Türkiye’de Yayımlanmış Resimli Çocuk Kitapları Üzerine Kültürel Bir Analiz
Yıl: 2021 Cilt: 9 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 561 - 576 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.16916/aded.852848 İndeks Tarihi: 29-07-2022
Türkiye’de Yayımlanmış Resimli Çocuk Kitapları Üzerine Kültürel Bir Analiz
Öz: Çocuk edebiyatı ve kültür ilişkisi uluslararası literatürde geniş bir yelpazede ele alınmasına karşın ülkemizdeki akademik çalışmaların ve çocuk kitapları yayıncılığının oldukça sınırlı düzeyde kaldığı görülmektedir. Bu çalışmada Türkiye’de yayımlanmış resimli çocuk kitapları seçkisinin Türk kültürünü yansıtma düzeyini incelemek amaçlanmıştır. Araştırmada yazarlar tarafından amaçlı örnekleme yöntemlerinden biri olan ölçüt örnekleme yöntemiyle oluşturulan 15 kitaplık bir resimli çocuk kitabı seçkisi değerlendirmeye alınmıştır. Bu amaçla, seçilen kitaplardaki olayların geçtiği yerler (topoğrafya, iklim, doğal kaynak, konut/işyeri); kitaplardaki karakterler (toplumsal ilişkiler, ekonomik ve politik temsiller) ve seçilen kitaplardaki ele alınan temalar (toplumsal ilişkiler, ekonomik ve politik temsiller) Türk kültürünü yansıtma düzeyi açısından incelenmiştir. Bulgular genel olarak değerlendirildiğinde kültürel temsillerin kıyafet, yemek, konut/işyeri tasvirleri ve geleneksel cinsiyet rolleri gibi yüzeysel kültürel sembollerle ağırlıklı olarak ilişkilendirildiği görülmektedir.
Anahtar Kelime: A Cultural Analysis on Turkey published in Illustrated Children's Books
Öz: Although the relationship between children's literature and culture is widely studied in international literature, it is seen that academic studies and publishing children's books about this topic is limited in Turkey. In this study, it is aimed to examine the level of reflection of Turkish culture in the selected children's picture books, published in Turkey and chosen according to the purpose of study. Selection of 15 books chosen by using criterion sampling, one of the purposeful sampling methods, was evaluated. The events took place (topography, climate, natural resource, residence/workplace); characters (social relations, economic and political representations) and the themes discussed (social relations, economic and political representations) in the books were examined in terms of the level of reflection of Turkish culture. When the findings are evaluated in general, it is seen that cultural representations are predominantly associated with superficial cultural symbols such as traditional gender roles.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akçay, S. (2015). Samed Behrengi’nin Hikâyelerindeki Eğitsel İletiler Üzerine Bir Araştırma. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Aydın Üniversitesi, İstanbul.
- Alexander, L. (1989). A Manner of Speaking. In Charlotte F. Otten, Gary D. Schmidt. (Eds.). The Voice of Narrator in Children’s Literature: Insights from Writers and Critics. London: Greenwood Press.
- Arı, S. (2016). Çeviri ve kültürel semboller. İstanbul: Değişim Yayınları.
- Aytan, T. (2016). Türk çocuk edebiyatı üzerine bir söz varlığı çalışması: Atasözleri. Milli Eğitim Dergisi, 45(210), 425-445.
- Balcı, A. (2012). Türkiye'de çocuk edebiyatı üzerine hazırlanan lisansüstü tezler hakkında bir meta-analiz çalışması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(17), 195-206.
- Balta, E. (2019). Çocuk Edebiyatı Üzerine Yapılmış Lisansüstü Çalışmaların İçerik Analizi (2011-2018 Yılları). OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 10(17), 464-489.
- Barutcu, T. & Açık, F. (2018). Çocuk edebiyatı ürünlerinde yer alan deyimlerin kültür aktarımındaki rolü ve Türkçe ders kitaplarındaki deyimlerle örtüşme düzeyi. Bilig, 86, 183-209.
