Öğretmenlerin örgütsel özdeşleşmeleri ile örgütsel iletişimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

yıldız, kaya

Öğretmenlerin örgütsel özdeşleşmeleri ile örgütsel iletişimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Kaya YILDIZ (Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalı, Bolu, Türkiye)

Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri

10 0

Yıl: 2013 Cilt: 13 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 251 - 272 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Öğretmenlerin örgütsel özdeşleşmeleri ile örgütsel iletişimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Öz:

Bu araştırmada; İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel özdeşleşme ve örgütsel iletişim düzeyleri arasındaki ilişki yol analizi (path analizi) ile incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu, 2011-2012 öğretim yılında Bolu ili merkez ilçe sınırlarında bulunan ilköğretim okullarında görev yapan 362 öğretmen oluşturmuştur. Araştırmada veriler, Örgütsel Özdeşleşme Ölçeği ve Örgütsel İletişim Ölçeği ile toplanmıştır. Verilerin analizinde, öğretmenlerin örgütsel özdeşleşme ve örgütsel iletişim düzeylerini belirlemek amacıyla; yüzde, frekans, aritmetik ortalama, standart sapma gibi betimsel istatistik kullanılmıştır. Örgütsel özdeşleşme ile örgütsel iletişim düzeyleri arasındaki ilişki ise Yol Analizi (Path Analizi) ile incelenmiştir. Araştırmada, ilköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerinin örgütsel özdeşleşme düzeyine ait ortalama puanları [$overline {x}$=3,29 (S=,71)] dur. İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel iletişim düzeylerinde en yüksek ortalamanın [$overline {x}$=3,89, S=,67] Göreve Yönelik İletişim alt boyutunda, en düşük ortalamanın da [$overline {x}$=3,49, S=,80] Geribildirim alt boyutunda olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmada, Öğretmenlerin örgütsel özdeşleşme ile Örgütsel iletişim düzeyleri arasında ilişkiye için yapılan yol analizi sonucunda; GFI: 0,99, AGFI: 0,96 ve CFI: 1,00 olması modelin uyumlu olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelime:

Konular: İletişim Eğitim, Eğitim Araştırmaları İşletme Davranış Bilimleri

Analysis of the relation of teachers organizational ıdentification and organizational communication

Öz:

In this study the relationship between the organizational identification and organizational communication of primary school teachers is examined through path analysis. The study group in the study is formed by (n=362) primary school teachers working at primary schools located in the center of Bolu in the 2011-2012 academic year. In the study, data were collected through Organizational Identification Inventory and Organizational Communication Inventory . In the analysis of the data in order to identify teachers organizational identification and organizational communication levels, the percentage, the frequency values, the mean, and standard deviation scores were calculated. Meanwhile, the relationship between organizational identification and organizational communication levels were examined through path analysis. In the study, the mean score about primary school teachers organizational identification level is [$overline {x}$=3,89, S=,67]. In the study, it was found that the highest mean score about primary school teachers organizational communication level is at the Mission Essential Communications sub-dimension $overline {x}$=3,89 [S=,67] while the lowest mean score is at the Feedback sub-dimension $overline {x}$=3,49 [S=,80]. In the study, the results of path analysis done to identify the relationship between organizational identification and organizational communication levels of teachers revealed that the model is consistent as GFI: 0,99, AGFI: 0,96 and CFI: 1,00.

Anahtar Kelime:

Konular: İletişim Eğitim, Eğitim Araştırmaları İşletme Davranış Bilimleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

