi yöntemi ile incelenmesidir. Literatür taramasının ardından oluşturulan anket formu ile Şubat-Nisan 2019 tarihleri arasında Mersin sokak yemeklerini tüketen 661 kişiye anket uygulanmış, uç değer analizi sonrasında 642 adet anket formu değerlendirilmiştir. Doğrulayıcı faktör analizi ile ölçüm modelinin uygunluğu sınanmış daha sonra oluşturulan üç hipotez yapısal eşitlik modeli ile test edilmiştir. Elde edilen bulgular doğrultusunda oluşturulan hipotezler kabul edilmiş, literatürde yer alan diğer çalışmalarla karşılaştırmalar yapılmıştır. Araştırma sonuçları çeşitli paydaşlar ve diğer araştırmalar için öneriler ile tamamlanmıştır.

Anahtar Kelime:

Measurement of Intention to Eat Street Food in the Context of Theory of Planned Behavior: Mersin Case

Öz:

The aim of this study is to investigate the attitudes and consumption intentions of the consumers for street food in Mersin by using structural equation modeling in the framework of Planned Behavior Theory. The questionnaire was applied 661 people who consumed Mersin street food between February and April, 2019. After the end value analysis 642 questionnaire forms were evaluated. The validity of the measurement model was tested with confirmatory factor analysis, and then three hypotheses were tested with the structural equation model. While two of the hypotheses created in accordance with the findings were accepted, a hypothesis was rejected and comparisons were made with other studies in the literature. The research results were completed with recommendations for various stakeholders and other research.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

