Yerel İdari Vesayet İlişkisinin Yeni Bir Uygulaması Olarak Oksimoronik Bir Kavram: Kırsal Mahalle
Yıl: 2022 Cilt: 30 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 2163 - 2199 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.15337/suhfd.1127426 İndeks Tarihi: 08-01-2023
Yerel İdari Vesayet İlişkisinin Yeni Bir Uygulaması Olarak Oksimoronik Bir Kavram: Kırsal Mahalle
Öz: Türkiye 2000’li yılların başında mahalli idareler alanında reform olarak nitelen-dirilebilecek olan bir dizi yasal düzenlemelere tanıklık etmiştir. Ardından 2012 yılında büyükşehir düzenlemesini yeniden ele alan 6360 sayılı yasa ile büyükşe-hir statüsü verilen illerde yer alan mahalli idareler üzerinde kapsamlı değişiklik-lere gidilmiştir. 2020 ve 2021 yıllarında 5216 sayılı kanuna ek bir madde eklen-mesi ile başlayan süreç, 31455 sayılı yönetmeliğin yayımlanması ile büyükşehir belediye sınırları içerisinde ‘kırsal mahalle’ uygulamasını ortaya çıkarmıştır. Çalışmanın konusu iki kavramın ikirciklemli (oksimoronik) bir şekilde birleşme-siyle ortaya çıkan ve yerel idari vesayet ilişkisinin yeni bir uygulaması olarak değerlendirilen kırsal mahallelerdir. Çalışma nitel araştırma yaklaşımına dayalı olarak incelenmiş, ikincil veri kaynaklarından yararlanılmıştır. Çalışmanın amacı kırsal mahalle sürecini hukuki boyutuyla ele almak ve bu süreçte büyük-şehir ile ilçe belediyesi arasındaki ilişkinin niteliğini saptamaktır. İlgili ilçe ve büyükşehir belediye meclisince kırsal mahalleye ilişkin alınan kararlar, belediye başkanları ve mülki amirlerin yanısıra söz konusu karardan menfaati zedelenen-ler tarafından da sırasıyla iç idari vesayet ve idari yargı yoluyla denetlenebilecek-tir. Diğer taraftan kırsal mahallelerin belirlenme sürecinde büyükşehir ve ilçe belediyeleri arasında imar ve bütçe konularında ortaya çıkan vesayet benzeri ilişkiler zincirine bir halka daha eklendiği tespitinde bulunulmuştur.
Anahtar Kelime: AN OXYMORONIC CONCEPT AS A NEW APPLICATION OF LO- CAL ADMINISTRATIVE TUTORIAL RELATIONSHIP: RURAL NEIGHBORHOOD
Öz: In the early 2000’s, Turkey witnessed a series of legal regulations that could be described as reforms in the field of local administrations. Then, in 2012, villages were abolished in metropolitan provinces with the law numbered 6360. The process, which started with the addition of an additional article to the law numbered 5216 in 2020 and 2021, revealed the practice of 'rural neighborhood' within the borders of the metropolitan municipality with the publication of the regulation numbered 31455. The subject of the study is rural neighborhoods, which emerged with the oxymoronic merging of two concepts, one of which refers to the rural area and the other to the urban area, and which are considered as a new application of the local administrative tutelage relationship. The study was examined based on the qualitative research approach and secondary data sources were used. The aim of the study is to deal with the rural neighborhood process conceptually and with the aspect of tutelage control. As a result of the study, it was concluded that the use of the expressions 'neighborhood' and 'rural' together is incompatible when the historical formation process of local governments is taken into account. On the other hand, it has been determined that the type of relationship that will emerge between the metropolitan and district municipalities during the determination of rural neighborhoods can add another link to the chain of tutelage-like relationships, as in the case of zoning and budget issues.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- 5216 Sayılı Kanun, Büyükşehir Belediyesi Kanunu, Kabul Tarihi: 10.07.2004, Resmi Gazete, 23.07.2004, Sayı: 25531
- 5393 Sayılı Kanun, Belediye Kanunu, Kabul Tarihi: 03.07.2005, Resmi Gazete: 13.07.2005, Sayı: 25874
- 6360 Sayılı Kanun, On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi Ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. Kabul Tarihi: 12.11.2012, Resmi Gazete Tarih: 06.12.2012, Sayı: 28489
- ALICI, Orhan Veli, “Büyükşehir Belediyesinin İlçe Belediyeleri Üzerindeki Denetim Yetkisinin Kavramsal Açıdan Değerlendirilmesi”, Yerel Politikalar, 0 (2), 2012, 38-52.
- ALTAN, Yakup, KERMAN, Uysal ve AKTEL, Mehmet, “Köy Kanunu Tasarısı Taslağı Üzerine Bir Değerlendirme”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 26, 2010, 56-65.
- Anayasa Mahkemesi, Esas Sayısı: 2013/19, Karar Sayısı: 2013/100, Karar Günü: 12.09.2013, Resmi Gazete Tarih ve Sayısı: 18.09.2013 ve 29123.
- ARIKBOĞA, Erbay, “Büyükşehir Belediye Modeli ve Reform”, Marmara Sosyal Araştırmalar Dergisi, Sayı 2, Haziran 2012, 1-32.
- ARIKBOĞA, Erbay, “Özerklik, Yerel Yönetimler ve Türkiye”, Marmara Belediyeler Birliği Kültür Yayınları, İstanbul, 2015.
- AYAN, Mehmet ve AYAN, Nurşen, “Kişiler Hukuku”, Mimoza Yayıncılık, Konya, 2016.
- BAŞA, Şafak, “Köy Yönetimi, Toplum Kalkınması ve Köykent Yaklaşımı”, Erişim Adresi: http://www.safakbasa.com.tr/yuklenen_akademik_calismalar/16-KOY_YONETIMI_TOPLUM_KA LKINMASI_VE_KOYKENT_YAKLASIMI(KONFERANS).pdf, Erişim tarihi: 13.05.2022.
- BAŞARAN, Sermet, “Yerel Yönetimlerde Özerklik ve İdari Vesayet Türkiye Örneği”, Sonçağ Yayınları, Ankara, 2018.
- BAYARTAN, Mehmet, “Osmanlı Şehrinde Bir İdari Birim: Mahalle”, İstanbul Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Coğrafya Dergisi, 13, 2005, 93-107.
- Birleşmiş Milletler (2022). Erişim adresi: https://unstats.un.org/unsd/de- mographic/sconcerns/densurb/densurbmethods.htm, erişim tarihi: 02.06.2022.
- CEYHAN, Seher ve TEKKANAT, Semiha Sultan, “6360 Sayılı Kanun ve Ankara İline Etkileri” 6360 Sayılı Kanun ve Ankara İline Etkileri. Bitlis Eren Üniversitesi Akademik İzdüşüm Dergisi, 3 (2), 2018, 20-42.
- ÇAĞLAYAN, Ramazan, “Hukukumuzda Kamu Tüzel Kişiliği Kavramı ve Kıstasları”, Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, 0 (7), 2016, 373- 398.
- DERDİMAN, Ramazan Cengiz, “Kamu Tüzel Kişiliğinin Ölçütleri Hakkında Değerlendirmeler. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 4 (3), 2021, 545-573.
- DURAN, Lütfi, “İdare Hukuku Meseleleri”, İstanbul Üniversitesi Yayınları (No: 1080), Hukuk Fakültesi No: 230, Fakülteler Matbaası, İstanbul, 1964.
- ELDEM, Hulusi, Yerel Yönetimler Reformunun Bir Parçası Olarak Köy Kanunu Tasarı Taslağı. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2 (1), 2015, 39-61.
- ERGENÇ, Özer, “Osmanlı Şehrindeki «Mahalle» nin İşlevi ve Nitelikleri Üzerine. Osmanlı Araştırmaları IV. Editör Halil İnalcık, Nejat Göyünç, Heath W. Lowry. 69-78, Journal of Ottoman Studies, Enderun Kitabevi, İstanbul, 1984.
- GERAY, Cevat, “Türkiye'de Kırsal Yerleşme Düzeni ve Köy Kent Yaklaşımı”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 30 (1), 45-66.
- GÖRELİ, İsmail Hakkı, “Amme Hükmi Şahıslarının İdarece Murakabesi”, Türk Hukuk Kurumu, Ankara, 1944.
- GÖZLER, Kemal, “6360 Sayılı Kanun Hakkında Eleştiriler: Yirmi Dokuz İlde İl Özel İdareleri ve Köylerin Kaldırılması ve İlçe Belediyelerinin Büyükşehir İlçe Belediyesi Hâline Dönüştürülmesi Anayasamıza Uygun mudur?” Legal Hukuk Dergisi, 11 (122), 2013, 37- 82.
- GÖZLER, Kemal, “Kamu Tüzel Kişiliği Kavramı Neye Yarar? K. Begüm İsbir’in Kamu Tüzel Kişiliği İsimli Doktora Tezinin Düşündürdükleri”. 2018, Erişim adresi: https://www.idare.gen.tr/ktk-gunday-armagani.pdf, erişim tarihi: 17.05.2022.
- GÖZLER, Kemal, “Osmanlı/Türk Köy İdaresi Sistemi Üzerinde Fransız Etkisi: 1864 ve 1871 Osmanlı Nizamnamelerinin Köylere İlişkin Hükümleri ve 1924 Köy Kanunu Fransa’dan mı İktibas edilmiştir?” Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 68 (2), 2019, 413-443.
- GÖZÜBÜYÜK, Şeref, “Yönetim Hukuku” (34. Baskı), Turhan Kitabevi, Ankara, 2016.
- GÜNGÖR, Ahmet, “İkirciklem (Oxymoron) Uyumsuzluğun Uyumu”, Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, 1 (23), 2015, 102 – 121
- GÜRAN, Sait, “Büyük Şehir Belediyesi Yönetimi Üzerine. İdare Hukuku ve İlimleri Dergisi”, 4 (1-3), 1983, 51-58.
- İçişleri Bakanlığı, Mülki İdare Birimleri Envateri (2022). Erişim adresi: https://www.e-icisleri.gov.tr/Anasayfa/MulkiIdariBolumleri.aspx, erişim tarihi: 13.05.222.
- İSBİR, Begüm Kevser, “Kamu Tüzel Kişiliği”, Kamu Hukuk Anabilim Dalı, Gazi Üniversitesi (Doktora Tezi), 2007.
- KAPLAN, Gürsel, “İdari Yargılama Hukukuna Giriş (3. Baskı).” Ekin Basım Yayın ve Dağıtım, Bursa, 2021.
- KARAARSLAN, Mehmet, “Nasıl Bir Yerel Yönetim? 6360 Sayılı Kanun Üzerine Bir Değerlendirme”. Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 17-18 (26-27-28-29), 2015, 123-162.
- KARAKAYA, Sedat, “Mahalle Yönetimi ve Temel Sorunları.” Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 50, 2020, 461-486.
- KARAKILÇIK, Yusuf, “Yeni Yerel ve Bölgesel Gelişmeler Işığında Yerel Yönetimler (3. Baskı).” Seçkin Yayınevi, Ankara, 2016.
- KAYA, Tuba Perihan ve PEKKÜÇÜKŞEN, Şerife, “Türkiye’de İdarenin Bütünlüğü İlkesi ve Yerel Yönetimler Üzerinde İdari Vesayet Denetimi”, 2019, İKSAD Publishing House, Ankara.
- KELEŞ, Abdurrahman, “Abdurrahman Keleş, Kırsal Mahalle ve Kırsal Yerleşik Alan Yönetmeliği konusunu anlatıyor”. Kaydın geçtiği zaman dilimi (1.02.00-1.03.00). Erişim adresi: https://www.you- tube.com/watch?v=KXcQWK5dKuU, erişim tarihi: 02.06.2022.
- KESER, Hayri ve AKOĞLU, Ayhan, “Türkiye’de Belediye Meclisi Kararlarının Yargısal Denetimi”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 4 (2), 2013, 105-140.
- Kırsal Mahalle ve Kırsal Yerleşik Alan Yönetmeliği, Tarih: 15.04.2021, Sayı: 31455.
- KIZILBOĞA, Rüveyda, “Köy İdaresine Yönelik Kanun Tasarısı’ndaki Düzenlemeler”, Öneri Dergisi, 9 (35), 2011, 183-197.
- KURT, Hacı, “Türkiye'de Kent-Köy Ve Kentli-Köylü Algısı Üzerine Bir Araştırma”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3 (6), 2014, 1-30.
- MURATOĞLU, Tahir, “Mahalli İdareler Mevzuatında 6360 Sayılı Kanunla Yapılan Değişiklikler”, Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 20 (32), 2015, 59-96.
- ÖNEN, Semih Mustafa ve EKEN, İhsan, “Yerel Yönetimler Üzerinde Uygulanan İdari Vesayet Yetkisinin İrdelenmesi”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15 (56), 2016, 216-234.
- ÖZAY, İl Han, “Günışığında Yönetim”, Filiz Kitabevi, Bursa, 2004.
- ÖZDEMİR, Selman, “6360 Sayılı Kanun Kapsamında Köyden Mahalleye Dönüşen Alanlardaki Yapıların Ruhsatlandırılmış Sayılması”, Ankara Barosu Dergisi, 2, 2020, 37-75.
- PARLAK, Bekir, “Kamu Yönetimi Sözlüğü”, MKM Yayıncılık, Bursa, 2011.
- SANCAKDAR, Oğuz, ÖNÜT, Lale Burcu, BAŞAR, Cemal, ÇAPTUĞ DİLEK, Mehpare PALAS DAĞLI, Ezgi ve YAĞCI, Pınar, “İdare Hukuku Pratik Çalışma Kitabı” (13. Baskı), Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2022.
- SANCAKDAR, Oğuz, ÖNÜT, Lale Burcu, US DOĞAN, Eser, KASAPOĞLU TURHAN, Mine, SEYHAN, Serkan, “İdare Hukuku” (11. Baskı), Seçkin Yayınları, Ankara, 2022.
- T. C. Resmi Gazete, Kırsal Mahalle ve Kırsal Yerleşik Alan Yönetmeliği, 15.04.2021, Sayı: 31455.
- TAHTALI, Murat Buğra, “Danıştay Kararları Işığında İptal Davalarında Bir Dava Şartı Olarak Sübjektif Ehliyet: Menfaat İhlalinde Kişisellik Şartı”, Necmettin Erbakan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 5 (1), 2022, 41-62.
- TAN, Turgut, “İdare Hukuku”(2. Bası), Turhan Kitabevi, Ankara, 2013.
- TEZCAN Durmuş, “Türk İdare Hukuku Açısından 21. Yüzyıl Arifesindeki Yerel Yönetimlerin İşlemleri Üzerindeki Vesayet Denetimi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi (Prof. Dr. Mahmut Tevfik BİRSEL’e Armağan), 2001, 659-666.
- Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurul Tutanağı 27. Dönem 4. Yasama Yılı 4. Birleşim Tutanakları.
- Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurul Tutanağı 27. Dönem 4. Yasama Yılı 6. Birleşim.
- ULUSOY, Ali, “Türk İdare Hukuku” (5. Baskı), Yetkin Yayınları, Ankara, 2022.
- WIRTH, Louis, “Urbanism as a Way of Life”, The University of Chicago Press, 44 (1), 1938, 1-24.
- YAŞ Hakan ve GÜLER Talat, “Kır – Kent Ayrımı Görünümlerinin Havsa Örneğinde İncelenmesi”, Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 12 (46), 2016, 1-20.
- YEL, Ali Murat ve KÜÇÜKAŞÇI, Mustafa Sabri, “Mahalle”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 23, 2003, 323-326.
- YILMAZ, Vedat ve MECEK, Mehmet, “Türkiye’de Mahalle Yönetimlerinin Tarihsel Gelişimi ve Hukuki Statüsü”, İdealkent Kent Araştırmaları Dergisi, 27 (10), 2019, 769-799.
- YOLOĞLU, Ali Cenap ve ZORLU, Fikret, “Türkiye’de Kırsallığın Ve Kırsal Alanların Tanımlanması: Bir Yöntem Denemesi”, Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü e-Dergisi, 3 (2), 2020, 145- 176.
