Meme kanserli hastaların tedavi öncesi ve sonrası anksiyete, depresyon ve yaşam kalitesi: Bir yıllık prospektif değerlendirme sonuçları

Ozcinar, Beyza; Özkan, Mine; ÖZKAN, Sedat; GÜLER, Sertaç Ata; ÖZMEN, Vahit; YILDIRIM, Kocaman Nazmiye

Meme kanserli hastaların tedavi öncesi ve sonrası anksiyete, depresyon ve yaşam kalitesi: Bir yıllık prospektif değerlendirme sonuçları

Kocaman Nazmiye YILDIRIM, (İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye)

Mine ÖZKAN, (İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye)

Sedat ÖZKAN, (İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye)

Beyza ÖZÇINAR, (İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi, Genel Cerrahi Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye)

Sertaç Ata GÜLER, (Marmara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Genel Cerrahi Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye)

Vahit ÖZMEN (İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi, Genel Cerrahi Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye)

Nöropsikiyatri Arşivi

42 10

Yıl: 2009 Cilt: 46 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 175 - 181 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Meme kanserli hastaların tedavi öncesi ve sonrası anksiyete, depresyon ve yaşam kalitesi: Bir yıllık prospektif değerlendirme sonuçları

Öz:

Amaç: Meme kanseri sıklığında ve sağkalım oranındaki artış, bu kadınların psikolojik tepkilerinin, psikiyatrik morbiditenin ve yaşam kalitesinin incelenmesinin de önemini artırmaktadır. Bu çalışmanın amacı, meme kanserli hastaların cerrahi tedavi öncesine göre cerrahi tedavi sonrası erken ve geç dönemde anksiyete, depresyon ve yaşam kalitesini değerlendirmektir.Yöntem: Bu çalışma yeni tanı konulmuş meme kanserli 84 kadında gerçekleştirilen prospektif, iki merkezli bir çalışmadır. Hastaların yaşam kalitesi, anksiyete ve depresyon düzeyleri cerrahi tedavi öncesi (pre-op), cerrahi tedavi sonrası (post-op) 1-3 ay ve 9-12 ay arasında olmak üzere üç kez değerlendirildi. Verilerin toplanmasında hastanın sosyodemografik, tıbbi ve psikolojik durumuna ilişkin sorulardan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu, Hastane Anksiyete Depresyon Ölçeği (HAD) ve Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Ölçeği Kısa Formu Türkçe Versiyonu (WHOQOL-BREF TR) kullanıldı.Sonuçlar: Hastaların yaş ortalaması 52.18±11.17 yıldır. %80’ine hem cerrahi, hem adjuvan tedavi uygulandı. Hastaların ölçüm zamanlarına göre sırasıyla anksiyete oranı %33.3, %35.7, %28.6 ve depresyon oranı %40.5, %42.9 ve %44.0 bulundu. Anksiyete ve depresyon puanı ortalamaları açısından üç dönem arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmadı. Hastaların yaşam kalitesinin fiziksel, psikolojik, sosyal ilişkiler alanı, genel algılanan yaşam kalitesi ve algılanan sağlık durumu puanlarının hem post-op erken dönemde, hem de geç dönemde pre-op döneme göre düşük olduğu saptandı (p≤0.01).Tartışma: Hastaların anksiyete, depresyon riskinin tanı aşamasından itibaren yüksek olduğu ve riskin birinci yılda da devam ettiği görüldü. Yaşam kalitesinin post-op erken dönemde azaldığı ve birinci yılda sosyal ilişkiler alanı dışında diğer alanların yükselmeye başladığı ancak birinci yılda hala pre-op döneme göre yaşam kalitesi düzeyinin düşük olduğu belirlendi. (

Anahtar Kelime: Psikolojik testler Meme neoplazmları İleriye dönük çalışma Ameliyat sonrası dönem Test kaygı ölçeği Depresyon Kaygı Yaşam kalitesi

Konular: Genel ve Dahili Tıp Temel Sağlık Hizmetleri Onkoloji Psikoloji Psikiyatri Cerrahi

The anxiety, depression and quality of life of breast cancer patients before and after treatment: The results of one year prospective study

Öz:

Objective: Assessment of psychological reactions, psychiatric morbidity and quality of life of breast cancer patients gains importance because of the increase in breast cancer incidence and survival rate. The aim of this study was to examine anxiety, depression and quality of life in breast cancer patients during early and late postsurgical periods compared with presurgical period.Method: 84 newly diagnosed breast cancer patients were included in this prospective, two-center study. The quality of life, anxiety and depression in these patients were examined three times: before surgical treatment, at 1st-3rd month and at 9th-12th month postsurgically. The Hospital Anxiety and Depression Scale (HAD), the WHO Quality of Life Scale (WHOQOL-BREF) and a form including questions about sociodemographic status, medical and psychological status of the patients were used.Results: The mean age of patients was 52.18±11.17 years. 80.0% of all patients had both surgical and adjuvant treatment. The anxiety rates were 33.3%, 35.7% and 28.6%, and depression rates were 40.5%, 42.9% and 44.0% with respect to the evaluation time. No statistical difference was detected between the anxiety and depression rates of the three periods. The results of physical, psychological, social and general parts of quality of life scale at both early and late postoperative periods were less than the results of preoperative period (p≤0.01).Discussion: The risk of anxiety and depression in the patients was high starting from the diagnosis date and was still high one year after the surgical treatment. It was observed that, the quality of life decreased in early postsurgical period, and started to increase from the first year after surgery,, however, it was still lower compared to the presurgical period.

Anahtar Kelime: Test Anxiety Scale Depression Anxiety Quality of Life Psychological Tests Breast Neoplasms Prospective Studies Postoperative Period

Konular: Genel ve Dahili Tıp Temel Sağlık Hizmetleri Onkoloji Psikoloji Psikiyatri Cerrahi

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Jemal A, Siegel R, Ward E et al. Cancer statistics, 2009. CA Cancer
J Clin 2009; 59:225-49.
2. Ferlay J, Autier P, Boniol M et al. Estimates of the cancer incidence and mortality in Europe in 2006. Ann Oncol 2007; 18:581-92.
3. Hamzaoğlu O, Özcan U. Türkiye Sağlık İstatistikleri 2006. 1. Baskı, Ankara: Türk Tabibler Birliği Yayınları; 2005. p. 60.
4. Ozmen V. Breast cancer in the world and Turkey. The Journal of Breast Health 2008; 4:1-4.
5. Parkin DM, Bray F, Ferlay J et al. Global cancer statistics, 2002. CA Cancer J Clin 2005; 55:74-108.
6. American Cancer Society. Cancer facts and figures 2007. Atlanta: American Cancer Society; 2007.
7. Özkan S, Alçalar N. Meme Kanserinin Cerrahi Tedavisine Psikolojik Tepkiler. Meme Sağlığı Dergisi 2009; 5:60-4.
8. Schidmit-Bu¨chi S, Halfens RJ, Dassen T et al. A review of psychosocial needs of breast-cancer patients and their relatives. J Clin Nurs 2008; 17:2895-909.
9. Ganz PA. Psychological and social aspects of breast cancer. Oncology (Williston Oark) 2008; 22:642-6.
10. Reich M, Lesur A, Perdrizet-Chevallier C. Depression, quality of life and breast cancer: a review of the literature. Breast Cancer Res Treat 2008; 110:9-17.
11. Fann JR, Thomas-Rich AM, Katon WJ et al. Major depression after breast cancer: a review of epidemiology and treatment. Gen Hosp Psychiatry 2008; 30:112-26.
12. Gallagher J, Parle M, Cairns D. Appraisal and psychological distress six months after diagnosis of breast cancer. Br J Health Psychol 2002; 7:365-76.
13. Ramirez AJ, Richards MA, Jarrett SR et al. Can mood disorder in women with breast cancer be identified preoperatively? Br J Cancer 1995; 72:1509-12.
14. Grabsch B, Clarke DM, Love A et al. Psychological morbidity and quality of life in women with advanced breast cancer: a cross-sectional survey. Palliat Support Care 2006; 4:47-56.
15. Kissane DW, Grabsch B, Love A et al. Psychiatric disorder in women with early stage and advanced breast cancer: a comparative analysis. Aust N Z J Psychiatry 2004; 38:320-6.
16. Mehnert A, Koch U. Psychological comorbidity and health-related quality of life and its association with awareness, utilization, and need for psychosocial support in a cancer register-based sample of long-term breast cancer survivors. J Psychosom Res 2008; 64:383-91.
17. Lueboonthavatchai P. Prevalence and psychosocial factors of anxiety and depression in breast cancer patients. J Med Assoc Thai 2007; 90:2164-74.
18. Rowland JH. Anxiety and the blues after breast cancer: how common are they? CNS Spectr 1999; 4:40-54.
19. Fallowfield L, Ratcliffe D, Jenkins V et al. Psychiatric morbidity and its recognition by doctors in patients with cancer. Br J Cancer 2001; 84:1011–5.
20. McDonald MV, Passik SD, Dugan W et al. Nurses’ recognition of depression in their patients with cancer. Oncol Nurs Forum 1999; 26:593-9.
21. Montazeri A. Health-related quality of life in breast cancer patients: a bibliographic review of the literature from 1974 to 2007. J Exp Clin Cancer Res 2008; 27:32.
22. Karakoyun-Çelik O, Görken I, Şahin S et al. Depression and anxiety levels in woman under follow-up for breast cancer: relationship to coping with cancer and quality of life. Med Oncol 2009 Feb 19.
23. Pockaj BA, Degnim AC, Boughey JC et al. Quality of life after breast cancer surgery: What have we learned and where should we go next? J Surg Oncol 2009; 99:447-55.
24. Härtl K, Engel J, Herschbach P et al. Personality traits and psychosocial stress: quality of life over 2 years following breast cancer diagnosis and psychological impact factors. Psychooncology. 2009 Feb 2. [Epub ahead of print]
25. Engel J, Kerr J, Schlesinger-Raab A et al. Quality of life following breast-conserving therapy or mastectomy: results of a 5-year prospective study. Breast J 2004; 10:223-31.
26. Bloom JR, Stewart SL, Chang S et al. Then and now: quality of life of young breast cancer survivors. Psychooncology 2004; 13:147-60.
27. Dorval M, Maunsell E, Deschenes L et al. Long-term quality of life after breast cancer: comparison of 8-year survivors with population controls. J Clin Oncol 1998; 16:487-94.
28. Dow KH, Ferrell BR, Leigh S et al. An evaluation of the quality of life among long-term survivors of breast cancer. Breast Cancer Res Treat 1996; 39:261-73.
29. Arndt V, Merx H, Stegmaier C et al. Persistence of restrictions in quality of life from the first to the third year after diagnosis in women with breast cancer. J Clin Oncol 2005; 23:4945-53.
30. Trentham-Dietz A, Sprague BL, Klein R et al. Health-related quality of life before and after a breast cancer diagnosis. Breast Cancer Res Treat 2008; 109:379-87.
31. Schou I, Ekeberg Ø, Sandvik L et al. Multiple predictors of health-related quality of life in early stage breast cancer. Data from a year follow-up study compared with the general population. Qual Life Res. 2005; 14:1813-23.
32. Alacacioglu A, Yavuzsen T, Dirioz M et al. Quality of life, anxiety and depression in Turkish breast cancer patients and in their husbands. Med Oncol 2008 Nov 22. [Epub ahead of print]
33. Ogce F, Ozkan S, Baltalarli B. Psychosocial stressors, social support and socio-demographic variables as determinants of quality of life of Turkish breast cancer patients. Asian Pac J Cancer Prev 2007; 8:77-82.
34. Bozkurt B, Sülü B, Ünal B ve ark. Erken evre meme kanserli hastaların sf-36 ile yaşam kalitesinin değerlendirilmesi: Ameliyat tipi yaşam kalitesini etkiliyor mu? Klinik Bilimler&Doktor 2004; 10:286-91.
35. Soran A, A Bulut F, Yıldırım O ve ark. Meme kanseri nedeniyle opere edilen hastalarda yaşam kalitesinin sf-36 skalası ile belirlenmesi. Ulusal Cerrahi Dergisi 2000; 1682:109-15.
36. Zigmond AS, Snaith PR. The hospital anxiety and depression scale. Acta Psychiatr Scand 1983; 67:361-70.
37. Aydemir Ö. Hastane Anksiyete ve Depresyon Ölçeği Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi 1997; 8:280-7.
38. WHOQOL GROUP. Development of the WHOQOL: rationale and current status. Int J Mental Health 1994; 23:24-56.
39. World Health Organization. WHOQOL, Measuring Quality of Life. World Health Organization, WHO/MSA/MNH/PSF/4, 1997.
40. WHOQOL GROUP. The World Health Organization quality of life assessment (WHOQOL): development and general psychometric properties. Soc Sci Med 1998; 46:1569-85.
41. Eser SY, Fidaner H, Fidaner C ve ark. Yaşam kalitesinin ölçülmesi, WHOQOL-100 ve WHOQOL-Brief. 3P Dergisi 1999;7(Ek sayı 2)5-13.
42. Eser E, Fidaner C, Eser SY ve ark. Psychometric properties of the WHOQOL-100 and WHOQOL-BREF. J Psychiatry Psychol Psychopharmacol 1999; 7:23-40.
43. Carroll B, Kathol R, Noyes R et al. Screening for depression and anxiety in cancer patients using the hospital anxiety and depression scale. General Hosp Psychiatry 1993; 15:69-74.
44. Ibbotson T, Maguire P, Selby P et al. Screening for anxiety and depression in cancer patients: the effects of disease and treatment. Eur J Cancer 1994; 30:37-40.
45. Rodgers J, Martin CR, Morse RC et al. An investigation into the psychometric properties of the Hospital Anxiety and Depression Scale in patients with breast cancer. Health Qual Life Outcomes 2005; 3:41.
46. Ozalp E, Soygür H, Cankurtaran E et al. Psychiatric morbidity and its screening in Turkish women with breast cancer: a comparison between the HADS and SCID tests. Psychooncology 2008; 17:668-75.
47. Van der Steeg AF, De Vries J, Roukema JA. Quality of life and health status in breast carcinoma. Eur J Surg Oncol 2004; 30:1051-7.
48. Moons P, Budts W, De Geest S. Critique on the conceptualisation of quality of life: a review and evaluation of different conceptual approaches. Int J Nurs Stud 2006; 43:891-901.
49. Tazaki M, Nakane Y, Endo T et al. Results of a qualitative and field study using the WHOQOL instrument for cancer patients. Jpn J Clin Oncol 1998; 28:134-41.
50. Den Oudsten BL, Van Heck GL, Van der Steeg AF et al. The WHOQOL-100 has good psychometric properties in breast cancer patients. J Clin Epidemiol 2009; 62:195-205.
51. Burgess C, Cornelius V, Love S et al. Depression and anxiety in women with early breast cancer: five year observational cohort study. BMJ 2005; 330:702-6.
52. Vahdaninia M, Omidvari S, Montazeri A. What do predict anxiety and depression in breast cancer patients? A follow-up study. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol 2009 May 21. [Epub ahead of print]
53. Christensen S, Zachariae R, Jensen AB et al. Prevalence and risk of depressive symptoms 3-4 months post-surgery in a nationwide cohort study of Danish women treated for early stage breast-cancer. Breast Cancer Res Treat 2009; 113:339-55.
54. Schou I, Ekeberg Ø, Ruland CM et al. Pessimism as a predictor of emotional morbidity one year following breast cancer surgery. Psychooncology 2004; 13:309-20.
55. Hopwood P, Howell A, Maguire P. Psychiatric morbidity in patients with advanced cancer of the breast: prevalence measured by two self-rating questionnaires. Br J Cancer 1991; 64:349-52.
56. Kılıç C. Türkiye Ruh Sağlığı Profili Bölüm 4. Ankara: TC Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü; 1998.
57. Coates A, Glasziou P, McNeil D. On the receiving end-III. Measurement of quality of life during cancer chemotherapy. Ann Oncol 1990; 1:213-7.
58. Derogatis LR, Morrow GR, Fetting J et al. The prevalence of psychiatric disorders among cancer patients. J Am Med Assoc 1983; 249:751-7.
59. Schagen SB, van Dam FS, Muller MJ et al. Cognitive deficits after postoperative adjuvant chemotherapy for breast carcinoma. Cancer 1999; 85:640-50.
60. van Dam FS, Schagen SB, Muller MJ et al. Impairment of cognitive function in women receiving adjuvant treatment for high-risk breast cancer: highdose versus standard-dose chemotherapy. J Natl Cancer Inst 1998; 90:210-8.
61. Mehnert A, Koch U. Prevalence of acute and post-traumatic stress disorder and comorbid mental disorders in breast cancer patients during primary cancer care: a prospective study. Psychooncology 2007; 16:181-8.
62. Costanzo ES, Lutgendorf SK, Mattes ML et al. Adjusting to life after treatment: distress and quality of life following treatment for breast cancer. Br J Cancer 2007; 97:1625-31.
63. Shimozuma K, Ganz PA, Petersen L et al. Quality of life in the first year after breast cancer surgery: rehabilitation needs and patterns of recovery. Breast Cancer Res Treat 1999; 56:45-57.
64. Nissen MJ, Swenson KK, Ritz LJ et al. Quality of life after breast carcinoma surgery: a comparison of three surgical procedures. Cancer 2001; 91:1238-46.
65. Ganz PA, Schag CA, Lee JJ et al. Breast conservation versus mastectomy: Is there a difference in psychological adjustment or quality of life in the year after surgery. Cancer 1992; 69:1729-38.
66. Schag CA, Ganz PA, Polinsky ML et al. Characteristics of women at risk for psychosocial distress in the year after breast cancer. J Clin Oncol 1993; 11:783-93.
67. Montazeri A, Vahdaninia M, Harirchi I et al. Quality of life in patients with breast cancer before and after diagnosis: an eighteen months follow-up study. BMC Cancer 2008; 8:330.
68. Ganz PA, Desmond A, Leedham B et al. Quality of life in long-term disease-free survivors of breast cancer: a follow-up study. J Natl Cancer Inst 2002; 94:39-49.
69. Cimprich B, Ronis DL, Martinez-Ramos G. Age at diagnosis and quality of life in breast cancer survivors. Cancer Pract 2002; 10:85-93.
70. Kerr J, Engel J, Schesingerr-Raab A et al. Communication, quality of life and age: results of a 5-year prospective study in breast cancer patients. Ann Oncol 2003; 14:421-7.

APA	YILDIRIM K, Özkan M, ÖZKAN S, Ozcinar B, GÜLER S, ÖZMEN V (2009). Meme kanserli hastaların tedavi öncesi ve sonrası anksiyete, depresyon ve yaşam kalitesi: Bir yıllık prospektif değerlendirme sonuçları. , 175 - 181.
Chicago	YILDIRIM Kocaman Nazmiye,Özkan Mine,ÖZKAN Sedat,Ozcinar Beyza,GÜLER Sertaç Ata,ÖZMEN Vahit Meme kanserli hastaların tedavi öncesi ve sonrası anksiyete, depresyon ve yaşam kalitesi: Bir yıllık prospektif değerlendirme sonuçları. (2009): 175 - 181.
MLA	YILDIRIM Kocaman Nazmiye,Özkan Mine,ÖZKAN Sedat,Ozcinar Beyza,GÜLER Sertaç Ata,ÖZMEN Vahit Meme kanserli hastaların tedavi öncesi ve sonrası anksiyete, depresyon ve yaşam kalitesi: Bir yıllık prospektif değerlendirme sonuçları. , 2009, ss.175 - 181.
AMA	YILDIRIM K,Özkan M,ÖZKAN S,Ozcinar B,GÜLER S,ÖZMEN V Meme kanserli hastaların tedavi öncesi ve sonrası anksiyete, depresyon ve yaşam kalitesi: Bir yıllık prospektif değerlendirme sonuçları. . 2009; 175 - 181.
Vancouver	YILDIRIM K,Özkan M,ÖZKAN S,Ozcinar B,GÜLER S,ÖZMEN V Meme kanserli hastaların tedavi öncesi ve sonrası anksiyete, depresyon ve yaşam kalitesi: Bir yıllık prospektif değerlendirme sonuçları. . 2009; 175 - 181.
IEEE	YILDIRIM K,Özkan M,ÖZKAN S,Ozcinar B,GÜLER S,ÖZMEN V "Meme kanserli hastaların tedavi öncesi ve sonrası anksiyete, depresyon ve yaşam kalitesi: Bir yıllık prospektif değerlendirme sonuçları." , ss.175 - 181, 2009.
ISNAD	YILDIRIM, Kocaman Nazmiye vd. "Meme kanserli hastaların tedavi öncesi ve sonrası anksiyete, depresyon ve yaşam kalitesi: Bir yıllık prospektif değerlendirme sonuçları". (2009), 175-181.

APA	YILDIRIM K, Özkan M, ÖZKAN S, Ozcinar B, GÜLER S, ÖZMEN V (2009). Meme kanserli hastaların tedavi öncesi ve sonrası anksiyete, depresyon ve yaşam kalitesi: Bir yıllık prospektif değerlendirme sonuçları. Nöropsikiyatri Arşivi, 46(4), 175 - 181.
Chicago	YILDIRIM Kocaman Nazmiye,Özkan Mine,ÖZKAN Sedat,Ozcinar Beyza,GÜLER Sertaç Ata,ÖZMEN Vahit Meme kanserli hastaların tedavi öncesi ve sonrası anksiyete, depresyon ve yaşam kalitesi: Bir yıllık prospektif değerlendirme sonuçları. Nöropsikiyatri Arşivi 46, no.4 (2009): 175 - 181.
MLA	YILDIRIM Kocaman Nazmiye,Özkan Mine,ÖZKAN Sedat,Ozcinar Beyza,GÜLER Sertaç Ata,ÖZMEN Vahit Meme kanserli hastaların tedavi öncesi ve sonrası anksiyete, depresyon ve yaşam kalitesi: Bir yıllık prospektif değerlendirme sonuçları. Nöropsikiyatri Arşivi, vol.46, no.4, 2009, ss.175 - 181.
AMA	YILDIRIM K,Özkan M,ÖZKAN S,Ozcinar B,GÜLER S,ÖZMEN V Meme kanserli hastaların tedavi öncesi ve sonrası anksiyete, depresyon ve yaşam kalitesi: Bir yıllık prospektif değerlendirme sonuçları. Nöropsikiyatri Arşivi. 2009; 46(4): 175 - 181.
Vancouver	YILDIRIM K,Özkan M,ÖZKAN S,Ozcinar B,GÜLER S,ÖZMEN V Meme kanserli hastaların tedavi öncesi ve sonrası anksiyete, depresyon ve yaşam kalitesi: Bir yıllık prospektif değerlendirme sonuçları. Nöropsikiyatri Arşivi. 2009; 46(4): 175 - 181.
IEEE	YILDIRIM K,Özkan M,ÖZKAN S,Ozcinar B,GÜLER S,ÖZMEN V "Meme kanserli hastaların tedavi öncesi ve sonrası anksiyete, depresyon ve yaşam kalitesi: Bir yıllık prospektif değerlendirme sonuçları." Nöropsikiyatri Arşivi, 46, ss.175 - 181, 2009.
ISNAD	YILDIRIM, Kocaman Nazmiye vd. "Meme kanserli hastaların tedavi öncesi ve sonrası anksiyete, depresyon ve yaşam kalitesi: Bir yıllık prospektif değerlendirme sonuçları". Nöropsikiyatri Arşivi 46/4 (2009), 175-181.