Özel gereksinimli öğrencilerle yürütülen etkileşim projesinin genel eğitim öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamalarına yönelik olumlu tutum ve farkındalık geliştirmeleri üzerindeki etkilerinin belirlenmesi

Melekoğlu, Macid

Özel gereksinimli öğrencilerle yürütülen etkileşim projesinin genel eğitim öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamalarına yönelik olumlu tutum ve farkındalık geliştirmeleri üzerindeki etkilerinin belirlenmesi

Macid Ayhan MELEKOĞLU (Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Özel Eğitim Bölümü, Eskişehir, Türkiye)

Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri

37 0

Yıl: 2013 Cilt: 13 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 1053 - 1077 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Özel gereksinimli öğrencilerle yürütülen etkileşim projesinin genel eğitim öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamalarına yönelik olumlu tutum ve farkındalık geliştirmeleri üzerindeki etkilerinin belirlenmesi

Öz:

Bu araştırmanın amacı, farklı alanlardaki öğretmen adaylarının Özel Eğitim dersi kapsamında özel gereksinimli bireylerle etkileşimlerini sağlamak amaçlı geliştirilen bir projeyi tanıtmak ve bu projenin öğretmen adaylarının olumlu tutum ve farkındalık geliştirmeleri üzerindeki etkilerini değerlendirmektir. Bu çalışmada nitel ve nicel araştırma desenlerinin bir arada kullanıldığı karma araştırma deseninden yararlanılmıştır. Öğretmen adaylarının proje sonunda teslim ettikleri raporlardan elde edilen nitel verilerin analizinde içerik analizi uygulanmıştır. Ayrıca bu araştırmada öğretmen adaylarının Ders ve Öğretim Elemanı Değerlendirme Formuna verdikleri cevaplardan elde edilen nicel verilerin analizinde ise betimsel istatistik analizi kullanılmıştır. İçerik analizi sonuçlarına göre öğretmen adaylarının bu projeye ilk başladıklarında özel gereksinimli öğrencilere yönelik ürkme, hoşa gitmeme ve karmaşık duygular gibi olumsuz düşüncelere sahip oldukları görülmüşür. Proje sonucunda öğretmen adayları özel gereksinimli öğrencilere yönelik bakış açılarının olumlu yönde değiştiğini, bu değişikliğin davranışlarına olumlu yönde yansıdığını ve özel eğitimin önemini fark ettiklerini ifade etmişlerdir. Ayrıca öğretmen adayları proje konusundaki memnuniyetlerini öğretici bir deneyim yaşama, kuram-uygulama farkını görme ve projeden keyif alma gibi ifadelerle belirtmişlerdir. Betimsel istatistik analizi sonuçlarına göre öğretmen adaylarının büyük çoğunluğu Özel Eğitim dersinde sunulan bilgilerin ilgilerini çektiğini, birçok yeni bilgi öğrendiklerini ve projeye katıldıkları için mutlu olduklarını ifade etmiştir. Ayrıca dersin öğretim elemanının kullandığı öğretim yöntem ve tekniklerinden memnun olduklarını belirtmişlerdir.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Matematik Eğitim, Özel

Examining the ımpact of ınteraction project with students with special needs on development of positive attitude and awareness of general education teachers towards ınclusion

Öz:

The purpose of this study was to introduce a project developed to promote interaction of teacher candidates from different areas with individuals with special needs within the scope of a Special Education course and examine the impact of this project on developing positive attitude and awareness on teacher candidates. In this study, a mixed research design that combines qualitative and quantitative research designs was utilized. Content analysis was conducted to analyze qualitative data obtained from the reports of teacher candidates submitted at the end of the project. In addition, descriptive statistical analysis was utilized to analyze quantitative data derived from the answers of teacher candidates regarding Course and Instructor Evaluation Form. Content analysis results indicated that in the beginning of the project, teacher candidates possessed negative thoughts towards students with special needs such as the state of startling, undesirability and complex emotions. At the end of the project, teacher candidates expressed that their point of view towards students with special needs changed in positive way, this change positively reflected to their behaviors, and they realized the importance of special education. Furthermore, teacher candidates stated their satisfaction about the project with expressions such as enjoying a learning experience, realizing the difference between theory and practice, and enjoying with participating in the project. According to descriptive statistical analysis, the vast majority of teacher candidates stated that the information presented in Special Education course attracted their attention, they learned a lot of new information and were happy to participate in the project. In addition, they stated their satisfaction with teaching methods and techniques of the course instructor.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Matematik Eğitim, Özel