Abrahale K., Sousa S., Albuquerque G., Padrão P. ve Lunet N. (2019). Street Food Research Worldwide: A Scoping Review. Journal of Human Nutrition and Dietetics, 32(2),152-174.
Ajzen, I. ve Fishbein, M. (1980). Understanding Attitudes And Predicting Behavior. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall, Inc.
Ajzen, I. (1985). From Intentions to Actions: A Theory of Planned Behavior, In J. Kuhl ve J. Beckman (Eds.), Action Control, From Cognition to Behaviour, Springer- Verlag Berlin Heidelberg.
Ajzen, I., (1988). Attitudes, Personality and Behaviour, Milton Keynes, UK: Open University Press.
Ajzen, I. (1991). The Theory of Planned Behaviour. Organization Behaviour and Human Decision Process, 50, 179-211.
Ajzen I. (2005). Attitudes, Personality, and Behavior (2nd ed.). Maidenhead, UK: Open University Press.
Ajzen, I. (2006). Constructing a TPB Questionnaire: Conceptual and Methodological Considerations. Retrieved 12.04.2019 from the http://www.people.umass.edu/aizen/pdf/tpb.measurement.pdf.
Ajzen I. (2012). The Theory of Planned Behavior. In P. A. M. Lange, A. W. Kruglanski ve E. T. Higgins (Eds.), Handbook of Theories of Social Psychology (Vol. 1, pp. 438-459). London, UK: Sage.
Ajzen, I. (2015). Consumer Attitudes and Behavior: The Theory of Planned Behavior Applied to Food Consumption Decisions. Rivista di Economia Agraria, 2, 121- 138.
Altın, Ş., Çiçek, B. ve Sağlam, K. (2018). “Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Tüketim Alışkanlıklarında Marka Farkındalığının Etkisi” İçinde Z. Arıkan, Ş. Ertekin ve H.Bay. (Editörler), Sosyal Bilimlerde Stratejik Yaklaşımlar, 215-238, Lambert Academic Publishing, Germany.
Arvola, A., Vassallo, M., Dean, M., Lampila, P., Saba, A., Lähteenmäki, L. ve Shepherd, R. (2008). “Predicting İntentions To Purchase Organic Food: The Role Of Affective And Moral Attitudes İn The Theory Of Planned Behaviour”. Appetite, 50(2), 443-454.
Bagozzi, R. P., Wong, N., Abe, S. ve Bergami, M. (2000). “Cultural And Situational Contingencies And The Theory Of Reasoned Action: Application To Fast Food Restaurant Consumption”. Journal of Consumer Psychology, 9(2), 97-106.
Bayram, N. (2010). Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş- Amos Uygulamaları, 1. Baskı, İstanbul: Ezgi Kitapevi.
Chavarria, L. C. T. ve Phakdee-auksorn, P. (2017). “Understanding İnternational Tourists' Attitudes Towards Street Food İn Phuket, Thailand”. Tourism Management Perspectives, 21, 66-73.
Cohen, E. ve Avieli, N. (2004). Food in Tourism: Attraction and Impediment. Annals of Tourism Research, 31(4), 755–778.
Conner, M., (1993), “Understanding Determinants of Food Choice: Contributions from Attitude Research”, British Food Journal, 95(9), 27-31.
Dawson, R. J. ve Canet, C. (1991). International Activities in Street Foods. Food Control, 2(3),135- 139.
Erten, S. (2002). Planlanmış Davranış Teorisi ile Uygulamalı Öğretim Metodu. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 19 (2), 217-233.
FAO, (1986). Regional Workshop on Street Foods in Asia. Jakarta, Indonesia. http://agris.fao.org/agris-search/search.do?recordID=XF8983017, Erişim Tarihi: 03.03.2019.
FAO, (1989). Street foods‟, Report of an FAO Expert Consultation Jogjakarta, Indonesia, 5-9 December 1988.
FAO Food and Nutrition Paper 46, 1-96.
FAO, (2009). Good Hygienic Practices in the Preparation and Sale of Street Food in Africa: Tools for Training. http://www.fao.org/docrep/012/a0740e/a0740e00.HTM, Erişim tarihi: 10.03.2019.
Fishbein, M. ve Ajzen, I. (1975). Belief, Attitude, İntention, and Behavior: An Introduction to Theory and Research. Reading, MA: Addison-Wesley.
Freese, E., Romero-Abal, M-E., Solomon, N. W. ve Gross, R. (1998). The Microbiological Safety of Typical Guatemalan Foods from Street Vendors, Low- İncome Homes and Hotels. International Journal of Food Sciences and Nutrition, 49, 27-38.
Güney, S. (2000). Davranış Bilimleri. Genişletilmiş 2. Baskı, Nobel Yayın Dağıtım, Yayın No: 178, Ankara.
Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., ve Anderson, R. E. (2009). Multivariate Data Analysis, 7th Edition, Pearson Prentice Hall.
Hill, J., Mchiza, Z., Fourie, J., Puoane, T. ve Steyn, N. (2016). Consumption Patterns of Street Food Consumers in Cape Town. Journal of Family Ecology and Consumer Sciences, Special Edition, 25-35.
Hjalager, A.M. ve Corigliano, M.A. (2000). Food for Tourists Determinants of an Image. International Journal of Tourism Research, 2, 281-293.
Irianto, H. (2015). “Consumers' Attitude and Intention towards Organic Food Purchase: An Extension of Theory of Planned Behavior in Gender Perspective”.International Journal of Management, Economics and Social Sciences, 4(1), 17-31.
Johnson, P-N. T. ve Yawson, R. M. (Eds.). (2000). Enhancing the Food Security of the Peri-Urban and Urban Poor Through Improvements to the Quality, Safety and Economics of Street-Vended Foods. MPRA Paper 33240, University Library of Munich, Germany.
Kalaycı, Ş. (2009). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, 4. Baskı, Ankara: Asil Yayın Dağıtım Ltd.
Karim, A., Shahrim, M., Lia, C. B., Aman, R., Othman, M., ve Salleh, H. (2011). Food İmage, Satisfation And Behaviorall İntentions: The Case Of Malaysia's Portugese Cuisine. International CHRIE Conference-Refereed Track.
Khine, M. S. (Ed.). (2013). Application Of Structural Equation Modeling in Educational Research and Practice (Vol. 7). Rotterdam: Sense Publishers.
Knabe, A. (2009). Applying Ajzen's Theory of Planned Behavior to a Study of Online Course Adoption in Public Relations Education. Dissertation, Marquette University, Milwaukee.
Kocagöz-Sayın, E. (2010). Kadınların Makyaj Malzemelerini Satın Alma Davranışlarının İncelenmesi: Planlanmış Davranış Teorisinin Bir Uygulaması, Yayınlanmamış Doktora tezi, Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
Kraig, B. ve Sen, C. T. (2013). Street Food Around the World An Encyclopedia of Food and Culture. CA: ABC-CLİO.
Kumar, D. (2015). History of Street Food, Incredible Chef Magazine. https://www.worldchefs.org/worldnews/05dfb5ac392306ffd7bbed67db575d31df6 3673b, Erişim Tarihi: 08.05.2019.
Liu, R., Pieniak, Z., and Verbeke, W. (2013). “Consumers' Attitudes and Behaviour Towards Safe Food İn China: A Review”. Food Control, 33(1), 93-104.
Meydan, C. H. ve Şeşen H. (2015). Yapısal Eşitlik Modellemesi-Amos Uygulamaları, 2. Baskı, İkinci Baskı, İstanbul: Detay Yayıncılık
Morgan, T.C. (1999). Psikolojiye Giriş. Yayın Sorumlusu: Karakaş, S. Hacettepe Üniversitesi Psikoloji Bölümü Yayınları, Yay.No:1 Meteksan A.Ş., Ankara.
Muñoz-Silva, A., Sánchez-García, M., Nunes, C. and Martins, A. (2007). Gender Differences in Condom Use Prediction with Theory of Reasoned Action and Planned Behaviour: The Role Of Self-Efficacy and Control. AIDS Care, 19, 1177–1181.
Ryu, K. ve Han, H. (2010). “Predicting Tourists' İntention To Try Local Cuisine Using A Modified Theory Of Reasoned Action: The Case Of New Orleans”. Journal Of Travel & Tourism Marketing, 27(5), 491-506.
Ryu, K. ve Jang, S. (2006). “Intention To Experience Local Cuisine İn A Travel Destination: The Model Theory Of Reasoned Action”, Journal of Hospitality and Tourism Research, 30(4), 507-516.
Samapundo, S., Cam-Thanh, T. N., Xhaferi, R. ve Devlieghere, F. (2016). Food Safety Knowledge, Attitudes and Practices of Street Food Vendors and Consumers in Ho Chi Minh City, Vietnam. Food Control, 70, 79-89.
Schumacker, R. E. ve Lomax, R. G. (2010). A Beginner’s Guide to Structural Equation Modeling (3rd Edition), New York: Taylor & Francis Group.
Solunoğlu, A. ve Nazik, M. H. (2018). Sokak Lezzetlerine İlişkin Tüketici Tercihleri: Gaziantep Örneği, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(3), 40-59.
Solunoğlu, A. (2018) Sokak Lezzetlerine İlişkin Tüketici Tutumları: Gaziantep ve İstanbul Örnekleri, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Steyn, N. P. and Labadarios, D. (2011). Street Foods and Fast Foods: How Much do South Africans of Different Ethnic Groups Consume? Ethnicity & Disease, 21, 462-466.
Steyn, N. P., Mchiza, Z., Hill, J., Davids, Y., Venter, I., Hınrıchsen, E., Opperman, M., Rumbelow, J. ve Jacobs, P. (2013). Nutritional Contribution of Street Foods to the Diet of People in Developing Countries: A Systematic Review. Public Health Nutrition, 17(6),1363-1374.
Şahin, E. ve Yıldız, F. (2016). Street Foods and Gaziantep. II. International Gastronomic Tourism Congress Proceedings, İzmir.
Şimşek, Ö.F. (2007). Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş-Temel İlkeler ve Lisrel Uygulamaları, Ankara: Ekinoks.
Tabachnick, B. G., Fidell, L. S., ve Ullman, J. B. (2007).Using Multivariate Statistics (Vol. 5). Boston, MA: Pearson.
Tayfun, A., ve Yayla, Ö. (2014). Turistlerin Otel Seçimlerinde Marka Sadakatini Etkileyen Faktörlerin Davranışsal ve Tutumsal Sadakat Boyutuyla İncelenmesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 2(1),30- 35.
Tinker, I. (1999). Street foods into the 21st century. Agriculture and Human Values, 16 (3), 327–333.
WHO (1996). Essential safety requirements for street-vended foods. http://www.who.int/food safety/publications/street-vended-food/en/, Erişim Tarihi: 05.03.2019.
Yazdanpanah, M. ve Forouzani, M. (2015). “Application Of The Theory Of Planned Behaviour To Predict Iranian Students' İntention To Purchase Organic Food”. Journal of Cleaner Production, 107, 342-352.
Yılmaz, V., Çelik, H. E. ve Erdoğan, H. E. (2006). Kuruma Bağlılığı Etkileyen Faktörlerin Yapısal Eşitlik Modelleriyle Araştırılması: Özel ve Devlet Bankası Örneği, Sosyal Bilimler Dergisi, 171-183.

APA	ŞAHİN E, Solunoğlu A (2019). Planlı Davranış Teorisi Kapsamında Sokak Yemeği Yeme Niyetinin Ölçülmesi: Mersin Örneği. , 383 - 397.
Chicago	ŞAHİN ESRA,Solunoğlu Ali Planlı Davranış Teorisi Kapsamında Sokak Yemeği Yeme Niyetinin Ölçülmesi: Mersin Örneği. (2019): 383 - 397.
MLA	ŞAHİN ESRA,Solunoğlu Ali Planlı Davranış Teorisi Kapsamında Sokak Yemeği Yeme Niyetinin Ölçülmesi: Mersin Örneği. , 2019, ss.383 - 397.
AMA	ŞAHİN E,Solunoğlu A Planlı Davranış Teorisi Kapsamında Sokak Yemeği Yeme Niyetinin Ölçülmesi: Mersin Örneği. . 2019; 383 - 397.
Vancouver	ŞAHİN E,Solunoğlu A Planlı Davranış Teorisi Kapsamında Sokak Yemeği Yeme Niyetinin Ölçülmesi: Mersin Örneği. . 2019; 383 - 397.
IEEE	ŞAHİN E,Solunoğlu A "Planlı Davranış Teorisi Kapsamında Sokak Yemeği Yeme Niyetinin Ölçülmesi: Mersin Örneği." , ss.383 - 397, 2019.
ISNAD	ŞAHİN, ESRA - Solunoğlu, Ali. "Planlı Davranış Teorisi Kapsamında Sokak Yemeği Yeme Niyetinin Ölçülmesi: Mersin Örneği". (2019), 383-397.

