Öğretmenlerin Mesleki Profesyonelliği ile Özerkliği Arasındaki İlişkiyeDair Bir Çözümleme

Halil BUYRUK, (Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi, Eğitim Yönetimi Bölümü, Ankara, Türkiye)
Ali AKBAŞ (Girilmemişş)
Eğitim ve Bilim
39 6
Yıl: 2021 Cilt: 46 Sayı: 208 Sayfa Aralığı: 431 - 451 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.15390/EB.2021.9996 İndeks Tarihi: 19-02-2022

Öğretmenlerin Mesleki Profesyonelliği ile Özerkliği Arasındaki İlişkiyeDair Bir Çözümleme

Öz:
Bu araştırmanın amacı, öğretmenlerin mesleki profesyonelliği ileözerkliği arasındaki ilişkileri incelemektir. İlişkisel tarama modelikullanılan araştırmanın evrenini 2019-2020 eğitim-öğretim yılındaUşak il merkezinde ilköğretim kurumlarında görev yapanöğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi oransızküme örnekleme ile belirlenen 391 öğretmenden oluşmaktadır.Araştırma verilerinin toplanmasında Öğretmenlerin MeslekiProfesyonellik Ölçeği ve Öğretmen Özerkliği Ölçeği kullanılmıştır.Verilerin analizinde, t-testi, tek yönlü varyans analizi, PearsonMomentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı Analizi ve ÇokluDoğrusal Regresyon Analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucundaöğretmenlerin mesleki profesyonelliğinin cinsiyet ve alandeğişkenlerine göre anlamlı düzeyde farklılaştığı görülmüştür.Öğretme süreci özerkliği ile mesleki duyarlılık, duygusal emek vekuruma katkı arasında orta düzeyde anlamlı, aynı yönlü ilişkilermevcuttur. Öğretme sürecinde özerk davranabilen, meslekigelişim ve iletişim özerkliği düzeyi güçlü olan öğretmenlerinmesleki duyarlılıklarının yüksek olduğu belirlenmiştir. Meslekigelişimlerini gerçekleştiren ve mesleki iletişim kurabilenöğretmenlerin mesleki duyarlılıklarının güçlü olduğu gibi kurumakatkılarının da daha yüksek olduğu ifade edilebilir. Öğretmenprofesyonelliğini güçlendirmek için öğretmenlerin öğretmesürecinde özerk, mesleki gelişim ve iletişim imkânlarına sahipolmalarının sağlanması önerilmektedir.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Altınkurt, Y. ve Yılmaz, K. (2014). Öğretmenlerin mesleki profesyonelliği ile iş doyumları arasındaki ilişki. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 57-71.
  • Arslan, A. ve Özenici, S. (2017). İngilizce okutmanlarının öğretmen özerkliğine ilişkin görüş ve algıları. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(12), 297-305.
  • Au, W. (2007). High-stakes testing and curricular control: A qualitative metasynthesis. Educational Researcher, 36(5), 258-267.
  • Ayral, M., Özdemir, N., Türedi, A., Yılmaz-Fındık, L., Büyükgöze, H., Demirezen, S. … Tahirbegi, Y. (2014). Öğretmen özerkliği ile öğrenci başarısı arasındaki ilişki: PISA örneği. Journal of Educational Sciences Research, 4(1), 207-218.
  • Balcı, A. (2011). Sosyal bilimlerde araştırma. Ankara: Pegem Akademi.
  • Ball, S. J. (2008). The education debate. Bristol: The Policy Press.
  • Barber, B. (1996). Meslekler sosyolojisinde bazı sorunlar. Z. Cirhinlioğlu (Ed.). Meslekler ve sosyoloji içinde (s. 43-65). Ankara: Gündoğan Yayınları.
  • Bayhan, G. (2011). Öğretmenlerin profesyonelliğinin incelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
  • Bottery, M. (2000). Education, policy and ethics. London and Newyork: Continium
  • Bourdieu, P. (2006). Pratik nedenler (H. U. Tanrıöver, Çev.). İstanbul: Hil Yayınları.
  • Buyruk, H. (2015). Öğretmen emeğinin dönüşümü. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Buyruk, H. (2018). Changes in teachers’ work and professionalism in England: Impressions from the "shop floor". Malaysian Online Journal of Educational Sciences, 6(2), 1-20.
  • Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. ve Kılıç Çakmak, E. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
  • Cerit, Y. (2012). Okulun bürokratik yapısı ile sınıf öğretmenlerinin profesyonel davranışları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 18(4), 497-521.