- Begler, E. (1998). Global cultures: The first steps toward understanding. Social Education, 62(5), 272-275.
- Beldağ, A. & Aktaş, E. (2016). Sosyal bilgiler öğretiminde edebî eser kullanımına ilişkin öğretmen ve öğretmen adaylarının görüşleri.Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 953-981.
- Braden, E. G. & Rodriguez, S. C. (2016). Beyond mirrors and windows: A critical content analysis of Latinx children's books. Journal of Language and Literacy Education, 12(2), 56-83.
- Cai, M. (1994). Images of Chinese and Chinese Americans mirrored in picture books. Children's Literature in Education, 25(3), 169-191.
- Cesur, E. (2015). Mavisel Yener’in çocuklara yönelik öykülerindeki eğitsel iletiler üzerine bir araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Aydın Üniversitesi, İstanbul.
- Cesur, E. & Baş, B. (2015) Mavisel Yener’in çocuklara yönelik öykülerindeki eğitsel iletiler üzerine bir araştırma. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 3(3), 64-76.
- Chappell, S. & Faltis, C. (2007). Spanglish, bilingualism, culture and identity in Latino children’s literature. Children's Literature in Education, 38(4), 253-262.
- Chaudhri, A. & Schau, N. (2016). Imaginary Indians: Representations of Native Americans in Scholastic Reading Club. Children's Literature in Education, 47(1), 18-35. Doi: 10.1007/s10583-015-9255-1.
- Destebaşı, F. & Karabuğa, H. (2013). Kültür köprüsü: uluslararası çocuk edebiyatı eserlerinin öğretim materyali olarak kullanımı. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(3), 297-315.
- Erdal, K. (2016). Keloğlan masallarında çocukların eğitimine yönelik iletiler. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 5(4), 1805-1822.
- Eskimen, A. D. (2015). Gülten Dayıoğlu'nun Yada'nın Gizilgücü adlı eserinde eğitsel, fantastik, estetik ve halk kültürüne ait unsurlar. Balıkesir University Journal of Social Sciences Institute, 18(34), 63-77.
- Fox, D. L. & Short, K. G. (2003). Stories Matter: The Complexity of Cultural Authenticity in Children's Literature. National Council of Teachers of English, 1111 W. Kenyon Road, Urbana, IL 61801-1096.
- Freeman, E. & Lehman, B. (2001). Global perspectives in children’s literature. Needham Heights, MA: Allyn & Bacon.
- Gökdayı, H. (2003). Sözlü iletişimde kalıp sözlerin işlevleri. Ana Dili Eğitimi Dergisi,28,31-45.
- Gülgönül, B. (2014). Bilgin Adalı’nın hikâye ve romanlarında yer alan eğitsel iletiler. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
- Hall, V. (2011). The Representation of Other Cultures in Award-Winning Picture Books from the United States, Australia, and Great Britain (1960-2009). Ed.D. Dissertation, University of Pittsburgh.
- Hidalgo, Nitza. (1993). Multicultural Teacher Introspection. In Theresa Perry and James Fraser (Eds.), Freedom’s Plow: Teaching in the Multicultural Classroom (pp. 99–106). New York:Routledge.
- Hsieh, H. & Shannon, S. E. (2005). Three approaches to qualitative content analysis. Qualitative Health Research, 15(9), 1277-1288.
- Karadağ, N. (2020). Çetin Öner’in “Mavi Kuşu Gören Var Mı?” ile “Kargalar Kara Değildi” adlı romanlarının çocuk edebiyatı yapıtlarında bulunması gereken temel ilkeler açısından incelenmesi. Uluslararası Çocuk Edebiyatı ve Eğitim Araştırmaları Dergisi (ÇEDAR), 4(2) , 29-44.
