Bir Sağlık Politika Uygulaması Olarak Obezite Vergisine İlişkin Toplumun Görüşleri

YESILTAS, AYSUN; GÜL, İsa

Bir Sağlık Politika Uygulaması Olarak Obezite Vergisine İlişkin Toplumun Görüşleri

Aysun YEŞİLTAŞ, (Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Sağlık Yönetimi Bölümü, Konya, Türkiye)

İsa GÜL (Afyonkarahisar Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Sağlık Yönetimi Bölümü, Afyonkarahisar, Türkiye)

Sağlık ve Toplum

8 3

Yıl: 2021 Cilt: 31 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 149 - 158 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 16-10-2021

Bir Sağlık Politika Uygulaması Olarak Obezite Vergisine İlişkin Toplumun Görüşleri

Öz:

Obezite günümüz toplumları için en önemli sağlık sorunlarının başındagelmektedir. Obezite vergisi, bireylerin sağlıksız beslenmelerininönüne geçilmesinde ve obeziteye bağlı sorunların önlenmesindekullanılan fiyat artışına dayalı bir sağlık politikasıdır. Bu çalışmaülkemizdeki bireylerin obezite vergisi konusundaki görüşlerininsaptanması amacıyla gerçekleştirilmiştir. Konya ilinde ikamet edenbireylerin evrenini oluşturduğu çalışmada, kolayda örnekleme yöntemiyleulaşılabilen 387 bireyin obezite vergisine yönelik görüşleriincelenmiştir. Veri toplama aracı olarak anket formunun kullanıldığıaraştırma sonuçlarına göre; “Obeziteyle mücadelede vergi dışıaraçlarla olmalıdır”, “Obeziteyle mücadele devletin temel görevlerindenbiridir” ve “Bu vergi obezite ürünleri satan iş sahasının gelirdurumunu azaltır” ifadelerine bireyler daha yüksek düzeyde katılımgöstermiştir. Ankette bulunan “Obezite ile mücadelede öncelikliaraç vergiler olmalıdır” ifadesi en düşük ortalama değere sahiptir.Çalışmadan elde edilen bulgular doğrultusunda bireyler, obeziteninönlenmesinde devletin vergileri artırma dışında farklı yöntemlerikullanması gerektiği kanaatine sahiptir.

Anahtar Kelime:

Society’s Views On Obesity Tax as a Health Policy Implementation

Öz:

Obesity is one of the most important health problems for today’s societies. Obesity tax is a health policy based on price increase used to prevent unhealthy nutrition of individuals and to prevent obesity related problems. This study was conducted to determine the opinions of individuals in our country about obesity tax. In this study, which consists of individuals residing in Konya province, 387 individuals who can easily be reached by sampling method have been examined for obesity tax. According to the results of the survey using the questionnaire as a data collection tool; “Non-tax instruments should be used in the fight against obesity”, “The fight against obesity is one of the basic duties of the state” and “This tax reduces the income of the business site selling obesity products” individuals had a higher level of participation. The expression “Taxes should be the first method in the fight against obesity has the lowest average value. According to the findings of the study, individuals believe that the state should use different methods other than increasing taxes in the prevention of obesity.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1.Kalan, I. ve Yeşil, Y. (2010), Obezite ile İlişkili Kronik Hastalıklar, Meslek İçi Sürekli Eğitim Dergisi (MİSED), S. 23- 24: 78-81.
2.Akar, S. (2015), Obezite ile Mücadelede Vergilendirme: Türkiye’de Mümkün mü?, Journal of Life Economics, C. 2, S.4:29-46.
3.Altunkaynak, B. Z. ve Özbek, E. (2006), Obezite: Nedenleri ve Tedavi Seçenekleri, Van Tıp Dergisi, C. 13, S.4: 138-142.
4.WHO (2019), Obesity and Overweight, Erişim Tarihi: 02.05.2019, https://www.who.int/news-room/fact-sheets/ detail/obesity-and-overweight
5.Beyaz, FB. ve Koç, AA. (2009), Obezitenin Ekonomisi: Güncel Durum, Mücadele Politikaları ve Ekonomik Analizler, EconAnadolu 2009: Anadolu Uluslararası İktisat Kongresi, (Erişim Tarihi:12.06.2019), 17937635-Obezitenin-ekonomisi- guncel-durum-mucadele-politikalari-ve-ekonomik-analizler. html,
6. Lehnert T., Sonntag, D., Konnopka, A., Riedel-Heller, S., König, H.H. (2013), Economic Costs of Overweight and Obesity, Best Practice & Research Clinical Endocrinology & Metabolism No.27:105–115.
7. Kılıç, S. Aytaç, D. ve Çakaröz, K. M. (2017), Devletin Obeziteyle Mücadele Politikalarının Etki Düzeylerinin Nörogörüntüleme Yöntemiyle Değerlendirilmesine Yönelik Deneysel Bir Çalışma, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, C. 54 S. 629:51-62.
8. Body mass index – BMI (Erişim tarihi:02.05.2019) http:// www.euro.who.int/en/health-topics/disease-prevention/nutrition/ a-healthy-lifestyle/body-mass-index-bmi
9. The Lancet Public Health (2017), Obesity: The Sweet Revenge of Tax, 2(1):1. (Erişim tarihi:02.05.2019) h t t p s : / / w w w. t h e l a n c e t . c o m / a c t i o n / s h o w P d f ? p i - i=S24682667%2816%2930041-X
10. Prevalence of Obesity Among Adults and Youth: United States 2015–2016, NCHS Data Brief, No. 288, October 2017, https://www.cdc.gov/nchs/data/databriefs/db288.pdf
11. Oğuz, A., Temizhan, A., Abacı, A., Kozan, Ö. Erol, Ç., Öngen, Z., ve Çelik, Ş. (2008), Obesity And Abdominal Obesity; An Alarming Challenge For Cardio-Metabolic Risk in Turkish Adults, Anadolu Kardiyoloji Dergisi, S. 8: 401-406.
12.Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması (TBSA)-2010 (2014), Beslenme Durumu ve Alışkanlıklarının Değerlendirilmesi Sonuç Raporu, (Erişim Tarihi:08.05.2019) https:// hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/saglikli-beslenme-hareketli- hayat db/Yayinlar/kitaplar/diger-kitaplar/TBSA-Beslenme- Yayini.pdf
13. Gökbunar, R., Doğan, A. ve Utkuseven, A. (2015), Obezite ile Mücadelede Bir Kamu Politikası Aracı Olarak Vergilerin Değerlendirilmesi, Yönetim ve Ekonomi, C. 22, S. 2: 581-602.
14. Cawley, J. ve Frisvold, D. E. (2016), The Pass-Through of Taxes on Sugar-Sweetened Beverages to Retail Prices: The Case of Berkeley,California Journal of Policy Analysis and Management, Vol. 36, No. 2: 303-326.
15. Ayas, I. ve Saruç, N.T. (2017), Obezite Vergisi Ülke Uygulamaları, AKÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C.19, S. 2:69-82.
16. Özkan, E. ve Güzel, S. (2018), Türkiye’deki Özel Tüketim Vergisinin Obezite ile Mücadelede Kullanılabilirliği, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.22 (Özel Sayı): 693-705.
17. Sandalcı, U. ve Tuncer, G. (2018), Obezite Vergisi Teorisine İlişkin Bir İnceleme, Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, C. 3, S. 4:742-764.
18. Jeffery, R. W. (2001) Public Health Strategies For Obesity Treatment And Prevention. Amer. J. Health Behav. No.25:252–259.
19. Nederkoorn, C., Remco C. H., Janneke C.A.H. Giesen ve Jansen, A., (2011), High Tax On High Energy Dense Foods and Its Effects on The Purchase of Calories in A Supermarket An Experiment. Appetite Journal, No.56:760-765.
20. Jensen, D.J., Smed, S., (2013), The Danısh Tax on Saturated Fat - Short Run Effects on Consumption, Substitution Patterns and Consumer Prices of Fats, Food Policy, Vol.42, 18–31.
21.Özden, E. (2016), Türk Vergi Sisteminin Obeziteyle Mücadeleye Katkı Sağlamaya Yönelik İşlevselleştirilmesi, Bartın Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, C. 7, S.14:189-220.
22. Doğan, A. ve Kabayel, M. (2017), Dünya Uygulamaları Perspektifinde Obezite Vergilerinin Uygulanabilirliği, Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C. 6, S. 5:64-71.
23. Turunç, S. (2014), Obezite Vergisi Sıkı Maliye Politikasının Bir Aracı Olabilir mi?, Özel Gündem, T.C. Maliye Bakanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı, 1-10.
24. Brownell, K., Frieden, T. R. (2009), Ounces of Prevention- The Public Policy Case for Taxes on Sugared Beverages, N Engl J Med. Vol. 360, No.18:1805–1808.
25.OECD (2017), Obesity Update 2017, (Erişim Tarihi: 08.05.2019) https://www.oecd.org/health/health-systems/ Obesity-Update-2017.pdf,
26. Heise, T.L, Katikireddi, S.V., Pega, F., Gartlehner, G., vd. (2016), Taxation of Sugar-Sweetened Beverages For Reducing Their Consumption And Preventing Obesity or Other Adverse Health Outcomes, The Cochrane Collaboration, Cochrane Data Base of Systematic Reviews, Issue: 8, John Wiley & Sons Publishing. DOI: 10.1002/14651858. CD012319.
27. Novak, N.L., Brownell, K. D. (2012), Role of Policy and Government in the Obesity Epidemic, American Heart Association, No. 126:2345-2352.
28. Jayarajan, N. (2011), The fat’s on fire: Curbing obesity in Japan, The Movement, (Erişim Tarihi: 29.04.2019), http:// www.bu.edu/themovement/2011/05/29/the-fats-on-fire/
29. Villanueva, T. (2011), European Nations Launch Tax Attack on Unhealthy Foods, CMAJ. Vol. 183, No.17: E1229– E1230.
30. Franck, C., Grandi, S. M. ve Eisenberg, M. J. (2003), Taxing Junk Food to Counter Obesity, Am J Public Health. Vol. 103, No, 11: 1949–1953.
31.TÜİK Nüfus İstatistikleri http://www.tuik.gov.tr/UstMenu. do?metod=istgosterge (Erişim Tarihi:15.05.2019)
32. Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2010) Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı, 6. Baskı, Sakarya Kitabevi.
33. Ayyıldız, Y. ve Demirli, Y. (2015) Obezite Vergisine İlişkin Halkın Düşünceleri: Türkiye’de Bir Alan Araştırması, Business and Economics Research Journal,6(2): 59-78.
34. Nunnally, Jum C.; Bernstein, Ira H. (1994), Psychometric Theory, Third Edition, New Jersey: McGraw-Hill Inc.
35. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu (2013), Türkiye Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Programı (2013-2017). Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı, ISBN:978-975-590-311-8.
36. Gedik, O. (2003), Obezite ve Çevresel Faktörler, Turkish Journal of Endocrinology and Metabolism, S. 2:1-4.
37. Aslan, D. ve Atilla, S. (2002), Önemli Bir Sağlık Sorunu: Şişmanlık, Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi (STED), C.11, S.5: 169-171.
38. Briggs A. D. M., Mytton, O. T. Kehlbacher, A., Tiffin R., Elhussein, A., vd. (2017), Health Impact Assessment of The UK Soft Drinks Industry Levy:A Comparative Risk Assessment Modelling Study, Lancet Public Health, 2: e15–22.
39. Colborne, M. (2016), Britain’s “Sugar Tax” Tackles Obesity, CMAJ, Vol.188 No.8:134.
40.Konak, H. (2019), Ambalajlı Et ve Süt Ürünleri ile Etli ve Sütlü Ürünlerin ‘Beslenme Bildiriminin’ Değerlendirilmesi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Lisansüstü Programlar Enstitüsü Beslenme ve Diyetetik Yüksek Lisans Programı, İstanbul.
41.Çataloluk, C. (2008), Vergi Karşısında Mükelleflerin Tutum ve Davranışları, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S. 20:213-228. C. 27, S. 1–2: 48–59.
42. Demir, İ.C. ve Gülten, Y. (2013), Maliye Politikasının Sosyal Amacı: Vergi Yükünün Adaletli ve Dengeli Dağılımı Üzerine Türkiye Geneli Anket Çalışması, Celal Bayar Sosyal Bilimler Dergisi C.11, S.1:269-286.

APA	YESILTAS A, GÜL İ (2021). Bir Sağlık Politika Uygulaması Olarak Obezite Vergisine İlişkin Toplumun Görüşleri. , 149 - 158.
Chicago	YESILTAS AYSUN,GÜL İsa Bir Sağlık Politika Uygulaması Olarak Obezite Vergisine İlişkin Toplumun Görüşleri. (2021): 149 - 158.
MLA	YESILTAS AYSUN,GÜL İsa Bir Sağlık Politika Uygulaması Olarak Obezite Vergisine İlişkin Toplumun Görüşleri. , 2021, ss.149 - 158.
AMA	YESILTAS A,GÜL İ Bir Sağlık Politika Uygulaması Olarak Obezite Vergisine İlişkin Toplumun Görüşleri. . 2021; 149 - 158.
Vancouver	YESILTAS A,GÜL İ Bir Sağlık Politika Uygulaması Olarak Obezite Vergisine İlişkin Toplumun Görüşleri. . 2021; 149 - 158.
IEEE	YESILTAS A,GÜL İ "Bir Sağlık Politika Uygulaması Olarak Obezite Vergisine İlişkin Toplumun Görüşleri." , ss.149 - 158, 2021.
ISNAD	YESILTAS, AYSUN - GÜL, İsa. "Bir Sağlık Politika Uygulaması Olarak Obezite Vergisine İlişkin Toplumun Görüşleri". (2021), 149-158.

APA	YESILTAS A, GÜL İ (2021). Bir Sağlık Politika Uygulaması Olarak Obezite Vergisine İlişkin Toplumun Görüşleri. Sağlık ve Toplum, 31(1), 149 - 158.
Chicago	YESILTAS AYSUN,GÜL İsa Bir Sağlık Politika Uygulaması Olarak Obezite Vergisine İlişkin Toplumun Görüşleri. Sağlık ve Toplum 31, no.1 (2021): 149 - 158.
MLA	YESILTAS AYSUN,GÜL İsa Bir Sağlık Politika Uygulaması Olarak Obezite Vergisine İlişkin Toplumun Görüşleri. Sağlık ve Toplum, vol.31, no.1, 2021, ss.149 - 158.
AMA	YESILTAS A,GÜL İ Bir Sağlık Politika Uygulaması Olarak Obezite Vergisine İlişkin Toplumun Görüşleri. Sağlık ve Toplum. 2021; 31(1): 149 - 158.
Vancouver	YESILTAS A,GÜL İ Bir Sağlık Politika Uygulaması Olarak Obezite Vergisine İlişkin Toplumun Görüşleri. Sağlık ve Toplum. 2021; 31(1): 149 - 158.
IEEE	YESILTAS A,GÜL İ "Bir Sağlık Politika Uygulaması Olarak Obezite Vergisine İlişkin Toplumun Görüşleri." Sağlık ve Toplum, 31, ss.149 - 158, 2021.
ISNAD	YESILTAS, AYSUN - GÜL, İsa. "Bir Sağlık Politika Uygulaması Olarak Obezite Vergisine İlişkin Toplumun Görüşleri". Sağlık ve Toplum 31/1 (2021), 149-158.