Mizah Yoluyla Başa Çıkma Davranışları ile Mutluluk Düzeyleri Arasındaki İlişkide Çatışma Eylem Stillerinin Aracı Rolü
Yıl: 2022 Cilt: 12 Sayı: 2 / 23 Sayfa Aralığı: 521 - 547 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.23863/kalem.2021.215 İndeks Tarihi: 02-01-2023
Mizah Yoluyla Başa Çıkma Davranışları ile Mutluluk Düzeyleri Arasındaki İlişkide Çatışma Eylem Stillerinin Aracı Rolü
Öz: Bu çalışmada mizah yoluyla başa çıkma ve mutluluk arasındaki ilişkide çatışma eylem stillerinin aracılık etkisini test etmek amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemi yaşları 18 ile 74 arasında değişen 229’u kadın (%60.3) 151’i erkek (%39.7) toplam 380 yetişkin bireyden oluşmaktadır. Araştırmanın hipotezlerinin test edilmesi amacıyla hiyerarşik regresyon analizi yapılmıştır. Bununla beraber aracı değişkenlerin anlamlılığını göstermek için kullanılan bootstrapping yönteminden de faydalanılmıştır. Araş- tırma bulguları incelendiğinde, öncelikle mizah yoluyla başa çıkma ile mutluluk arasında pozitif yönlü bir ilişki bulunmuştur. Mutluluk ile zorlayıcı, kolaylaştırıcı, uzlaştırmacı ve karşı koyucu çatışma eylem stilleri arasında pozitif yönlü bir ilişki bulunurken kaçınmacı çatışma eylem stili ile bir ilişki bulunamamıştır. Yapılan aracılık analizlerinde mizah yoluyla başa çıkma ile mutluluk arasında zorlayıcı, kolaylaştırıcı, uzlaştırmacı ve karşı koyucu çatışma eylem stillerinin tam aracı role sahip olduğu görülmüştür. Elde edilen tüm bulgular literatür bilgisi ve benzer araştırmalar çerçevesinde tartışılmış ve bazı öneriler getirilmiştir.
Anahtar Kelime: The Mediating Role of Conflict Action Styles in the Relationship Between Coping Behaviors Through Humor and Happiness Levels
Öz: In this study, it was aimed to test the mediating effect of conflict action styles in the relationship between coping with humor and happiness. The sample of the study consists of a total of 380 adult individuals, 229 of whom are female (60.3%) and 151 of which are male (39.7%), whose ages are between 18 and 74. Hierarchical Regression Analysis was con- ducted to test the research hypotheses. The bootstrapping method, which is used to show the significance of mediator variables, was also used. At the same time, the bootstrapping method was used to show the significance of mediator variables. When the findings of the research were examined, a positive relationship was found between coping with humor and happiness. While a positive relationship was found between happiness and coercive, facilitating, mediating and opposing conflict action styles, no relationship was found with avoidant conflict action style. In mediation analysis, it was seen that coercive, facilitating, me- diating and opposing conflict action styles had a full mediating role be- tween coping with humor and happiness. All findings were discussed within the framework of literature knowledge and similar studies, and some suggestions were made.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Açıkgöz, M. (2016). Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinin psikolojik sağlamlık ile mizah tarzları ve mutluluk düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Akdoğan, B. ve Yalçın, S. B. (2018). Lise öğrencilerinin psikolojik dayanıklılık ve çatışma çözme davranışlarının öznel iyi oluşlarını yordaması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 46, 174-197. Doi: 10.21764/maeuefd.370587
- Baron, R. M. ve Kenny, D. A. (1986). The moderator-mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51, 1173-1182. Doi: 10.1037/0022-3514.51.6.1173
- Baş, Z., Baş, A., Kalafat, A. ve Dilmaç, B. (2021). Ergenlerde duygusal zekâ, mutluluk korkusu ve mizah tarzları arasındaki yordayıcı ilişkinin incelenmesi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 17(33), 154-173. Doi: 10.26466/opus.694580
- Begum, S., Jabeen, S. ve Awan, A. B. (2014). Happiness: A psycho-philosophical appraisal. Dialogue, 9(3), 313-325.
- Brunault, P., Champagne, A. L., Huguet, G., Suzanne, I., Senon, J. L., Body, G. ve Camus, V. (2015). Major depressive disorder, personality disorders, and co- ping strategies are independent risk factors for lower quality of life in non-metastatic breast cancer patients. PsychoOncology, 25, 513-520. Doi: 10.1002/pon.3947
- Bulut, S. ve Dilmaç, B. (2018). Üniversite öğrencilerinin sahip olduğu değerler psikolojik iyi oluş ve mutluluk düzeyleri arasındaki yordayıcı ilişkiler. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 9(16), 349-374. Doi: 10.26466/opus.472450
- Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri (25. baskı). Ankara: Pegem Yayınları.
- Celso, B., Ebener, D. ve Burkhead, E. (2003). Humor coping, health status, and life satisfaction among older adults residing in assisted living facilities. Aging & Mental Health, 7(6), 438-445. Doi: 10.1080/13607860310001594691
- Diener, E., Suh, E. ve Oishi, S. (1997). Recent findings on subjective well-being. In- dian Journal of Clinical Psychology, 24, 25-41.
- Doğan, T. ve Akıncı-Çötok, N. (2011). Adaptation of the short form of the Oxford Happiness Questionnaire into Turkish: A validity and reliability study. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(36), 165-170.
- Dumanlı, Ş. ve Köroğlu, Ö. (2018). Turist rehberlerinin stresle başa çıkma tarzları ile mizah tarzları arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Journal of Yaşar University, 13(52), 328-342. Doi: 10.19168/jyasar.452869
- Gürbüz, S. (2019). Sosyal bilimlerde aracı, düzenleyici ve durumsal etki analizleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Hills, P. ve Argyle, M. (2002). The Oxford Happiness Questionnaire: a compact scale for the measurement of psychological well-being. Personality and Individual Differences 33, 1073-1082. Doi: 10.1016/S0191-8869(01)00213-6
- İkiz, F. E. ve Çatal, U. (2019). Öğretmen adaylarının çatışma eylem stillerinin duygu- sal öz yeterlik düzeylerine göre incelenmesi. Turkish Studies, 14(4), 2361- 2382. Doi: 10.29228/TurkishStudies.23415
- Johnson, D. W. ve Johnson, F. P. (2008). Joining together: Group theory and group skills. Boston: Allyn & Bacon.
- Johnson, D. W. ve Johnson, R. T. (1995). Teaching students to be peacemakers: re- sults of five years of research. peace and conflict. Journal of Peace Psycho- logy, 1(4), 417-438. Doi: 10.1207/s15327949pac0104_8
- Karadağ, E. ve Tosun, Ü. (2014). The adaptation of Conflict Activity Styles Inventory [CASI] to Turkish language, language validity & pre-psychometric investigation. Psikoloji Çalışmaları, 34(1), 45-69.
- Kayı̇ ş, A. ve Satıcı, S. (2019). Mizahla başa çıkma ile zihinsel oluş arasındaki ilişkide ilişkiler aracılık rolü. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(4), 1495-1504. Doi: 10.24106/kefdergi.3099
- Kazarian, S. S. ve Martin, R. A. (2004). Humor styles, personality and well-being among Lebanese University students. European Journal of Personality, 18, 209-219. Doi: 10.1002/per.505
- Kolburan, G., Elbay, E. ve Tasa, H. (2017). Mizah kullanımı becerisinin saldırgan davranış üzerindeki etkisi. Aydın İnsan ve Toplum Dergisi, 3(1), 1-22.
- Kuiper, N. A., Grimshaw, M., Leite, C. ve Kirsh, G. (2004). Humor is not always the best medicine: Specific components of sense of humor and psychological well-being. Humor: International Journal of Humor Research. 17(1/2), 135-168. Doi: 10.1515/humr.2004.002
- Kuiper, N. A. (2012). Humor and Resiliency: Towards a Process Model of Coping and Growth. Europe’s Journal of Psychology, 8(3), 475-491. Doi: 10.5964/ejop.v8i3.464
- Lefcourt, H. M. (2001). Humor: The psychology of living buoyantly. Boston, MA: Springer Science & Business Media.
- MacKinnon, D. P., Lockwood, C. M. ve Williams, J. (2004). Confidence limits for the indirect effect: distribution of the product and resampling methods. Multi- variate Behavioral Research, 39(1), 99-128. Doi: 10.1207/s15327906mbr3901_4
- Martin, R. A. (1996). The Situational Humor Response Questionnaire (SHRQ) and the Coping Humor Scale (CHS): a decade of research findings. International Journal of Humor Research, 9(3), 251-272. Doi: 10.1515/humr.1996.9.3-4.251
- Martin, R. A. (2001). Humor, laughter, and pysical health: methodological issues and research findings. Psychological Bulltenin, 127(4), 504-519. Doi: 10.1037/0033-2909.127.4.504
- Martin, R. A. (2007). The psychology of humor: An integrative approach. Burlington, MA: Elsevier Academic Press.