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

Balvanes, M., & Caputi, P. (2001). Introduction to quantitative research method: An investigative approach. London, UK: Sage Publications.
Batu, E. S. (2000). Kaynaştırma, destek hizmetler ve kaynaştırmaya hazırlık etkinlikleri. Özel Eğitim Dergisi, 2 (4), 35-45.
Berg, B. L. (2001). Qualitative research methodsfor the social sciences (4th ed.). Boston, MA: Allyn & Bacon
Burns, M., Storey, K., & Certo, N. J. (1999). Effect of service learning on attitudes toward students with severe disabilities. Education and Training in Mental Retardation and Developmental Disabilities, 34 (1), 58-65.
Carrington, S., & Saggers, B. (2008). Service-learning informing the development of an inclusive ethical framework for beginning teachers. Teaching and Teacher Education, 24, 795-806.
Ciyer, A. (2010). Developing Inclusive Education Policies and Practices in Turkey: A Study of the Roles of UNESCO and Local Educators. Doctoral dissertation (UMI No. 3432563).
Çakır, Ö. S. (2000). Öğretmen yetiştirmede teoriyi pratiğe bağlayan mikro-öğretimin Türkiyedeki üç üniversitede durumu. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 62-68.
Demir, O. Ö. (2009). Nitel araştırma yöntemleri. K. Böke (Ed.), Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri içinde (s. 285- 318). İstanbul: Alfa Yayınları.
Demirci, S. ve Köseli, M. (2009). İkincil veri ve içerik analizi. K. Böke (Ed.), Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri içinde (s. 319-364). İstanbul: Alfa Yayınları.
Diken, İ. H. ve Batu, S. (2010). Kaynaştırmaya giriş. İ. H. Diken (Ed.), İlköğretimde kaynaştırma içinde (s. 1-25). Ankara: Pegem Akademi.
Diken, İ. H. ve Sucuoğlu, B. (1999). Sınıfında zihin engelli çocuk bulunan ve bulunmayan sınıf öğretmenlerinin zihin engelli çocukların kaynaştırılmasına yönelik tutumlarının karşılaştırılması. Özel Eğitim Dergisi, 2 (3), 25-39.
Eripek, S. (2004). Türkiyede zihin engelli çocukların kaynaştırılmalarına ilişkin olarak yapılan araştırmaların gözden geçirilmesi. Özel Eğitim Dergisi, 5 (2), 25-32.
Gözün, Ö. ve Yıkmış, A. (2004). Öğretmen adaylarının kaynaştırma konusunda bilgilendirilmelerinin kaynaştırmaya yönelik tutumlarının değişimindeki etkililiği. Özel Eğitim Dergisi, 5 (2), 65-77.
Gürsel, F. (2006). Engelliler için beden eğitimi ve spor dersinin öğrencilerin engellilere yönelik tutumlarına etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 67-73.
Güzel-Özmen, R. (2005). Kaynaştırma ortamlarında öğretimsel düzenlemeler. A. Ataman (Ed.), Özel gereksinimli çocuklar ve özel eğitime giriş içinde (s. 71-103). Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
Işıktaş, B. (2012). Çocuk. http://tinyurl.com/ba7lz9n adresinden 15.09.2011 tarihinde edinilmiştir.
Jenkins, A., & Sheeney, P. (2009). Implementing service learning in special education coursework: What we learned. Education, 129 (4), 668-682.
Jordan, A., Schwartz, E., & McGhie-Richmond, D. (2009). Preparing teachers for inclusive classrooms. Teaching and Teacher Education, 25, 535-542.
Kaner, S. (2010). Examining teachers self-efficacy beliefs of students with and without special needs. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 43 (1), 193-217.
Karaca, E. (2008). Eğitimde kalite arayışları ve eğitim fakültelerinin yeniden yapılandırılması. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21, 61-80.
Kaya, O. (2008). Inclusion and burnout: Examining general education teachers experiences in Turkey. Doctoral dissertation (UMI No. 3319885).
