SAĞLIK HARCAMALARI-GELİR DAĞILIMI İLİŞKİSİ: TÜRKİYE İÇİN BİR ARDL SINIR TESTİ YAKLAŞIMI
Yıl: 2019 Cilt: 17 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 412 - 427 Metin Dili: Türkçe DOI: http://dx.doi.org/10.11611/yead.499099 İndeks Tarihi: 05-05-2021
SAĞLIK HARCAMALARI-GELİR DAĞILIMI İLİŞKİSİ: TÜRKİYE İÇİN BİR ARDL SINIR TESTİ YAKLAŞIMI
Öz: Bu çalışma, Türkiye’de sağlık harcamalarının gelir dağılımı üzerindeki etkisinin incelenmesiamacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışma, 1980-2017 dönemini kapsamaktadır. Çalışmada Gini katsayısıbağımlı değişken ve kamu sağlık harcamalarının GSYH’ye oranı ise bağımsız değişkendir. Araştırmadaserilerin durağanlığının tespiti için öncelikle birim kök testi yapılmış ve ardından değişkenler arasındauzun dönemli bir ilişkinin varlığını araştırmak için ARDL sınır testi yaklaşımı kullanılmıştır. Çalışmadayer alan değişkenlerin farklı dereceden durağan olmaları nedeniyle Toda Yamamoto nedensellik testiyapılmıştır. Çalışma sonucunda seriler arasında eşbütünleşme ilişkisi bulunduğu belirlenmiştir. ARDLsınır testi yaklaşımına göre, kamu sağlık harcamalarında meydana gelen %1’lik bir artış, uzun dönemdeGini katsayısını %0,03 oranında azaltmaktadır. Toda Yamamoto nedensellik testine göre sağlıkharcamalarından gelir dağılımı eşitsizliğine doğru bir nedensellik ilişkisi bulunmaktayken gelirdağılımı eşitsizliğinden sağlık harcamalarına doğru bir nedensellik ilişkisi bulunmadığı belirlenmiştir.
Anahtar Kelime: THE RELATIONSHIP BETWEEN HEALTH EXPENDITURES AND INCOME DISTRIBUTION: AN ARDL BOUNDS TESTING APPROACH FOR TURKEY
Öz: This study was conducted to examine the effects of health expenditures on income distribution in Turkey. The study covered the period of 1980-2017. In the study, Gini coefficient was dependent variable, and the ratio of public health expenditures to GDP was independent. In order to determine the stability of the series, firstly the unit root test was performed, and then ARDL bounds testing approach was used to investigate the existence of a long-term relationship between variables. Toda Yamamoto causality test was performed, because the variables included in the study were stationary at different degrees. In the results of the study, it was determined that there was an integration relationship between the series. According to the ARDL bounds testing approach, a 1% increase in public health expenditures reduced the Gini coefficient by 0.03% in the long run. According to the Toda Yamamoto causality test, while there was a causal relationship from health expenditures to income distribution inequality, it was determined that there was no causality relation from income distribution inequality to health expenditures.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akalin, G., Özbek, R. İ. ve Çifçi, İ. (2018) “Türkiye’de Gelir Dağılımı ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Ardl Sınır Testi Yaklaşımı”. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(4): 59-76.
- Akbulut, E. (2015) “Eğitim ve Sağlık Harcamalarının Gelir Dağılımı Üzerine Etkisi”, Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
- Akkaş, M. E. ve Sayılgan, G. (2015) “Ev Fiyatları ve Konut Kredisi Faizi: Toda-Yamamoto Nedensellik Testi”, Journal of Economics, Finance and Accounting, 2(4): 572-583.
- Aksoğan, G. ve Elveren, A. Y. (2012) “Türkiye'de Savunma, Sağlık ve Eğitim Harcamaları ve Gelir Eşitsizliği (1970-2008): Ekonometrik Bir İnceleme”, Sosyoekonomi, 17(17): 263-280.
- Altunç, Ö. F. (2011) “Kamu Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye’ye İlişkin Ampirik Kanıtlar”. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(2): 145-157.
- Arslan, İ., Eren, M. V. ve Kaynak, S. (2016) “Sağlık ile Kalkınma Arasındaki İlişkinin Asimetrik Nedensellik Analizi”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 31(2): 287-310.
- Bakkal, H. (2016) “Türkiye’de Kamu Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi ve Yeni Kamu Mali Yönetiminin Rolü”. Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(10): 125-138.
