Bebek ve Küçük Çocuk Gıdalarında Bakteriyel Sağlık Riskleri

VURAL, AYDIN; GENÇ, Emine

doi:10.5222/TMCD.2021.46362

Bebek ve Küçük Çocuk Gıdalarında Bakteriyel Sağlık Riskleri

Emine GENÇ, (Diyarbakır İl Sağlık Müdürlüğü, Halk Sağlığı Hizmetleri Başkanlığı, Diyarbakır, Türkiye)

Aydın VURAL (Dicle Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Besin/Gıda Hijyeni ve Teknolojisi Bölümü, Diyarbakır, Türkiye)

Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti Dergisi

10 1

Yıl: 2021 Cilt: 51 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 1 - 10 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.5222/TMCD.2021.46362 İndeks Tarihi: 16-05-2022

Bebek ve Küçük Çocuk Gıdalarında Bakteriyel Sağlık Riskleri

Öz:

Bebek ve küçük çocukların bağışıklık sistemi tam olarak gelişmemiştir. Bu dönemde beslenme hem büyüme hem de sağlık açısından önem taşımaktadır. Birçok bilimsel çalışmada devam formülleri ve ek gıdalarda patojen veya fırsatçı patojen varlığı belirlenmiştir. Hammadde, üretim, koruma ve tüketim aşamalarında bu gıdaların mikroorganzimalarla kontaminasyonunun engellenmesi gerekmektedir. Bebek ve küçük çocuk gıdalarındaki mikroorganizmaların belirlenmesi olası halk sağlığı riskleri açısından önemlidir. Bu çalışmada, bebek ve küçük çocuk gıdalarında saptanan patojen, fırsatçı patojen mikroorganizmalar ve halk sağlığı riskleri hakkında bilgi verilmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Kelime:

Bacterial Health Risks in the Food of the Infants and Young Children

Öz:

The immune system of infants and young children is not fully developed. In this period, nutrition is important for both growth and health. Many scientific studies have identified the presence of pathogens or opportunistic pathogens in follow-on formulas and supplementary foods. Contamination of these foods with microorganisms should be prevented during raw material, production, storage and consumption stages. Identification of microorganisms in the food of infants and young children is possibly important for public health. In this study, it is aimed to give information about pathogens, opportunistic pathogens and public health risks in infant and young children’s food.time. The need for comprehensive studies on host immune response is evident.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık

1. Türk gıda kodeksi bebek formülleri tebliği (No: 2014/31). Resmi Gazete (29089). 15.08.2014.
2. TC Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı. Türk gıda kodeksi devam formülleri tebliği. (No: 2014/32) Resmi Gazete (29089). 15.08.2014.
3. TC Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı. Türk gıda kodeksi bebek ve küçük çocuk ek gıdaları tebliği. Resmi Gazete (No: 2007/5). 01.11.2007.
4. Bahçeci T, Çakmak Sancar B, Özpınar H. Bebek beslenmesinde kullanılan gıdaların mikrobiyolojik kalitelerinin araştırılması. Aydın Gastronomy. 2018;2(1):15-20.
5. Ergün F, Ergün Ö. Ülkemizde tüketime sunulan yerli ve ithal bebek mamalarının genel mikrobiyolojik kaliteleri ve bazı patojenlerin varlığı yönünden incelenmesi. Gıda. 1994;19(6):373-6.
6. Gökçay G, Eren T, Devecioğlu E. Bebek mamalarındaki katkı maddeleri. Çocuk Dergisi. 2012;12(2):60-5.
7. Zhou X, Gao J, Huang Y, Fu S, Chen H. Antibiotic resistance pattern of Klebsiella pneumoniae and Enterobacter sakazakii isolates from powdered infant formula. Afr J Microbiol Res. 2011;5(19):3073-7. https://doi.org/10.5897/AJMR10.867
8. Gültekin M, Demirel NN. Hazır toz bebek mamaları ve Enterobacter sakazakii. Turk Mikrobiyol Cemiy Derg. 2006;36(1):67-74.
9. Sezer C, Vatansever L, Bilge N. The microbiological quality of ınfant milk and follow - on formula. Van Vet J. 2015;26(1):31-4.
10. Sadek ZI, Abdel-Rahman MA, Azab MS, Darwesh OM, Hassan MS. Microbiological evaluation of infant foods quality and molecular detection of Bacillus cereus toxins relating genes. Toxicol Rep. 2018;5:871-7. https://doi.org/10.1016/j.toxrep.2018.08.013
11. Brett MM, McLauchlin J, Harris A, et al. A case of infant botulism with a possible link to infant formula milk powder: evidence for the presence of more than one strain of Clostridium botulinum in clinical specimens and food. J Med Microbiol. 2005;54(Pt 8):769-76. https://doi.org/10.1099/jmm.0.46000-0
12. Codex Alimentarius Commission (CAC). Code of hygienic practice for powdered formulae for infants and young children. CAC/RCP 66. 2008. http://www. fao.org/input/download/standards/11026/CXP_066e. pdf. (Erişim:02.07.2020)
13. TC Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı. Türk gıda kodeksi mikrobiyolojik kriterler yönetmeliği. Resmi Gazete (28157). 29.12.2011.
14. Ağay Z. Farklı kaynaklardan izole edilen Salmonella suşlarının bazı virülans faktörlerinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, 2014.
15. Özgan E. Satışa sunulan gıda örneklerinden izole edilen Salmonella suşlarının çoklu antibiyotik dirençliliğinin araştırılması [Yüksek lisans tezi]. Ankara: Gazi Üniversitesi, 2015.
16. İset Ş. Çeşitli gıda örneklerinden izole edilen Salmonella ve Listeria monocytogenes suşlarının biyofilm oluşturma yeteneklerinin araştırılması ve elektron mikroskobik tekniklerle değerlendirilmesi [Yüksek lisans tezi]. Eskişehir: Osmangazi Üniversitesi, 2016.
17. Cahill SM, Wachsmuth IK, Costarrica Mde L, Ben Embarek PK. Powdered infant formula as a source of Salmonella infection in infants. Clin Infect Dis. 2008;46(2):268-73. https://doi.org/10.1086/524737
18. Genç E. Bebek ve devam formülleri ile bebek ve küçük çocuk ek gıdalarında mikrobiyolojik kalitenin araştırılması [Yüksek Lisans tezi]. Diyarbakır: Dicle Üniversitesi, 2019.
19. Yaoa K, N’guessana KF, Zinzendorf NY, et al. Isolation and characterization of Cronobacter spp. from indigenous infant flours sold in public health care centres with in Abidjan, Côte d’Ivoire. Food Control. 2016;62:224-30. https://doi.org/10.1016/j.foodcont.2015.10.041
20. Mutlu N. Çevresel örneklerden Listeria monocytogenes’e özgü faj izolasyonu ve genotipik karakterizasyonu [Doktora tezi]. Kars: Kafkas Üniversitesi, 2015.
21. Abdünnur V. İstanbul’da satışa sunulan dondurmaların Listeria monocytogenes ve Enterobacteriaceae varlığı yönünden incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. İstanbul: Aydın Üniversitesi, 2016.
22. Kevenk OT. Süt ve ürünlerinde Listeria monocytogenes’in insidensi, serotiplendirilmesi ve antibiyotik dirençliliklerinin belirlenmesi [Doktora tezi]. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, 2014.
23. Strydom A, Cawthorn DM, Cameron M, Witthuhn RC. Species of Cronobacter - a review of recent advances in the genus and their significance in infant formula milk. Int Dairy J. 2012;27(1-2):3-12. https://doi.org/10.1016/j.idairyj.2012.06.005
24. Song X, Shukla S, Kim M. Detection of Cronobacter species in powdered infant formula using immunoliposome-based immunomagnetic concentration and separation assay. Food Microbiol. 2018;72:23-30. https://doi.org/10.1016/j.fm.2017.11.002
25. Polat G, Halkman K. Bebek mamalarında Enterobacter sakazakii ve önemi. Gıda. 2007;32(3):151-61.
26. Doğangün E, Uylaşer V. Cronobacter sakazakii’nin gıda güvenliği açısından önemi. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 2016;30(2):91-100.
27. Jackson P, Siqueira R, et al. International survey of Cronobacter sakazakii and other Cronobacter spp. in follow up formulas and infant foods. Int J Food Microbiol. 2009;36(2):185-8. https://doi.org/10.1016/j.ijfoodmicro.2009.08.005
28. Shaker R, Osaili T, Al-Omary W, Jaradat Z, Al- Zuby M. Isolation of Enterobacter sakazakii and other Enterobacter spp. from food and food production environments. Food Control. 2007;18(10):1241-5. https://doi.org/10.1016/j.foodcont.2006.07.020
29. Iversen C, Forsythe S. Isolation of Enterobacter sakazakii and other Enterobacteriaceae from powdered infant formula and related products. Food Microbiol. 2004;21(6):771-7. https://doi.org/10.1016/j.fm.2004.01.009
30. Torlak E. Gıda mikrobiyolojisinde Enterobacteriaceae üyeleri için kromojenik ve florojenik besiyerleri. Turk Hij Den Biyol Derg. 2011;68(1):49-58. https://doi.org/10.5505/TurkHijyen.2011.69077
31. Akkaya L, Alişarlı M, Kara R, Telli R. Afyonkarahisar’da tüketime sunulan çiğ süt ve peynirlerde E. coli O157:H7 varlığının belirlenmesi. YYÜ Vet Fak Derg. 2007;18(1):1-5.
32. Çetingürbüz B. Hazır toz bebek mamaları ve çiğ sütlerde Enterobacter sakazakii’nin bulunma sıklığı [Yüksek lisans tezi]. Ankara: Gazi Üniversitesi, 2013.
33. Kim SA, Oh SW, Lee YM, et al. Microbial contamination of food products consumed by infants and babies in Korea. Lett Appl Microbiol. 2011;53(5):532-8. https://doi.org/10.1111/j.1472-765X.2011.03142.x
34. Rahimi E, Abdos F, Momtaz H, Baghbadorani ZT, Jalali M. Bacillus cereus in infant foods: prevalence study and distribution of enterotoxigenic virulence factors in Isfahan Province, Iran. Sci World J. 2013;1-5. https://doi.org/10.1155/2013/292571
35. Aksu H. Ülkemizde tüketime sunulan hazır gıdalarda Bacillus cereus’un varlığı ve önemi [Doktora Tezi]. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, 1994.
36. Çöl BG. Çeşitli gıdalarda Bacillus cereus toksinlerinin varlığı ve tiplendirilmesi [Doktora tezi]. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, 2014.
37. Tektemur A. Pastörize sütlerde Bacillus cereus varlığının tespiti üzerine bir araştırma [Yüksek lisans tezi]. Elazığ: Fırat Üniversitesi, 2010.
38. Köksal Çakırlar F, Gönüllü N, Çelik Ş, Habip Z, Tüysüz G, Kiraz N. Nöroblastom tanılı hastada katater ilişkili Bacillus cereus bakteriyemisi. JAREM 2015;5(2):75-7. https://doi.org/10.5152/jarem.2015.612
39. Rowan NJ, Anderson JG, Anderton A. Bacteriological quality of infant milk formulae examined under a variety of preparation and storage conditions. J Food Prot. 1997;60(9):1089-94. https://doi.org/10.4315/0362-028X-60.9.1089
40. Shadlia-Matug M, Aidoo KE, Candlish AA, Elgerbi AM. Evaluation of some antibiotics against pathogenic bacteria isolated from infant foods in North Africa. The Open Food Science Journal. 2008;2:95-101. https://doi.org/10.2174/1874256400802010095
41. Küçükçetin A, Milci S. Staphylococcus aureus ile kontamine olan peynirlerden kaynaklanan gıda zehirlenmeleri. Gıda. 2008;33(3):129-35.
42. Akıncı G. Levobupivakainin Stafilococcus aureus üzerine antibakteriyel etkinliğinin araştırılması [Tıpta uzmanlık tezi]. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, 2011.
43. Umoh VJ, Obawede KS, Umoh JU. Contamination of infant powdered milk in use with enterotoxigenic Staphylococcus aureus. Food Microbiol. 1985;2(4):255-61.
44. Wang X, Meng J, Zhang J, et al. Characterization of Staphylococcus aureus isolated from powdered infant formula milk and infant rice cereal in China. Int J Food Microbiol. 2012;153(1-2):142-7. https://doi.org/10.1016/j.ijfoodmicro.2011.10.030
45. Cruz AT, Cazacu AC, Allen CH. Pantoea agglomerans, a plant pathogen causing human disease. J Clin Microbiol. 2007;45(6):1989-92. https://doi.org/10.1128/JCM.00632-07
46. AbdAlhussen LS, Darweesh MF. Prevelance and antibiotic susceptibility patterns of Pantoea spp. isolated form clinical and environmental sources in Iraq. Int J ChemTech Res. 2016;9(8):430-7.
47. Siwakoti S, Sah R, Rajbhandari RS, Khanal B. Pantoea agglomerans infections in children: report of two cases. Case Rep Pediatr. 2018;2018:4158734. https://doi.org/10.1155/2018/4158734
48. Sani AN, Yi LY. Enterobacteriaceae, Cronobacter (Enterobacter) sakazakii and microbial population in infant formula products in the Malaysian market. Sains Malaysiana. 2011;40(4):345-51.
49. Estuningsih S, Kress C, Hassan AA, Akineden O, Schneider E, Usleber E. Enterobacteriaceae in dehydrated powdered infant formula manufactured in Indonesia and Malaysia. J Food Prot. 2006;69(12): 3013-7. https://doi.org/10.4315/0362-028x-69.12.3013
50. Henson SP, Boinett CJ, Ellingtond MJ, et al. Molecular epidemiology of Klebsiella pneumoniae invasive infections over a decade at Kilifi county hospital in Kenya. Int J Med Microbiol. 2017;307(7):422-9. https://doi.org/10.1016/j.ijmm.2017.07.006
51. Nazik S, Kandilcik H, Şahin AR, Kahraman H, Ateş S. Akciğer abseli bir olgunun değerlendirilmesi. Balıkesir Med J. 2018;2(3):165-9.
52. Baylis C, Uyttendaele M, Joosten H, Davies A. The Enterobacteriaceae and their significance to the food industry. International Life Sciences Institute (ILSI) Report. Commissioned by the ILSI Europe Emerging Microbiological Issues Task Force. Belgium; 2011.
53. Jain S, Arora S, Saha R, Kaur IR. Serratia plymuthica: a community - acquired uropathogen. Indian J Med Sci. 2017;69(1):31-2. https://doi.org/10.18203/issn.0019-5359.IndianJ MedSci20170488
54. Van Houdt R, Moons P, Jansen A, Vanoirbeek K, Michiels WC. Genotypic and phenotypic characterization of a biofilm - forming Serratia plymuthica isolate from a raw vegetable processing line. FEMS Microbiol Lett. 2005;246(2):265-72. https://doi.org/10.1016/j.femsle.2005.04.016
55. Koskinen R, Ali-Vehmas T, Kampfer P, et al. Characterization of Sphingomonas isolates from finnish and swedish drinking water distribution systems. J Appl Microbiol. 2000;89(4):687-96. https://doi.org/10.1046/j.1365-2672.2000.01167.x
56. Bulut C, Yetkin MA, Koruk ST, Erdinç FŞ, Karakoç EA. Sphingomonas paucimobilis: nadir bir hastane kaynaklı bakteriyemi etkeni. Mikrobiyol Bul. 2008;42(4): 685-8.
57. Borsa BA, Aldağ ME, Tunalı B, Dinç U, Güngördü Dalar Z, Özalp VC. Nadir görülen fırsatçı patojen Bacillus pumilus’un neden olduğu bir sepsis olgusu. Mikrobiyol Bul. 2016;50(3):466-70. https://doi.org/10.5578/mb.27575
58. Shivamurthy VM, Gantt S, Reilly C, Tilley P, Guzman J, Tucker L. Bacillus pumilus septic arthritis in a healthy child. Canadian J Infect Dis Med Microbiol. 2016:2016;3265037. https://doi.org/10.1155/2016/3265037
59. Korukluoğlu G, Zarakolu P, Güvener E. Staphylococcus epidermidis identifikasyonunda desferrioksamin duyarlılığının yeri. 27. Türk Mikrobiyoloji Kongresi, 7-10 Mayıs 1996, Antalya; 1996.
60. Mendoza-Olazarán S, Morfin-Otero R, Rodríguez- Noriega E, et al. Microbiological and molecular characterization of Staphylococcus hominis isolates from blood. PLoS ONE. 2013;8(4):e61161. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0061161
61. Reid KC, Cockeril III FR, Patel R. Clinical and epidemiological features of Enterococcus casseliflavus/ flavescens and Enterococcus gallinarum bacteremia: a report of 20 cases. Clin Infect Dis. 2001;32(11): 1540-6. https://doi.org/10.1086/320542

APA	GENÇ E, VURAL A (2021). Bebek ve Küçük Çocuk Gıdalarında Bakteriyel Sağlık Riskleri. , 1 - 10. 10.5222/TMCD.2021.46362
Chicago	GENÇ Emine,VURAL AYDIN Bebek ve Küçük Çocuk Gıdalarında Bakteriyel Sağlık Riskleri. (2021): 1 - 10. 10.5222/TMCD.2021.46362
MLA	GENÇ Emine,VURAL AYDIN Bebek ve Küçük Çocuk Gıdalarında Bakteriyel Sağlık Riskleri. , 2021, ss.1 - 10. 10.5222/TMCD.2021.46362
AMA	GENÇ E,VURAL A Bebek ve Küçük Çocuk Gıdalarında Bakteriyel Sağlık Riskleri. . 2021; 1 - 10. 10.5222/TMCD.2021.46362
Vancouver	GENÇ E,VURAL A Bebek ve Küçük Çocuk Gıdalarında Bakteriyel Sağlık Riskleri. . 2021; 1 - 10. 10.5222/TMCD.2021.46362
IEEE	GENÇ E,VURAL A "Bebek ve Küçük Çocuk Gıdalarında Bakteriyel Sağlık Riskleri." , ss.1 - 10, 2021. 10.5222/TMCD.2021.46362
ISNAD	GENÇ, Emine - VURAL, AYDIN. "Bebek ve Küçük Çocuk Gıdalarında Bakteriyel Sağlık Riskleri". (2021), 1-10. https://doi.org/10.5222/TMCD.2021.46362

APA	GENÇ E, VURAL A (2021). Bebek ve Küçük Çocuk Gıdalarında Bakteriyel Sağlık Riskleri. Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti Dergisi, 51(1), 1 - 10. 10.5222/TMCD.2021.46362
Chicago	GENÇ Emine,VURAL AYDIN Bebek ve Küçük Çocuk Gıdalarında Bakteriyel Sağlık Riskleri. Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti Dergisi 51, no.1 (2021): 1 - 10. 10.5222/TMCD.2021.46362
MLA	GENÇ Emine,VURAL AYDIN Bebek ve Küçük Çocuk Gıdalarında Bakteriyel Sağlık Riskleri. Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti Dergisi, vol.51, no.1, 2021, ss.1 - 10. 10.5222/TMCD.2021.46362
AMA	GENÇ E,VURAL A Bebek ve Küçük Çocuk Gıdalarında Bakteriyel Sağlık Riskleri. Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti Dergisi. 2021; 51(1): 1 - 10. 10.5222/TMCD.2021.46362
Vancouver	GENÇ E,VURAL A Bebek ve Küçük Çocuk Gıdalarında Bakteriyel Sağlık Riskleri. Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti Dergisi. 2021; 51(1): 1 - 10. 10.5222/TMCD.2021.46362
IEEE	GENÇ E,VURAL A "Bebek ve Küçük Çocuk Gıdalarında Bakteriyel Sağlık Riskleri." Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti Dergisi, 51, ss.1 - 10, 2021. 10.5222/TMCD.2021.46362
ISNAD	GENÇ, Emine - VURAL, AYDIN. "Bebek ve Küçük Çocuk Gıdalarında Bakteriyel Sağlık Riskleri". Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti Dergisi 51/1 (2021), 1-10. https://doi.org/10.5222/TMCD.2021.46362