Laarhoven, T. V., Munk, D. D., Lynch, K., Wyland, S., Dorsch, N., Zurita, L., et al. (2006). Project ACCEPT: Preparing pre-service special and general educators for inclusive education. Teacher Education and Special Education, 29 (4), 209-212.
Mayhew, J., & Welch, M. (2001). A call to service: Service learning as a pedagogy in special education programs. Teacher Education and Special Education, 24 (3), 208-219.
Melekoglu, M. A., Cakiroglu, O., & Malmgren, K. W. (2009). Special education in Turkey. International Journal of Inclusive Education, 13 (3), 287-298.
Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded source book (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2006). Özel eğitim hizmetleri yönetmeliği, 31.05.2006 tarih ve 26184 sayılı Resmi Gazete.
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2007). Milli Eğitim istatistikleri örgün eğitim 2006-2007. http://sgb.meb.gov.tr/ istatistik/meb_istatistikleri_orgun_egitim_2006_2007.pdf adresinden 23.02.2012 tarihinde edinilmiştir.
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2011a). Milli Eğitim istatistikleri örgün eğitim 2010-2011. http://sgb.meb.gov.tr/ istatistik/meb_istatistikleri_orgun_egitim_2010_2011.pdf adresinden 06.09.2011 tarihinde edinilmiştir.
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2011b). Özel eğitimle ilgili istatistiki bilgiler. Strateji Geliştirme Başkanlığının 30.09.2011 tarih ve 6543 sayılı yazısı ile gönderilen CDden elde edilmiştir.
Murawski, W. W., & Swanson, H. L. (2001). A meta analysis of co-teaching research: Where are the data? Remedial and Special Education, 22 (5), 258-267.
Muwana, F. C., & Gaffney, J. S. (2011). Service-learning experiences of college freshmen, community partners, and consumers with disabilities. Teacher Education and Special Education, 34 (1), 21-36.
Orel, A., Zerey, Z. ve Töret, G. (2004). Sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırmaya yönelik tutumlarının incelenmesi. Özel Eğitim Dergisi, 5 (1), 23-33.
Santos, R. M., Ruppar, A. L., & Jeans, L. M. (2012). Immersing students in the culture of disability through service learning. Teacher Education and Special Education, 35 (1), 49-63.
Sazak-Pınar, E., & Sucuoğlu, B. (2011). Turkish teachers expectancies for success in inclusive classrooms. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11, 395-402.
Sevinç, B. (2009). Survey araştırması yöntemi. K. Böke (Ed.), Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri içinde (s. 243- 284). İstanbul: Alfa Yayınları.
Shippen, M. E., Crites, S. A., Houchins, D. E., Ramsey, M. L., & Simon, M. (2005). Preservice teachers perceptions of including students with disabilities. Teacher Education and Special Education, 28 (2), 92-99.
Sucuoğlu, B. (2004). Türkiyede kaynaştırma uygulamaları: Yayınlar/araştırmalar (1980-2005). Özel Eğitim Dergisi, 5 (2), 15-23.
Sucuoğlu, B. ve Akalın, S. (2010). Kaynaştırma sınıflarına alternative bir bakış: Çevresel davranışsal değerlendirme ile öğretimsel özelliklerin incelenmesi. Özel Eğitim Dergisi, 11 (1), 19-37.
Sucuoğlu, B. ve Kargın, T. (2010). İlköğretimde kaynaştırma uygulamaları. Ankara: Kök Yayıncılık.
Yıkmış, A., Şahbaz, Ü. ve Peker, S. (1998). Özel eğitim danışmanlığı ve kaynaştırma dersinin öğretmen adaylarının kaynaştırmaya yönelik tutumlarına etkisi. 8. Ulusal Özel Eğitim Kongresi Bildirileri içinde (s. 163-167). Edirne.
Yükseköğretim Kurulu (YÖK). (2012). Sınıf öğretmenliği programı ders içerikleri. www.yok.gov.tr/index.php?option= com_docman&task=doc_download&gid=14 adresinden 10.03.2012 tarihinde edinilmiştir.

