İlköğretim II. kademe öğrencileri için okul tükenmişliği ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması

Ayşe AYPAY (Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eskişehir, Türkiye)
Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri
43 0
Yıl: 2011 Cilt: 11 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 511 - 527 Metin Dili: Diğer İndeks Tarihi: 29-07-2022

İlköğretim II. kademe öğrencileri için okul tükenmişliği ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması

Öz:
Araştırmanın amacı "İlköğretim II. Kademe Öğrencileri için Okul Tükenmişliği Ölçeği"ni geliştirmektir. Çalışma grubu Eskişehir'deki on ilköğretim okulundaki 691 ilköğretim öğrencisinden oluşmuştur. Veriler hem Açımlayıcı hem de Doğrulayıcı Faktör Analizine tabi tutulmuştur. Faktör Analizi dört faktörlü bir yapıyı (Okul etkinliklerinden kaynaklı tükenmişlik, aileden kaynaklı tükenmişlik, okulda yetersizlik, okula ilgi kaybı) ortaya çıkarmıştır. Ölçekteki 26 madde dört faktöre yüklenmektedir. Dört faktörün açıkladığı toplam varyans %59'dur. Maddelerin faktör yük değerleri .41-.81 arasındadır. DFA'da elde modelin uyum indeksleri [GFI=0.94, AGFI=0.91, PGFI=0.89, RMSEA=0.07, CFI=0.91; (?2=787.6, df=293, p<.01)] modelin uyumlu olduğunu göstermiştir. Ölçeğin alt boyutları için güvenirlik katsayısı .92 - .76 arasında; iki-yarı test güvenirliği .65-.81 arasında değişmektedir. Ölçeğin ölçüt geçerliği için Akademik Beklentilere İlişkin Stres Envanteri kullanılmıştır. İki ölçek puanları arasındaki korelasyonlar .20 -.38 arasındadır.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Akcamete, G., Kaner, S. ve Sucuoğlu, B. (2001). Öğretmenlerde tükenmişlik, iş doyumu ve kişilik. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Anderson, J. C., & Gerbing, D. (1984). The effect of sampling error on convergence, improper solutions, and goodness-of-fit indices for maximum likelihood confi rmatory factor analysis. Psychometrika, 49, 155-173.
  • Bakker, A. B., & Schaufeli, W. B. (2000). Burnout contagion processes among teachers. Journal of Applied Social Psychology, 30, 2289-2308.
  • Balogun, J. A., Helgemoe, S., Pellegrini, E., & Hoeberlein, T. (1996). Academic performance is not a viable determinant of physical therapy students’ burnout. Perceptual and Motor Skills, 83, 21-22.
  • Bernhard, H. (2007). Survey of burnout among college music majors. College Student Journal, 41 (2), 392-401.
  • Cemaloğlu, N. ve Kayabaşı, Y. (2007). Öğretmenlerin tükenmişlik düzeyi ile sınıf yönetiminde kullandıkları disiplin modelleri arasındaki ilişki. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27 (2), 123-155.
  • Chambel, M. J., & Curral, L. (2005). Stress in academic life: Work characteristics as predictors of student well-being and performance. Applied Psychology: An International Review, 54 (1), 135-147.
  • Chang, E. C., Rand, K. L., & Strunk, D. P. (2000). Optimism and risk for burnout among working college students: Stress as a mediator. Personality and Individual Diff erences, 29, 255-263.
  • Çokluk, Ö., Şekerci, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
  • Cole, D. A. (1987). Utility of confi rmatory factor analysis in test validation research. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 55, 1019-1031.
  • Cordes, C. L., & Dougerthy, T. W. (1993). A review and integration of research on job burnout. Academy of Management Review, 18 (4), 621-659.
  • Dyrbye, L. N. (2008). Burnout and suicidal ideation among U.S. medical students. Annals of internal medicine, 149 (5), 334-341.
  • Dyrbye, L. N., Th omas, M. R., Harper, W., Massie, F. S., Jr, Power, D. V., Eacker, A., et al. (2009). The learning environment and medical student burnout: A multicentre study. Medical Education, 43, 274-282.
  • Erturgut, R., & Soyşekerci, S. (2010). An empirical analysis on burnout levels among second year vocational schools students. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2, 1399-1404.
  • Farber, B. A., & Miller, J. (1981). Teacher burnout: A psychoeducational perspective. Teachers College Record, 83 (2), 235- 243.
  • Fimian, M. J., Fastenau, P. A., Tashner, J. H., & Cross, A. H. (1989). The measure of classroom stress and burnout among gifted and talented students. Psychology in the Schools, 26, 139- 153.
  • Friedman, I. A. (1999). Turning over schools into a healthier workplace: Bridging between professional self-efficacy and professional demands. In R. Vandenberghe & A. M. Huberman (Eds.), Understanding and Preventing Teacher Burnout (pp. 166-175). Cambridge, UK: Cambridge University Press.
  • Grayson, J. L., & Alvarez H. K. (2008). School climate factors relating to teacher burnout: A mediator model. [electronic version] Teaching and Teacher Education: An International Journal of Research and Studies, 24, 1349-1363.
  • Greenglass, E. R., Fiksenbaum, L., & Burke, R. J. (1994). The relationship between social support and burnout over time in teachers. Journal of Social Behavior and Personality and Individual Diff erences, 9, 219-230.
  • Hiscott, R. D., & Connop, P. J. (1989). Job stress and occupational burnout: Gender diff erences among mental health professionals. Sociology and Social Research, 74, 10-15.
  • Howes, C., Matheson, C. E., & Hamilton, C. E. (1994). Maternal, teacher, and child care history correlates of children’s relationships with peers. Child Development, 65 (1), 264−273.
  • Huebner, E. S. (1992). Burnout among school psychologists: An exploratory investigation into its nature, extent, and correlates. School Psychology Quarterly, 7 (2), 129-136.
  • Jacobs, S., & Dodd, D. (2003). Student burnout as a function of personality, social support, and workload. Journal of College Student Development, 44 (3), 291-303.
  • Jöreskog, K., & Sörbom, D. (2001). LISREL 8.51. Mooresvile: Scientifi c Soft ware.
  • Kaçmaz, N. (2005). Tükenmişlik sendromu. İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 68 (1), 29-32.
  • Kelecioğlu, H. ve Bilge, F. (2009). Akademik beklentilere ilişkin stres envanteri’nin uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması (adaptation of academic expectations inventory: Validity and reliability study). Hacettepe University Journal of Education, 36, 148-157.
  • Kline, P. (1994). An easy guide to factor analysis. New York, NY: Routledge.
  • Kline, R. B. (2005). Principles and practice of structural equation modeling: Methodology in the social sciences (2nd ed.). New York, NY: Guilford Press.
  • Kuperminc, G. P., Leadbeater, B. J., & Blatt, S. J. (2001). School social climate and individual diff erences in vulnerability to psychopathology among middle school students. Journal of School Psychology, 39 ( 2), 141-159.
  • Laursen, B., Bukowski, W. M., Nurmi, J.-E., Marion, D., Salmela-Aro, K., & Kiuru, N. (2010). Opposites detract: Middle school peer group antipathies. Journal of Experimental Child Psychology, 106, 240-256.
  • Malanowski, J. R., & Wood, P. H. (1984). Burnout and self actualization in public school teachers. Journal of Psychology, 117 (1), 23-26.
  • Marsh, H. W., Balla, J. R., & McDonald, R. P. (1988). Goodnessof- fit indexes in confi rmatory factory analysis: The effects of sample size. Psychological Bulletin, 103 (3), 391-410.
  • Maslach, C., & Jackson, S. E. (1981). The measurement of experienced burnout. Journal of Occupational Behavior, 2, 99- 113.
  • Maslach, C., Schaufeli, W. B., & Leiter, M. P. (2001). Job burnout. Annual Reviews Psychology, 52 (1), 397-422.
  • McCarthy, M. E., Pretty, G. M., & Catano, V. (1990). Psychological sense of community and student burnout. Journal of College Student Development, 31, 211-216.
  • McCranie, E. W., & Brandsma, J. M. (1988). Personality and antecedents of burnout among middle-aged physicians. Behavioral Medicine, 14, 30-36.
  • Meier, S. T., & Schmeck, R. R. (1985). The burned-out college student: A descriptive profile. Journal of College Student Personnel,, 25, 63-69.
  • Normandeau, S., & Guay, F. (1998). Preschool behavior and first-grade school achievement: the mediational role of cognitive self-control. Journal of Educational Psychology, 90, 111-121.
  • Pett, M. A., Lackey, N. R., & Sullivan, J. J. (2003). Making sense of factor analysis: The use of factor analysis for instrument development in health care research. London: Sage.
  • Pick, D., & Leiter, M. P. (1991). Nurses’ perceptions of the nature and causes of burnout: A comparison of self-reports and standardized measures. Canadian Journal of Nursing Research, 23, 33-48.
  • Pines, A., & Guendelman, S. (1995). Exploring the relevance of burnout to Mexican blue collar women. Journal of Vocational Behavior, 47, 1-20.
  • Ross, R. R., Altmaier, E. M., & Russell, D. W. (1989). Job stress, social support, and burnout among counseling center staff . Journal of Counseling Psychology, 4, 464-470.
  • Russell, D. W., Altmaier, E., & Van Velzen, D. (1987). Job related stress, social support, and burnout among classroom teachers. Journal of Applied Psychology, 72, 269-274.
  • Rigby, K. (1999). Peer victimisation at school and the health of secondary school students. British Journal of Educational Psychology, 69 (1), 95-104.
  • Salmela-Aro, K., Kiuru, N., Leskinen, E., & Nurmi, J.-E. (2009). School burnout inventory (SBI) reliability and validity. European Journal of Psychological Assessment, 25 (1), 48-57.
  • Salmela-Aro, K., & Näätänen, P. (2005). BBI-10. Nuorten kouluuupumusmenetelmä [Method of assessing adolescents’ school burnout]. Helsinki: Edita.
  • Salmela-Aro, K., Savolainen, H., & Holopainen, L. (2009). Depressive symptoms and school burnout during adolescence: Evidence from two cross-lagged longitudinal studies. Journal of Youth and Adolescence, 38 (10), 1316-1327.
  • Sandoval, J. (1993). Personality and burnout among school psychologists. Psychology in the Schools, 30, 321-326.
  • Schaufeli, W. B., Martinez, I., Pinto, A. M., Salanova, M., & Bakker, A. (2002). Burnout and engagement in university students: A cross-national study. Journal of Cross-Cultural Psychology, 33, 464-481.
  • Schumacker, R. E., & Lomax, R. G. (1996). A beginner’s guide to structural equation modeling. Hilsdale, NJ: Erlbaum.
  • Schunk, D. H. (1991). Self-efficacy and achievement behaviors. Educational Psychology Review, 1, 173-208.
  • Schwab, R., Jackson, S., & Schuler, R. (1986). Educator burnout: Sources and consequences. Educational Research Quarterly, 10 (3), 14-30.
  • Seidman, S. A., & Zager, J. (1991). A study of coping behaviors and teacher burnout. Work and Stress, 5, 205-216.
  • Shirom, A. (1989). Burnout in work organizations. In C. L. Cooper & I. Robertson (Eds.), International review of industrial and organizational psychology (Vol. 5, pp. 25-48). New York: Wiley.
  • Sucuoğlu, B. ve Kuloğlu, N. (1996). Özürlü çocuklarla çalışan öğretmenlerde tükenmişliğin değerlendirilmesi. Türk Psikoloji Dergisi, 10 (36), 44-60.
  • Sweeney, J., & Summers, S. (2002). The effect of the busy season workload on public accountants’ job burnout. Behavioral Research In Accounting, 14, 223-245.
  • Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenirlik ve geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayıncılık Sanayi ve Ticaret AŞ.
  • Tatar, M., & Horenczyk, G. (2003). Diversity-related burnout among teachers. Teaching and Teacher Education, 19, 397-408.
  • Turnispeed, D. L. (1998). Anxiety and burnout in the health care work environment. Psychological Reports, 82, 627-642.
  • Van Horn, J. E., Schaufeli, W. B., & Enzmann, D. (1999). Teacher burnout and lack of reciprocity. Journal of Applied Social Psychology, 29 (1), 91-108.
  • Vasalampi, K., Salmela-Aro, K., & Nurmi, J. E. (2009). Adolescents’ self-concordance, school engagement, and burnout predict their educational trajectories. European Psychologist, 14 (4), 332-341.
  • Woodrum, A. (2005). State-mandated testing and cultural resistance in Appalachian schools: Competing values an expectations. Journal of Research in Rural Education, 19, 1-9.
  • Yang, H.-J., & Farn, C. K. (2005). An investigation the factors aff ecting MIS student burnout in technical-vocational college. Computers in Human Behavior, 21, 917-932.
  • Yıldırım, İ. ve Ergene, T. (2003). Lise son sınıf öğrencilerinin akademik başarılarının yordayıcısı olarak sınav kaygısı, boyun eğici davranışlar ve sosyal destek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 224-234.
APA AYPAY A (2011). İlköğretim II. kademe öğrencileri için okul tükenmişliği ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. , 511 - 527.
Chicago AYPAY Ayşe İlköğretim II. kademe öğrencileri için okul tükenmişliği ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. (2011): 511 - 527.
MLA AYPAY Ayşe İlköğretim II. kademe öğrencileri için okul tükenmişliği ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. , 2011, ss.511 - 527.
AMA AYPAY A İlköğretim II. kademe öğrencileri için okul tükenmişliği ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. . 2011; 511 - 527.
Vancouver AYPAY A İlköğretim II. kademe öğrencileri için okul tükenmişliği ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. . 2011; 511 - 527.
IEEE AYPAY A "İlköğretim II. kademe öğrencileri için okul tükenmişliği ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması." , ss.511 - 527, 2011.
ISNAD AYPAY, Ayşe. "İlköğretim II. kademe öğrencileri için okul tükenmişliği ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması". (2011), 511-527.
APA AYPAY A (2011). İlköğretim II. kademe öğrencileri için okul tükenmişliği ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(2), 511 - 527.
Chicago AYPAY Ayşe İlköğretim II. kademe öğrencileri için okul tükenmişliği ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 11, no.2 (2011): 511 - 527.
MLA AYPAY Ayşe İlköğretim II. kademe öğrencileri için okul tükenmişliği ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, vol.11, no.2, 2011, ss.511 - 527.
AMA AYPAY A İlköğretim II. kademe öğrencileri için okul tükenmişliği ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2011; 11(2): 511 - 527.
Vancouver AYPAY A İlköğretim II. kademe öğrencileri için okul tükenmişliği ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2011; 11(2): 511 - 527.
IEEE AYPAY A "İlköğretim II. kademe öğrencileri için okul tükenmişliği ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması." Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11, ss.511 - 527, 2011.
ISNAD AYPAY, Ayşe. "İlköğretim II. kademe öğrencileri için okul tükenmişliği ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması". Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 11/2 (2011), 511-527.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 16:28

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları