Yıl: 2022 Cilt: 14 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 2270 - 2289 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.20491/isarder.2022.1501 İndeks Tarihi: 16-05-2023

Pandemi Sonrası Finansal Yeteneklerin Teknoloji Kabul Modeli Ekseninde İrdelenmesi: Katılım Finans Sektöründe Dijital Bankacılık Üzerine Bir Uygulama

Öz:
Amaç - Bu çalışmanın amacı, Marmara Bölgesi’nde yer alan katılım bankası müşterilerinin dijital bankacılığı kullanma niyetlerinde etkili olabilecek parametreleri pandemik kaygıyı da dikkate alarak, teknoloji kabul modeli ve finansal yetenekler kapsamında değerlendirmektir. Yani farklı pandemik kaygı düzeylerinde, algılanan kullanışlılık, kullanım kolaylığı, güven, finansal maliyet, dijital bankacılık kullanımı, finansal hizmet riskine yönelik tutum ve finansal tavsiye değişkenlerinin dijital bankacılık kullanma niyetine etkisi değerlendirilmektedir. Dahası dijital bankacılık kullanma niyetinin kullanım düzeyine etkisi incelenmesi amaçlanmaktadır. Yöntem – Araştırmada Marmara Bölgesi’ndeki katılım banka müşterilerinin dijital bankacılık kullanma niyetlerini nicel desenli kesitsel verilerle değerlendirilmektedir. Çalışmada 334 gözlemden oluşan veri ile kolayda örnekleme yöntemi uygulanmıştır. SPSS paket programı ve AMOS paket programı ile %5 anlamlılık düzeyinde ANOVA, keşfedici faktör, korelasyon ve yapısal eşitlik modeli analizleri yapılmıştır. Bulgular - Keşfedici faktör analizi sonuçlarına göre, genişletilmiş teknoloji kabul modeli değişkenleri teyit edilmiştir. Korelasyon analizi sonucuna göre araştırmaya dahil edilen bütün değişkenler arasında anlamlı ve pozitif yönde ilişki saptanmıştır. Yapısal eşitlik modeli sonucuna göre pandemik kaygının düşük, orta ve yüksek olduğu üç farklı grup için oluşturulan yapısal eşitlik modeli banka müşterilerinden elde edilen veriler tarafından desteklenmektedir. Tartışma – Çalışmada, teknoloji kabul modeli ve Sen’in (1993) yetenek teorisinden hareketle dijital bankacılık kullanım niyeti ve kullanım düzeyi saptanmaya çalışılmaktadır. Bu kapsamda algılanan kullanım kolaylığı, kullanışlılık, güven, finansal maliyet avantajı ve pandemik kaygının modelde önemli rolü ortaya çıkmıştır. Pandemik kaygının düzenleyici rolü teyit edilmiştir.
Anahtar Kelime:

Examination of Financial Capability After The Pendemic on The Axis of The Technology Acceptance Model: An Application on Digital Banking in The Participation Finance Sector

Öz:
Purpose - The aim of this study is to evaluate the parameters that may be effective in the intention of participation bank customers in the Marmara Region to use digital banking, taking into account the pandemic concern, within the scope of technology acceptance model and financial capabilities. In other words, the effects of perceived usefulness, ease of use, trust, financial cost, use of digital banking, attitude towards financial service risk and financial advice on intention to use digital banking are evaluated at different levels of pandemic anxiety. Moreover, it is aimed to examine the effect of the intention to use digital banking on the level of use. Design/Methodology/Approach – In the research, the intention of participation bank customers in the Marmara Region to use digital banking is evaluated with quantitative patterned cross-sectional data. In the study, convenience sampling method was applied with data consisting of 334 observations. ANOVA, exploratory factor, correlation and structural equation model analyzes were performed with the SPSS package program and the AMOS package program at the 5% significance level. Results - According to the exploratory factor analysis results, the extended technology acceptance model variables were confirmed. According to the results of the correlation analysis, a significant and positive relationship was found between all the variables included in the study. According to the results of the structural equation model, the structural equation model created for three different groups with low, medium and high pandemic anxiety is supported by the data obtained from bank customers. Discussion – In the study, it is tried to determine the digital banking usage intention and usage level based on the technology acceptance model and Sen's (1993) talent theory. In this context, perceived ease of use, usefulness, trust, financial cost advantage and pandemic anxiety played an important role in the model. The regulatory role of pandemic anxiety has been confirmed.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Abbasi, S., Kamran, S., & Akhtar, C. S. (2017). Factors Affecting Customers' Adoption of Internet Banking in Pakistan. Pakistan Administrative Review, 1(2), 115-129. https://nbn-resolving.org/urn:nbn:de:0168- ssoar-53684-2.