  • Çelik, S. (2016). Resmi liselerde dağıtılmış liderlik ve öğretmen özerkliği ilişkisinin öğretmen görüşlerine göre incelenmesi: Elâzığ ili örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Çolak, İ. ve Altınkurt, Y. (2017). Okul iklimi ile öğretmenlerin özerklik davranışları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 23(1), 33-71. doi:10.14527/kuey.2017.002
  • Çolak, İ., Altınkurt, Y. ve Yılmaz, K. (2017). Öğretmenlerin özerklik davranışları ile iş doyumları arasındaki ilişki. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 189-208.
  • Dempster, N., Freakley, M. ve Parry, L. (2001). The ethical climate of public schooling under new public management. International Journal of Leadership in Education: Theory and Practice, 4(1), 1-12.
  • Eroğlu, M., Erdoğan, U. ve Özbek, R. (2018). Öğretmenlerin mesleki profesyonellikleriyle mesleki gelişime yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Journal of Social And Humanities Sciences Research, 5(30), 4379-4388.
  • Etzioni, A. (1969). The semi-professions and their organization. New York: Free Press.
  • Evans, L. (2008). Professionalism, professionality and the development of education professionals. British Journal of Educational Studies, 56(1), 20-38.
  • Evans, L. (2011). The ‘shape’ of teacher professionalism in England: Professional standards, performance management, professional development, and the changes proposed in the 2010 white paper. British Educational Research Journal, 37(5), 851-870.
  • Evetts, J. (2009). The management of professionalism: A contemporary paradox. S. Gewirtz, P. Mahony, I. Hextall ve A. Cribb (Ed.), Changing teacher professionalism içinde (s. 19-30). USA and Canada: Routledge.
  • Evetts, J. (2011). A new professionalism? Challenges and opportunities. Current Sociology, 59(4), 406-422. doi:10.1177/0011392111402585
  • Freidson, E. (1996). Mesleksel kontrolün değişen doğası. Z. Cirhinlioğlu (Ed.), Meslekler ve sosyoloji içinde (s. 99-127). Ankara: Gündoğan Yayınları.
  • Friedman, I. A. (1999). Teacher-perceived work autonomy: The concept and its measurement. Educational and Psychological Measurement, 59(1), 58-76.
  • Ginsburg, M. (1997). Professionalism or politics as a model for educators’ work and lives. Educational Research Journal, 11(2), 133-146.
  • Giroux, H. A. (1988). Teachers as intellectuals. USA: Bergin and Garvey Publishers.
  • Hargreaves, A. (2000). Four ages of professionalism and professional learning. Teachers and Teaching: Theory and Practice, 6(2), 151-182.
  • Hargreaves, D. (1994). The new professionalism: The synthesis of professional and institutional development. Teaching and Teacher Education, 10(4), 423-438.
  • Helsby, G. (1999). Multiple truths and contested realities: The changing faces of teacher professionalism in England. C. Day, A. Fernandez, T. Hague ve J. Moller (Ed.), The life and work of teachers içinde (s. 93-108). London: Falmer.
  • Hextall, I., Gribb, A., Gewirtz, S., Mahony, P. ve Troman, G. (2007). Changing teacher roles, identities and professionalism: An annotated bibliography. England, London: King’s Colleage, Roehampton University, & T.L.R.P. Teaching & Learning Research Programme. http://www.tlrp.org/themes/seminar/gewirtz/papers/bibliography.pdf adresinden erişildi.
  • Hochschild, A. R. (2012). The managed heart: Commercialization of human feeling. California: The University of California Press.
  • Hoşgörür, T. (2017). Öğretmenlerin mesleki profesyonellikleri ile saygınlıklarını yitirme kaygıları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 23(3), 387-424.
  • Hoyle, E. (1974). Professionality, professionalism and control in teaching. London Education Review, 3(2), 13-19. Hughes, E. C. (1963). Professions. Daedalus, 92(4), 655-668.
  • Hypolito, A. M. (2004). Teachers' work and professionalization: The promised land or dream denied?. Journal for Critical Education Policy Studies, 2(2), 203-226.
  • Ingersoll, R., Alsalam, N., Quinn, P. ve Bobbitt, S. (1997). Teacher professionalization and teacher commitment: A multilevel analysis. National Center for Education Statistics. https://repository.upenn.edu/gse_pubs/548 adresinden erişildi.
  • Ingersoll, R. M. (2007). Short on power long on responsibility. Educational Leadership, 65(1), 20-25. http://www.ascd.org/publications/educational-leadership/sept07/vol65/num01/Short-on-Power,- Long-on-Responsibility.aspx adresinden erişildi.