- Baltagi, B. H., Lagravinese, R., Moscone, F. ve Tosetti, E. (2017) “Health Care Expenditure and Income: A Global Perspective”, Health Economics, 26(7): 863-874.
- Boz, C. ve Arslan Kurtuluş, S. (2017) “The Effects of Income, Income Distribution and Health Expenditures on Under-Five Mortality Rate”, International Journal of Humanities and Social Science Invention, 6(3): 42-49.
- Chakroun, M. (2010) “Health Care Expenditure and GDP: An International Panel Smooth Transition Approach”, International Journal of Economics, 4(1): 189-200.
- Cömertler Şimşir, N., Çondur, F., Bölükbaş, M. ve Alataş, S. (2015) “Türkiye’de Sağlık ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı”, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 52 (604): 43-54.
- Çetin, M. ve Seker, F. (2014) “Ekonomik Büyüme ve Dış Ticaretin Çevre Kirliliği Üzerindeki Etkisi: Türkiye İçin Bir ARDL Sınır Testi Yaklaşımı”. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(2): 213-230.
- Çetin, M., Ecevit, E., & Yücel, A. G. (2018) “The Impact of Economic Growth, Energy Consumption, Trade Openness, and Financial Development on Carbon Emissions: Empirical Evidence From Turkey”. Environmental Science and Pollution Research, 25(36): 36589-36603.
- Çetin, M., Kırcı, B., Saygın, S. Ve Alaşahan, Y. (2018) “Ekonomik Büyüme, Finansal Gelişme, Enerji Tüketimi ve Dış Ticaretin Çevre Kirliliği Üzerindeki Etkisi: Türkiye Ekonomisi İçin Bir Nedensellik Analizi (1960- 2013)”, Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 7(13): 26-44.
- Çetin, M. ve Yüksel, Ö. (2018) “Türkiye Ekonomisinde Enerji Tüketiminin Karbon Emisyonu Üzerindeki Etkisi” Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(2): 169-186.
- Dickey, D.,A. and Fuller, W., A. (1981)”, Likelihood Ratio, Statistics for Autoregressive Time Series with a Unit Root”, Econometrica. 49(4): 1057-1072.
- Doğan, İ. (2016) “Verimlilik, Ekonomik Büyüme Ve Sağlık İlişkisi; Türkiye İçin Doğrusal Olmayan Nedensellik Testi”. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 5(2): 21-48.
- Dumlu, U. ve Aydın, Ö. (2008) “Ekonometrik Modellerle Türkiye İçin 2006 Yılı Gini Katsayısı Tahmini”, Ege Akademik Bakış, 8(1): 373-393.
- Erçakar, M. E. ve Güvenoğlu, H. (2018) “Türkiye’de Gelir Dağılımı ve Sosyal Koruma Harcamalarına Bir Bakış”, Sosyal Bilimler Metinleri, 1: 38-53.
- Erçelik, G. (2018) “The Relationship between Health Expenditure and Economic Growth in Turkey from 1980 to 2015”, Journal of Politics, 1(1): 1-8.
- Enders, W. (1995) ‘‘Applied Econometric Time Series’’, John Wiley & Sons. Gazel, S. (2017) “Bist Sınai Endeksi ile Çeşitli Metaller Arasındaki İlişki: Toda- Yamamoto Nedensellik Testi”. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, (52): 287-299.
- Gerdtham, U. G., Søgaard, J., Andersson, F. ve Jönsson, B. (1992) “An Econometric Analysis of Health Care Expenditure: A Cross-Section Study of the OECD Countries”, Journal of Health Economics, 11(1): 63-84.
- Kanca, O. C. (2011) “Kamu Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi 1980-2008 (Ampirik Bir Çalışma)”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(1): 75-92.
- Kayalıdere, G. ve Şahin, H. (2014) “Sosyal Devlet Anlayışı Çerçevesinde Türkiye’de Sosyal Koruma Harcamalarının Gelişimi ve Yoksulluk. Siyaset”, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(2): 57-75.
- Kızılkaya, O. Sofuoğlu, E. ve Çoban, O. (2016) “Ekonomik Büyme Enerji ve Çevre Kirliliği Analizi: Türkiye Örneği”, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (2): 255-272.
- Markova, N. (2006) “How Does the Introduction of Health Insurance Change the Equity in the Health Care Provision in Bulgaria?”, (No. 6-285), International Monetary Fund.
