Madde Bağımlılarının ve Ailelerinin Bağımlılıkla Mücadele Deneyimlerinin İncelenmesi

Nalbantoğlu, İsmail; Tuncay, Tarik

doi:10.51982/bagimli.1167503

Madde Bağımlılarının ve Ailelerinin Bağımlılıkla Mücadele Deneyimlerinin İncelenmesi

İsmail NALBANTOĞLU, (İstinye Üniversitesi, İstanbul, Türkiye)

Tarık TUNCAY (Hacettepe Üniversitesi, Ankara, Türkiye)

Bağımlılık Dergisi

80 29

Yıl: 2023 Cilt: 24 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 207 - 226 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.51982/bagimli.1167503 İndeks Tarihi: 19-02-2023

Madde Bağımlılarının ve Ailelerinin Bağımlılıkla Mücadele Deneyimlerinin İncelenmesi

Öz:

Amaç: Bu araştırmanın amacı, madde bağımlılarının ve aile üyelerinin bağımlılık sürecine ilişkin deneyimlerini ortaya çıkararak bağımlılık sürecini kapsamlı bir şekilde anlamaya çalışmaktır. Yöntem: Nitel araştırma yöntemi ile gerçekleştirilen bu çalışmada betimsel analiz kullanılmıştır. Bu kapsamda 9 iyileşmekte olan bağımlı ve 4 bağımlı yakını olmak üzere toplamda 13 katılımcı ile derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Bulgular: Araştırmada, sosyal çevre ve arkadaş etkisinin, mevcut sorunların, travmatik yaşantıların, anlam arayışının ve aile içi sorunların madde kullanımına neden olan faktörler arasında olduğu, bununla birlikte bağımlı bireylerin sosyal, fiziksel ve yasal sorunlarla karşı karşıya kaldıkları ortaya çıkmıştır. Yakınlarının madde kullandığını öğrenen aile üyelerinin hayal kırıklığı ve üzüntü yaşadıkları görülürken tedavi girişimleri hakkında yeterli bilgiye sahip olmadıkları tespit edilmiştir. Sonuç: Bağımlılık tedavisinin hem bağımlıyı hem de aileyi içerecek şekilde gerçekleştirilmesinin tedavi etkililiğini arttıracağı ve iyileşme sürecini olumlu yönde destekleyeceği düşünülmektedir. Bağımlı ailelerinin tedavi sürecine aktif katılımları üzerine yapılacak çalışmalara gereksinim duyulmaktadır.

Anahtar Kelime: Madde Bağımlılığı tedavi aile biyopsikososyal model

Exploring the Experiences of Substance Addicts and Their Families in Coping with the Addiction

Öz:

Objective: This study aims to comprehensively understand the addiction process of substance addicts and the members of their families by revealing their experiences with the addiction process. Method: Descriptive analysis was used in this study which was conducted through qualitative research methods. In this context, in-depth interviews were held with 13 participants, 9 of whom were addicts in recovery and 4 of their relatives. Results: This study has revealed that the effect of social environment and friends, existing problems, traumatic experiences, search for meaning, and domestic problems are among the factors leading to substance addiction. Addicted individuals are faced with social, physical, and legal issues. It was observed that the family members who learned that their relatives used substances were disappointed and sad, but they did not know enough about the treatment initiatives. Conclusion: It is considered that addiction treatment, including both the addict and the family, will increase the efficiency of the therapy and positively support the recovery process. More research is needed on the active participation of the addicts' families in the treatment process.

Anahtar Kelime: Substance addiction coping treatment family biopsychosocial model

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Crocq M. Historical and cultural aspects of man's relationship with addictive drugs. Dialogues in Clinical Neuroscience 2007; 9(4): 355–361.
2. Uzbay T. Hazdan Bağımlılığa. 1. Baskı, İstanbul: Destek Yayınları, 2018: 374.
3. Polat G. Madde bağımlılığı tedavisinde sosyal hizmet mesleği. Okmeydanı Tıp Dergisi 2014; 30(Ek sayı 2): 143- 148.
4. United Nations Office on Drugs and Crime. The World Drug Report. Vienna: United Nations Office on Drugs and Crime, 2020: 11.
5. TUBİM. Türkiye Uyuşturucu Raporu. Ankara: Türkiye Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı İzleme Merkezi, 2019: 64.
6. TUBİM. Türkiye Uyuşturucu Raporu. Ankara: Türkiye Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı İzleme Merkezi, 2020: 87.
7. Merrill J. Medical approaches and prescribing: drugs. Petersen T, McBride A. (editors). Working With Substane Misusers A Guide to Theory and Practice. London: Routledge, 2002: 155.
8. Tosun M. Madde Bağımlılığına Genel Bakış. Türkiye'de Sık Karşılaşılan Psikiyatrik Hastalıklar. İstanbul: İ.Ü Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıp Eğitimi Etkinlikleri Sempozyum Dizisi, 2008: 201-219.
9. Ögel K. Bağımlı Aileleri İçin Rehber Kitap. 2. Baskı, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2015: 112.
10. Starosta A, Leeman R, Volpicelli J. The BRENDA model: integrating psychosocial treatment and pharmacotherapy for the treatment of alcohol use disorders. J Psychiatr Pract 2006; 12(2): 80-89.
11. Sevin Ç, Erbay E. Madde bağımlılarının tedavi sonrası sosyal yaşama uyumları ve sosyal hizmet uygulamaları. Bağımlılık Dergisi 2008; 9(1): 1-11.
12. Poudel A, Gautam S. Age of onset of substance use and psychosocial problems among individuals with substance use disorders. BMC Psychiatry 2017; 17(1): 1-7.
13. APA. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 4th edition, text revision (DSM-IV-TR). Washington, DC: American Psychiatric Association, 2000: 191.
14. APA. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 5th edition (DSM 5). Washington, DC: American Psychiatric Association, 2013: 481.
15. Yavuz Ö, Ateş H. Türkiye'de bağımlılıkla mücadelede yerel yönetimlerin rolü. Ateş H, Koçak A. (editors). Bir Kamu Politikası Olarak Bağımlılıkla Mücadele. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 2019: 185-220.
16. Kolay Akfert S, Çakıcı E, Çakıcı M. Üniversite öğrencilerinde sigara-alkol kullanımı ve aile sorunları ile ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Derg 2009; 10(1): 40-47.
17. McCann TV, Polacsek M, Lubman DI. Experiences of family members supporting a relative with substance use problems: a qualitative study. Scand J Caring Sci 2019; 33(4): 902-911.
18. Pedersen W, Skardhamar T. Cannabis and crime: findings from a longitudinal study. Addiction 2010; 105(1): 109-118.
19. Tarhan N, Nurmedov S. Bağımlılık: Sanal veya Gerçek Bağımlılıkla Başa Çıkma 7. Baskı, İstanbul: Timaş Yayınları, 2019: 20.
20. Gruber KJ, Taylor MF. A family perspective for substance abuse: implications from the literature. J Soc Work Pract Addict 2006; 6(1-2): 1-29.
21. Gideon L. Family role in the reintegration process of recovering drug addicts. Int J Offender Ther Comp Criminol 2007; 51(2): 212-226.
22. Çuhacı G. Bağımlılıkta sosyal riskler ve ihtiyaçlar. Aktürk İ, Bozdoğan ÖM, Çuhacı G, Ögel K, Şimşek GM, Tokluoğlu N (editörler). 1. Baskı, İstanbul: Yeşilay Yayınları, 2019: 43-61.
23. Wells EA, Kristman-Valente AN, Peavy KM, Jackson TR. Social workers and delivery of evidence-based psychosocial treatments for substance use disorders. Soc Work Public Health 2013; 28(3-4): 279-301.
24. Rowe CL. Family therapy for drug abuse: review and updates 2003–2010. J Marital Fam Ther 2012; 38(1): 59- 81.
25. Creswell J. Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Siyasal Kitabevi, 2013: 44.
26. Krysik JL, Finn J. Etkili Uygulama İçin Sosyal Hizmet Araştırması. Ankara: Nika Yayınevi, 2015: 210.
27. Bandura A, Walters RH. Social Learning Theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-hall, 1977: 39.
28. Frankl VE. İnsanın Anlam Arayışı, Budak S. (Çeviren). 3. Baskı, İstanbul: Okuyan Us, 2015: 121.
29. Bahar A. Uyuşturucu madde kullanımının nedenleri ve bağımlılık oluşum sürecinde iletişimsel yaklaşımların rolü ve önemi: polis kayıtları üzerinden olgusal bir inceleme. Connectist: Istanbul University Journal of Communication Sciences 2018; 55(2): 1-36.
30. Örüm MH, Kara MZ, Kuştepe A, Kalenderoğlu A. Bilişsel hatalar ve dikkat-eksikliği hiperaktivite bozukluğu belirtilerinin madde kullanım özellikleri ile ilişkisi. Bağımlılık Dergisi 2019; 20(2): 47-60.
31. Erdem G, Eke CY, Ögel K, Taner S. Lise öğrencilerinde arkadaş özellikleri ve madde kullanımı. Bağımlılık Dergisi 2006; 7(3): 111-116.
32. Wiechelt SA, Straussner SLA. Introduction to the special issue: examining the relationship between trauma and addiction. J Soc Work Pract Addict 2015; 15(1): 1–5.
33. Martin R, MacKinnon S, Johnson J, Rohsenow D. Purpose in life predicts treatment outcome among adult cocaine abusers in treatment. J Subst Abuse Treat 2011; 40(2): 183-188.
34. Fox AP, Leung N. Existential well-being in younger and older people with anorexia nervosa-a preliminary investigation. Eur Eat Disord Rev 2009; 17(1): 24–30.
35. Taylan H. Madde bağımlılığı sürecinde ailenin rolü. Genç Y. (editör). Madde Bağımlılığı ve Aile. Ankara: Akademisyen Kitabevi, 2018: 12-30.
36. Yaman ÖM. Uyuşturucu madde bağımlısı gençlerin aile içi ilişkilere yönelik görüşleri: esenler-bağcılar örneği. Addicta: The Turkish Journal on Addictions 2014; 1(1): 99-132.
37. Barry CL, McGinty EE, Pescosolido, BA, Goldman, HH. Stigma, discrimination, treatment effectiveness, and policy: public views about drug addiction and mental illness. Psychiatr Serv 2014; 65(10): 1269-1272.
38. Birtel MD, Wood L, Kempa NJ. Stigma and social support in substance abuse: implications for mental health and well-being. Psychiatry Res 2017; 252: 1-8.
39. Atlam DH, Çoşkunol H. Madde kullanım bozukluğu olanlara yapılan toplumsal damgalamayı azaltmada bir müdahale programının sonuçları. Kıbrıs Türk Psikiyatri ve Psikoloji Dergisi 2019; 1(1): 43-46.
40. Bennett T, Holloway K, Farrington D. The statistical association between drug misuse and crime: a meta-analysis. Aggress Violent Behav 2008; 13(2): 107-118.
41. Büker HSC, Demir E, Yüncü Z, et al. Effects of volatile substance abuse on the respiratory system in adolescents. Multidiscip Respir Med 2011; 6(3): 161.
42. Vidot DC, Messiah SE, Prado G, Hlaing WM. Relationship between current substance use and unhealthy weight loss practices among adolescents. Matern Child Health J 2016; 20(4): 870-877.
43. Karataş Z. Madde bağımlılığının nedenlerine, sosyal tedavi ve rehabilitasyonuna ilişkin görüşlerin odak grup yöntemiyle belirlenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi 2021; 25(1): 67-94.
44. Litt MD, Kadden RM, Kabela-Cormier E, Petry NM. Changing network support for drinking: network support project two-year follow-up. J Consult Clin Psychol 2009; 77(2): 229-242.
45. Danışmaz Sevin M, Erbay E. AMATEM'de ikinci kez tedavi gören madde bağımlılarının madde kullanımına ilişkin yaşam deneyimleri. Addicta: The Turkish Journal on Addictions 2019; 6(3): 689-714.
46. Şaşman Kaylı D, Özyurt BC, Deveci A, Çavuşoğlu T. Sağlık personelinin madde bağımlılığına yönelik düşünceleri. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2020; 7(4): 495-503.
47. Yücel FN, Doğan K, Pamir RN, et al. Alkol bağımlısı bireylerde benlik algısı, algılanan sosyal destek ve başetme stratejileri: adsız alkolikler örneği. Tıbbi Sosyal Hizmet Dergisi 2020; 15: 50-64.

APA	Nalbantoğlu İ, Tuncay T (2023). Madde Bağımlılarının ve Ailelerinin Bağımlılıkla Mücadele Deneyimlerinin İncelenmesi. , 207 - 226. 10.51982/bagimli.1167503
Chicago	Nalbantoğlu İsmail,Tuncay Tarik Madde Bağımlılarının ve Ailelerinin Bağımlılıkla Mücadele Deneyimlerinin İncelenmesi. (2023): 207 - 226. 10.51982/bagimli.1167503
MLA	Nalbantoğlu İsmail,Tuncay Tarik Madde Bağımlılarının ve Ailelerinin Bağımlılıkla Mücadele Deneyimlerinin İncelenmesi. , 2023, ss.207 - 226. 10.51982/bagimli.1167503
AMA	Nalbantoğlu İ,Tuncay T Madde Bağımlılarının ve Ailelerinin Bağımlılıkla Mücadele Deneyimlerinin İncelenmesi. . 2023; 207 - 226. 10.51982/bagimli.1167503
Vancouver	Nalbantoğlu İ,Tuncay T Madde Bağımlılarının ve Ailelerinin Bağımlılıkla Mücadele Deneyimlerinin İncelenmesi. . 2023; 207 - 226. 10.51982/bagimli.1167503
IEEE	Nalbantoğlu İ,Tuncay T "Madde Bağımlılarının ve Ailelerinin Bağımlılıkla Mücadele Deneyimlerinin İncelenmesi." , ss.207 - 226, 2023. 10.51982/bagimli.1167503
ISNAD	Nalbantoğlu, İsmail - Tuncay, Tarik. "Madde Bağımlılarının ve Ailelerinin Bağımlılıkla Mücadele Deneyimlerinin İncelenmesi". (2023), 207-226. https://doi.org/10.51982/bagimli.1167503

APA	Nalbantoğlu İ, Tuncay T (2023). Madde Bağımlılarının ve Ailelerinin Bağımlılıkla Mücadele Deneyimlerinin İncelenmesi. Bağımlılık Dergisi, 24(2), 207 - 226. 10.51982/bagimli.1167503
Chicago	Nalbantoğlu İsmail,Tuncay Tarik Madde Bağımlılarının ve Ailelerinin Bağımlılıkla Mücadele Deneyimlerinin İncelenmesi. Bağımlılık Dergisi 24, no.2 (2023): 207 - 226. 10.51982/bagimli.1167503
MLA	Nalbantoğlu İsmail,Tuncay Tarik Madde Bağımlılarının ve Ailelerinin Bağımlılıkla Mücadele Deneyimlerinin İncelenmesi. Bağımlılık Dergisi, vol.24, no.2, 2023, ss.207 - 226. 10.51982/bagimli.1167503
AMA	Nalbantoğlu İ,Tuncay T Madde Bağımlılarının ve Ailelerinin Bağımlılıkla Mücadele Deneyimlerinin İncelenmesi. Bağımlılık Dergisi. 2023; 24(2): 207 - 226. 10.51982/bagimli.1167503
Vancouver	Nalbantoğlu İ,Tuncay T Madde Bağımlılarının ve Ailelerinin Bağımlılıkla Mücadele Deneyimlerinin İncelenmesi. Bağımlılık Dergisi. 2023; 24(2): 207 - 226. 10.51982/bagimli.1167503
IEEE	Nalbantoğlu İ,Tuncay T "Madde Bağımlılarının ve Ailelerinin Bağımlılıkla Mücadele Deneyimlerinin İncelenmesi." Bağımlılık Dergisi, 24, ss.207 - 226, 2023. 10.51982/bagimli.1167503
ISNAD	Nalbantoğlu, İsmail - Tuncay, Tarik. "Madde Bağımlılarının ve Ailelerinin Bağımlılıkla Mücadele Deneyimlerinin İncelenmesi". Bağımlılık Dergisi 24/2 (2023), 207-226. https://doi.org/10.51982/bagimli.1167503