  • İlgan, A., Aslanargun, E. ve Shaukat, S. (2015). Developing teacher professionalism scale: Validation and reliability study. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 11(4), 1454-1474.
  • Karabacak, M. (2014). Ankara ili genel liselerinde görev yapan öğretmenlerin özerklik algıları ile öz yeterlik algıları arasındaki ilişki (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Karaca, D. ve Başer, M. U. (2016). İlk ve ortaokullarda bürokratikleşme düzeyinin öğretmen profesyonelliğine etkisi. Yaşadıkça Eğitim, 30(2), 73-92.
  • Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi (23. bs.). Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Kılınç, A. Ç., Bozkurt, E. ve İlhan, H. (2018). Öğretmen özerkliğine ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 9(18), 77-98.
  • Larson, M. S. (1977). The rise of professionalism: A sociological analysis. California: University of California Press.
  • Lawn, M. (1996). Modern times? Work, professionalism and citizenship in teaching. London: Falmer Press.
  • Lawton, D. (2012). The politics of school curriculum. London: Routledge.
  • Milli Eğitim Bakanlığı. (2019). Milli eğitim istatistikleri. http://sgb.meb.gov.tr/www/icerik_goruntule.php?KNO=361 adresinden erişildi.
  • OECD. (2005). Teachers matter: Attracting, developing and retaining effective teachers, education and training policy. Paris: OECD Publishing. doi:10.1787/9789264018044-en
  • OECD. (2016). Supporting teacher professionalism: Insights from TALIS 2013. Paris: OECD Publishing. doi:10.1787/9789264248601-en
  • Öksüz-Gül, F. (2015). Eğitimsel liderlik uygulamaları bağlamında öğretmen özerkliğinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
  • Özaslan, G. (2015). Öğretmenlerin sahip oldukları mesleki özerklik düzeyine ilişkin algıları. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 3(2), 25-39.
  • Öztürk, İ. H. (2011). Öğretmen özerkliği üzerine kuramsal bir inceleme. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(35), 82-99.
  • Robertson, S. L. (1996). Teachers’ work, restructuring and postfordism: Constructing the new ‘professionalism’. I. Goodson ve A. Hargreaves (Eds.), Teachers’ professional lives içinde (s. 28-55). London & Philadelphia: Falmer Press.
  • Robertson, S. L. (2000). Teachers’ labour, social class and change: Toward a new theoretical framework. International Studies in the Sociology of Education, 10(3), 285-302.
  • Robertson S. L. (2010). Teachers matter… Don’t they? Placing teachers and their work in the global knowledge economy. S. Macrine, P. McLaren ve D. Hill (Eds.), Revolutionizing pedagogy: Education for social justice within and beyond global neo-liberalism içinde (s. 235-255). New York: Palgrave Macmillan.
  • Sachs, J. (2016). Teacher professionalism: Why are we still talking about it?. Teachers and Teaching, 22(4), 413-425. doi:10.1080/13540602.2015.1082732
  • Stevenson, H. ve Wood, P. (2013). Markets, managerialism and teachers’ work: The invisible hand of high stakes testing in England. The International Education Journal: Comparative Perspectives, 12(2), 42-61.
  • Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics (5. bs.). New York: Allyn and Bacon.
  • Türk Dil Kurumu. (2019). Türk Dil Kurumu güncel Türkçe sözlük. https://sozluk.gov.tr adresinden erişildi.
  • Üzüm, P. ve Karslı, M. D. (2013). Sınıf öğretmenlerinin öğretmen özerkliğine ilişkin farkındalık düzeyleri (İzmir ili örneği). İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(3), 79-94.
  • Villegas-Reimers, E. (2003). Teacher professional development: An international review of the literature. UNESCO: International Institute for Educational Planning. https://unesdoc.unesco.org adresinden erişildi.
  • Whitty, G. ve Wisby, E. (2006). ‘Collaborative’ and ‘democratic’ professionalisms: Alternatives to ‘traditional’ and ‘managerialist’ approaches to teacher autonomy?. Educational Studies in Japan: International Yearbook, 1, 25-36.
  • World Bank. (2012). What matters most in teacher policies? Framework for Building a more effective teaching profession. SABER Working paper series. https://openknowledge.worldbank.org adresinden erişildi.
  • Yazıcı, A. Ş. ve Akyol, B. (2017). Okul müdürlerinin liderlik davranışları ile öğretmen özerkliği arasındaki ilişki. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(10), 189-208.
  • Yolcu, H. (2010). Neo-liberal dönüşümün yaşandığı ülkelerde yerelleşme ve okul özerkliği uygulamaları. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 6(12), 253-273.