APA	ŞAHİN E, Solunoğlu A (2019). Planlı Davranış Teorisi Kapsamında Sokak Yemeği Yeme Niyetinin Ölçülmesi: Mersin Örneği. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 16(3), 383 - 397.
Chicago	ŞAHİN ESRA,Solunoğlu Ali Planlı Davranış Teorisi Kapsamında Sokak Yemeği Yeme Niyetinin Ölçülmesi: Mersin Örneği. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi 16, no.3 (2019): 383 - 397.
MLA	ŞAHİN ESRA,Solunoğlu Ali Planlı Davranış Teorisi Kapsamında Sokak Yemeği Yeme Niyetinin Ölçülmesi: Mersin Örneği. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, vol.16, no.3, 2019, ss.383 - 397.
AMA	ŞAHİN E,Solunoğlu A Planlı Davranış Teorisi Kapsamında Sokak Yemeği Yeme Niyetinin Ölçülmesi: Mersin Örneği. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi. 2019; 16(3): 383 - 397.
Vancouver	ŞAHİN E,Solunoğlu A Planlı Davranış Teorisi Kapsamında Sokak Yemeği Yeme Niyetinin Ölçülmesi: Mersin Örneği. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi. 2019; 16(3): 383 - 397.
IEEE	ŞAHİN E,Solunoğlu A "Planlı Davranış Teorisi Kapsamında Sokak Yemeği Yeme Niyetinin Ölçülmesi: Mersin Örneği." Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 16, ss.383 - 397, 2019.
ISNAD	ŞAHİN, ESRA - Solunoğlu, Ali. "Planlı Davranış Teorisi Kapsamında Sokak Yemeği Yeme Niyetinin Ölçülmesi: Mersin Örneği". Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi 16/3 (2019), 383-397.