Öğretmen Özgeciliği Ölçeği: Geliştirme, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

YILDIZ, Armağan; kılıçarslan, ayşegül; SERTELİN, Çare; DEMİR, İlkay; MEŞECİ GIORGETTI, FİLİZ; YAVUZER, Haluk; İŞMEN GAZİOĞLU, AYŞE ESRA

Öğretmen Özgeciliği Ölçeği: Geliştirme, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Haluk YAVUZER, (İstanbul Üniversitesi, Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, İstanbul, Türkiye)

AYŞE ESRA İŞMEN GAZİOĞLU, (İstanbul Üniversitesi, Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, İstanbul, Türkiye)

Armağan YILDIZ, (İstanbul Üniversitesi, Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, İstanbul, Türkiye)

İlkay DEMİR, (İstanbul Üniversitesi, Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, İstanbul, Türkiye)

FİLİZ MEŞECİ GIORGETTI, (İstanbul Üniversitesi, Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, İstanbul, Türkiye)

Ayşegül KILIÇARSLAN, (İstanbul Üniversitesi, Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, İstanbul, Türkiye)

Çare SERTELİN (İstanbul Üniversitesi, Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, İstanbul, Türkiye)

Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri

22 0

Yıl: 2006 Cilt: 6 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 947 - 972 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Öğretmen Özgeciliği Ölçeği: Geliştirme, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Öz:

Bu çalışmanın amacı, öğretmenlerin özgeci davranışlarını ölçen, kendini değerlendirme türü bir ölçme aracı geliştirmektir. Ön deneme uygulaması, ölçüt geçerliği ve test tekrar test geçerliği için istanbul ilinde görev yapmakta olan toplam 359 öğretmenle çalışılmıştır. Ölçeğin yapı geçerliğini saptamak için yapılan faktör analizi 4 faktörlü, 18 maddeli bir yapı ortaya koymuştur. Ölçüt geçerliği çalışması için "dış ölçüt" olarak Özgecilik Ölçeği uygulanmıştır. Buna göre, iki ölçeğin toplam puanlan arasında 0.60 korelasyon değeri olduğu saptanmıştır. Ölçeğin bütününün iç tutarlık güvenirliği 0.73 alfa katsayısıdır. Tüm ölçek için Guttman testi yanlama katsayısının 0.78 olduğu saptanmıştır. Uygulanan test tekrar test tekniği sonucunda elde edilen toplam puan korelasyon katsayısı 0.88'dir. Sonuçlar, ölçeğin psikometrik özelliğinin yeterli olduğunun göstergesi olarak kabul edilmiştir.

Anahtar Kelime: geçerlik ölçek geliştirme güvenirlik diğerkamlık öğretmen davranışları

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

The Teacher Altruism Scale: Development, Validity and Reliability

Öz:

The aim of the present study is to develop a self report scale measuring teachers' altruistic behaviors. 359 teachers participated in the pre-test, criterion validity and test re-test validity studies. Factor analysis, to test the structural validity, was resulted in 4 factors with 18 items. To test the criterion validity, the Altruism Scale (Akbaba, 1994) was used as an external criterion. Results showed that total scores of the two scales correlated (r = 0.60). The internal consistency of the scale is a =0,73. The Guttman split half coefficient of the scale is =0,78. Test re-test correlation of the total score is 0,88. Results revealed that the psychometric properties of the scale was sufficient.

Anahtar Kelime: teacher behaviors validity scale development reliability altruism

