Sezgisel Yeme, Duygusal Yeme ve Depresyon:Antropometrik Ölçümler Üzerinde Etkileri Var Mı?

Kabaran, Seray; Taş, Ezgi

Sezgisel Yeme, Duygusal Yeme ve Depresyon:Antropometrik Ölçümler Üzerinde Etkileri Var Mı?

Ezgi TAŞ, (Doğu Akdeniz Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti)

Seray KABARAN (Doğu Akdeniz Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti)

Sağlık ve Toplum

33 12

Yıl: 2020 Cilt: 30 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 127 - 139 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 04-06-2021

Sezgisel Yeme, Duygusal Yeme ve Depresyon:Antropometrik Ölçümler Üzerinde Etkileri Var Mı?

Öz:

Amaç: Bu çalışmada üniversite öğrencilerinde sezgisel yeme, duygusal yeme ve depresyonun antropometrik ölçümler üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya 18-31 yaş arası 371 birey dahil edilmiştir. Üç Faktörlü Yeme Ölçeği (TFEQ-R21), Duygusal İştah Anketi (EMAQ), Depresyon Ölçeği (CES-D), Sezgisel Yeme Ölçeği (IES) kullanılmış ve bireylerin antropometrik ölçümleri alınmıştır.Bulgular: Normal ağırlıklı bireylerin duygusal yeme ve kontrolsüz yeme alt faktörlerinden aldıkları puanlar obez bireylere göre düşüktür (p<0.05). Zayıf bireylerin IES genel puanları obez bireylere göre yüksektir (p<0.05). Kadınların duygusal yeme ve kontrolsüz yeme alt faktörlerinden aldıkları puanlar ile vücut ağırlığı ve bel çevresi arasında pozitif yönlü korelasyon saptanmıştır (p<0.05). Bireylerin IES genel puanı ile vücut ağırlığı, BKİ, bel çevresi ve kalça çevresi arasında negatif yönlü korelasyon belirlenmiştir (p<0.05).Sonuç: Duygusal yeme ve kontrolsüz yeme davranışları üniversite öğrencilerinde vücut ağırlığı ve bel çevresinin artmasına neden olabilir. Buna karşın sezgisel yeme davranışının ise antropometrik ölçümleri olumlu yönde etkileyebileceği söylenebilir.

Anahtar Kelime:

Intuitive Eating, Emotional Eating and Depression: Do They Have Impacts on Anthropometric Measurements?

Öz:

Objective: The effects of intuitive eating, emotional eating and dep ression on anthropometric measurements in university students wereinvestigated. Material and Methods: 371 individuals aged between 18-31 yearswere included. Three-Factor Eating Scale (TFEQ-R21), EmotionalAppetite Questionnaire (EMAQ), Depression Scale (CES-D), Intui tive Eating Scale (IES) were applied and anthropometric measure ments were taken.Results: Normal weight individuals’ emotional eating and uncont rolled eating behavior scores were lower than obese individuals(p<0.05). Underweight individuals’ IES general scores were higherthan obese individuals (p<0.05). There was a positive correlationbetween emotional eating and uncontrolled eating behavior scoreswith weight and waist circumference in women (p<0.05). There wasa negative correlation between IES general score with weight, BMI,waist and hip circumferences (p<0.05). Conclusion: Emotional eating and uncontrolled eating behaviorsmay affect body weight and waist circumference negatively in uni versity students. In addition, it can be said that intuitive eating beha vior may positively affect anthropometric measurements.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Deveci B, Avcikurt C, Deveci B. Eating behavior: An investigation on gastronomy and culinary arts pupils. Journal of Tourism and Gastronomy Studies 2017;5(3):118-134.
2. Özkan N, Saniye B. Yeme Davranışında Yeni Yaklaşımlar: Sezgisel Yeme ve Yeme Farkındalığı. Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2018;3(2):16-24.
3. Geliebter A, Aversa A. Emotional eating in overweight, normal weight, and underweight individuals. Eating Behaviors 2003;3(4):341-7.
4. Wu J, Cynthia JW, Hill C, Fearon P, Mayes LC, Crowley MJ. Emotional eating and instructed food-cue processing in adolescents: An ERP study. Biological Psychology 2018;132:27-36.
5. Tan CC, Chow CM. Stress and emotional eating: The mediating role of eating dysregulation. Personality and Individual Differences 2014;66:1-4.
6. İnalkaç S, Arslantaş H. Duygusal Yeme. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi 2018;27(1):70-82.
7. Strien VT, Cebolla A, Etchemendy E, Maldonado GJ, Garcia MF, Botella C, et al. Emotional eating and food intake after sadness and joy. Appetite 2013;66:20-5.
8. Jeffery RW, Linde JA, Emily AF. Reported food choices in older women in relation to BMI Depressive Symptoms. Appetite 2009;52(1):238-240.
9. Sevinçer GM, Konuk N. Emosyonel Yeme. Journal of Mood Disorders 2013;3(4):171-8.
10.Stunkard AJ, Messick S. The three-factor eating questionnaire to measure dietary restraint, disinhibition and hunger. Journal of Psychosomatic Research 1985;29(1):71-83.
11.Karlsson J, Persson LO, Sjöström L, Sullivan M. Psychometric properties and factor structure of the Three-Factor Eating Questionnaire (TFEQ) in obese men and women. Results from the Swedish obese subjects (SOS) study. International. Journal of Obesity and Related Metabolic Disorders 2000;24(12):1715-25.
12.Karakuş SŞ, Yıldırım H, Büyüköztürk Ş. Üç faktörlü yeme ölçeğinin Türk kültürüne uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. TAF Preventive Medicine Bulletin 2016;15(3):229-237.
13.Nolan LJ, Halperin LB, Geliebter A. Emotional appetite questionnaire. Construct validity and relationship with BMI. Appetite 2010;54(2):314-9.
14.Demirel B, Yavuz KF, Karadere ME, Şafak Y, Türkçapar MH. Duygusal İştah Anketi’nin Türkçe geçerlik ve güvenilirliği, beden kitle indeksi ve duygusal şemalarla ilişkisi. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi 2014;3(3):171-181.
15.Tatar A, Saltukoğlu G. CES-Depresyon Ölçeği’nin doğrulayıcı faktör analizi ve madde cevap kuramı kullanımı ile Türkçe’ye uyarlanması ve psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni 2010;20(3):213-227.
16.Hawks S, Madanat H, Hawks J, Harris A. The relationship between intuitive eating and health indicators among college women. American Journal of Health Education 2005;36(6):331-336.
17.Tylka TL, Kroon Van Diest AM. The intuitive scale 2: Item refinement and psychometric evaluation with college women and men. Journal of Counseling Psychology 2013;60(1):137-53.
18.Tylka TL, Homan KJ. Exercise motives and positive body image in physically active college women and men: Exploring an expanded acceptance model of intuitive eating. Body Image 2015;15:90-97.
19.Baş M, Karaca KE, Sağlam D, Arıtıcı G, Köksal S, Büyükkaragöz AH. Turkish version of the intuitive eating scale-2: Validity and reliability among university students. Appetite 2016;112(1):391-397.
20.Pekcan, G. Beslenme Durumunun Saptanması, Diyet El Kitabı, (Yazarlar. Baysal A, Aksoy M, Besler T, Bozkurt N, Keçecioğlu S, Mercanlıgil SM, et al.) Hatiboğlu Yayınevi, Ankara, (9. Baskı), 2014. p.108-119.
21.World Health Organization (WHO). Obesity: preventing and managing the global epidemic. The problem of overweight and obesity. Geneva: World Press 2015; p.5-13. https://www.who.int/nutrition/publications/obesity/WHO_ TRS_894/en/ son erişim tarihi 12.04.2019.
22.Atasoy S, Johar H, Fang XY, Kruse J, Ladwig KH. Cumulative effect of depsessed mood and obesity on type II diabetes incidence: Findings from the MONICA/KORA cohort study. Research 2018;115:66-70.
23.Suliga E, Ciesla E, Głuszek-Osuch M, Rogula T, Głuszek S, Kozieł D: The Usefulness of Anthropometric Indices to Identify the Risk of Metabolic Syndrome. Nutrients 2019, 11(11):2598.
24.Nyangasa MA, Buck C, Kelm S, Sheikh MA, Brackmann KL, Hebestreit A. Association between cardiometabolic risk factors and body mass index, waist circumferences and body fat in a Zanzibari cross-sectional study. BMJ open 2019, 9(7):e025397.
25.World Health Organization (WHO). Obesity and Overweight. Geneva: WHO Press 2015; p.1-5. https://www. who.int/news-room/fact-sheets/detail/obesity-and-overweight son erişim tarihi: 12.04.2019.
26.Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması 2010 Beslenme Durumu ve Alışkanlıklarının eğerlendirilmesi Sonuç Raporu, Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü, Sağlık Bakanlığı, Şubat 2014, 480-485. https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/saglikli-beslenme-hareketli-hayat-db/Yayinlar/kitaplar/ diger-kitaplar/TBSA-Beslenme-Yayini.pdf son erişim tarihi: 18.04.2020
27.Yahia N, Achkar A, Abdallah A, Rizk S. Eating habits and obesity among Lebanese University students. Nutritional Journal 2008;7(32):3-6.
28.Mogre V, Nyaba R, Sam NB. Demograpic, dietary and physical activity predictors of general and abdominal obesity among university students: A cross-sectional study. Springerplus 2015;4(226):2-8.
29.Verzijl CL, Ahlich E, Schlauch RC, Rancourt D. The role of craving in emotional and uncontrolled eating. Appetite 2018; 1(123): 146-151.
30.Lazarevich I, Irigoyen Camacho ME, Velazquez MDC, Zepeda M. Relationship among obesity, depression and emotional eating in young adults. Appetite 2016;107:639-644.
31.Hays NP, Bathalon GP, McCrory MA, Roufbenoff R, Lipmar R, Roberts SB. Eating behavior correlates of adult weight gain and obesity in healthy women aged 55-65 y. The American Journal of Clinical Nutrition 2002;75(3):476-83.
32.Angle S, Engblom J, Eriksson T, Kautiainen S, Saha MT, Lindfors P, et al. Three factor eating questionnaire-r18 as a measure of cognitive restraint, uncontrolled eating and emotional eating in a sample of young finnish females. The International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity 2009;6(41):1-7.
33.Işgın K, Pekmez CT, Çetin C, Kabasakal A, Demirel Z, Besler HT. Adölesanlarda duygusal yeme, kontrolsüz yeme ve bilişsel yeme kısıtlaması davranışları ile vücut bileşimi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Beslenme ve Diyet Dergisi 2014; 42(2): 125-131.
34.James BL, Loken E, Roe LS, Rolls BJ. The weight-related eating questionnaire offers a concise alternative to the three-factor eating questionnaire for measuring eating behaviors related to weight loss. Appetite 2017;116:108-114.
35.Glaus J, Cui L, Hommer R, Merikangas KR. Association between mood disorders and BMI/overweight using a family study approach. Journal of Affective Disorders 2019;248:131-138.
36.Bellisle F, Louis SJ, Linet N, Rocaboy B, Dalle B, Cheneau F. Anxiety and food intake in men. Psychosomatic Medicine 1990;52(4):452-7. 37.Macht M. Characteristics of eating in anger, fear, sadness and joy. Appetite 1999;33(1):129-39.
38.Macht M, Mueller J. Increased negative emotional responses inn PROP supertasters. Physiology and Behavior 2007;90(2-3):466-72.
39.Canetti L, Bachar E, Berry EM. Food and emotion. Behavioural Processes 2002;60(2):157-164.
40.Racine SE, Culbert KM, Klump KL. Differential associations between ovarian hormones and disordered eating symptoms across the menstrual cycle in women. International Journal of Eating Disorders 2013;45(3):333-344.
41.Öyekçin DG, Deveci A. Yeme bağımlılığının etyolojisi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 2012;4(2):138-153.
42.Bourdier L, Orri M, Carre A, Gearhardt AN, Romo L, Dantzer C, et al. Are emotionally driven and addictive-like eating behaviors the missing links between psychological distress and greater body weight? Appetite 2018;120:536- 546.
43.Ruzanska UA, Warschburger P. Intuitive eating mediates the relationship between self-regulation and BMI-results from a cross-sectional study in a community sample. Eating Behaviors 2019;53(18):1-28.
44.Camilleri GM, Mejean C, Bellisle F, Andreeva VA, Sautron V, Hercberg S, et al. Cross-cultural validity of the ıntuitive eating scale-2. Psychometric evaluation in a sample of the general french population. Appetite 2015;84:34.
45.Gast J, Nielson AC, Hunt A, Leiker JJ. Intuitive eating: associations with physical activity motivation and BMI. American Journal of Health Promotion 2015;29(3):91-99.
46.Horwarth C, Hagmann D, Hartmann C. Intuitive eating and food intake in men and women: results from the swiss food panel study. Appetite 2019;135:61-71.
47.Denny KN, Loth K, Eisenberg ME, Neumark SD. Intuitive eating in young adults. who is doing it, and how is it related to disordered eating behaviors? Appetite 2013;60(1):13-19.
48.Dyke VN, Drinkwater EJ. Relationships between intuitive eating and health indicators: Literature review. Public Health Nutrition 2014;17(8):1757-66.
49.Sabuncu T, Bayram F, Kıyıcı S, Satman İ, Yumuk V, İzol AN, et al. Obezitenin önemi, epidemiyolojik veriler ve patogenez. Obezite Tanı ve Tedavi Kılavuzu. 6. Baskı. Ankara: Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği 2018; p.11- 19.
50.Akman M, Budak Ş, Kendir M. The prevalence of obesity and related health problems in patients admitted to the general includıng policlinic. Marmara Medical Journal 2004;17(3):113-120.
51.Gearon E, Tanamas SK, Stevenson C, Venurs HY, Peeters A. Changes in waist circumference independent of weight: Implications for population level monitoring of obesity. Preventive Medicine 2018;111:378-383.
52.Chinedu SN, Ogunlana OO, Azuh DE, Iweala EJ, Afolabi IS, Uhuegbu CC, et al. Correlation between body mass index and waist circumference in Nigerian adults: implication as indicators of health status. Journal of Public Health Research 2013;2(16):93-98.
53.Sardinha LB, Santos DA, Silva AM, Grontved A, Andersen LB, Ekelund ULF. A comparison between BMI, waist circumference, and waist-to-height ratio for identifying cardio-metabolic risk in children and adolescents. Plos One 2016;11(2):1-14.
54.Peplonska B, Bıkowska A, Sobala W. Association of rotating night shift work with BMI and abdominal obesity among nurses and midwives. Plos One 2015;10(7):1-13.

