Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Kavram Öğretimi Sürecinde Karşılaştıkları Zorluklar

Uçak, Habibe Erva; Doğan, Recai

Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Kavram Öğretimi Sürecinde Karşılaştıkları Zorluklar

Habibe Erva UÇAK, (Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Din Eğitimi Anabilim Dalı, Ankara, TÜRKİYE)

Recai DOĞAN (Kırgızistan Türkiye Manas Üniversitesi, Din Bilimleri Bölümü, Bişkek, KIRGIZİSTAN)

İslami Araştırmalar

32 7

Yıl: 2021 Cilt: 32 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 410 - 426 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 22-10-2021

Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Kavram Öğretimi Sürecinde Karşılaştıkları Zorluklar

Öz:

Bu çalışma kavram öğretimi sürecinde, öğrenme ve öğretme ortamlarının dönüştürücü öznesi olarak kabul edilen öğretmenlerin, kavram-kavram öğretimi-öğretmen ve öğrenci ilişkisinde hangi zorluklarla karşılaştıklarının betimlenmesine odaklanmıştır. Araştırmanın problemi, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmenlerinin kavram öğretiminde karşılaştıkları zorlukların neliği ve niteliğidir. Bu problemden hareketle çalışma, “DKAB öğretmenlerinin kavramöğretimi sürecinde karşılaştıkları zorluklar/güçlükler nelerdir?” sorusu üzerine kurgulanmıştır.Çalışmanın amacı, dini kavramların öğretim ortamlarına taşıyıcısı olan DKAB öğretmenleriningörüşleri bağlamında kavram öğretiminde karşılaşılan zorlukların, betimsel bir bakış açısıylaortaya koymaya çalışmaktır. Öğretmen görüşlerine odaklanıldığı için çalışmanın metodolojisinde nitel araştırma yaklaşımı içerisinde durum çalışması deseni kullanılmıştır. Çalışma grububelirleme aşamasında amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örneklemesi tercih edilmiş ve katılımcı sayısı 20 ile sınırlandırılmıştır. Veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış mülakat formu kullanılmış ve elde edilen verilerin analizinde betimsel analiz yaklaşımı esas alınmıştır. Öğretmenlerin kendi görüş ve deneyimlerinden hareketle kavram öğretimisürecinde karşılaşılan zorluklar; öğretmenlerin kavram öğretimine ilişkin yöntem bilgisi eksikliği, soyut gönderimli kavramların öğretimi; öğrencilerin entelektüel becerilerinin yetersizliğive sahip oldukları kavram yanılgılarıdır.

Anahtar Kelime:

The Difficulties Encountered By Religious Culture and Moral Knowledge Teachers in the Concept Teaching Process

Öz:

This study focused on describing what difficulties teachers encounter in the concept teaching process. The problem of the research is the nature and quality of the difficulties that the Religious Culture and Moral Knowledge teachers encounter in teaching concepts. The study, "What are the difficulties / difficulties that RCMK teachers face in the concept teaching process?" It was fictionalized on the question. Hence the aim of the study is to reveal the difficulties encountered in teaching concepts in the context of the opinions of RCMK teachers with a descriptive perspective. Since the focus is on teacher views, the case study design was used in the qualitative research approach in the methodology of the study. At the stage of determining the study group, one of the purposeful sampling methods, maximum diversity sampling was preferred and the number of participants was limited to 20. Semi-structured interview form was used as a data collection tool and descriptive analysis approach was used in the analysis of the data obtained. Difficulties encountered in the process of concept teaching based on teachers 'own opinions and experiences, teachers' lack of methodology for teaching concepts, teaching abstract referenced concepts; the inadequacy of students' intellectual skills and their misconceptions.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akamca, Güzin Özyılmaz, İlköğretimde Analojiler Kavram Karikatürleri ve TahminGözlem- Açıklama Teknikleriyle Desteklenmiş Fen ve Teknoloji Eğitiminin Öğrenme Ürünlerine Etkisi, İzmir, Dokuz: Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 2008.
Akgün, Şevket, Fen Bilgisi Öğretimi, 7. Baskı, Pegem A Yayıncılık, Giresun, 2001.
Aksoy, Nuri Can, Dijital Oyun Tabanlı Matematik Öğretiminin Ortaokul 6. Sınıf Öğrencilerinin Başarılarına, Başarı Güdüsü, Öz- Yeterlik ve Tutum Özelliklerine Etkisi, Ankara, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 2014.
Altıntaş, İrem Namlı - Yıldırım, Hülya, “İnsan Hakları Yurttaşlık ve Demokrasi Dersinde Aktif Öğrenme Yöntemi ile Kavram Öğretimi”, Anadolu Journal of Educational Sciences International, 2017, c.7, sy.3, ss. 514-554.
Ayaydın, Nesrin, Din Öğretiminde Soyut Kavramların Öğretilmesi ile İlgili Problemlerin İncelenmesi, İstanbul, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2012.
Bahadır, Abdülkerim, “Çocukluk Dönemi Din ve Değer Yapılanmasında TV Yayınlarının Olumsuz Etkileri ve Çözüm Önerileri”, Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2005, c.20, ss. 29-64.
Bilgin, Beyza - Selçuk, Mualla, Din Öğretimi, 3. Baskı, Gün Yayıncılık, Ankara, 1997.
Bilgin, Beyza, “Din Dersi Öğretmenliği ve Güçlükleri”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1983, c.26, sy.1, ss. 259-263.
Bolat, Yeliz - Karakuş Mehmet, “Kavram Temelli Disiplinler Arası Yaklaşıma Göre Tasarlanan Ünitenin Kavramların Kazandırılmasına Etkisi”, Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2017, c.1, sy.1, ss. 26-42.
Çankaya, Serkan, Oran- Orantı Konusunda Geliştirilen Bilgisayar Oyunlarının Öğrencilerin Matematik Dersi ve Eğitsel Bilgisayar Oyunları Hakkındaki Düşüncelerine Etkisi, Balıkesir, Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2007.
Çengelci, Banu, Gelişimsel Olarak Kategori Yapılarının İncelenmesi, İzmir, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 1996.
Çiftçi, Harun, Ortaokul Din, Ahlak ve Değerler Alanı Seçmeli Derslerinin Öğretmen, Öğrenci ve Veli Görüşleri ile Değerlendirilmesi, Ankara, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2017.
Geyik, İbrahim, Ortaöğretim Seçmeli Temel Dini Bilgiler Öğretim Programında Yer Alan Kavramların Anlaşılma Düzeylerinin Değerlendirilmesi, Sakarya, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
Gök, Tolga, “Akran Öğretimi Yöntemiyle Öğrencilerin Kavram Öğrenme ve Problem Çözme Başarısının Değerlendirilmesi”, Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2018, c.20, sy.1, ss. 18-32.
Güder, Yunus - Gürbüz, Ramazan, “Teaching Concepts Through I nterdisciplinary Modeling Problem: Energy Conservation Problem”, İlköğretim Online, 2017, c.16, sy.3, ss. 1101-1119.
Gültekin, Emine, Ortaokul 5. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersi “Adım Adım Türkiye” Ünitesinde Bulunan Kavramların Kazandırılmasına İlişkin Öğretmen Görüşleri, Aydın, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2016.
Gündoğdu, Yusuf Bahri, “Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Tercih Ettikleri Ölçme Araçları”, İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2012, c.27, ss. 85-112.
Kahraman, Fazilet, İlköğretim 4. ve 5. Sınıf Öğrencilerinde Allah, Melek, Cennet ve Cehennem Kavramlarını Anlama Düzeyi (Ahmetli Gazi İlköğretim Okulu Örneği), Konya, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2012.
Kara, İdris, TV Programlarının Okul Öncesi Öğrencilerinin Dil ve Kavram Gelişimine Katkılarının Öğretmen Görüşleri Açısından İncelenmesi: Siirt İli Örneği, Konya, Selçuk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2015.
Karasar, Niyazi, Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Nobel Yayınları, Ankara, 2017.
Keskiner, Emine, “Öğretim Materyali Olarak İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Ders Kitaplarına Dair Bir Araştırma”, Türkiye’de Okullarda Din Öğretimi, ed. Recep Kaymakcan vd., DEM Yayınları, İstanbul, 2011, ss. 455-467.
Kılıç, Figen, “Kavram Analizi Yönteminin Kültür Kavramının Öğrenilmesine Etkisi”, EJournal of New World Sciences Academy, 2009, c.4, sy.4, ss. 1381-1391.
Kızıltan, Sabri, 10. Sınıf Tarih Öğretim Programı ve Ders Kitabında Yer Alan Yabancı Dil Kökenli Kavramların Öğretimine İlişkin Öğretmen Görüşleri, Trabzon, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2013.
Korkusuz, Mehmet Emin - Karamete, Ayşen, “Eğitsel Oyun Geliştirme Modelleri”. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 2013, c.7, sy.2, ss. 78-109.
Köylü, Mustafa - Oruç, Cemil. Çocukluk Dönemi Din Eğitimi, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara, 2017.
Memişoğlu, Hatice - Tarhan, Emine, “Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Kavram Öğretimine İlişkin Görüşleri”, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2016, c.5, sy.2. ss. 6-20.
Milli Eğitim Bakanlığı, İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi (4,5,6,7 ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı: Devlet Kitapları Müdürlüğü, 2018.
Oruç, Cemil, “Din Eğitimi Açısından Çocuk Teolojisi ve İlahiyat Fakülteleri İçin Bir Öneri”, Din Eğitiminde Kalite, ed. Fahri Kayadibi, DEM Yayınları, İstanbul, 2013, ss. 125-152.
Oruç, Cemil, “Erken Çocukluk Dönemi Din Eğitimine Çoğulcu Bir Yaklaşım: ‘Gift to the Child’”, Değerler Eğitimi Dergisi, 2013, c.11, sy.26, ss. 227-258.
Öcal, Mustafa, “Kader ve Kaza İnancının Öğretimi”, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2003, s.12, sy.2, ss. 31- 50.
Saban, Ahmet - Ersoy, Ali, Eğitimde Nitel Araştırma Desenleri, 2. Baskı, Anı Yayıncılık, Ankara, 2017.
Sabancı, Osman, “Sosyal Bilgilerde Kavram Öğretimi”, Sosyal Bilgiler Öğretimi, ed. Cengiz Dönmez vd., Pegem Akademi, Ankara, 2017, ss. 195-232.
Selçuk, Mualla, “İlköğretimde Din Dili ve Sembolik Anlatım”, Din Öğretimi ve Din Hizmetleri Semineri, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara, 1991, ss. 336-340.
Soylu, Tuğba - Memişoğlu, Hatice, “Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Kavram Öğretimine İlişkin Görüşlerinin Belirlenmesi”, International Journal of Social Sciences and Education Research, 2019, c.5, sy.4, ss. 464-484.
Sünter, Emel, “Ortaöğretimde Okutulan Seçmeli Din Eğitimi Dersleri Öğretim Programına İlişkin Öğretmen Görüşleri: Bir Durum Çalışması”, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2017, c.17, sy.2, ss. 902-913.
Şimşek, Ahmet, İlköğretim Öğrencilerinde Tarihsel Zaman Kavramının Gelişimi ve Öğretimi, Ankara, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 2006.
Tosun, Aybiçe - Yıldız, Kübra, “Erken Çocukluk Dönemi Din Eğitimi Yaklaşımları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Analiz”, Amasya İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2019, c.12, ss. 121-151.
Tosun, Cemal, Din Eğitimi Bilimine Giriş, 6. Baskı, Pegem Akademi, Ankara, 2012.
Tural, Ayşegül, Sosyal Bilgilerde Yapılandırmacı Yaklaşımla Kavram Öğretimine Yönelik Model Geliştirme, Ankara, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 2011.
Uçak, Habibe Erva - Doğan, Recai, “Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Kavram Öğretimi Sürecinde Tercih Ettikleri Yöntemler”, Dini Araştırmalar Dergisi, 2020, c.23, sy.59, ss. 321-347.
Ülgen, Gülten, Eğitim Psikolojisi, Ankara, Bilim Yayınları, 1995.
Ülgen, Gülten, Kavram Geliştirme Kuramlar ve Uygulamalar, 4. Baskı, Nobel Yayınları, Ankara, 2004.
Yıldırım, Ali - Şimşek, Hasan, Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, 10. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2016.
Yorulmaz, Bilal, “Dijital Oyunlardaki Din ve Din Eğitiminde Dijital Oyunların Kullanılma İmkânı”, Dijitalleşen Din [Medya ve Din 2], ed. Mete C amdereli vd., Köprü Kitapları, İstanbul, 2015, ss. 365-410.
Yorulmaz, Bilal, “Medyadaki Dini Faaliyetler ve Sorunlar”, Türkiye’de Din Eğitimi ve Sorunları, ed. Mustafa Köylü, DEM Yayınları, İstanbul, 2018, ss. 445-480.