- Kafesoğlu, İ. (2003). Türk millî kültürü.İstanbul: Ötüken Yayınları.
- Kelley, J. E. (2008). Harmony, empathy, loyalty, and patience in Japanese children's literature. The Social Studies, 99(2), 61-70. Doi:10.3200/TSSS.99.2.61-70.
- Kuşdemir, Y. & Bulut, P. (2019). Türkçeden Özbekçeye çevrilen çocuk kitaplarının çocuğa görelik ilkesi açısından incelenmesi. Turkish Studies Social Sciences, 14(2), 131-150.
- Nilsson, N. L. (2005). How does Hispanic portrayal in children's books measure up after 40 years? The answer is “It depends.”. The Reading Teacher, 58(6), 534-548. Doi:10.1598.RT.58.6.4.
- Özaslan, P. (2012). Muzaffer İzgü’nün çocuklara yönelik hikâye ve romanlarındaki eğitsel iletiler. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Burdur.
- Özbaşı, S. (2020). Sevim Ak öykülerindeki deyimler üzerine bir inceleme. Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 6(1), 88-104.
- Özbay, M. (2002). Kültür aktarımı açısından Türkçe öğretimi. Türk Dili, 602,112-120.
- Öztürk, B. (2020). Okuma kültürü oluşturmada çocukların edebiyat çevresini genişletmeye yönelik uygulamalar: İngiltere örneği. Kastamonu Education Journal, 28(5), 2112-2124.
- Roberts, C. L., Dean, E., & Holland, M. (2005). Contemporary American Indian cultures in children’s picture books. Beyond the Journal, 60(5), 1-6.
- Sever, S.(2012), Çocuk ve edebiyat.İzmir: Tudem Yayınevi.
- Short, K. G. (Ed.) (1995). Research & professional resources in children’s literature: Piecing a patchwork quit. Newark, DE: International Reading Association.
- Short, K. G. & Fox. D. L. (2003). The complexity of cultural authenticity in children’s literature: Why the debates really matter. In D. L. Fox & K. G. Short, (Eds.), Stories matter: The complexity of cultural authenticity in children’s literature (3-24). Urbana, Illinois: NCTE.
- Sınar, A. (2006), Türkiye’de çocuk edebiyatı çalışmaları. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 4(7), 175-225.
- Şimşek, T. (2018). Kuramdan uygulamaya çocuk edebiyatı el kitabı (Edt.). Ankara: Grafiker yayınları.
- Tekin, Esra (2017). Süleyman Bulut'un çocuk kitaplarının çocuk edebiyatının temel ilkeleri açısından incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
- Tural, S. K., (1988). Kültürel Kimlik Üzerine Düşünceler, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara.
- Tüfekçi C. D. (2014). Çocuk edebiyatı: Giriş. Konya: Eğitim Yayınevi.
- Wee, S. J., Kura, K., & Kim, J. (2018). Unpacking Japanese culture in children’s picture books: Culturally authentic representation and historical events/political ıssues. Reading Horizons: A Journal of Literacy and Language Arts, 57(2), 35-55.
- Wee, S. J., Park, S., & Choi, J. S. (2015). Korean culture as portrayed in young children’s picture books: The pursuit of cultural authenticity. Children's Literature in Education, 46(1), 70-87.
- Yoo-Lee, E., Fowler, L., Adkins, D., Kim, K. S., & Davis, H. N. (2014). Evaluating cultural authenticity in multicultural picture books: A collaborative analysis for diversity education. The Library Quarterly, 84(3), 324-347.
| APA | Dedeoglu H, INCE N, ULUSOY ÜNLÜ A (2021). Türkiye’de Yayımlanmış Resimli Çocuk Kitapları Üzerine Kültürel Bir Analiz. , 561 - 576. 10.16916/aded.852848 |
| Chicago | Dedeoglu Hakan,INCE NURI BARIS,ULUSOY ÜNLÜ Ayşenur Türkiye’de Yayımlanmış Resimli Çocuk Kitapları Üzerine Kültürel Bir Analiz. (2021): 561 - 576. 10.16916/aded.852848 |
| MLA | Dedeoglu Hakan,INCE NURI BARIS,ULUSOY ÜNLÜ Ayşenur Türkiye’de Yayımlanmış Resimli Çocuk Kitapları Üzerine Kültürel Bir Analiz. , 2021, ss.561 - 576. 10.16916/aded.852848 |
| AMA | Dedeoglu H,INCE N,ULUSOY ÜNLÜ A Türkiye’de Yayımlanmış Resimli Çocuk Kitapları Üzerine Kültürel Bir Analiz. . 2021; 561 - 576. 10.16916/aded.852848 |
| Vancouver | Dedeoglu H,INCE N,ULUSOY ÜNLÜ A Türkiye’de Yayımlanmış Resimli Çocuk Kitapları Üzerine Kültürel Bir Analiz. . 2021; 561 - 576. 10.16916/aded.852848 |
| IEEE | Dedeoglu H,INCE N,ULUSOY ÜNLÜ A "Türkiye’de Yayımlanmış Resimli Çocuk Kitapları Üzerine Kültürel Bir Analiz." , ss.561 - 576, 2021. 10.16916/aded.852848 |
| ISNAD | Dedeoglu, Hakan vd. "Türkiye’de Yayımlanmış Resimli Çocuk Kitapları Üzerine Kültürel Bir Analiz". (2021), 561-576. https://doi.org/10.16916/aded.852848 |
| APA | Dedeoglu H, INCE N, ULUSOY ÜNLÜ A (2021). Türkiye’de Yayımlanmış Resimli Çocuk Kitapları Üzerine Kültürel Bir Analiz. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 9(2), 561 - 576. 10.16916/aded.852848 |
| Chicago | Dedeoglu Hakan,INCE NURI BARIS,ULUSOY ÜNLÜ Ayşenur Türkiye’de Yayımlanmış Resimli Çocuk Kitapları Üzerine Kültürel Bir Analiz. Ana Dili Eğitimi Dergisi 9, no.2 (2021): 561 - 576. 10.16916/aded.852848 |
| MLA | Dedeoglu Hakan,INCE NURI BARIS,ULUSOY ÜNLÜ Ayşenur Türkiye’de Yayımlanmış Resimli Çocuk Kitapları Üzerine Kültürel Bir Analiz. Ana Dili Eğitimi Dergisi, vol.9, no.2, 2021, ss.561 - 576. 10.16916/aded.852848 |
| AMA | Dedeoglu H,INCE N,ULUSOY ÜNLÜ A Türkiye’de Yayımlanmış Resimli Çocuk Kitapları Üzerine Kültürel Bir Analiz. Ana Dili Eğitimi Dergisi. 2021; 9(2): 561 - 576. 10.16916/aded.852848 |
| Vancouver | Dedeoglu H,INCE N,ULUSOY ÜNLÜ A Türkiye’de Yayımlanmış Resimli Çocuk Kitapları Üzerine Kültürel Bir Analiz. Ana Dili Eğitimi Dergisi. 2021; 9(2): 561 - 576. 10.16916/aded.852848 |
| IEEE | Dedeoglu H,INCE N,ULUSOY ÜNLÜ A "Türkiye’de Yayımlanmış Resimli Çocuk Kitapları Üzerine Kültürel Bir Analiz." Ana Dili Eğitimi Dergisi, 9, ss.561 - 576, 2021. 10.16916/aded.852848 |
| ISNAD | Dedeoglu, Hakan vd. "Türkiye’de Yayımlanmış Resimli Çocuk Kitapları Üzerine Kültürel Bir Analiz". Ana Dili Eğitimi Dergisi 9/2 (2021), 561-576. https://doi.org/10.16916/aded.852848 |