APA	Taş E, Kabaran S (2020). Sezgisel Yeme, Duygusal Yeme ve Depresyon:Antropometrik Ölçümler Üzerinde Etkileri Var Mı?. , 127 - 139.
Chicago	Taş Ezgi,Kabaran Seray Sezgisel Yeme, Duygusal Yeme ve Depresyon:Antropometrik Ölçümler Üzerinde Etkileri Var Mı?. (2020): 127 - 139.
MLA	Taş Ezgi,Kabaran Seray Sezgisel Yeme, Duygusal Yeme ve Depresyon:Antropometrik Ölçümler Üzerinde Etkileri Var Mı?. , 2020, ss.127 - 139.
AMA	Taş E,Kabaran S Sezgisel Yeme, Duygusal Yeme ve Depresyon:Antropometrik Ölçümler Üzerinde Etkileri Var Mı?. . 2020; 127 - 139.
Vancouver	Taş E,Kabaran S Sezgisel Yeme, Duygusal Yeme ve Depresyon:Antropometrik Ölçümler Üzerinde Etkileri Var Mı?. . 2020; 127 - 139.
IEEE	Taş E,Kabaran S "Sezgisel Yeme, Duygusal Yeme ve Depresyon:Antropometrik Ölçümler Üzerinde Etkileri Var Mı?." , ss.127 - 139, 2020.
ISNAD	Taş, Ezgi - Kabaran, Seray. "Sezgisel Yeme, Duygusal Yeme ve Depresyon:Antropometrik Ölçümler Üzerinde Etkileri Var Mı?". (2020), 127-139.

APA	Taş E, Kabaran S (2020). Sezgisel Yeme, Duygusal Yeme ve Depresyon:Antropometrik Ölçümler Üzerinde Etkileri Var Mı?. Sağlık ve Toplum, 30(3), 127 - 139.
Chicago	Taş Ezgi,Kabaran Seray Sezgisel Yeme, Duygusal Yeme ve Depresyon:Antropometrik Ölçümler Üzerinde Etkileri Var Mı?. Sağlık ve Toplum 30, no.3 (2020): 127 - 139.
MLA	Taş Ezgi,Kabaran Seray Sezgisel Yeme, Duygusal Yeme ve Depresyon:Antropometrik Ölçümler Üzerinde Etkileri Var Mı?. Sağlık ve Toplum, vol.30, no.3, 2020, ss.127 - 139.
AMA	Taş E,Kabaran S Sezgisel Yeme, Duygusal Yeme ve Depresyon:Antropometrik Ölçümler Üzerinde Etkileri Var Mı?. Sağlık ve Toplum. 2020; 30(3): 127 - 139.
Vancouver	Taş E,Kabaran S Sezgisel Yeme, Duygusal Yeme ve Depresyon:Antropometrik Ölçümler Üzerinde Etkileri Var Mı?. Sağlık ve Toplum. 2020; 30(3): 127 - 139.
IEEE	Taş E,Kabaran S "Sezgisel Yeme, Duygusal Yeme ve Depresyon:Antropometrik Ölçümler Üzerinde Etkileri Var Mı?." Sağlık ve Toplum, 30, ss.127 - 139, 2020.
ISNAD	Taş, Ezgi - Kabaran, Seray. "Sezgisel Yeme, Duygusal Yeme ve Depresyon:Antropometrik Ölçümler Üzerinde Etkileri Var Mı?". Sağlık ve Toplum 30/3 (2020), 127-139.