APA	Uçak H, Doğan R (2021). Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Kavram Öğretimi Sürecinde Karşılaştıkları Zorluklar. , 410 - 426.
Chicago	Uçak Habibe Erva,Doğan Recai Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Kavram Öğretimi Sürecinde Karşılaştıkları Zorluklar. (2021): 410 - 426.
MLA	Uçak Habibe Erva,Doğan Recai Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Kavram Öğretimi Sürecinde Karşılaştıkları Zorluklar. , 2021, ss.410 - 426.
AMA	Uçak H,Doğan R Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Kavram Öğretimi Sürecinde Karşılaştıkları Zorluklar. . 2021; 410 - 426.
Vancouver	Uçak H,Doğan R Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Kavram Öğretimi Sürecinde Karşılaştıkları Zorluklar. . 2021; 410 - 426.
IEEE	Uçak H,Doğan R "Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Kavram Öğretimi Sürecinde Karşılaştıkları Zorluklar." , ss.410 - 426, 2021.
ISNAD	Uçak, Habibe Erva - Doğan, Recai. "Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Kavram Öğretimi Sürecinde Karşılaştıkları Zorluklar". (2021), 410-426.

APA	Uçak H, Doğan R (2021). Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Kavram Öğretimi Sürecinde Karşılaştıkları Zorluklar. İslami Araştırmalar, 32(2), 410 - 426.
Chicago	Uçak Habibe Erva,Doğan Recai Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Kavram Öğretimi Sürecinde Karşılaştıkları Zorluklar. İslami Araştırmalar 32, no.2 (2021): 410 - 426.
MLA	Uçak Habibe Erva,Doğan Recai Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Kavram Öğretimi Sürecinde Karşılaştıkları Zorluklar. İslami Araştırmalar, vol.32, no.2, 2021, ss.410 - 426.
AMA	Uçak H,Doğan R Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Kavram Öğretimi Sürecinde Karşılaştıkları Zorluklar. İslami Araştırmalar. 2021; 32(2): 410 - 426.
Vancouver	Uçak H,Doğan R Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Kavram Öğretimi Sürecinde Karşılaştıkları Zorluklar. İslami Araştırmalar. 2021; 32(2): 410 - 426.
IEEE	Uçak H,Doğan R "Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Kavram Öğretimi Sürecinde Karşılaştıkları Zorluklar." İslami Araştırmalar, 32, ss.410 - 426, 2021.
ISNAD	Uçak, Habibe Erva - Doğan, Recai. "Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Kavram Öğretimi Sürecinde Karşılaştıkları Zorluklar". İslami Araştırmalar 32/2 (2021), 410-426.