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

Akbaba, S. (1994). Grupla psikolojik danışmanın sosyal psikolojik bir kavram olan özgecilik üzerindeki etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Atatürk Üniversi¬tesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
Aşkın, M. (1986). Sosyal öğrenme kuramı açısından olumlu ve olumsuz sosyal davranışlar. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (1), 147-153.
Batson, C. D., Bölen, M. H., Cross, J. A., & Neuringer-Benefîel, H. E. (1986). Where is the altruism in the altruistic personality? Journal of Personality and Social Psychology, 50(1), 212-220.
Batson, D. C. (1991). The altruism question: Toward a social-psychological answer. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
Batson, D. C. (1998). Altruism and prosocial behavior. In S. T. Fiske, D. T. Gilbert, & G. Lindzey (Eds), Handbook of social psychology (pp. 282-316). Boston: McGraw-Hill.
Berkowitz, L. & Lutterman, K. G. (1968). The traditional socially responsible personality. Public Opinion Quarterly, 32, 169-185.
Berkowitz, L. (1975). A survey of social psychology. Hinsdale: Dryden Press.
Bierhoff, H. W., Klein, R., & Kramp, P. (1991). Evidence for the altruistic personality from data on accident research. Journal of Personality, 59 (2), 263-280.
Bierhoff, H. W. (1980). Hilfreiches verhalten. Darmstadt: Steinkopff.
Bierhoff, H. W. (1991). Attribution of responsibility and helpfulness. In L. Montada & H. W. Bierhoff (Eds.), Altruism in social systems (pp. 106-129). Toronto: Hogrefe & Huber Publishers.
Bilgin, N. (1988). Sosyal psikolojiye giriş. Izmir: Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
Boehm, C. (1979). Some problems with altruism in the search for moral universals. Behavioral Science, 24(1), 15-24.
Burnstein, E., Crandall, C, & Kitayama, S. (1994). Some neo-Darwinian decision rules for altruism: Weighing cues for inclusive fitness as a function of the biological importance of the decision. Journal of Personality and Social Psychology, 67,173-789.
Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal bilimler ipin veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Carlo, G., Eisenberg, N., Troyer, D., Switzer, G., & Speer, A. L. (1991). The altruistic personality: In what contexts is it apparent? Journal of Personality and Social Psychology, 61 (3), 450-458.
Den Ouden, M. D., & Russell, G. W. (1997). Sympathy and altruism in response to disasters: A Dutch and Canadian comparison. Social Behavior and Personality, 25 (3) 241-248.
Eisenberg, N,, Miller, P. A., Schaller, M., Fabes, R. A., Fultz, J., Shell, R., et. al. (1989). The role of sympathy and altruistic personality traits in helping: A re-examination. Journal of Personality, 57(1), 41-67.
Ergin, D. Y. (1995). Ölçeklerde geçerlik ve güvenirlik. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 7, 125-148.
Freeman, H. R. (1988). Perceptions of teacher characteristics and student judgements of teacher effectiveness. Teaching of Psychology, 25(3). 158-160.
Hayes, D. (2004). Recruitment and retention: Insights into the motivation of primary trainee teachers in England. Research in Education, 71, 37-49.
Howard, J. A. & Piliavin J. A. (2000).Altruism. In E. F., Borgatta & R. J. V. Montgomery (Eds.), Encyclopedia of sociology (pp. 114-120). New York: Macmil-lian Reference.
İşmen, A. E. & Yıldız, S. A. (2005). Öğretmenliğe ilişkin tutumların özgecilik ve atılganlık düzeyleri açısından incelenmesi. Eğitim Yönetimi, 11 (42), 151-166.
Johnson, R. C, Danko, G. P., Davill, T. J., Bochner, S., Bowers, J. K., Huang, et. al. (1989). Cross-cultural assessment of altruism and its correlates. Personality and Individual Differences, 10, 855-868.
Lefcourt, H. M., & Shepherd, R. S. (1995). Organ donation, authoritarianism, and perspective taking humor. Journal of Research in Personality, 29 (1), 121-138.
Leung, J. J., & Foster, S. F. (1985). Helping the elderly: A study on altruism in children. Child Study Journal, 15(4), 293-309.
Litvack-Miller, W., McDougall, D., & Romney, D. M. (1997). The structure of empathy during middle childhood and its relationship to prosocial behavior. Genetic, Social and General Psychology Monographs, 123 (3), 303-324.
Locke, T., Vulliamy, G., Webb, R. & Hill, M. (2005). Being a "professional" primary school teacher at the beginning of the 21st century: A comparative analysis of primary teacher professionalism in New Zealand and England. Journal of Education Policy, 20 (5), 555-581.
Macaulay, J. R., & Berkowitz, L. (1970). Altruism and helping behavior. New York: Academic Press.
McGaghie, W. C, Mytko, J. J., Brown, W. N., & Cameron, R. J. (2002). Altruism and compassion in the health professions: A search for clarity and precision. Medical Teacher, 24 (4), 374-378.
Mohan, J. & Bhatia, S. (1987.) Altrustic behavior of engineers and teachers in relation to their personality. Indian Journal of Applied Psychology, 24(2), 87-90.
Montada, L. & Bierhoff, H. W. (1991). Studying prosocial behavior in social systems. In L. Montada & H. W. Bierhoff (Eds), Altruism in social systems (pp. 1-26). New York: Hogrefe & Huber Publishers. Myers, D. (1993). Social psychology. New York: McGraw-Hill.
Nestman, F. (1991). Role-related helping: Natural helpers in the service sector. In L. Montada, & H. W. Bierhoff (Eds.), Altruism in social systems (pp. 224-249). New York: Hogrefe Huber Publishers.
Ornoto, A. M. & Snyder, M. (1995). Sustained helping without obligation: Motivation, longevity of service, and perceived attitude change among AIDS volunteers. Journal of Personality and Social Psychology, 68, 671-686.
Özgüven, I. E. (1994). Psikolojik testler. Ankara: Yeni Doğuş Matbaası.
Penner, L. A., & Finkelstein, M. A. (1998). Dispositional and structural determinants of volunteerism. Journal of Personality and Social Psychology, 74 (2), 525-537.
Piliavin, J. A., & Charng, H. W. (1990). Altruism: A review of recent theory and research. The Annual Review of Sociology, 16, 27-65.
Romer, D., Gruder, C. L., & Lizzadro, T. (1986). A person-situation approach to altruistic behavior. Journal of Personality and Social Psychology, 51 (5), 1001-1012.
Rushton, J. P., Chrisjohn, R. D., & Fekken, G. G. (1981). The altruistic personality and the self-report altruism scale. Personality and Individual Differences, 2, 293-302.
Rushton, J. P., Fulker, D. W., Neale, M. C., Nias, D. K. B., & Eysenck, H. J. (1986). Altruism and aggression: The heritability of individual differences. Ia-nai at Pertananr, and Social, 50, 1192-1198.
Sawyer, J. (1966). The altruism scale: A measure of cooperative, individualistic, and competitive interpersonal orientation. American Journal of Sociology, 71,407-416.
Schroeder, D. A., Penner, L. A., Dovidio, F. J., & Piliavin, J. A. (1995). The psychology of helping and altruism: Problems and puzzles. New York: McGraw-Hill.
Schwartz, S. H. (1970). Elicitation of moral obligation and self-sacrificing behavior. Journal of Personality and Social Psychology, 15, 283-293.
Scott, C. & Dinham, S. (1999). The Occupational motivation, satisfaction and health of English school teachers. Educational Psychology, 19(3), 287-309.
Sibicky, M. E., Schroeder, D. A., & Dovidio, J. F. (1995). Empathy and helping: Considering the consequences of intervention. Basic and Applied Social Psychology, 16 (4), 435-453.
Smith, B. M. & Nelson, L. D. (1975). Personality correlates of helping behavi¬or. Psychological Reports, 3, 307-316.
Staub, E. (1974). Helping a distressed person: Social, personality, and stimulus determinants. In L. Berkowitz (Eds.), Advances in Experimental Social Psychology (pp. 203-341). New York: Academic Press.
Switzer, G. E., Dew, M. A., Butterworth, V. A., Simmons, R. G., & Schimmel, M. (1997). Understanding donor's motivations: A study of unrelated bone marrow donors. Social Science & Medicine, 45(1), 137-147.
Turgut, M. F. (1997). Eğitimde ölçme ve değerlendirme metodlan. Ankara: Gül Yayınevi.
Unger, L. S. & Thumuluri, L. K. (1997). Trait empathy and continuous hel¬ping: The case of voluntarism. Journal of Social Behavior and Personality, 12 (3), 785-800.
Yıldırım, C. (1999). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: ÖSYM Yayınları.

APA	YAVUZER H, İŞMEN GAZİOĞLU A, YILDIZ A, DEMİR İ, MEŞECİ GIORGETTI F, kılıçarslan a, SERTELİN Ç (2006). Öğretmen Özgeciliği Ölçeği: Geliştirme, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. , 947 - 972.
Chicago	YAVUZER Haluk,İŞMEN GAZİOĞLU AYŞE ESRA,YILDIZ Armağan,DEMİR İlkay,MEŞECİ GIORGETTI FİLİZ,kılıçarslan ayşegül,SERTELİN Çare Öğretmen Özgeciliği Ölçeği: Geliştirme, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. (2006): 947 - 972.
MLA	YAVUZER Haluk,İŞMEN GAZİOĞLU AYŞE ESRA,YILDIZ Armağan,DEMİR İlkay,MEŞECİ GIORGETTI FİLİZ,kılıçarslan ayşegül,SERTELİN Çare Öğretmen Özgeciliği Ölçeği: Geliştirme, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. , 2006, ss.947 - 972.
AMA	YAVUZER H,İŞMEN GAZİOĞLU A,YILDIZ A,DEMİR İ,MEŞECİ GIORGETTI F,kılıçarslan a,SERTELİN Ç Öğretmen Özgeciliği Ölçeği: Geliştirme, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. . 2006; 947 - 972.
Vancouver	YAVUZER H,İŞMEN GAZİOĞLU A,YILDIZ A,DEMİR İ,MEŞECİ GIORGETTI F,kılıçarslan a,SERTELİN Ç Öğretmen Özgeciliği Ölçeği: Geliştirme, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. . 2006; 947 - 972.
IEEE	YAVUZER H,İŞMEN GAZİOĞLU A,YILDIZ A,DEMİR İ,MEŞECİ GIORGETTI F,kılıçarslan a,SERTELİN Ç "Öğretmen Özgeciliği Ölçeği: Geliştirme, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması." , ss.947 - 972, 2006.
ISNAD	YAVUZER, Haluk vd. "Öğretmen Özgeciliği Ölçeği: Geliştirme, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması". (2006), 947-972.