  • Yılmaz, K. ve Altınkurt, Y. (2014). Öğretmenlerin mesleki profesyonelliği ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 11(2), 332-345. http://www.j-humansciences.com/ adresinden erişildi.
  • Yılmaz, K. ve Altınkurt, Y. (2015). Öğretmenlerin mesleki profesyonellikleri ile iş-yaşam dengeleri arasındaki ilişki. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 14(28), 105-128.
  • Yirci, R. (2017). Öğretmen profesyonelliğinin önündeki engeller ve çözüm önerileri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 18(1), 503-522.
APA BUYRUK H, Akbaş A (2021). Öğretmenlerin Mesleki Profesyonelliği ile Özerkliği Arasındaki İlişkiyeDair Bir Çözümleme. , 431 - 451. 10.15390/EB.2021.9996
Chicago BUYRUK Halil,Akbaş Ali Öğretmenlerin Mesleki Profesyonelliği ile Özerkliği Arasındaki İlişkiyeDair Bir Çözümleme. (2021): 431 - 451. 10.15390/EB.2021.9996
MLA BUYRUK Halil,Akbaş Ali Öğretmenlerin Mesleki Profesyonelliği ile Özerkliği Arasındaki İlişkiyeDair Bir Çözümleme. , 2021, ss.431 - 451. 10.15390/EB.2021.9996
AMA BUYRUK H,Akbaş A Öğretmenlerin Mesleki Profesyonelliği ile Özerkliği Arasındaki İlişkiyeDair Bir Çözümleme. . 2021; 431 - 451. 10.15390/EB.2021.9996
Vancouver BUYRUK H,Akbaş A Öğretmenlerin Mesleki Profesyonelliği ile Özerkliği Arasındaki İlişkiyeDair Bir Çözümleme. . 2021; 431 - 451. 10.15390/EB.2021.9996
IEEE BUYRUK H,Akbaş A "Öğretmenlerin Mesleki Profesyonelliği ile Özerkliği Arasındaki İlişkiyeDair Bir Çözümleme." , ss.431 - 451, 2021. 10.15390/EB.2021.9996
ISNAD BUYRUK, Halil - Akbaş, Ali. "Öğretmenlerin Mesleki Profesyonelliği ile Özerkliği Arasındaki İlişkiyeDair Bir Çözümleme". (2021), 431-451. https://doi.org/10.15390/EB.2021.9996
APA BUYRUK H, Akbaş A (2021). Öğretmenlerin Mesleki Profesyonelliği ile Özerkliği Arasındaki İlişkiyeDair Bir Çözümleme. Eğitim ve Bilim, 46(208), 431 - 451. 10.15390/EB.2021.9996
Chicago BUYRUK Halil,Akbaş Ali Öğretmenlerin Mesleki Profesyonelliği ile Özerkliği Arasındaki İlişkiyeDair Bir Çözümleme. Eğitim ve Bilim 46, no.208 (2021): 431 - 451. 10.15390/EB.2021.9996
MLA BUYRUK Halil,Akbaş Ali Öğretmenlerin Mesleki Profesyonelliği ile Özerkliği Arasındaki İlişkiyeDair Bir Çözümleme. Eğitim ve Bilim, vol.46, no.208, 2021, ss.431 - 451. 10.15390/EB.2021.9996
AMA BUYRUK H,Akbaş A Öğretmenlerin Mesleki Profesyonelliği ile Özerkliği Arasındaki İlişkiyeDair Bir Çözümleme. Eğitim ve Bilim. 2021; 46(208): 431 - 451. 10.15390/EB.2021.9996
Vancouver BUYRUK H,Akbaş A Öğretmenlerin Mesleki Profesyonelliği ile Özerkliği Arasındaki İlişkiyeDair Bir Çözümleme. Eğitim ve Bilim. 2021; 46(208): 431 - 451. 10.15390/EB.2021.9996
IEEE BUYRUK H,Akbaş A "Öğretmenlerin Mesleki Profesyonelliği ile Özerkliği Arasındaki İlişkiyeDair Bir Çözümleme." Eğitim ve Bilim, 46, ss.431 - 451, 2021. 10.15390/EB.2021.9996
ISNAD BUYRUK, Halil - Akbaş, Ali. "Öğretmenlerin Mesleki Profesyonelliği ile Özerkliği Arasındaki İlişkiyeDair Bir Çözümleme". Eğitim ve Bilim 46/208 (2021), 431-451. https://doi.org/10.15390/EB.2021.9996
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 21:40

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları