Lise öğretmenlerinin iş doyumu düzeyi ile bunu etkileyen bireysel ve kurumsal etkenler: Sivas merkez ilçe örneği

AYAN, Sezer; KARAKUŞ, Hatice; KOCACIK, Faruk

Lise öğretmenlerinin iş doyumu düzeyi ile bunu etkileyen bireysel ve kurumsal etkenler: Sivas merkez ilçe örneği

Sezer AYAN, (Cumhuriyet Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Sosyoloji Bölümü, Sivas, Türkiye)

Faruk KOCACIK, (Cumhuriyet Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Sosyoloji Bölümü, Sivas, Türkiye)

Hatice KARAKUŞ (Cumhuriyet Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Sosyoloji Bölümü, Sivas, Türkiye)

Anadolu Psikiyatri Dergisi

6 2

Yıl: 2009 Cilt: 10 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 18 - 25 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Lise öğretmenlerinin iş doyumu düzeyi ile bunu etkileyen bireysel ve kurumsal etkenler: Sivas merkez ilçe örneği

Öz:

Amaç: Bu çalışmanın amacı lise öğretmenlerinin iş doyumu düzeylerini belirlemek ve bunu etkileyen etkenleri araştırmaktır. Yöntem: Merkez ilçede bulunan resmi liseler evrenimizi oluşturmaktadır. Yirmi beş lisede toplam 1036 öğretmen görev yapmaktadır. Örnekleme giren okullardaki toplam 482 öğretmene anket uygulanmıştır. Araştırma verileri, öğretmenlerin yaş, cinsiyet, eğitim düzeyi, medeni durum, çalışma süreleri, kurum politikaları, ücret, fiziksel koşullar ve yükselme koşullarını belirlemeye yönelik sorulardan oluşan anket formu ve İş Doyumu Ölçeği ile toplanmıştır. Bulgular: Ankete katılan öğretmenlerin %32’si kadın, %68’i erkektir. Öğretmenlerin ölçek-teki tüm ifadelerin geneline verdikleri puanların ortalaması 3.55 olup öğretmenlerin işlerinden orta düzeyde doyum almış oldukları görülmektedir. Genel doyum puanının öğretmenlerin çeşitli özelliklerine göre farklılıkları incelendi-ğinde, öğretmenlerin iş doyumu düzeylerinin sadece çalışma süreleri (p<0.03), meslekte yükselme olanağına sahip olma (p<0,00) ve kurumun işleyişinden memnun olma (p<0.00) durumlarına göre anlamlı düzeyde farklılık gösterdiği ortaya çıkmaktadır. Buna göre, çalışma süresi bir yıldan az olan öğretmenlerin (ort.=4.11) çalışma süresi daha fazla olanlara göre, mesleğinde yükselme olanağına sahip olduğunu belirtenlerin (ort.=3.84) belirtme-yenlere göre, kurumun işleyişinden memnun olduğunu belirtenlerin (ort.=3.92) belirtmeyenlere göre iş doyumu düzeyinin anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu görülmektedir. Tartışma: İş doyumu düzeyi sadece çalışma süreleri, meslekte yükselme olanağına sahip olma ve kurumun işleyişinden memnun olma durumlarına göre anlamlı farklılıklar göstermektedir. Bu veriler doyum düzeyini bireysel ve kurumsal etkenlerin birlikte belirlediğini ortaya koymakta ve modern kuramları desteklemektedir.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions. Measuring job satisfaction in surveys. Comparative Analytical Report, 2007, www.eurofound.europa.eu
2. Sharma J, McKelvey J, Hardy R, Epstein MHM, Lomax RG, Hruby PJ. Job satisfaction of child welfare workers in an urban setting: status and predictors. J Child Fam Stud 1997; 6:209-219.
3. Locke EA. The nature and consequences of job satisfaction. MD Dunnette (Ed.), Handbook of Industrial and Organizational Psychology, Chicago, Rand McNally, 1976, p.1319-1328.
4. Landy FT. An opponent process of job satisfaction. J Appl Pyschol 1978; 63-65:533.
5. Bakan İ, Büyükbeşe T. Örgütsel iletişim ve iş tatmini unsuru arasındaki ilişkiler: Akademik örgütler için bir alan araştırması. Akdeniz Üniversitesi İİBF Dergisi 2004; 7:1-30.
6. Muchinsky PM. Psychology Applied to Work. Belmont, CA, Wadsworth, 2000.
7. Friday SS, Friday E. Racioethnic perceptions of job characteristics and job satisfaction. J Manage Develop 2003; 22:426-442.
8. Lund DB. Organizational culture and job satisfaction. J Business Indust Market 2003; 18:219-236.
9. Graham W, Messner EP. Principals and satisfaction. Int Educ Manage 1998; 12:196-202.
