Karnavalizmin Çocuk Edebiyatına Yansıması ve Pedagojik İşlevi
Yıl: 2020 Cilt: 4 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 963 - 982 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.34083/akaded.796048 İndeks Tarihi: 11-06-2021
Karnavalizmin Çocuk Edebiyatına Yansıması ve Pedagojik İşlevi
Öz: Bu çalışmada çağdaş edebiyat kuramcılarından Mihail Bahtin(1895-1975)’in karnavalizm kavramı açıklanmış, bunun çocuk edebiyatına yansımaları ve pedagojik işlevi tartışılmıştır. Çocuk edebiyatı öncelikle yetişkin performansına dayalı bir yazınsal üretim formudur. Yapıtın kurgulanmasından, basılmasına ve alınıp satılmasına kadarki tüm süreçlerdeetkinkişileryetişkinlerdir.Çocukisebualandaçoğunluklaokur konumundadır, yani metnin tüketicisidir. Bu nedenle çocuk edebiyatında yetişkin bakış açısının egemenliğinden söz edilebilir. Ancak karnavalistikgörme biçimiyle yazılmış bazı metinler bu otoriteyi yıkar, toplumu ya da yetişkini aşan bir güçle çocuğu donatır ve bağımsızlaştırır. Bu tür metinlerdeki karnavalesk karakterler aracılığıyla çocuk okur bireyin bazen toplumsal normlardan daha güçlü olabileceğini sezer, ideolojik aygıtların bireyi nasıl biçimlendireceğine dönük bir öngörü kazanır, eleştiri kültürü edinir. Böylelikle çocuk, imgelemsel bir alanda da olsa bir yandan özneleşirken öte yandan da sosyo-kültürel mekanizmanın ısrarla dayattığı normlara ilişkin bilinç kazanır.Karnaval ruhunun çocuk edebiyatı yapıtlarında diğer bir önemli işlevi de şiddet olgusunun çocuğa uygun bir yöntemle işlenmesine hizmet etmektedir.
Anahtar Kelime: Reflection of Carnivalism on Children’s Literature and Its Pedagogical Function
Öz: In this study, the concept of carnivalism of Mikhail Bakhtin (1895-1975), one of the contemporary literary theorists, was explained, and its reflections on children's literature and its pedagogical function were discussed. Children's literature is primarily a literary production form based on adultperformance. The child is only theconsumer of the text. Hence, it can be mentioned that the adult perspective is dominant in children's literature. However, some texts written with a carnivalistic perspective demolish this authority, equip the childrenwith a power that transcends the society or the adult hegemony. Through the carnivalesque characters, the child perceives that the individual can sometimes be stronger than social norms, have foresight about how ideological deviceswill shape the individual, acquires a culture of criticism, and acquires awareness of the norms imposed by the sociocultural mechanism. Another important purpose of the carnivalismin children's literature is that itserves to treat the phenomenon of violence with a method suitable for children.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Aslan, Canan(2016). Özerk Benlikli Birey Yetiştirme Sürecinde Çağdaş Dil ve Edebiyat Öğretimi Ortamlarının (Türkçe/Türk Dili ve Edebiyatı) Önemi. İlköğretim Online, 15(3): 723-741.
- Atak, Hasan(2017). Piaget ve Vygotsky'nin Kuramlarında Çocukların Toplumsallaşma Süreci. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 9(2): 163-176.
- Bahtin, Mihail(2005). Rabelais ve Dünyası. (Ç. Öztek, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Booth, Wayne C.(2012). Kurmacanın Retoriği . (B. O. Doğan, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
- Brown, Carol(2008). Developmental Psychology. London: Sage Publications.
- Cevizci, Ahmet(2014). Etik (Ahlak Felsefesi). İstanbul: Say Yayınları.
- Cuddon, John Anthony(1999). The Penguin Dictionary of Literary Terms and Literary Theory. London: Penguin Books.
- Da-Matta, Roberto(1991). Carnivals, Rogues and Heroes: An Interpretation of the Brazillian Dilemma. Notre Dame: University of Notre Dame Press.
- Daniel, Carolyn(2006). Voracious Children (Who Eats Whom in Children's Literature). New York: Routledge Publication.
- Demirel, Şener(2010). Çocuk, Çocuğun Gelişim Özellikleri, İhtiyaçları ve İlgi Alanları. Ş. Demirel içinde, Edebi Metinlerle Çocuk Edebiyatı (s. 1-44). Ankara: PegemA Akademi Yayıncılık.
- Dilidüzgün, Selahattin(2000). Çocuk Kitaplarında Yazınsal Nitelik. S. Sever (Dü.), 1. Ulusal Çocuk Kitapları Sempozyumu (Sorunlar ve Çözüm Önerileri) içinde (s. 253- 267). Ankara: Ankara Üniversitesi.
- Eagleton, Terry(2020). Mizah. (M. Pekdemir, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Eco, Umberto(1995). Anlatı Ormanlarında Altı Gezinti. (K. Atakay, Çev.) İstanbul: Can Yayınları.
- Ewers, Hans-Heino(2009). Fundamental Concepts of Children's Literature Research: Literary and Sociological Approaches Children's Literature and Culture. New York: Routledge Publication.
- Freud, Sigmund(1999). Sanat ve Edebiyat. (E. Kapkın ve A. T. Kapkın, Çev.). İstanbul: Pavel Yayınevi.
- Fromm, Erich(2017). Rüyalar, Masallar, Mitler (Sembol Dilinin Çözümlenmesi). (A. Arıtan ve K. H. Ökten, Çev.) İstanbul: Say Yayınları.
- Gamble, Nikki ve Yates, Sally(2002). Exploring Children's Literature (Teaching The Language and Reading of Fiction) . London: Paul Chapman Publishing.
- Gillibrand, Rachel, Lam, Virginia ve O'donnell, Victoria(2016). Developmental Psychology. Edinburg Gate: Pearson Education Limited.
- Gülsoy, Murat(2014). Büyübozumu: Yaratıcı Yazarlık (Kurmacanın Bilinen Sırları ve İhlal Edilebilir Kuralları). İstanbul: Can Yayınları.
- Haynes, B.(2009). Elements of Carnival and the Carnivalesque in Contemporary Australian Children’s Literature (Doktora Tezi). https://opus.lib.uts.edu.au/bitstream/10453/36464/2/02Whole.pdf [Erişim Tarihi: 25.08.2020]
- Hitchcock, Louise A.(2013). Kuramlar ve Kuramcılar (Çağdaş Düşüncede Antik Edebiyat). (S. Pekşen, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
- Irzık, Sibel(2017). Önsöz. M. Bahtin içinde, Karnavaldan Romana (Edebiyat Teorisinden Dil Felsefesine Seçme Yazılar) (C. Soydemir, Çev., s. 9-32). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Kasschau, Richard(2003). Understanding Psychology. Ohio: Time School Publishing.
- Lodge, David(2013). Kurgu Sanatı. (A. Ören, Çev.) Ankara : Hece Yayınları.
- Lukens, Rebecca J., Smith, Jacquelin J. ve Coffel, Cynthia Miller(2016). Çocuk Edebiyatına Eleştirel Bir Bakış. (C. Pamay, Çev.) İstanbul: Erdem Yayınları.
- Mallan, Kerry(1999). Children's Storytelling as Carnivalesque Play. Discourse: Studies in the Cultural Politics of Education, 20(1): 113-123.
- McKenzie, John(2005). Bums, Poos and Wees: Carnivalesque Spaces in the Picture Books of Early Childhood or Has Literature Gone to The Dogs? English Teaching Practice and Critique, 4(1): 81-94.
- Miller, Patricia H.(2011). Theories of Developmental Psychology. New York: Worth Publisher.
- Nas, Recep (2002). Örneklerle Çocuk Edebiyatı. Bursa: Ezgi Kitabevi Yayınları.