- Martin, R. A., Puhlik-Doris, P., Larsen, G., Gray, J. ve Weir, K. (2003). Individual differences in uses of humor and their relation to psychological well-being: development of he Humor Styles Questionaire. Journal of Research in Perso- nality, 37, 48-75. Doi: 10.1016/S0092-6566(02)00534-2
- Mroczek, D. K. ve Kolarz, C. M. (1998). The effect of age on positive and negative affect: A developmental perspective on happiness. Journal of Personality and Social Psychology, 75, 1333-1349. Doi: 10.1037/0022-3514.75.5.1333
- Myers, D. G. ve Diener, E. (1995). Who is happy? Psychological Science, 6(1), 10- 19. Doi: 10.1111/j.1467-9280.1995.tb00298.x
- Özbay, Y., Palancı, M., Kandemı̇r, M. ve Çakır, O. (2012). Üniversite öğrencilerinin öznel iyi oluşlarının duygusal düzenleme, mizah, sosyal öz-yeterlik ve başa çıkma davranışları ile yordanması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(2), 325- 345.
- Reisoğlu, S. ve Yazıcı, H. (2017). Üniversite öğrencilerinin öznel iyi oluşlarını yor- damada beş faktör kişilik özellikleri, mizah tarzları ve duygusal zekânın rolü. Journal of History Culture and Art Research, 6(4), 888-912. Doi: 10.7596/taksad.v6i4.973
- Rucker, D. D., Preacher, K. J., Tormala, Z. L. ve Petty, R. E. (2011). Mediation analy- sis in social psychology: Current practices and new recommendations. Social and Personality Psychology Compass, 5(6), 359-371. Doi: 10.1111/j.1751-9004.2011.00355.x
- Ryff, C. D. (1989). Happiness is everything, or is it? Explorations on the meaning of psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 57, 1069-1081. Doi: 10.1037/0022-3514.57.6.1069
- Satıcı, S. A. ve Deniz, M. E. (2017). Mizahla başa çıkma ve iyilik hali: Psikolojik sağlamlık ve iyimserliğin aracılık rolünün incelenmesi. İlköğretim Online, 16(3), 1343-1356. Doi: 10.17051/ilkonline.2017.330262
- Seligman, M. E. P. (2002). Positive psychology, positive prevention and positive the- rapy. C. R. Snyder ve S. J. Lopez, (Ed.), Handbook of positive psychology içinde (3-9). Oxford: Oxford University Press.
- Seligman, M. E. P. ve Csikszentmihalyi, M. (2000). Positive psychology: An introduction. American Psychologist, 55(1), 5-14. Doi: 10.1037/0003-066X.55.1.5
- Ümmet, D. (2020). Conflict activity styles of psychological counsellor candidates: a study of based on forgiveness and psychological well-being. World Journal of Education, 10(4), 35-44. Doi: 10.5430/wje.v10n4p35
- Veenhoven, R. (1996). Developments in satisfaction-research. Social Indicators Research, 37(1), 1-46.