Anıl, D. ve Güzeller, C. O. (2011). Seviye Belirleme Sınavı fen ve teknoloji alt testi ile diğer alt testler arasındaki ilişkinin yol analizi ile incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11 (1), 1-10.
Ashforth, B. E., & Mael, F. (1989). Social identity and the organization. Academy of Management Review, 14, 2039.
Aydoğan, İ. (2008). Okul yöneticilerinin öğretmenleri etkileme becerileri. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 33-51.
Başaran, İ. E. (2000). Örgütsel davranış insanın üretim gücü. Ankara: Bilim Kitap Kırtasiye.
Başyiğit, A. (2006). Örgütsel iletişimin örgütsel bağlılık üzerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı Yönetim ve Organizasyon Bölümü, Kütahya.
Bilgin, N. (1995). Kollektif kimlik. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Buchanan, B. (1974). Building organizational commitment: The socialization of managers in work organizations. Administrative Science Quarterly, 19 (4), 533-546.
Bursalıoğlu, Z. (1999). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Ankara: PEGEM Yayıncılık.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri (gen. 2. bs.). Ankara: PegemA Yayıncılık.
Celep, C. (1992). İlkokullarda yönetici- öğretmen iletişimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, 301-316.
Celep, C. (2000). Eğitimde örgütsel adanma ve öğretmenler. Ankara: Anı Yayıncılık.
Ceylan, A. ve Özbal, S. (2008). Özdeşleşme yoluyla sadakat oluşturma üzerine üniversite mezunları arasında yapılan bir çalışma. Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 9 (1), 81-110.
Cheney, G. (1983). On the various and changing meaning of organizational membership. A field study of organizational identification. Communication Monographs, 50, 342-362.
Cheney, G., & Tompkins, P. K. (1987). Coming to terms with organizational identification and commitment. Central States Speech Journal, 38 (1), 1-15.
Chreim, S. (2002). Influencing organizational identification during major change: A communication-based perspective. Human Relations, 55, 1117-1137.
Çakınberk, A., Derin, N. ve Demirel, E. (2011). Örgütsel özdeşleşmenin örgütsel bağlılıkla biçimlenmesi: Malatya ve Tunceli özel eğitim kurumları örneği. İşletme Araştırmaları Dergisi, 3 (1), 89-121.
Çubukçu, Z. ve Dündar, İ. (2003). Okul yöneticilerinin iletişim becerilerine ilişkin öğretmen algı ve beklentileri. Milli Eğitim Dergisi, 157, 261-269.
Dalay, İ. (2001). Yönetim ve organizasyon. İlkeler, stratejiler ve teoriler. Sakarya: Üniversitesi Yayınları No:43.
Di Sanza, J. R., & Bullis, C. (1999). Everybady identifies with smokey the bear: Emplayee respanses to nowsletter identification indrucements at the U.S. frest service. Management Communication Quarterly, 12 (3), 347-399.
Dutton, J. E., Dukerich, J., & Harquail, C. V. (1994). Organizational images and member identification. Administrative Science Quarterly, 39 (2), 239-263.
Eicholtz, M. M. (2000). Organizational identification as a negotiated relationship: The dialectics of members dialogue. Unpublished doctoral dissertation, Ohio University.
Eren, E. (2001). Örgütsel davranış ve yönetim psikolojisi (7. bs.). İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
Eroğlu, E. (2008). Eğitim ortamlarında etkili iletişim ve boyutları. U. Demiray (Ed.), Etkili iletişim içinde ( s. 244-261) Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Günberk, K. (2007). Örgütsel özdeşleşme ve kamu kesim personel üzerinde bir uygulama. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Malatya İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
Gürgen, H. (1997). Örgütlerde iletişim kalitesi. İstanbul: Der Yayınları.
Gürsun, Y. (2007). İlköğretim okul müdürlerinin öğretmenler tarafından algılanan öğretimsel liderlik rolleri ile iletişim tarzları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Hall, D. T., Schneider, B., & Nygren, H. T. (1970). Personal factors in organizational identification. Administrative Science Quarterly, 15, 176-190.
Hogg, M. ve Vaughan, G. (2007). Sosyal psikoloji. Ankara: Ütopya Yayınları.
Hortaçsu, N. (2007). Ben biz siz hepimiz: Toplumsal kimlik ve gruplararası ilişkiler. Ankara: İmge Kitabevi.
İlhan, T. (2005). Öznel iyi oluşa dayalı mizah tarzları modeli. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