- Newman, Fred ve Holzman, Lois(2005). Lev Vygotsky (Revolutionary Scientist). London: Routledge.
- Neydim, Nejdet(2003). Çocuk Edebiyatı. İstanbul: Bu Yayınevi.
- Nicolopoulou, Ageliki(2004). Oyun, Bilişsel Gelişim ve Toplumsal Dünya: Paiget, Vygotsky ve Sonrası. (M. T. Bağlı, Dü.) Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(2): 137-169.
- Nikolajeva, Maria(2003). The Rhetoric of Character in Children's Literature. Oxford: The Scarecrow Press.
- Nikolajeva, Maria(2014). Reading for Learning (Cognitive Approaches to Children's Literature). Philadelphia: John Banjamins Publishing.
- Nikolajeva, Maria(2016). Children's Literature Comes of Age (Toward a New Aesthetic). New York: Routledge Publication.
- Nodelman, Perry(2008). The Hidden Adult. Baltimore : The John Hopkins University Press.
- Oittinen, Ritta(2000). Translating for Children. New York: Garland Publishing.
- Onur, Bekir(1994). Sunuş. B. Onur içinde, Toplumsal Tarihte Çocuk (s. 1-7). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
- Özlem, Doğan(2014). Etik (Ahlak Felsefesi). İstanbul: Notos Kitap Yayınevi.
- Rodari, Gianni(2012). Düş Kurma Kurallar (A. Akbaş, Çev.). İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
- Rose, Jacqueline(1984). The Case of Peter Pan (The İmpossbility of Children's Fiction). London: The Macmillian Press.
- Salkind, Neil J.(2002). Child Development. New York: Macmillan Reference.
- San Bayhan, Pınar ve Artan, İsmihan(2007). Çocuk Gelişimi ve Eğitimi. İstanbul: Morpa Yayınları.
- Sawyer, Walter(2012). Growing up With Literature. New York: Wadsworth Cengage Learning Publication.
- Senemoğlu, Nuray(2004). Gelişim, Öğrenme ve Öğretim (Kuramdan Uygulamaya). Ankara: Gönül Yayıncılık.
- Sever, Sedat(2013). Çocuk Edebiyatı ve Okuma Kültürü. İzmir: Tudem Yayınları.
- Shaffer, David R. ve Kipp, Katherine(2010). Developmental Psychology (Childhood and Adolescence). Belmont: Wadsworth Publishing.
- Smith, Hazel(2005). The Writing Experiment (Strategies for İnnovative Creative Writing). Australia : Allen and Unwin Publication.
- Spielberger, Charles(2004). Encyclopedia of Applied Psychology. Boston: Elsevier Academic Press.
- Stephens, John(1992). Language and İdeology in Children's Literature. London: Longman Publication.
- Şahin, Abdullah, Turan, Lokman, Dursunoğlu, Halit ve Celepoğlu, Ayşe(2007). Çocuk-Edebiyat ve Çocuk Edebiyatı. Ö. Yılar ve L. Turan içinde, Çocuk Edebiyatı (s. 3-36). Ankara: Pegem Yayıncılık.
- Şen, Erhan(2020). Çocuk Edebiyatında Kurmaca Gerçeklik. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
- Şirin, Mustafa Ruhi(2007). Çocuk Edebiyatına Eleştirel Bir Bakış (Çocuk Edebiyatı Nedir Ne Değildir?). Ankara: Kök Yayıncılık.
- Tan, Mine(1994). Çocukluk: Dün ve Bugün. B. Onur içinde Toplumsal Tarihte Çocuk (s. 11-26). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
- Tan, Mine(1989). Çağlar Boyunca Çocukluk. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 23(2), 71-88.
- Trites, Roberta(2000). Disturbing the Universe: Power and Repression in Adolescent Literature. Iowa: University of Iowa Press.
- Uygun, Ece ve Akbulut, Deniz(2018). Karnavalesk Kuramı ve Instagram Ortamına Yansımaları. Yeni Medya Elektronik Dergi, 2(2): 73-89.