  • Ahmetoğulları, K. & Şenol, A. (2021). Finansal Refahın Online Satın Almaya Etkisinde Pandemik Kaygının Aracı Rolü. Karadeniz 7. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi, 28-29 Ağustos, Ordu, 406-418.
  • Ahmetoğulları, K. (2020). Dindarlık ve faydacılığın faizsiz finansal ürünleri satın alma davranışlarıyla etkileşimi: Kuşakların farklılığı. Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmış Doktora Tezi, Düzce.
  • Ahmetoğulları, K. (2022). Pandemi Dönemi Çevrimiçi Satın Alma Davranışında Finansal Yetenekler ve Teknolojik Uygulamalar İçin Öneriler: Türkiye’den Kanıtlar. Business & Management Studies: An International Journal (BMIJ), 10(2), 683-702.
  • Ahmetoğulları, K., & Arabacı, N. (2021). Katılım Banka Çalışanlarının Finansal İyilik Hali Finansal Okuryazarlık ve Satın Alma Davranışında Nasıl Rol Oynar? (Editör: Karabulut, Ş.), Ankara: Gazi Kitapevi.
  • Ahmetoğulları, K., & Arabacı, N. (2021). Pandemi Döneminde Algılanan Finansal Refahın Dijital Bankacılık Kullanımına Yönelik Tutuma Etkisinin Değerlendirilmesi (Editör, Atalay, M.). 105-136, Ankara: İksad yayınevi.
  • Ajzen, I. (1985). From intentions to actions: A theory of planned behavior. (Edited by: J. Kuhl and J. Beckmann). Action-control: From cognition to behavior. Heidelberg: Springer, 1, 1-39.
  • Akram, U., Ansari, A. R., Fu, G., & Junaid, M. (2020). Feeling hungry? let's order through mobile! examining the fast food mobile commerce in China. Journal of Retailing and Consumer Services, 56, 102142.
  • Akram, U., Fülöp, M. T., Tiron-Tudor, A., Topor, D. I., & Căpușneanu, S. (2021). Impact of digitalization on customers’ well-being in the pandemic period: Challenges and opportunities for the retail industry. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(14), 7533.
  • Bastari, A., Eliyana, A., Syabarrudin, A., Arief, Z., & Emur, A. P. (2020). Digitalization in banking sector: the role of intrinsic motivation. Heliyon, 6(12), e05801, https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2020.e05801.
  • Beybur, M., & Çetinkaya, M. (2020). Covid 19 Pandemisinin Türkiye’de Dijital Bankacılık Ürün ve Hizmetlerinin Kullanımı Üzerindeki Etkisi. Uluslararası Batı Karadeniz Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 4(2), 148-163.
  • Bozpolat, C., & Seyhan, H. (2020). Mobil ödeme teknolojisi kabulünün teknoloji kabul modeli ile incelenmesi: ampirik bir araştırma. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(1), 119- 145.
  • Çera, G., & Tuzi, B. (2019). Does gender matter in financial literacy? A case study of young people in Tirana. Scientific papers of the University of Pardubice. Series D, Faculty of Economics and Administration, 45(1), 5-16.
  • Çera, G., Phan, Q. P. T., Androniceanu, A., & Çera, E. (2020). Financial capability and technology implications for online shopping. E&M: Economics and Management, 323(2), 156–172. https://doi.org/10.15240/tul/001/2020-2-011.
  • Çiçek, B., & Almalı, V. (2020). COVID-19 Pandemisi Sürecinde Kaygı Öz-yeterlilik ve Psikolojik İyi Oluş Arasındaki İlişki: Özel Sektör ve Kamu Çalışanları Karşılaştırması. Electronic Turkish Studies, 15(4), 241-260.
  • Daver, G. (2021). Finans Piyasasında Dönüşümün Kavgaları: Dijital Bankacılık Geleneksel Bankacılığa Karşı. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(4), 1419-1440.
  • Davis, F.D. (1986). A Technology Acceptance Model for Empirically Testing New End-User Information Systems: Theory and Results. Doctoral dissertation, Sloan School of Management, Massachusetts Institute of Technology, 291.
  • Davis, D. Fred (1989). Perceived usefulness, perceived ease of use, and user acceptance of information technology. MIS Quarterly 13(3), 319-339.
  • Demirel, S. (2021). Covid-19 Pandemi Sürecinin Dijital Bankacılık İşlemleri Üzerine Etkisi. Bankacılık ve Sermaye Piyasası Araştırmaları Dergisi, 5(11), 49-64.
  • Despard, M. R., & Chowa, G. A. (2014). Testing a measurement model of financial capability among youth in Ghana. Journal of Consumer Affairs, 48(2), 301-322.
  • Esen, F.S. (2020). Dijital Bankacılık Kullanımına Teknoloji Kabulü Temelli Bir Yaklaşım. Bilişim Teknolojileri Dergisi, 13(4), 401-410.
  • Firmansyah, I. A., Yasirandi, R., & Utomo, R. G. (2022). The influence of efficacy, credibility, and normative pressure to M-banking adoption level in Indonesia. Procedia Computer Science, 197, 51-60.
  • Fishbein, M. & Ajzen, I. (1975). Bellefatlitude, intention and behavior: An inlrod.uc.lion theory and research. Reading. MA.Addison-Wesley.
  • Gu, J.C., Lee, S.C. & Suh, Y.H. (2009). Determinants of behavioral intention to mobile banking. Expert Systems with Applications, 36(9), 11605–11616, https://doi.org/10.1016/j.eswa.2009.03.024.
  • Gürbüz, S. & Şahin, F. (2018). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri (5. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Huston, S. J. (2010). Measuring financial literacy. Journal of consumer affairs, 44(2), 296-316.
  • Kaplan, M., & Korkmaz, C. İ. (2020). Dijital Bankacılık Kullanım Niyetine Etki Eden Faktörler Üzerine Bir Araştırma. Management and Political Sciences Review, 2(2), 69-85.
  • Karagöz, Y., & Kösterelioğlu, İ. (2008). İletişim becerileri değerlendirme ölçeğinin faktör analizi metodu ile geliştirilmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21, 81-97.
  • Khan, I. U. (2022). How does culture influence digital banking? A comparative study based on the unified model. Technology in Society, 68, 101822, https://doi.org/10.1016/j.techsoc.2021.101822.
  • Luarn, P. & Lin, H.H. (2005). Toward an understanding of the behavioral intention to use mobile banking. Computers in Human Behaviour, 21(6), 873–891.
  • McKay, S. (2011). Understanding Financial Capability in Canada: Analysis of the Canadian Financial Capability Survey.
  • Naeem, M., & Ozuem, W. (2021). The role of social media in internet banking transition during COVID-19 pandemic: Using multiple methods and sources in qualitative research. Journal of Retailing and Consumer Services, 60, 102483, https://doi.org/10.1016/j.jretconser.2021.102483.
  • Nguyen, T. A. N., & Rozsa, Z. (2019). Financial literacy and financial advice seeking for retirement investment choice. Journal of Competitiveness, 11(1), 70-83.
  • Rahman, A. M. (2020). bKash vs. Bank-led Option: Factors Influencing Customer’s Preferences–Does it Warrant Voluntary-Insurance-Policy for Rapid-growth Digital-banking in Bangladesh- economy?. Journal of Banking and Financial Economics, 1(13), 51-69.
  • Sardana, V., & Singhania, S. (2018). Digital Technology in the Realm of Banking: A Review of Literature. International Journal of Research in Finance and Management, 1(2), 28-32.
  • Sen, A. (1993). Does business ethics make economic sense?. In The ethics of business in a global economy, Springer Dordrecht, 53-66.
  • Sharma, R.R., Newaz, F.T. & Fam, K.S. (2017). Muslim Religiosity, Generational Cohorts And Buying Behaviour of Islamic Financial Products. Australian Journal of Management, 42(3), 482-501.
  • Sherraden, M.S. (2013). Building Blocks of Financial Capability. In J. Birkenmaier, M. Sherraden, & J. Curley (Eds.), Financial Capability and Asset Development (pp. 3–43). Oxford University Press, New York.
  • Shkvarchuk, L., & Slav’yuk, R. (2019). The financial behavior of households in Ukraine. Journal of Competitiveness, 11(3), 144-159.
  • Slazus, B.J. & Bick, G. (2022). Factors that influence FinTech adoption in South Africa: a study of consumer behaviour towards branchless mobile banking. Athens Journal of Business & Economics, 8(1), 43-64.
  • Tabachnick, B.G. & Fidell, L.S. (2015). Çok Değişkenli İstatistiklerin Kullanımı (6. Basımdan Çev. Mustafa Baloğlu), Nobel Yayıncılık, Ankara.
  • Taylor, M. (2011). Measuring financial capability and its determinants using survey data. Social Indicators Research, 102(2), 297-314.
  • Teo AC, Tan GWH, Cheah CM, Ooi KB., & Yew KT (2012). Can the demographic and subjective norms influence the adoption of mobile banking? Int J Mobile Commun, 10(6), 578–597.
  • Uzun, U. (2021), Türkiye’de Dijital Bankacılık Kullanımı Üzerinde Covid-19 Pandemisinin Etkileri. Fiscaoeconomia, 5(1), 309-323.
  • Win, N. N., Aung, P. P., & Phyo, M. T. (2021). Factors Influencing Behavioral Intention to Use and Use Behavior of Mobile Banking in Myanmar Using a Model Based on Unified Acceptance Theory. Human Behavıor, Development And Socıety, 22(1), 19-30.
  • Wong, D., Liu, H., Meng-Lewis, Y., Sun, Y., & Zhang, Y. (2021). Gamified money: exploring the effectiveness of gamification in mobile payment adoption among the silver generation in China. Information Technology & People, 35(1), 281-315.
  • Xiao, J. J., Chen, C., & Chen, F. (2014). Consumer financial capability and financial satisfaction. Social indicators research, 118(1), 415-432.
APA AHMETOĞULLARI K, ARABACI N (2022). Pandemi Sonrası Finansal Yeteneklerin Teknoloji Kabul Modeli Ekseninde İrdelenmesi: Katılım Finans Sektöründe Dijital Bankacılık Üzerine Bir Uygulama. , 2270 - 2289. 10.20491/isarder.2022.1501
Chicago AHMETOĞULLARI KAYHAN,ARABACI NİHAT Pandemi Sonrası Finansal Yeteneklerin Teknoloji Kabul Modeli Ekseninde İrdelenmesi: Katılım Finans Sektöründe Dijital Bankacılık Üzerine Bir Uygulama. (2022): 2270 - 2289. 10.20491/isarder.2022.1501
MLA AHMETOĞULLARI KAYHAN,ARABACI NİHAT Pandemi Sonrası Finansal Yeteneklerin Teknoloji Kabul Modeli Ekseninde İrdelenmesi: Katılım Finans Sektöründe Dijital Bankacılık Üzerine Bir Uygulama. , 2022, ss.2270 - 2289. 10.20491/isarder.2022.1501
AMA AHMETOĞULLARI K,ARABACI N Pandemi Sonrası Finansal Yeteneklerin Teknoloji Kabul Modeli Ekseninde İrdelenmesi: Katılım Finans Sektöründe Dijital Bankacılık Üzerine Bir Uygulama. . 2022; 2270 - 2289. 10.20491/isarder.2022.1501
Vancouver AHMETOĞULLARI K,ARABACI N Pandemi Sonrası Finansal Yeteneklerin Teknoloji Kabul Modeli Ekseninde İrdelenmesi: Katılım Finans Sektöründe Dijital Bankacılık Üzerine Bir Uygulama. . 2022; 2270 - 2289. 10.20491/isarder.2022.1501
IEEE AHMETOĞULLARI K,ARABACI N "Pandemi Sonrası Finansal Yeteneklerin Teknoloji Kabul Modeli Ekseninde İrdelenmesi: Katılım Finans Sektöründe Dijital Bankacılık Üzerine Bir Uygulama." , ss.2270 - 2289, 2022. 10.20491/isarder.2022.1501
ISNAD AHMETOĞULLARI, KAYHAN - ARABACI, NİHAT. "Pandemi Sonrası Finansal Yeteneklerin Teknoloji Kabul Modeli Ekseninde İrdelenmesi: Katılım Finans Sektöründe Dijital Bankacılık Üzerine Bir Uygulama". (2022), 2270-2289. https://doi.org/10.20491/isarder.2022.1501
APA AHMETOĞULLARI K, ARABACI N (2022). Pandemi Sonrası Finansal Yeteneklerin Teknoloji Kabul Modeli Ekseninde İrdelenmesi: Katılım Finans Sektöründe Dijital Bankacılık Üzerine Bir Uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi, 14(3), 2270 - 2289. 10.20491/isarder.2022.1501
Chicago AHMETOĞULLARI KAYHAN,ARABACI NİHAT Pandemi Sonrası Finansal Yeteneklerin Teknoloji Kabul Modeli Ekseninde İrdelenmesi: Katılım Finans Sektöründe Dijital Bankacılık Üzerine Bir Uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi 14, no.3 (2022): 2270 - 2289. 10.20491/isarder.2022.1501
MLA AHMETOĞULLARI KAYHAN,ARABACI NİHAT Pandemi Sonrası Finansal Yeteneklerin Teknoloji Kabul Modeli Ekseninde İrdelenmesi: Katılım Finans Sektöründe Dijital Bankacılık Üzerine Bir Uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi, vol.14, no.3, 2022, ss.2270 - 2289. 10.20491/isarder.2022.1501
AMA AHMETOĞULLARI K,ARABACI N Pandemi Sonrası Finansal Yeteneklerin Teknoloji Kabul Modeli Ekseninde İrdelenmesi: Katılım Finans Sektöründe Dijital Bankacılık Üzerine Bir Uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi. 2022; 14(3): 2270 - 2289. 10.20491/isarder.2022.1501
Vancouver AHMETOĞULLARI K,ARABACI N Pandemi Sonrası Finansal Yeteneklerin Teknoloji Kabul Modeli Ekseninde İrdelenmesi: Katılım Finans Sektöründe Dijital Bankacılık Üzerine Bir Uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi. 2022; 14(3): 2270 - 2289. 10.20491/isarder.2022.1501
IEEE AHMETOĞULLARI K,ARABACI N "Pandemi Sonrası Finansal Yeteneklerin Teknoloji Kabul Modeli Ekseninde İrdelenmesi: Katılım Finans Sektöründe Dijital Bankacılık Üzerine Bir Uygulama." İşletme Araştırmaları Dergisi, 14, ss.2270 - 2289, 2022. 10.20491/isarder.2022.1501
ISNAD AHMETOĞULLARI, KAYHAN - ARABACI, NİHAT. "Pandemi Sonrası Finansal Yeteneklerin Teknoloji Kabul Modeli Ekseninde İrdelenmesi: Katılım Finans Sektöründe Dijital Bankacılık Üzerine Bir Uygulama". İşletme Araştırmaları Dergisi 14/3 (2022), 2270-2289. https://doi.org/10.20491/isarder.2022.1501