APA	YAVUZER H, İŞMEN GAZİOĞLU A, YILDIZ A, DEMİR İ, MEŞECİ GIORGETTI F, kılıçarslan a, SERTELİN Ç (2006). Öğretmen Özgeciliği Ölçeği: Geliştirme, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6(3), 947 - 972.
Chicago	YAVUZER Haluk,İŞMEN GAZİOĞLU AYŞE ESRA,YILDIZ Armağan,DEMİR İlkay,MEŞECİ GIORGETTI FİLİZ,kılıçarslan ayşegül,SERTELİN Çare Öğretmen Özgeciliği Ölçeği: Geliştirme, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 6, no.3 (2006): 947 - 972.
MLA	YAVUZER Haluk,İŞMEN GAZİOĞLU AYŞE ESRA,YILDIZ Armağan,DEMİR İlkay,MEŞECİ GIORGETTI FİLİZ,kılıçarslan ayşegül,SERTELİN Çare Öğretmen Özgeciliği Ölçeği: Geliştirme, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, vol.6, no.3, 2006, ss.947 - 972.
AMA	YAVUZER H,İŞMEN GAZİOĞLU A,YILDIZ A,DEMİR İ,MEŞECİ GIORGETTI F,kılıçarslan a,SERTELİN Ç Öğretmen Özgeciliği Ölçeği: Geliştirme, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2006; 6(3): 947 - 972.
Vancouver	YAVUZER H,İŞMEN GAZİOĞLU A,YILDIZ A,DEMİR İ,MEŞECİ GIORGETTI F,kılıçarslan a,SERTELİN Ç Öğretmen Özgeciliği Ölçeği: Geliştirme, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2006; 6(3): 947 - 972.
IEEE	YAVUZER H,İŞMEN GAZİOĞLU A,YILDIZ A,DEMİR İ,MEŞECİ GIORGETTI F,kılıçarslan a,SERTELİN Ç "Öğretmen Özgeciliği Ölçeği: Geliştirme, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması." Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6, ss.947 - 972, 2006.
ISNAD	YAVUZER, Haluk vd. "Öğretmen Özgeciliği Ölçeği: Geliştirme, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması". Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 6/3 (2006), 947-972.