Beden eğitimi öğretmen adaylarının fiziksel benlik algıları ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının analizi

PEHLİVAN, Zekai

Beden eğitimi öğretmen adaylarının fiziksel benlik algıları ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının analizi

Zekai PEHLİVAN (Mersin Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulu, Mersin, Türkiye)

Eğitim ve Bilim

7 1

Yıl: 2010 Cilt: 35 Sayı: 156 Sayfa Aralığı: 126 - 141 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Beden eğitimi öğretmen adaylarının fiziksel benlik algıları ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının analizi

Öz:

Bu çalışmanın amacı, beden eğitimi öğretmenliği bölümlerinde okuyan öğretmen adaylarının cinsiyet, sınıf ve spora aktif katılım değişkenleri açısından fiziksel benlik algıları ve öğretmenliğe yönelik tutumlarını belirlemektir. Araştırmaya altı üniversiteden toplam 814 beden eğitimi öğretmen adayı katılmıştır. Fiziksel benlik algısına ilişkin veriler, Fiziksel Olarak Kendini Tanımlama Envanteri (Physical Self-Description Questionnaire- PSDQ) ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlara yönelik veriler ise Öğretmenliğe İlişkin Tutum Ölçeği ile toplanmıştır. Yapılan analiz sonuçlarına göre, öğretmenliğe ilişkin tutumların orta düzeyde, kadın adayların erkeklerden, alt sınıflardaki adayların son sınıflardan, aktif olarak spora katılanların katılmayanlardan yüksek tutum puanları almışlardır. Spora aktif katılan öğretmen adaylarının, katılmayanlara oranla fiziksel benlik algıları daha yüksektir. Spor yeteneği ve görünüm PSDQ alt ölçeklerinde program ilerledikçe anlamlı bir artış meydana gelirken, vücut yağı ve genel fiziksel yeterlik alt ölçeklerinde azalma görülmüştür (p<0.05). Son sınıf öğretmen adaylarının özellikle genel fiziksel yeterlik (r= .403, p<0.01) ve kendine güven (r= .395, p<0.01) PSDQ alt ölçekleri ile öğretmenliğe ilişkin tutum puanları arasında anlamlı ve pozitif bir ilişki bulunmaktadır.

Anahtar Kelime: fiziksel benlik algısı üniversite öğrencileri öğretmenlik mesleğine yönelik tutum öğretmen tutumları öğretmen adayları beden eğitimi ve spor öğretmenleri benlik algısı

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Spor Bilimleri

Analysis of physical self-perceptions of physical education teacher candidates and their attitudes toward teaching profession

Öz:

The purposes of this study were to determine the physical self perceptions of the physical education teacher candidates and their attitudes toward teaching profession on the basis of gender, grade and active participation in sport. Eight hundred and fourteen physical education teacher candidates from six different universities participated in this study. Data concerning physical self perception were collected by using Physical Self-Description Questionnaire (PSDQ). Data concerning attitudes toward profession of teaching were also collected by Attitude Scale Toward Teaching Profession. Analysis demonstrated that candidates at lower levels had attitudes towards teaching profession at a moderate level; and females, lower-year students, and physically active students had higher attitude scores compared to males, upper year students and inactive students. Physical self perceptions of the physically active teacher candidates were higher than the inactive candidates. A significant increase was observed in PSDQ subscales of sports competence and appearance as a result of the progression of the program; but decrease was observed in body fat and global physical self-concept (p<0.05). Additionally, a significant and positive relationship was found especially between the senior teacher candidates’ global physical self-concept (r= .403, p<0.01) and self-esteem (r= .395, p<0.01) and their attitudes towards teaching.

Anahtar Kelime: teacher attitudes prospective teachers physical education and sports teachers self-perception physical self perception university students attitudes towards teaching profession

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Spor Bilimleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Aşçı, F. H. (2000). The reliabilty and validity of PSDQ for Turkish population. Congress Proceedings of Vth Sport Sciences Congress. 3-5 November, Ankara: Hacettepe Universty, 122-123.
Aşçı, F. H. (2004a). Benlik algısı ve egzersiz. Spor Bilimleri Dergisi, 15 (4), 233-266.
Aşçı, F. H. (2004b). Fiziksel benlik algısının cinsiyete ve fiziksel aktivite düzeyine göre karşılaştırılması. Spor Bilimleri Dergisi, 15 (1), 39-48.
Aşçı, F. H., Gökmen, H., Tiryaki, G. & Aşçı, A. (1997). Self-concept and body image of Turkish high school male athletes and non-athletes. Adolescence, 32 (128), 959-968.
Bakar, A. R., Konting, M. M., Jamian, R., & Lyndon, N. (2008). Teaching efficacy of Universiti Putra Malaysia science student teachers. College Student Journal, 42(2), 493-509.
Bane, S. & McAuley, E. (1998). Body image and exercise. In: Duda JL. (Ed.) Advances in Sport and Exercise Psychology Measurement. (311-322) Morgantown. WV: Fitness İnternation Technology.
Beauchamp, M, R., Bray, S. R. & Albinson, J. G. (2002). Pre-competition imagery, self-efficacy and performance in collagiate golfers. Journal of Sports Sciences, 20 (9), 697-705.
Bedel, E. F. (2008). Interactions among attitudes toward teaching and personality constructs in early childhood preservice teachers. Journal of Theory and Practice in Education, 4 (1):31-48
Berger, B. G., Pargman, D., & Weinberg, R.S. (2007). Foundations of Excersise Psychology. Morgantown:Sheridan Books.
Biddle, S. J. H., Fox. K. R. & Ne Bouther, S. H. (2001). Physical Activity and Psychological Well-Being.USA: Routledge. Taylor & Francis Group.
Bloom, B. S. (1979). İnsan Nitelikleri ve Okulda Öğrenme. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
Cüceloğlu, D. (1996). İnsan ve Davranışları. (6. Basım), İstanbul: Remzi Kitabevi.
Çetin, Ş. (2006). Öğretmenlik mesleği tutum ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi. 18, 28-37.
Çetinkaya, Z. (2009). Türkçe öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının belirlenmesi. Elementary Education Online, 8(2), 298-305, 2009. İlköğretim Online, 8(2), 298-305, 2009. [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr
Daley, A. J. (2002). Extra-curricular physical activites and physical self-perceptions in British 14-15 year old male and female adolescents. Europen Physical Education Review, 8 (1), 37-49.
Darling–Hammond, L., Chung, R. & Frelow, F. (2002). Variation in teacher preparation: How well do different pathways prepare teachers to teach? Journal of Teacher Education, 53 (4),286–302.
Delandshere, G. & Arens, S. A. (2001). Representations of teaching and standards-based reform:Are we closing the debate about teacher education? Teaching and Teacher Education, 17, 547–566.
Demirhan, G. (2006). Spor Eğitiminin Temelleri. Ankara: Bağırgan Yayımevi.
Doğan, T. ve Çoban, A. E. (2009). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Mesleğine Yönelik Tutumları Ile Kaygı Düzeyleri Arasındaki Ilişkinin Incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 34 (153), 157-168.
Eisenberg, S. ve Delaney, D. J. (1998). Psikolojik Danışma Süreci. (Çev: N. Ören ve M. Takkaç),İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
Erden, M. (1995). Öğretmen adaylarının öğretmenlik sertifikası derslerine yönelik tutumları.Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 99-104. Erkuş, A. (2005). Bilimsel Araştırma Sarmalı. Ankara: Seçkin.
Erkuş, A., Sanli, N., Bağlı, M. T. ve Güven, K. (2000). Öğretmenliğe ilişkin tutum ölçeği geliştirilmesi.Eğitim ve Bilim, 25 (116), 27-33.
Farris, P. J. (1996). Teaching, Bearing The Torch. A Times Mirror Company: Brown & Benchmark.
Feldman, R. S. (1996). Understanding Psychology. New York: McGraw-Hill
Fox, K. R. (1990). Physical education and development of self-esteem in children. In N. Armstrong (Ed.), New Direction in Physical Education, (pp. 33-54). Champaing IL: Human Kinetics.
Fox, K. R. (1997). The physical self: From motivation to well-being. Champaing IL: Human Kinetics.
Fox, K. R. (2000). Self-esteem, self-perceptions, and exercise. International Journal of Sport and Exercise Psychology, 31, 228-240.
Gallahue, D. L. & Donnelly, F. C. (2003). Developmental Physical Education for All Children. 4th Ed. Champaign IL: Human Kinetics.
Gander, M. J. & Gardiner, H.W. (2001). Çocuk ve Ergen Gelişimi. (4. baskı), (Çev: B. Onur). Ankara:İmge Kitabevi.
Garson, D. (2010). Univariate, GLM, ANOVA and ANCOVA, http://faculty.chass.ncsu.edu/garson/PA765/anova.html. Tarih: 20.01.2010.
Gilson, N. D., Cooke, C. B. & Mahoney, C. A. (2005). Adolescent physical self-perceptions, sport/exercise and lifestyl physical activity. Health Education, 105(6), 437-450.
Harter, S. (1985). Competence as a dimension of self-evaluation: toward a comprehensive model of self-worth. İn: Leahy R. (ed.) The Development of the Self. New York: Academic Pres, 55-121.
Hayes, S. D., Crocer, P. R. E. & Kowalski, K. C. (1999). Gender differences in physical selfperceptions,global self-esteem and physical self-perception profile model. Journal of Sport Behavior, 22, 1-4.
Horowitz, I. A. & Bordens, K. S. (1995). Social Psychology. London: Mayfield Publishing Company.
Inman, D. & Marlow, L. (2004). Teacher retention: Why do begining teachers remain in the profession? Journal of Education, 124 (4).
Kapıkıran, A. (2003). Okul öncesi öğretmenlerde tükenmişliğin bazı değişkenler açısından değerlendirilmesi. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4 (13), 73-78.
Koyun, C., Kangalgil, M., ve Demirhan, G. (2007). Ankara ili merkez ilçelerindeki ilköğretim okullarında görev yapan beden eğitimi öğretmenlerinin iş doyum düzeylerinin saptanması ve karşılaştırılması, 5. Ulusal Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 2-3 Kasım 2007, Adana: Çukurova Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, s. 80-87.
Kyriakides, L., Creemers, B. P. M. & Antoniou, P. (2009). Teacher behaviour and student outcomes:suggestions for research on teacher training and professional development. Teaching and Teacher Education, 25 (1), 12-23.
Lindwall, M. & Hassmén, P. (2004). The role of exercise and gender for physical self-perceptions and importance rating in Swedish university students. Scand Journal of Med Sci Sports. 14.373-380.
Loland, N. W. (1998). Body image and physical activity: a survey among Norwegian men and women. İnternational Journal of Sport Exercise Psychollogy, 29, 339-365.
Marsh, H. W. (1998). Age and gender effects in physical self-concepts for adolescent eliteathletes and non-athletes: a multicohort-multioccasion design. Journal of Sport and Excercise Psychology, 20 (3), 237-259.
Marsh, H. W., Hey, J., Roche, L. A. & Perry, C. (1997). Structure of physical self-concept: elite athletes and physical education students. Journal of Educational Psychology. 89 (2), 369-380.
Marsh, H. W., Richards, G. E., Johnson, S., Roche, L. & Tremayne, P. (1994). Physical Self Description Questionnaire: psychometric properties and a multitrait-multimethod analysis of relations to existing instruments. Sport and Exercise Psychology. 16 (3), 270-305.
Mirzeoğlu, D., Aktağ, I., ve Boşnak, M. (2007). Beden eğitimi öğretmeni, öğretmen adayı ve beden eğitimi ve spor yüksekokullarında görev yapan öğretim elamanlarının mesleki yeterlik duygusunun karşılaştırılması. Spor Bilimleri Dergisi, 18 (3), 109-125.
Moreno, J. A. & Cervello, E. (2005). Physical self-perception in Spanish adolescens: effects of gender and involvent in physical activity. Journal of Human Movement Studies. 48, 291-311.
Öksüzoğlu, P. (2009). Beden eğitimi öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin yeterlik algıları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Mesin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü,Mersin
Özdamar, K. (2001). SPSS ile Biyoistatistik. 4. Baskı, Eskişehir: Kaan Kitabevi.
Page, A., Fox, K. R. (1997). Adolescent weight management and the physical self. İn: Fox KR. ed.The Physical Self: Frommotivation to Well-Being. Champaign. İl: Human Kinetics. 229-257.
Pehlivan, H. (2006). Öğretmenlerin sahip olduğu bazı duyuşsal özelliklerin öğretme davranışlarına yansıması. XVII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Erişim: http://www.pegem.net/akademi/kongrebildiri_detay.aspx?, Tarih: 08.06.2009.
Pehlivan, Z. (2007). Beden eğitimi öğretmenlerinin fiziksel olarak kendilerini tanımlamaları, 5.Ulusal Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Sempozyumu Bildiriler Kitabı. 2-3 Kasım 2007, Adana:Çukurova Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, s. 59-64.
Rovegno, I. (1998). The development of in-service teachers’ knowledge of a constructivist approach to physical education: teaching beyond activities. Research Quarterly for Exercise and Sport, 69,147–162.
Schmalz, D. L. & Davison, K. K. (2006). Differences in physical self-concept among pre-adolescents who participate in gender-typed and cross-gendered sports. Journal of Sport Behavior, 29 (4),335.
Seferoğlu, G. (2006). İngilizce öğretmenliği sertifikası programı ile yetiştirilen öğretmen adaylarının öğretmenliğe yönelik tutumları. XVII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, {ONLINE}: http:// www.pegem.net/akademi/kongrebildiri_detay.aspx?, Adresinden 08.06.2009 Tarihinde İndirilmiştir.
Sonstroem, R. J. & Morgan, W. P. (1989). Excersise and self-esteem: rationale and model. Medicine and Science in Sports and Excercise. 21 (3), 329-337.
Sonstroem, R. J. & Potts, S. A. (1996). Life adjustment correlates of physical self-concepts. Medicine and Science in Sports and Exercise, 28, 619-624.
Sonstroem, R. J. (1998). Physical self-concept: assessment and external validity, Exercise and Sport Science Review, 26, 133-164.
Şahin, Ş. (2008). “Beden eğitimi öğretmenlerinin tükenmişlik ve yaşam doyumu düzeyleri.”Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Temizkan, M. (2008). Türkçe öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları üzerine bir araştırma, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6 (3), 461-486.
Terzi, A. R. ve Tezci, E. (2007). Necatibey Eğitim Fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 315, 593-614.
Tiryaki, Ş. ve Morali, S. (1992). Sportif katılımın liseli sporcuların benlik saygısı üzerine etkisi.Spor Bilimleri Dergisi, 3 (1), 1-19.
Ülgen, G. (1995). Eğitim Psikolojisi: Birey ve Öğrenme. Ankara: Bilim Yayınları.
Üstüner, M., Demirtaş, H. & Cömert, M. (2009). The attitudes of prospective teachers towards the profession of teaching (The case of Inonu University, Faculty of Education). Education and Science, 34 (151), 140-155.
Van Vorst, J. G., Buckworth, J. & Mattern, C. (2002). Physical self-concept and strength changes in college weight training classes. Research Quarterly for Exercise and Sport, 73, 113-117.
Welk, G. J. & Eklund, B. (2005). Validation of the children and youth physical self perceptions profile for young children. Psychology of Sport & Exercise, 6, 51-65.
Zimbardo, P. G. & Leippe, M. R. (1992). The psychology of attitude change and social influence. New York: McGraw-Hill.
Zülkadiroğlu, Z. F., Bostan Budak, D., Kozanoğlu, E. (2007). Yetkinlik beklentisinin spor ve fiziksel aktivitedeki önemi. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 5 (1), 9-15.