- Martinez-Vazquez, J., Moreno-Dodson, B. ve Vulovic, V. (2012) “The Impact of Tax and Expenditure Policies on Income Distribution: Evidence from A Large Panel of Countries”, Review of Public Economics, 200 (4): 95-130.
- Mercan, M. (2013) “Enflasyon ve Nominal Faiz Oranları Arasındaki Uzun Dönem İlişkinin Fisher Hipotezi Çerçevesinde Test Edilmesi: Türkiye Örneği”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27(4): 368-384.
- Mutlu, A. ve Işık, A. K. (2005) “Sağlık Ekonomisine Giriş”, Bursa: 2. Baskı, Ekin Kitabevi.
- OECD. “Sağlık Harcamaları İstatistikleri”, https://data.oecd.org/healthres/health-spending.htm (01.12.2018).
- Özdemir, D., Emsen, Ö. S., Gencer, A. H., ve Kılıç, C. H. (2011) “Ekonomik Büyüme ve Gelir Dağılımı İlişkileri: Geçiş Ekonomileri Deneyimi”. International Conference on Eurasian Economies, 12- 14 Ekim, Bişkek – Kırgızistan.
- Özmen, İ. (2010) “Kamu Harcamaları ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği (1980- 2008)”, Doktora tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Konya.
- Peçe, M. A., Ceyhan, M. S. ve Akpolat, A. (2016) “Türkiye’de Gelir Dağılımının Ekonomik Büyümeye Etkisi Üzerine Ekonometrik Bir Analiz”. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(Special Issue 1): 135-148.
- Pesaran, M. H. Shin, Y. ve Smith, R. J. (2001) “Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships”, Journal of Applied Econometrics, 16 (3): 289-326.
- Sağlık Bakanlığı (2017) “T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2016”, Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü, Ankara.
- Şen, A. ve Bingöl, N. (2018) “Sağlık Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği”. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 9 (1): 89-106.
- Toda, H. Y. ve Yamamoto T. (1995) “Statistical Inferences in Vector Autoregressions with Possibly Integrated Processes”, Journal of Econometrics, 66: 225‐ 250.
- Tosun, B. (2016) “Ekonomik Büyüme Ve Gelir Dağılımı İlişkisi: Kuznets Hipotezi”. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Türkiye İstatistik Kurumu. (2018a) “Sağlık Harcamaları İstatistikleri”, http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1084 (12.12.2018).
- Türkiye İstatistik Kurumu. (2018b) “Gelir Dağılımı ve Yaşam Koşulları İstatistikleri”, http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1011 (13.12.2018).
- Ulusoy, A., Karakurt, B. ve Akbulut, E. (2016) “Eğitim Harcamalarının Gelir Dağılımına Etkisi: Türkiye’de Yükseköğretimin Gelir Eşitsizliğini Giderici İşlevi”, Maliye Araştırmaları Dergisi, 1(2):45-75.
- Ünal, E. (2013) “Sağlık Ekonomisi ve Yönetimi”, Bursa: 1. Baskı, Ekin Yayınevi.
- Yaylalı, M. ve Lebe, F. (2011) “Beşeri Sermaye İle İktisadi Büyüme Arasındaki İlişkinin Ampirik Analizi”. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 30(1), 23-51
APA | ŞANTAŞ G, DEMİRGİL B, ŞANTAŞ F (2019). SAĞLIK HARCAMALARI-GELİR DAĞILIMI İLİŞKİSİ: TÜRKİYE İÇİN BİR ARDL SINIR TESTİ YAKLAŞIMI. , 412 - 427. http://dx.doi.org/10.11611/yead.499099 |
