ZİHİNSEL ENGELLİ ÇOCUĞA SAHİP OLAN EBEVEYNLERİN KAYGI VE UMUTSUZLUK DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ
Yıl: 2023 Cilt: 13 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 1508 - 1518 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.24315/tred.1158908 İndeks Tarihi: 18-10-2023
ZİHİNSEL ENGELLİ ÇOCUĞA SAHİP OLAN EBEVEYNLERİN KAYGI VE UMUTSUZLUK DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ
Öz: Bu araştırma, zihinsel engelli çocuğu olan ailelerin kaygı ve umutsuzluk düzeylerini belirlemek amacıyla tanımlayıcı ve ilişki arayıcı tipte yapılmıştır. Araştırmanın evrenini Eylül-Aralık 2017 tarihleri arasında Karadeniz’in bir ilçesinde Milli Eğitim Müdürlüğü’ne bağlı bulunan özel eğitim ve rehabilitasyon okullarında eğitim görmekte olan 120 zihinsel engelli öğrenci ailesinden birine yapılmıştır. Veriler tanıtıcı bilgi formu, Beck Umutsuzluk Ölçeği ve Durumluk-Sürekli Kaygı Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Verilerin dağılımına göre bağımsız gruplarda T testi, One-Way Anova, Mann Whitney U ve Kruskal Wallis H testi uygulanmıştır. Ebeveynlerin %68,3’ünün 34-44 yaş grubunda olduğu, %76,7’sinin kadın olduğu, %40,8’inin ilkokul mezunu olduğu, %70,8’inin çalışmadığı belirlenmiştir. Ailelerin Beck Umutsuzluk Ölçeği’nden aldığı toplam puan 6,40±4,94’tür. Durumluk-Sürekli Kaygı Envanteri’nden sürekli kaygı alt boyutundan 48,29±5,66 puan ortalaması alırken durumluk kaygı alt boyutundan 40,95±5,99 puan ortalaması almıştır. Ailelerin durumluk kaygı puanları ile umutsuzluk tüm alt boyutları ve toplam puan arasında negatif yönde, zayıf ve anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Sürekli kaygı puanları ile umutsuzluk tüm alt boyutları ve toplam puan arasında ise anlamlı bir ilişki tespit edilmemiştir.
Anahtar Kelime: DETERMINATION OF ANXIETY AND HOPELESSNESS LEVELS OF PARENTS WITH MENTALLY DISABLED CHILDREN
Öz: This study aims to determine the level of anxiety and hopelessness of families with mentally handicapped children. Between September- December 2017, the universe of the study was made available to 120 one of families the mentally disabled students who were educated in special education schools in Atakum district. The data were collected by the researcher using the descriptive information form, Beck Hopelessness Scale and State–Trait Anxiety Inventory. Independent-Samples T, One-Way ANOVA, Mann Whitney U and Kruskal Wallis H tests were used. It was found that 68.3% of the parents were in 34-44 age group, 76.7% were women, 40.8% were in primary school graduates and 70.8% were not employed. The total score of the parents from the Beck Hopelessness Scale was 6.40 ± 4.94. From the State-Trait Anxiety Inventory, the mean state anxiety subscale score was 48.29 ± 5.66 and the mean trait anxiety score was 40.95 ± 5.99. Between the status anxiety scores of the families and sub- dimensions and total scores in the was found negative direction, weak and meaningful (p<0,05).
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Avşaroğlu, S. (2012). Zihinsel yetersizliğe sahip çocuğu olan anne-babaların kaygı düzeylerinin incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 9(1), 533-549.
- Avşaroğlu, S., Gilik A. (2017). Özel gereksinimli çocuğa sahip anne-babaların kaygı durumlarına göre umutsuzluk düzeylerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 16(3), 1022-1035.
- Ayyıldız, T., Şener, DK., Kulakçı, H., Veren, F. (2013). Zihinsel engelli çocuğa sahip annelerin stresle baş etme yöntemlerinin değerlendirilmesi. Ankara Sağlık Hizmetleri Dergisi, 11(2), 1-12.
- Beck, AT. (1963). Thinking and depression: ı. Idiosyncratic content and cognitive distortions. Archives of General Psychiatry, 9(4), 324-333.
- Beighton, C., & Wills, J. (2019). How parents describe the positive aspects of parenting their child who has intellectual disabilities: A systematic review and narrative synthesis. J Appl Res Intellect Disabil, 32: 1255– 1279. https://doi.org/10.1111/jar.12617
- Bucher-Maluschke, J. S. N. F., Oliveira, R. A. D., Silva, J. C., & Rodrigues, C. M. L. (2021). Transformations in the family system after the birth of a child with disability. Paidéia (Ribeirão Preto), 31. https://doi.org/10.1590/1982-4327e3124
- Bujnowska, A. M., Rodríguez, C., García, T., Areces, D., & Marsh, N. V. (2019). Parenting and future anxiety: The impact of having a child with developmental disabilities. International journal of environmental research and public health, 16(4), 668. https://doi.org/10.3390/ijerph16040668
- Cangür, Ş., Civan, G., Çoban, S., Mazhar, K., Karakoç, H., Budak, S., Ankaralı, H. (2013). Düzce ilinde bedensel ve/veya zihinsel engelli bireylere sahip ailelerin toplumsal yaşama katılımlarının karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 3(3), 1-9.
- Çatalbaş, M., Manav, G., Ocakçı, A. F. (2015). Kalp hastalığı olan down sendromlu çocukların ebeveynlerinin umutsuzluk düzeylerine aile merkezli hemşirelik yaklaşımı. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5(3), 154-161
- Cenk, S. C., Muslu, G. K., & Sarlak, D. (2016). The effectiveness of structured supported education programs for families with intellectually disabled children: The Example of Turkey. Archives of psychiatric nursing, 30(6), 704–709. https://doi.org/10.1016/j.apnu.2016.05.008
- Cin, F. M., Aslan Aydın, M., & Arı, E. (2017). Zihinsel engelli bireye sahip olan ebeveynlerin tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Istanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Bahar 2017/1 s.19- 32
- Demir, Z. G., Güler, K., Aktan, E. A., & Sevimli, D. (2021). Comparison and examination of the death anxiety of parents with and without having mental retarded children. The Journal of Neurobehavioral Sciences, 8(1), 28. DOI: 10.4103/jnbs.jnbs_46_20
- Demirbilek, M. (2013). Zihinsel engelli bireylerin ve ailelerinin gereksinimleri. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care, 7(3): 58-63.
- Deveci, M., & Ahmetoğlu, E. (2018). Zihin engelli çocuğu olan ailelerin algıladıkları sosyal destek düzeyinin incelenmesi. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 123-131.
- Durak, A., & Palabiyikoğlu, R. (1994). Beck Umutsuzluk Ölçeği geçerlilik çalışması. Kriz dergisi, 2(2), 311-319.
- Feizi, A., Najmi, B., Salesi, A., Chorami, M., & Hoveidafar, R. (2014). Parenting stress among mothers of children with different physical, mental, and psychological problems. Journal of research in medical sciences: the official journal of Isfahan University of Medical Sciences, 19(2), 145–152.
- Fernandes, H., & Chunkapura, J. (2020). The stress of the parents of the intellectually disabled children in Goa. The International Journal of Indian Psychology, Volume 8, Issue 1, DOI: 10.25215/0801.109
- Ganjiwale, D., Ganjiwale, J., Sharma, B., & Mishra, B. (2016). Quality of life and coping strategies of caregivers of children with physical and mental disabilities. Journal of family medicine and primary care, 5(2), 343–348. https://doi.org/10.4103/2249-4863.192360
- George, D., Mallery, M. (2010). SPSS for Windows step by step: A simple guide and reference, 17.0 update. 10rd Ed., Boston, Pearson.
- Gördeles, B. N., İnci, F. (2014). Zihinsel engelli çocuğu olan ailelere verilen grup danışmanlığının etkinliğinin değerlendirilmesi. Journal of Psychiatric Nursing/Psikiyatri Hemşireleri Derneği, 5(2), 84-91.
- Kaya, F. (2014), Zihinsel engelli çocuklara sahip ailelerde problem çözme ve dini başa çıkma. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı, Isparta, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi; 121.
- Kaytez, N., Durualp, E., Kadan, G. (2015). Engelli çocuğu olan ailelerin gereksinimlerinin ve stres düzeylerinin incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 197-214.
- Keleşoğlu, F., & Aksakal Kuc, H. (2020). A qualitative research on the anxiety and stress conditions of families with special needs children. Turkish Journal of Applied Social Work, 3(1): 67-87.
- Lafçı, D., Öztunç, G., & Alparslan, Z. N. (2014). Zihinsel engelli çocukların (mental retardasyonlu çocukların) anne ve babalarının yaşadığı güçlüklerin belirlenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(2), 723-735.
- Nalipay, M. J. N., & Ku, L. (2019). Indirect effect of hopelessness on depression symptoms through perceived burdensomeness. Psychological reports, 122(5), 1618–1631. https://doi.org/10.1177/0033294118789044
- Öner, N., & Le Compte, A. (1983). Durumluk ve sürekli kaygı envanteri el kitabı. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi.
- Özmen, D., Çetinkaya, A. (2012). Engelli çocuğa sahip ailelerin yaşadığı sorunlar. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 28, 35-49.
- Özyazıcıoğlu, N. & Buran, G. (2014). Social support and anxiety levels of parents with disabled children. Rehabil Nurs, 39: 225-231. https://doi.org/10.1002/rnj.137
- Salceanu, C., & Luminita, S. (2020). Anxiety and depression in parents of disabled children. Technium Social Sciences Journal, 3(1), 141-150.
- Spielberger, C. D. (1971). Development of the spanish edition of the state-trait anxiety inventory. Revista Interamericana de Psicologia, 5(3-4), 145-158.
- Yıldırım, A., Hacıhasanoğlu Aşılar, R., & Karakurt, P. (2013). Effects of a nursing intervention program on the depression and perception of family functioning of mothers with intellectually disabled children. Journal of Clinical Nursing, 22(1-2), 251–261. https://doi.org/10.1111/j.1365- 2702.2012.04280.x
| APA | GÜRKAN R, Altay B (2023). ZİHİNSEL ENGELLİ ÇOCUĞA SAHİP OLAN EBEVEYNLERİN KAYGI VE UMUTSUZLUK DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ. , 1508 - 1518. 10.24315/tred.1158908 |
| Chicago | GÜRKAN Rıfat,Altay Birsen ZİHİNSEL ENGELLİ ÇOCUĞA SAHİP OLAN EBEVEYNLERİN KAYGI VE UMUTSUZLUK DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ. (2023): 1508 - 1518. 10.24315/tred.1158908 |
| MLA | GÜRKAN Rıfat,Altay Birsen ZİHİNSEL ENGELLİ ÇOCUĞA SAHİP OLAN EBEVEYNLERİN KAYGI VE UMUTSUZLUK DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ. , 2023, ss.1508 - 1518. 10.24315/tred.1158908 |
| AMA | GÜRKAN R,Altay B ZİHİNSEL ENGELLİ ÇOCUĞA SAHİP OLAN EBEVEYNLERİN KAYGI VE UMUTSUZLUK DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ. . 2023; 1508 - 1518. 10.24315/tred.1158908 |
| Vancouver | GÜRKAN R,Altay B ZİHİNSEL ENGELLİ ÇOCUĞA SAHİP OLAN EBEVEYNLERİN KAYGI VE UMUTSUZLUK DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ. . 2023; 1508 - 1518. 10.24315/tred.1158908 |
| IEEE | GÜRKAN R,Altay B "ZİHİNSEL ENGELLİ ÇOCUĞA SAHİP OLAN EBEVEYNLERİN KAYGI VE UMUTSUZLUK DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ." , ss.1508 - 1518, 2023. 10.24315/tred.1158908 |
| ISNAD | GÜRKAN, Rıfat - Altay, Birsen. "ZİHİNSEL ENGELLİ ÇOCUĞA SAHİP OLAN EBEVEYNLERİN KAYGI VE UMUTSUZLUK DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ". (2023), 1508-1518. https://doi.org/10.24315/tred.1158908 |
| APA | GÜRKAN R, Altay B (2023). ZİHİNSEL ENGELLİ ÇOCUĞA SAHİP OLAN EBEVEYNLERİN KAYGI VE UMUTSUZLUK DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ. Trakya Eğitim Dergisi, 13(3), 1508 - 1518. 10.24315/tred.1158908 |
| Chicago | GÜRKAN Rıfat,Altay Birsen ZİHİNSEL ENGELLİ ÇOCUĞA SAHİP OLAN EBEVEYNLERİN KAYGI VE UMUTSUZLUK DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ. Trakya Eğitim Dergisi 13, no.3 (2023): 1508 - 1518. 10.24315/tred.1158908 |
| MLA | GÜRKAN Rıfat,Altay Birsen ZİHİNSEL ENGELLİ ÇOCUĞA SAHİP OLAN EBEVEYNLERİN KAYGI VE UMUTSUZLUK DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ. Trakya Eğitim Dergisi, vol.13, no.3, 2023, ss.1508 - 1518. 10.24315/tred.1158908 |
| AMA | GÜRKAN R,Altay B ZİHİNSEL ENGELLİ ÇOCUĞA SAHİP OLAN EBEVEYNLERİN KAYGI VE UMUTSUZLUK DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ. Trakya Eğitim Dergisi. 2023; 13(3): 1508 - 1518. 10.24315/tred.1158908 |
| Vancouver | GÜRKAN R,Altay B ZİHİNSEL ENGELLİ ÇOCUĞA SAHİP OLAN EBEVEYNLERİN KAYGI VE UMUTSUZLUK DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ. Trakya Eğitim Dergisi. 2023; 13(3): 1508 - 1518. 10.24315/tred.1158908 |
| IEEE | GÜRKAN R,Altay B "ZİHİNSEL ENGELLİ ÇOCUĞA SAHİP OLAN EBEVEYNLERİN KAYGI VE UMUTSUZLUK DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ." Trakya Eğitim Dergisi, 13, ss.1508 - 1518, 2023. 10.24315/tred.1158908 |
| ISNAD | GÜRKAN, Rıfat - Altay, Birsen. "ZİHİNSEL ENGELLİ ÇOCUĞA SAHİP OLAN EBEVEYNLERİN KAYGI VE UMUTSUZLUK DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ". Trakya Eğitim Dergisi 13/3 (2023), 1508-1518. https://doi.org/10.24315/tred.1158908 |