- YÜKSEL, Fatih, “Yerel Yönetimlerde Özerklik”. Öneri Dergisi, 2 (10), 1998, 91-96.
| APA | KÜÇÜK Ü (2022). Yerel İdari Vesayet İlişkisinin Yeni Bir Uygulaması Olarak Oksimoronik Bir Kavram: Kırsal Mahalle. , 2163 - 2199. 10.15337/suhfd.1127426 |
| Chicago | KÜÇÜK Ünal Yerel İdari Vesayet İlişkisinin Yeni Bir Uygulaması Olarak Oksimoronik Bir Kavram: Kırsal Mahalle. (2022): 2163 - 2199. 10.15337/suhfd.1127426 |
| MLA | KÜÇÜK Ünal Yerel İdari Vesayet İlişkisinin Yeni Bir Uygulaması Olarak Oksimoronik Bir Kavram: Kırsal Mahalle. , 2022, ss.2163 - 2199. 10.15337/suhfd.1127426 |
| AMA | KÜÇÜK Ü Yerel İdari Vesayet İlişkisinin Yeni Bir Uygulaması Olarak Oksimoronik Bir Kavram: Kırsal Mahalle. . 2022; 2163 - 2199. 10.15337/suhfd.1127426 |
| Vancouver | KÜÇÜK Ü Yerel İdari Vesayet İlişkisinin Yeni Bir Uygulaması Olarak Oksimoronik Bir Kavram: Kırsal Mahalle. . 2022; 2163 - 2199. 10.15337/suhfd.1127426 |
| IEEE | KÜÇÜK Ü "Yerel İdari Vesayet İlişkisinin Yeni Bir Uygulaması Olarak Oksimoronik Bir Kavram: Kırsal Mahalle." , ss.2163 - 2199, 2022. 10.15337/suhfd.1127426 |
| ISNAD | KÜÇÜK, Ünal. "Yerel İdari Vesayet İlişkisinin Yeni Bir Uygulaması Olarak Oksimoronik Bir Kavram: Kırsal Mahalle". (2022), 2163-2199. https://doi.org/10.15337/suhfd.1127426 |
| APA | KÜÇÜK Ü (2022). Yerel İdari Vesayet İlişkisinin Yeni Bir Uygulaması Olarak Oksimoronik Bir Kavram: Kırsal Mahalle. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 30(4), 2163 - 2199. 10.15337/suhfd.1127426 |
| Chicago | KÜÇÜK Ünal Yerel İdari Vesayet İlişkisinin Yeni Bir Uygulaması Olarak Oksimoronik Bir Kavram: Kırsal Mahalle. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 30, no.4 (2022): 2163 - 2199. 10.15337/suhfd.1127426 |
| MLA | KÜÇÜK Ünal Yerel İdari Vesayet İlişkisinin Yeni Bir Uygulaması Olarak Oksimoronik Bir Kavram: Kırsal Mahalle. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, vol.30, no.4, 2022, ss.2163 - 2199. 10.15337/suhfd.1127426 |
| AMA | KÜÇÜK Ü Yerel İdari Vesayet İlişkisinin Yeni Bir Uygulaması Olarak Oksimoronik Bir Kavram: Kırsal Mahalle. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2022; 30(4): 2163 - 2199. 10.15337/suhfd.1127426 |
| Vancouver | KÜÇÜK Ü Yerel İdari Vesayet İlişkisinin Yeni Bir Uygulaması Olarak Oksimoronik Bir Kavram: Kırsal Mahalle. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2022; 30(4): 2163 - 2199. 10.15337/suhfd.1127426 |
| IEEE | KÜÇÜK Ü "Yerel İdari Vesayet İlişkisinin Yeni Bir Uygulaması Olarak Oksimoronik Bir Kavram: Kırsal Mahalle." Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 30, ss.2163 - 2199, 2022. 10.15337/suhfd.1127426 |
| ISNAD | KÜÇÜK, Ünal. "Yerel İdari Vesayet İlişkisinin Yeni Bir Uygulaması Olarak Oksimoronik Bir Kavram: Kırsal Mahalle". Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 30/4 (2022), 2163-2199. https://doi.org/10.15337/suhfd.1127426 |