APA	PEHLİVAN Z (2010). Beden eğitimi öğretmen adaylarının fiziksel benlik algıları ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının analizi. , 126 - 141.
Chicago	PEHLİVAN Zekai Beden eğitimi öğretmen adaylarının fiziksel benlik algıları ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının analizi. (2010): 126 - 141.
MLA	PEHLİVAN Zekai Beden eğitimi öğretmen adaylarının fiziksel benlik algıları ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının analizi. , 2010, ss.126 - 141.
AMA	PEHLİVAN Z Beden eğitimi öğretmen adaylarının fiziksel benlik algıları ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının analizi. . 2010; 126 - 141.
Vancouver	PEHLİVAN Z Beden eğitimi öğretmen adaylarının fiziksel benlik algıları ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının analizi. . 2010; 126 - 141.
IEEE	PEHLİVAN Z "Beden eğitimi öğretmen adaylarının fiziksel benlik algıları ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının analizi." , ss.126 - 141, 2010.
ISNAD	PEHLİVAN, Zekai. "Beden eğitimi öğretmen adaylarının fiziksel benlik algıları ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının analizi". (2010), 126-141.

APA	PEHLİVAN Z (2010). Beden eğitimi öğretmen adaylarının fiziksel benlik algıları ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının analizi. Eğitim ve Bilim, 35(156), 126 - 141.
Chicago	PEHLİVAN Zekai Beden eğitimi öğretmen adaylarının fiziksel benlik algıları ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının analizi. Eğitim ve Bilim 35, no.156 (2010): 126 - 141.
MLA	PEHLİVAN Zekai Beden eğitimi öğretmen adaylarının fiziksel benlik algıları ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının analizi. Eğitim ve Bilim, vol.35, no.156, 2010, ss.126 - 141.
AMA	PEHLİVAN Z Beden eğitimi öğretmen adaylarının fiziksel benlik algıları ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının analizi. Eğitim ve Bilim. 2010; 35(156): 126 - 141.
Vancouver	PEHLİVAN Z Beden eğitimi öğretmen adaylarının fiziksel benlik algıları ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının analizi. Eğitim ve Bilim. 2010; 35(156): 126 - 141.
IEEE	PEHLİVAN Z "Beden eğitimi öğretmen adaylarının fiziksel benlik algıları ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının analizi." Eğitim ve Bilim, 35, ss.126 - 141, 2010.
ISNAD	PEHLİVAN, Zekai. "Beden eğitimi öğretmen adaylarının fiziksel benlik algıları ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının analizi". Eğitim ve Bilim 35/156 (2010), 126-141.