APA	Melekoğlu M (2013). Özel gereksinimli öğrencilerle yürütülen etkileşim projesinin genel eğitim öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamalarına yönelik olumlu tutum ve farkındalık geliştirmeleri üzerindeki etkilerinin belirlenmesi. , 1053 - 1077.
Chicago	Melekoğlu Macid Özel gereksinimli öğrencilerle yürütülen etkileşim projesinin genel eğitim öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamalarına yönelik olumlu tutum ve farkındalık geliştirmeleri üzerindeki etkilerinin belirlenmesi. (2013): 1053 - 1077.
MLA	Melekoğlu Macid Özel gereksinimli öğrencilerle yürütülen etkileşim projesinin genel eğitim öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamalarına yönelik olumlu tutum ve farkındalık geliştirmeleri üzerindeki etkilerinin belirlenmesi. , 2013, ss.1053 - 1077.
AMA	Melekoğlu M Özel gereksinimli öğrencilerle yürütülen etkileşim projesinin genel eğitim öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamalarına yönelik olumlu tutum ve farkındalık geliştirmeleri üzerindeki etkilerinin belirlenmesi. . 2013; 1053 - 1077.
Vancouver	Melekoğlu M Özel gereksinimli öğrencilerle yürütülen etkileşim projesinin genel eğitim öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamalarına yönelik olumlu tutum ve farkındalık geliştirmeleri üzerindeki etkilerinin belirlenmesi. . 2013; 1053 - 1077.
IEEE	Melekoğlu M "Özel gereksinimli öğrencilerle yürütülen etkileşim projesinin genel eğitim öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamalarına yönelik olumlu tutum ve farkındalık geliştirmeleri üzerindeki etkilerinin belirlenmesi." , ss.1053 - 1077, 2013.
ISNAD	Melekoğlu, Macid. "Özel gereksinimli öğrencilerle yürütülen etkileşim projesinin genel eğitim öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamalarına yönelik olumlu tutum ve farkındalık geliştirmeleri üzerindeki etkilerinin belirlenmesi". (2013), 1053-1077.

APA	Melekoğlu M (2013). Özel gereksinimli öğrencilerle yürütülen etkileşim projesinin genel eğitim öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamalarına yönelik olumlu tutum ve farkındalık geliştirmeleri üzerindeki etkilerinin belirlenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(2), 1053 - 1077.
Chicago	Melekoğlu Macid Özel gereksinimli öğrencilerle yürütülen etkileşim projesinin genel eğitim öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamalarına yönelik olumlu tutum ve farkındalık geliştirmeleri üzerindeki etkilerinin belirlenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 13, no.2 (2013): 1053 - 1077.
MLA	Melekoğlu Macid Özel gereksinimli öğrencilerle yürütülen etkileşim projesinin genel eğitim öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamalarına yönelik olumlu tutum ve farkındalık geliştirmeleri üzerindeki etkilerinin belirlenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, vol.13, no.2, 2013, ss.1053 - 1077.
AMA	Melekoğlu M Özel gereksinimli öğrencilerle yürütülen etkileşim projesinin genel eğitim öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamalarına yönelik olumlu tutum ve farkındalık geliştirmeleri üzerindeki etkilerinin belirlenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2013; 13(2): 1053 - 1077.
Vancouver	Melekoğlu M Özel gereksinimli öğrencilerle yürütülen etkileşim projesinin genel eğitim öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamalarına yönelik olumlu tutum ve farkındalık geliştirmeleri üzerindeki etkilerinin belirlenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2013; 13(2): 1053 - 1077.
IEEE	Melekoğlu M "Özel gereksinimli öğrencilerle yürütülen etkileşim projesinin genel eğitim öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamalarına yönelik olumlu tutum ve farkındalık geliştirmeleri üzerindeki etkilerinin belirlenmesi." Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13, ss.1053 - 1077, 2013.
ISNAD	Melekoğlu, Macid. "Özel gereksinimli öğrencilerle yürütülen etkileşim projesinin genel eğitim öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamalarına yönelik olumlu tutum ve farkındalık geliştirmeleri üzerindeki etkilerinin belirlenmesi". Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 13/2 (2013), 1053-1077.