Chicago | ŞANTAŞ GÜLCAN,DEMİRGİL BÜNYAMİN,ŞANTAŞ Fatih SAĞLIK HARCAMALARI-GELİR DAĞILIMI İLİŞKİSİ: TÜRKİYE İÇİN BİR ARDL SINIR TESTİ YAKLAŞIMI. (2019): 412 - 427. http://dx.doi.org/10.11611/yead.499099 |
MLA | ŞANTAŞ GÜLCAN,DEMİRGİL BÜNYAMİN,ŞANTAŞ Fatih SAĞLIK HARCAMALARI-GELİR DAĞILIMI İLİŞKİSİ: TÜRKİYE İÇİN BİR ARDL SINIR TESTİ YAKLAŞIMI. , 2019, ss.412 - 427. http://dx.doi.org/10.11611/yead.499099 |
AMA | ŞANTAŞ G,DEMİRGİL B,ŞANTAŞ F SAĞLIK HARCAMALARI-GELİR DAĞILIMI İLİŞKİSİ: TÜRKİYE İÇİN BİR ARDL SINIR TESTİ YAKLAŞIMI. . 2019; 412 - 427. http://dx.doi.org/10.11611/yead.499099 |
Vancouver | ŞANTAŞ G,DEMİRGİL B,ŞANTAŞ F SAĞLIK HARCAMALARI-GELİR DAĞILIMI İLİŞKİSİ: TÜRKİYE İÇİN BİR ARDL SINIR TESTİ YAKLAŞIMI. . 2019; 412 - 427. http://dx.doi.org/10.11611/yead.499099 |
IEEE | ŞANTAŞ G,DEMİRGİL B,ŞANTAŞ F "SAĞLIK HARCAMALARI-GELİR DAĞILIMI İLİŞKİSİ: TÜRKİYE İÇİN BİR ARDL SINIR TESTİ YAKLAŞIMI." , ss.412 - 427, 2019. http://dx.doi.org/10.11611/yead.499099 |
ISNAD | ŞANTAŞ, GÜLCAN vd. "SAĞLIK HARCAMALARI-GELİR DAĞILIMI İLİŞKİSİ: TÜRKİYE İÇİN BİR ARDL SINIR TESTİ YAKLAŞIMI". (2019), 412-427. https://doi.org/http://dx.doi.org/10.11611/yead.499099 |
APA | ŞANTAŞ G, DEMİRGİL B, ŞANTAŞ F (2019). SAĞLIK HARCAMALARI-GELİR DAĞILIMI İLİŞKİSİ: TÜRKİYE İÇİN BİR ARDL SINIR TESTİ YAKLAŞIMI. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 17(1), 412 - 427. http://dx.doi.org/10.11611/yead.499099 |
Chicago | ŞANTAŞ GÜLCAN,DEMİRGİL BÜNYAMİN,ŞANTAŞ Fatih SAĞLIK HARCAMALARI-GELİR DAĞILIMI İLİŞKİSİ: TÜRKİYE İÇİN BİR ARDL SINIR TESTİ YAKLAŞIMI. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi 17, no.1 (2019): 412 - 427. http://dx.doi.org/10.11611/yead.499099 |
MLA | ŞANTAŞ GÜLCAN,DEMİRGİL BÜNYAMİN,ŞANTAŞ Fatih SAĞLIK HARCAMALARI-GELİR DAĞILIMI İLİŞKİSİ: TÜRKİYE İÇİN BİR ARDL SINIR TESTİ YAKLAŞIMI. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, vol.17, no.1, 2019, ss.412 - 427. http://dx.doi.org/10.11611/yead.499099 |
AMA | ŞANTAŞ G,DEMİRGİL B,ŞANTAŞ F SAĞLIK HARCAMALARI-GELİR DAĞILIMI İLİŞKİSİ: TÜRKİYE İÇİN BİR ARDL SINIR TESTİ YAKLAŞIMI. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 2019; 17(1): 412 - 427. http://dx.doi.org/10.11611/yead.499099 |
Vancouver | ŞANTAŞ G,DEMİRGİL B,ŞANTAŞ F SAĞLIK HARCAMALARI-GELİR DAĞILIMI İLİŞKİSİ: TÜRKİYE İÇİN BİR ARDL SINIR TESTİ YAKLAŞIMI. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 2019; 17(1): 412 - 427. http://dx.doi.org/10.11611/yead.499099 |
IEEE | ŞANTAŞ G,DEMİRGİL B,ŞANTAŞ F "SAĞLIK HARCAMALARI-GELİR DAĞILIMI İLİŞKİSİ: TÜRKİYE İÇİN BİR ARDL SINIR TESTİ YAKLAŞIMI." Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 17, ss.412 - 427, 2019. http://dx.doi.org/10.11611/yead.499099 |
ISNAD | ŞANTAŞ, GÜLCAN vd. "SAĞLIK HARCAMALARI-GELİR DAĞILIMI İLİŞKİSİ: TÜRKİYE İÇİN BİR ARDL SINIR TESTİ YAKLAŞIMI". Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi 17/1 (2019), 412-427. https://doi.org/http://dx.doi.org/10.11611/yead.499099 |