Çocuklar İçin Üst Bilişsel Farkındalık Ölçeği (ÜBFÖ-Ç) A ve B Formları: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Karakelle, Sema; SARAÇ, Seda

Çocuklar İçin Üst Bilişsel Farkındalık Ölçeği (ÜBFÖ-Ç) A ve B Formları: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Sema KARAKELLE, (İstanbul Üniversitesi, İstanbul, Türkiye)

Seda SARAÇ (Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul, Türkiye)

Türk Psikoloji Yazıları

75 17

Yıl: 2007 Cilt: 10 Sayı: 20 Sayfa Aralığı: 87 - 103 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Çocuklar İçin Üst Bilişsel Farkındalık Ölçeği (ÜBFÖ-Ç) A ve B Formları: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Öz:

Bu araştırmanın amacı; Sperling, Howard, Miller ve Murphy (2002) tarafından 3.-9. sınıf öğrencilerinde üst bilişsel becerileri ölçmek amacıyla geliştirilen Üst Bilişsel Farkındalık Ölçeği (Jr. MAI) A ve B formlarının geçerliğini, güvenirliğini ve faktör yapısını inceleyerek Türkiye'de kullanılabilirliğini değerlendirmektir. Çalışma, A Formu için 3. (n = 194); 4. (n = 183) ve 5. (n = 188) sınıflarda öğrenim gören % 49.7'si kız, % 50.3'ü erkek olmak üzere toplam 565; B formu için 6 (n= İSİ); l.(n = 163); 8 (n = 177) ve 9. (n = 215)sınıflarda öğrenim gören % 53'ü kız; % 47'si erkek olmak üzere toplam 736 öğrenci üzerinde yürütülmüştür. Araçların güvenirliği test-tekrar test ve iç tutarlılık katsayıları yoluyla; geçerliği ise alt-üst grup yöntemi ve madde-toplam puan korelasyonları yoluyla incelenmiş; bulgular genel olarak değerlendirildiğinde ÜBFÖ-Ç'nin her iki formu da yeterli düzeyde geçerli ve güvenilir bulunmuştur. Ölçeklerin faktör yapıları açıklayıcı faktör analizi ile incelendiğinde, her iki form içinde dört faktörlü çözüm elde edilmesine rağmen, faktör sayılarının belirlenmesine ilişkin ölçütler dikkate alındığında A ve B formu için tek faktörlü çözümün daha uygun olduğuna karar verilmiştir. Sonuç olarak, UBFÖ-Ç A ve B formlarının kapsadıkları yaş aralıkları için üst bilişsel düzeyin yüksek ya da düşük olduğuna karar vermek üzere araştırma ya da tarama amaçlı kullanılabilecek yeterli psikornetrik niteliklere sahip. oldukları kabul edilebilir.

Anahtar Kelime: faktör yapısı geçerlik psikometrik ölçek uyarlama güvenirlik faktör analizi ilk öğretim öğrencileri çocuklar için üst bilişsel farkındalık ölçeği türkçeye uyarlama

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Abacı, R., Çetin, B. ve Akın, A. (2006). Bilişötesi farkındalık envanteri: geçerlik ve güvenirlik çalışması. 14. Ulusal Psikoloji Kongresi Özet Kitapçığı, H.Ü., Ankara.
Alexander, J. M., Johnson, K. E., Albano, J., Freygang, T.ve Scott, B.(2006) Relations Between intelligence and the development of metaconceptual knowledge. Metacognition and Learning, 7,51-67.
Brown, A. (1987). Metacognition, executive control, selfregulation, and other mysterious mechanisms. F. E. Weinert ve R. H. Kluwe, (Ed.), Metacognition, motivation, and understanding içinde (65-116). Hillsdale New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
Brown, A. I. (1978). Knowing when, where, and how to remember: A problem of metacognition. R. Glaser, (Ed.), Advances in instructional psychology içinde (79- 165). New York: Halstead Press.
Bruning, R. H., Schraw,G. J., Norby, M. M. ve Ronning, R. R. (2004). Cognitivepsyhology and instruction (4. baskı). Pearson Prentice Hall.
Bulduk, S. (2003). Yeni başlayanlar için psikolojide deneysel araştırma yöntemleri. Çantay Kitabevi: İstanbul.
Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö. E., Özkahveci, Ö. ve Demirel, F. (2004). Güdülenme ve öğrenme stratejileri ölçeğinin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 4 (2), 207-239.
Cromley, J. G. ve Azevedo, R. (2006). Self-report of reading comprehension startegies: What are we measuring? Metacognition and Learning, 1, 229-247.
Çetinkaya, P. ve Erktin, E. (2002) Assessment of metacognition and its relationship with reading romprehension, achievement, and aptitude. Boğaziçi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 1-11.
Erkuş, A.(2005). Bilimsel araştırma sarmalı. Seçkin Yayınlan: Ankara.
Flavell, J. H. (1979). Metacognition and cognitive monitoring: A new area of cognitive-developmental inquiry. American Psychologist, 34(10), 906-911.
Flavell, J. H. (1987) Speculation about the nature and development of metacognition. F. Weinert ve R. Kluwe, (Ed.), Metacognition, motivation, and understanding içinde (21-29). Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum.
Flavell, J. H. (2002). Development of children 'sknowledge about the mental world. W, W. Hartup ve R. K. Silberesien, (Ed.), Growing points in developmental science içinde. NY: Psychology Press, ISSBD Publication.
Fortunato,L, Hecht, D., Title,C. K. Alvarez, L. (1991). Metacognition and problem solving. The Aritmetic Teacher, 39 (4), 38-40.
Garcia, T. ve Pintrich, P. R. (1995). Assessing students' motivation and learning strategies: The motivated strategies for learning questionnaire. American Educational Research Association.
Garner, R ve Alexander, P. A. (1989) Metacognition: Answered and unanswered questions. Educational Psychologist, 24(2), 143-158.
Georghiades, P. (2004). From the general to the situated: Three decades of metacognition. International Journal of Science Education, 26(3), 365-383.
Gourgey, A. F. (2002). Metacognition in basic skills instruction. H. J. Hartman, (Ed.), Metacognition in learning and instruction: Theory, research and practice içinde (17- 32). The Netherlands: Kluwer Academic Publishing.
Hacker, D. J. (1998). Definitions and empirical foundations. D. J. Hacker, J. Dunlosky ve A. C. Graessern, (Ed.), Metacognition in educational theory and practice içinde (1-24). NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
Howard, B.C.(1998) Metacognitive awareness inventories: NASA COTF Research Results (Technical Report). Wheeling, WN: NASA Classroom of the Future.
Jacobs, J. ve Paris, S. (1987). Children's metacognition about reading: Issues in definition, measurement and instruction. Educational Psychologist, 22 (3-4), 255-278.
Kuhn,D. (2000), Metcognitive development. Current Direction in Psychological Science, 9(5), 178-181
Livingstone, J. A. (2003). Metacognition: An overview. ERIC Resource Center.
Metcalfe J. ve Shimamura A. P. (1996). Metacognition: Knowing about knowing. Cambridge Mass: MIT Press
Mokhtari, K. ve Reichard, C. A. (2002). Assessing students' metacognitive awareness of reading strategies. Journal of Educational Psychology, 94,249-259.
Nelson, T. O. ve Narens, L. (1996), Why Investigate Metacognition? J. Metcalfe ve A. P. Shimamura, (Ed.), Metacognition içinde (1-25). USA: MIT Press.
Nietfeld, J. ve Schraw, G. (2002). The effect of knowledge and training on monitoring accuracy. The Journal of EducationalResearch, 95(3), 131-142.
Nietfeld, J., Cao, L. ve Osborne, J. W. (2005). Metacognitive monitoring accuracy and student performance in the postsecondary classroom. The Journal of Experimental Education, 74 (1), 7-28.
Pereira-Laird, J. A. ve Deane, F. P. (1997). Development and validation of a self-report measure of reading strategy use. Reading Psychology: An International Quarterly, 18, 185-23.5.
Santrock, J.W. (1999). Life-span development (7. Baskı). Mc- Graw Hill Company.
Schmitt, Maribeth, C. (1990). A questionnaire to measure children's awareness of strategic reading processes. The Reading Teacher, 43 (7), 454-461.
Schneider, W. ve Lockl, K. (2002) The development of metacognitive knowledge in children and adolescents. T. J. Perfect ve B. L. Schwartz, (Ed.), Applied metacognition içinde (224-257). Cambridge: Cambridge University Press.
Schraw, G. ve Dennison, R. (1994). Assessing metacognitive awareness. Contemporary Educational Psychology, 19,460-475.
Schwartz, N. H., Andersen, C, Hong, N., Howard, B., McGee, S.(2004). The influence of metacognitive skills on learners' memory of information in a hypermedia environment. Journal of Educational Computing Research, 31 (I), 77-93.
Son, L. K. (2005). Metacognitive control-Children's shortterm versus long-term study strategies. The Journal of General Psychology, 132 (A), 3A1-363.
Sperling, R. A., Howard, B. C. Miller, L. A., ve Murphy, C. (2002). Measures of children's knowledge and regulation of cognition. Contemporary Educational Psychology, 27, 51-79.
Thomas, K. F., ve Barksdale-Ladd, M. A. (2000). Metacognitive processes: Teaching strategies in literacy education courses. Reading Psychology, 21, 67-84.
Veenmann, M. V. J., Van Hout-Wolters, B. ve Afflerbach, P. (2006). Metacognition and learning: Conceptual and methodolgical considerations. Metacognition and Learning, 1, 3-14.
Veenman, M. V. J., Wilhelm, P. ve Beishuizen, J. J. (2004). The relation between intellectual and metacognitive skills from a developmental perspective. Learning and Instruction, 14, 89-109.
Weinstein, C. E., Zimmerman, S. ve Palmer, D. (1988). Assessing learning strategies: The design and development of the LASSI. C. E. Weinstein, E. Goetz ve P. Alexander, (Ed.), Learning and study strategies: Issues in assessment, instruction,and evaluation içinde(25-40).San Diego:Academic Press.
Woolfolk,A. (2004), Educational psychology.Boston:Pearson Allyn and Bacon.

APA	Karakelle S, SARAÇ S (2007). Çocuklar İçin Üst Bilişsel Farkındalık Ölçeği (ÜBFÖ-Ç) A ve B Formları: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. , 87 - 103.
Chicago	Karakelle Sema,SARAÇ Seda Çocuklar İçin Üst Bilişsel Farkındalık Ölçeği (ÜBFÖ-Ç) A ve B Formları: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. (2007): 87 - 103.
MLA	Karakelle Sema,SARAÇ Seda Çocuklar İçin Üst Bilişsel Farkındalık Ölçeği (ÜBFÖ-Ç) A ve B Formları: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. , 2007, ss.87 - 103.
AMA	Karakelle S,SARAÇ S Çocuklar İçin Üst Bilişsel Farkındalık Ölçeği (ÜBFÖ-Ç) A ve B Formları: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. . 2007; 87 - 103.
Vancouver	Karakelle S,SARAÇ S Çocuklar İçin Üst Bilişsel Farkındalık Ölçeği (ÜBFÖ-Ç) A ve B Formları: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. . 2007; 87 - 103.
IEEE	Karakelle S,SARAÇ S "Çocuklar İçin Üst Bilişsel Farkındalık Ölçeği (ÜBFÖ-Ç) A ve B Formları: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması." , ss.87 - 103, 2007.
ISNAD	Karakelle, Sema - SARAÇ, Seda. "Çocuklar İçin Üst Bilişsel Farkındalık Ölçeği (ÜBFÖ-Ç) A ve B Formları: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması". (2007), 87-103.

APA	Karakelle S, SARAÇ S (2007). Çocuklar İçin Üst Bilişsel Farkındalık Ölçeği (ÜBFÖ-Ç) A ve B Formları: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Türk Psikoloji Yazıları, 10(20), 87 - 103.
Chicago	Karakelle Sema,SARAÇ Seda Çocuklar İçin Üst Bilişsel Farkındalık Ölçeği (ÜBFÖ-Ç) A ve B Formları: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Türk Psikoloji Yazıları 10, no.20 (2007): 87 - 103.
MLA	Karakelle Sema,SARAÇ Seda Çocuklar İçin Üst Bilişsel Farkındalık Ölçeği (ÜBFÖ-Ç) A ve B Formları: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Türk Psikoloji Yazıları, vol.10, no.20, 2007, ss.87 - 103.
AMA	Karakelle S,SARAÇ S Çocuklar İçin Üst Bilişsel Farkındalık Ölçeği (ÜBFÖ-Ç) A ve B Formları: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Türk Psikoloji Yazıları. 2007; 10(20): 87 - 103.
Vancouver	Karakelle S,SARAÇ S Çocuklar İçin Üst Bilişsel Farkındalık Ölçeği (ÜBFÖ-Ç) A ve B Formları: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Türk Psikoloji Yazıları. 2007; 10(20): 87 - 103.
IEEE	Karakelle S,SARAÇ S "Çocuklar İçin Üst Bilişsel Farkındalık Ölçeği (ÜBFÖ-Ç) A ve B Formları: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması." Türk Psikoloji Yazıları, 10, ss.87 - 103, 2007.
ISNAD	Karakelle, Sema - SARAÇ, Seda. "Çocuklar İçin Üst Bilişsel Farkındalık Ölçeği (ÜBFÖ-Ç) A ve B Formları: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması". Türk Psikoloji Yazıları 10/20 (2007), 87-103.