- Vela, L. E., Booth-Butterfield, M., Wanzer, M. B. ve Vallade, J. I. (2013). Relations- hips among humor, coping, relationship stress, and satisfaction in dating rela- tionships: Replication and extension. Communication Research Reports, 30(1), 68-75. Doi: 10.1080/08824096.2012.746224
- Wall, J. A. ve Callister, R. R. (1995). Conflict and its management. Journal of Management, 21(3), 515-558. Doi: 10.1016/0149-2063(95)90018-7
- Yerlikaya, E. E. (2009). Üniversite öğrencilerinin mizah tarzları ile algılanan stres, kaygı ve depresyon düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Yetim, Ü. (2001). Toplumdan bireye mutluluk resimleri. İstanbul: Bağlam Yayınları. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2004). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Zhao, X., Lynch, J. G. ve Chen, Q. (2010). Reconsidering Baron and Kenny: Myths and truths about mediation analysis. Journal of Consumer Research, 37, 197- 206. Doi: 10.1086/651257
| APA | KÜTÜK H, ümmet d (2022). Mizah Yoluyla Başa Çıkma Davranışları ile Mutluluk Düzeyleri Arasındaki İlişkide Çatışma Eylem Stillerinin Aracı Rolü. , 521 - 547. 10.23863/kalem.2021.215 |
| Chicago | KÜTÜK Hasan,ümmet durmuş Mizah Yoluyla Başa Çıkma Davranışları ile Mutluluk Düzeyleri Arasındaki İlişkide Çatışma Eylem Stillerinin Aracı Rolü. (2022): 521 - 547. 10.23863/kalem.2021.215 |
| MLA | KÜTÜK Hasan,ümmet durmuş Mizah Yoluyla Başa Çıkma Davranışları ile Mutluluk Düzeyleri Arasındaki İlişkide Çatışma Eylem Stillerinin Aracı Rolü. , 2022, ss.521 - 547. 10.23863/kalem.2021.215 |
| AMA | KÜTÜK H,ümmet d Mizah Yoluyla Başa Çıkma Davranışları ile Mutluluk Düzeyleri Arasındaki İlişkide Çatışma Eylem Stillerinin Aracı Rolü. . 2022; 521 - 547. 10.23863/kalem.2021.215 |
| Vancouver | KÜTÜK H,ümmet d Mizah Yoluyla Başa Çıkma Davranışları ile Mutluluk Düzeyleri Arasındaki İlişkide Çatışma Eylem Stillerinin Aracı Rolü. . 2022; 521 - 547. 10.23863/kalem.2021.215 |
| IEEE | KÜTÜK H,ümmet d "Mizah Yoluyla Başa Çıkma Davranışları ile Mutluluk Düzeyleri Arasındaki İlişkide Çatışma Eylem Stillerinin Aracı Rolü." , ss.521 - 547, 2022. 10.23863/kalem.2021.215 |
| ISNAD | KÜTÜK, Hasan - ümmet, durmuş. "Mizah Yoluyla Başa Çıkma Davranışları ile Mutluluk Düzeyleri Arasındaki İlişkide Çatışma Eylem Stillerinin Aracı Rolü". (2022), 521-547. https://doi.org/10.23863/kalem.2021.215 |
| APA | KÜTÜK H, ümmet d (2022). Mizah Yoluyla Başa Çıkma Davranışları ile Mutluluk Düzeyleri Arasındaki İlişkide Çatışma Eylem Stillerinin Aracı Rolü. Kalem Uluslararası Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 12(2 / 23), 521 - 547. 10.23863/kalem.2021.215 |
| Chicago | KÜTÜK Hasan,ümmet durmuş Mizah Yoluyla Başa Çıkma Davranışları ile Mutluluk Düzeyleri Arasındaki İlişkide Çatışma Eylem Stillerinin Aracı Rolü. Kalem Uluslararası Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi 12, no.2 / 23 (2022): 521 - 547. 10.23863/kalem.2021.215 |
| MLA | KÜTÜK Hasan,ümmet durmuş Mizah Yoluyla Başa Çıkma Davranışları ile Mutluluk Düzeyleri Arasındaki İlişkide Çatışma Eylem Stillerinin Aracı Rolü. Kalem Uluslararası Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, vol.12, no.2 / 23, 2022, ss.521 - 547. 10.23863/kalem.2021.215 |
| AMA | KÜTÜK H,ümmet d Mizah Yoluyla Başa Çıkma Davranışları ile Mutluluk Düzeyleri Arasındaki İlişkide Çatışma Eylem Stillerinin Aracı Rolü. Kalem Uluslararası Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi. 2022; 12(2 / 23): 521 - 547. 10.23863/kalem.2021.215 |
| Vancouver | KÜTÜK H,ümmet d Mizah Yoluyla Başa Çıkma Davranışları ile Mutluluk Düzeyleri Arasındaki İlişkide Çatışma Eylem Stillerinin Aracı Rolü. Kalem Uluslararası Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi. 2022; 12(2 / 23): 521 - 547. 10.23863/kalem.2021.215 |
| IEEE | KÜTÜK H,ümmet d "Mizah Yoluyla Başa Çıkma Davranışları ile Mutluluk Düzeyleri Arasındaki İlişkide Çatışma Eylem Stillerinin Aracı Rolü." Kalem Uluslararası Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 12, ss.521 - 547, 2022. 10.23863/kalem.2021.215 |
| ISNAD | KÜTÜK, Hasan - ümmet, durmuş. "Mizah Yoluyla Başa Çıkma Davranışları ile Mutluluk Düzeyleri Arasındaki İlişkide Çatışma Eylem Stillerinin Aracı Rolü". Kalem Uluslararası Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi 12/2 / 23 (2022), 521-547. https://doi.org/10.23863/kalem.2021.215 |