10. Tietjen MA, Myers RM. Motivation and job satisfaction. Manage Dec 1998; 36:226-231.
11. Fairbrother K, Warn J. Workplace dimension, stress and job satisfaction. J Manag Psychol 2002; 18:8-21.
12. Uppal S. Disability, workplace characteristics and job satisfaction. Int J Manpower 2005; 26:336-349.
13. Goris JS. Effects of satisfaction with communication on the relationship between individual-job congruence and job performance/satisfaction. J Manage Develop 2006; 26:737-752.
14. Tessem B, Maurer F. Job satisfaction and motivation in large agile team. Agile Processes ın Software Engineering and Extreme Programming: 8th International Conference, XD, Como Italy, 2007, p.54-61.
15. Rossberg JI, Eiring Q, Friis S. Work environment and job satisfaction. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol 2004; 39:576-580.
16. Freeman R. Job satisfaction as an economic variable. Am Econ Rev 1978; 68:135-141.
17. Jakson M. Personality traits and occupational attainment. Eur Soc Rev 2006; 22:187-199.
18. Aydın M. Eğitim Yönetimi. Ankara, İM Eğitim Araştırma Yayın Danışmanlık, 1986.
19. Yüksel Ö. İnsan Kaynakları Yönetimi. Ankara, Gazi Kitabevi, 2003.
20. Örücü E, Yumuşak S, Bozkır Y. Kalite yönetimi çerçevesinde bankalarda çalışan personelin iş tatmini ve iş tatminini etkileyen faktörlerin incelenmesine yönelik bir araştırma. Erciyes Üniversitesi İİBF Dergisi 2006; 13:41-51.
21. Şahin MÇ. Farklı statüde çalışan sağlık idarecilerinin iş doyum düzeylerine göre bir inceleme. I. Ulusal Sağlık İdaresi Kongresi Kitabı, 20-21 Mayıs, Ankara, 2000.
22. The University of Michigan Library Social Sciences Citation Index www.lib.umich.edu/govdocs/ssci.html
23. Bartlett S. The development of teacher appraisal: a recent history. Br J Stud 2000; 48:24-37.
24. Lee R, Wilbur ER. Age, education, job tenure, salary, job characteristics and job satisfaction: a multi-variate analysis. Human Relat 1985; 38:781-791.
25. Rahman AS. Attitudes of Malaysian teacher toward a performance-appraisal system. J Appl Soc Psychol 2006; 36:3031-3042.
26. Ferraiolo K, Hess F, Maranto R, Milliman S. Teachers’ attitudes and the success of school choice. Policy Stud J 2004; 32:209-224.
27. Ünal S. Eğitim yöneticilerinin okulda eğitim ve öğretimin niteliğini geliştirecek şekilde eğitilmeleri. Eğitimde Arayışlar I. Sempozyumu Bildiri Metinleri, Kültür Koleji Yayın No.1, İstanbul, 1991.
28. Beycioğlu K. Z kuramı ve okul yönetimine uygulanabilirliği açısından değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi 2007; 15:63-72.
29. Herzberg F. One more time: How do you motivate employees? Reprint from Harvard Business Review, Number 68108, 1968.
30. Kuzgun Y, Sevim AS, Hamamcı Z. Mesleki Doyum Ölçeği, PDR’de Kullanılan Ölçekler, Rehberlik ve Psikolojik Danışmada Kullanılan Ölçme Araçları ve Programlar Dizisi: 1, Ankara, Nobel Yayın Dağıtım, 2005, s.86.
31. Hackett RD, Guion RM. A reevaluation of the absenteeism-job satisfaction relationship. Organ Behav Hum Decis Process 1985; 53:340-381.
32. Carsten JM, Spector PE. Unemployment, job satisfaction, and employment turnover: a metaanalytic test of Muchinsky Model. J Appl Psychol 1987; 72:374-381.
33. Organ DW, Konovsky M. Cognitive versus effective determinants of organizational citizenship behavior. J Appl Psychol 1989; 74:157-164.
34. Judge NtA, Watanabe S. Another lock at the satisfaction-life satisfaction relationship. J Appl Psychol 1993; 78:939-948.
35. Tasnim S. Job satisfaction among female teachers: a study on primary schools in Bangladesh. https//bora.uib.no/handle/1956/1474,2006, 31.03.2008.
36. Balcı E. Yönetimde güdüleme, ödüller ve Türk eğitim sistemindeki durum. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 1989; 4:127-135.
37. Akpınar N. Bireysel ve kurumsal bildiriler. 4. Demokratik Eğitim Kurultayı, Ankara, Eğitim-Sen Yayınları, 2005, 1:343-346.

APA	AYAN S, KOCACIK F, KARAKUŞ H (2009). Lise öğretmenlerinin iş doyumu düzeyi ile bunu etkileyen bireysel ve kurumsal etkenler: Sivas merkez ilçe örneği. , 18 - 25.
Chicago	AYAN Sezer,KOCACIK Faruk,KARAKUŞ Hatice Lise öğretmenlerinin iş doyumu düzeyi ile bunu etkileyen bireysel ve kurumsal etkenler: Sivas merkez ilçe örneği. (2009): 18 - 25.
MLA	AYAN Sezer,KOCACIK Faruk,KARAKUŞ Hatice Lise öğretmenlerinin iş doyumu düzeyi ile bunu etkileyen bireysel ve kurumsal etkenler: Sivas merkez ilçe örneği. , 2009, ss.18 - 25.
AMA	AYAN S,KOCACIK F,KARAKUŞ H Lise öğretmenlerinin iş doyumu düzeyi ile bunu etkileyen bireysel ve kurumsal etkenler: Sivas merkez ilçe örneği. . 2009; 18 - 25.
Vancouver	AYAN S,KOCACIK F,KARAKUŞ H Lise öğretmenlerinin iş doyumu düzeyi ile bunu etkileyen bireysel ve kurumsal etkenler: Sivas merkez ilçe örneği. . 2009; 18 - 25.
IEEE	AYAN S,KOCACIK F,KARAKUŞ H "Lise öğretmenlerinin iş doyumu düzeyi ile bunu etkileyen bireysel ve kurumsal etkenler: Sivas merkez ilçe örneği." , ss.18 - 25, 2009.
ISNAD	AYAN, Sezer vd. "Lise öğretmenlerinin iş doyumu düzeyi ile bunu etkileyen bireysel ve kurumsal etkenler: Sivas merkez ilçe örneği". (2009), 18-25.

APA	AYAN S, KOCACIK F, KARAKUŞ H (2009). Lise öğretmenlerinin iş doyumu düzeyi ile bunu etkileyen bireysel ve kurumsal etkenler: Sivas merkez ilçe örneği. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 10(1), 18 - 25.
Chicago	AYAN Sezer,KOCACIK Faruk,KARAKUŞ Hatice Lise öğretmenlerinin iş doyumu düzeyi ile bunu etkileyen bireysel ve kurumsal etkenler: Sivas merkez ilçe örneği. Anadolu Psikiyatri Dergisi 10, no.1 (2009): 18 - 25.
MLA	AYAN Sezer,KOCACIK Faruk,KARAKUŞ Hatice Lise öğretmenlerinin iş doyumu düzeyi ile bunu etkileyen bireysel ve kurumsal etkenler: Sivas merkez ilçe örneği. Anadolu Psikiyatri Dergisi, vol.10, no.1, 2009, ss.18 - 25.
AMA	AYAN S,KOCACIK F,KARAKUŞ H Lise öğretmenlerinin iş doyumu düzeyi ile bunu etkileyen bireysel ve kurumsal etkenler: Sivas merkez ilçe örneği. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2009; 10(1): 18 - 25.
Vancouver	AYAN S,KOCACIK F,KARAKUŞ H Lise öğretmenlerinin iş doyumu düzeyi ile bunu etkileyen bireysel ve kurumsal etkenler: Sivas merkez ilçe örneği. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2009; 10(1): 18 - 25.
IEEE	AYAN S,KOCACIK F,KARAKUŞ H "Lise öğretmenlerinin iş doyumu düzeyi ile bunu etkileyen bireysel ve kurumsal etkenler: Sivas merkez ilçe örneği." Anadolu Psikiyatri Dergisi, 10, ss.18 - 25, 2009.
ISNAD	AYAN, Sezer vd. "Lise öğretmenlerinin iş doyumu düzeyi ile bunu etkileyen bireysel ve kurumsal etkenler: Sivas merkez ilçe örneği". Anadolu Psikiyatri Dergisi 10/1 (2009), 18-25.