- Yazgan İnanç, Banu, Bilgin, Mehmet ve Kılıç Atıcı, Meral (2015). Gelişim Psikolojisi (Çocuk ve Ergen Gelişimi). Ankara: Pegem Yayıncılık.
- Yılmaz, Tuncer(2019). Karnavalizm, Sokratik Diyalog, Menippusçu Hiciv ve Erewhon. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 12(27): 849-870.
- Juster, Norton(2013). Hayalet Gişe (Y. Akbaş, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Lindgren, Astrid(2007). Pippi Uzunçorap (Birinci Kitap) (A. Arda, Çev.). İstanbul: İthaki Yayınları.
- Rodari, Gianni(2012). Masal İçinde Masal (Y. Gürlek, Çev.). İstanbul: Can Çocuk Yayınları.
- Şahinkanat, Sara(2012). Kim Korkar Kırmızı Başlıklı Kız’dan?. İstanbul: Kır Çiçeği Yayınları.
| APA | ŞEN E (2020). Karnavalizmin Çocuk Edebiyatına Yansıması ve Pedagojik İşlevi. , 963 - 982. 10.34083/akaded.796048 |
| Chicago | ŞEN Erhan Karnavalizmin Çocuk Edebiyatına Yansıması ve Pedagojik İşlevi. (2020): 963 - 982. 10.34083/akaded.796048 |
| MLA | ŞEN Erhan Karnavalizmin Çocuk Edebiyatına Yansıması ve Pedagojik İşlevi. , 2020, ss.963 - 982. 10.34083/akaded.796048 |
| AMA | ŞEN E Karnavalizmin Çocuk Edebiyatına Yansıması ve Pedagojik İşlevi. . 2020; 963 - 982. 10.34083/akaded.796048 |
| Vancouver | ŞEN E Karnavalizmin Çocuk Edebiyatına Yansıması ve Pedagojik İşlevi. . 2020; 963 - 982. 10.34083/akaded.796048 |
| IEEE | ŞEN E "Karnavalizmin Çocuk Edebiyatına Yansıması ve Pedagojik İşlevi." , ss.963 - 982, 2020. 10.34083/akaded.796048 |
| ISNAD | ŞEN, Erhan. "Karnavalizmin Çocuk Edebiyatına Yansıması ve Pedagojik İşlevi". (2020), 963-982. https://doi.org/10.34083/akaded.796048 |
| APA | ŞEN E (2020). Karnavalizmin Çocuk Edebiyatına Yansıması ve Pedagojik İşlevi. Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi , 4(4), 963 - 982. 10.34083/akaded.796048 |
| Chicago | ŞEN Erhan Karnavalizmin Çocuk Edebiyatına Yansıması ve Pedagojik İşlevi. Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi 4, no.4 (2020): 963 - 982. 10.34083/akaded.796048 |
| MLA | ŞEN Erhan Karnavalizmin Çocuk Edebiyatına Yansıması ve Pedagojik İşlevi. Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi , vol.4, no.4, 2020, ss.963 - 982. 10.34083/akaded.796048 |
| AMA | ŞEN E Karnavalizmin Çocuk Edebiyatına Yansıması ve Pedagojik İşlevi. Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi . 2020; 4(4): 963 - 982. 10.34083/akaded.796048 |
| Vancouver | ŞEN E Karnavalizmin Çocuk Edebiyatına Yansıması ve Pedagojik İşlevi. Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi . 2020; 4(4): 963 - 982. 10.34083/akaded.796048 |
| IEEE | ŞEN E "Karnavalizmin Çocuk Edebiyatına Yansıması ve Pedagojik İşlevi." Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi , 4, ss.963 - 982, 2020. 10.34083/akaded.796048 |
| ISNAD | ŞEN, Erhan. "Karnavalizmin Çocuk Edebiyatına Yansıması ve Pedagojik İşlevi". Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi 4/4 (2020), 963-982. https://doi.org/10.34083/akaded.796048 |