İşçan, Ö. F. (2006). Dönüştürücü/Etkileşimci liderlik algısı ve örgütsel özdeşleşme ilişkisinde bireysel farklılıkların rolü. Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11, 160-177.
Karasar, N. (2007). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Karlı, C. (2007). İlköğretim okullarında yönetici öğretmen iletişimi: Öğretmen algılarına göre. İstanbul ili Tuzla ilçesi örneğinde bir araştırma. Yayınlanmış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Knippenberg, D. V., & Schie, E. C. M. (2000). Foci and correlates of organizational identification. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 73, 137147.
Kogut, B., & Zander, U. (1996). What Firms do? Coordination, identity and lerning. Organizational Science, 7 (50), 218.
Kuhn, J., & Nelson, N. (2002). Reengineering identity: A case study of multiplicity and duality in organizational identification. Management Communication Quarterly, 16 (1), 5-38.
Mael, F., & Ashfort, B. E. (1989). Social identity theory and the organization. Academy of Management Review, 14 (1), 2039.
Meşe, G. (1999). Çeşitli sosyo-kültürel gruplarda kültürel veya sosyal kimlik olgusunun incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Mısırlıoğlu, G. (1997). Yönetsel ve örgütsel etkililiği sağlamada bir yönetim aracı olarak iletişim. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
Miller, V. D., Allen, M., Casey, M. K., & Johnson, J. R. (2000). Reconsidering the organizational identification questionnaire. Management Communication Quarterly, 13 (4), 626658.
Millward, L. J., Haslam, A. S., & Postmes, T. (2007). Putting employees in their place: The impact of hot desking on organizational and team identification. Organization Science, 18 (4), 547-559.
Mutlu, E. (1998). İletişim sözlüğü. Ankara: Ark Yayınları.
Okkalı, M. (2008). İlköğretim okullarında örgütsel iletişim becerilerinin örgütsel öğrenmeye etkisinin öğretmenler tarafından algılanması. Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Eğitim Yönetimi ve Denetimi Bölümü, İstanbul.
Öksüz, C. (1997). İlköğretim okulları müdürlerinin öğretmenlerle iletişim sürecindeki yeterlilikleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
Patchen, M. (1970). Participation, achievement, and involvement on the job. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
Pedhazur, E.J. (1982). Multiple regressionin behavioral research: explanation and prediction.New York: Holt, Rinehart & Winston.
Pfeffer, J. (1981) Management as symbolic action: Creation and maintenance of organizational paradigms. In L. L. Cummings & B. M. Staw (Eds.), Research in organizational behavior (7th ed., pp. 1-52). Greenwich, CT: JAI Press.
Polat, M. (2009). Örgütsel özdeşleşmenin öncülleri ve ardılları üzerine bir saha çalışması. Yayımlanmamış doktora tezi, Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
Pratt, M. G. (1998). The good and the bad, and the ambivalent: Managing identification among amway distributors. Administrative Science Quarterly, 45 (3), 456-493.
Ravishankar, M. N., & Shan, L. P. (2008). The influence of organizational identification on organizational knowledge management. Omega, 36, 221234.
Riketta, M. (2005). Organizational identification: A metaanalysis. Journal of Vocational Behavior, 66, 358384.
Sammara, A., & Biggiero, L. (2001). Identity and identification in industrial ditricts. Journal of Management and Governance, 5, 61-82.
Schein, E. H. (1971). The individual, the organization and the career: A conceptual scheme. The Journal of Applied Behavioral Science, 7 (4), 401-426.
Scott, C. R., Corman, S. R., & Cheney, G. (1998). Development of strucurational model of identification in the organization. Communication Theory, 8 (3), 298-336.
Shamir, B. (1990). Calculations, values and identities: The sources of collectivist work motivation. Human Relations, 43, 313-332.
Shamir, B., & Kark, R. (2004). A single item graphic scale for the measurement of organizational ıdentification. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 77, 115-123.
Smitdts, A., & Von Riel, C. B. M. (2001). The impact of employee communication and perceived external prostige on organizational identifications. Academy of Management Journal, 44 (5), 1051-1061.
Smitdts, A., Pruyn, A. T. H., & Von Riel, C. B. M., (2001). The impact of employee communication and perceived external prestige on organizational identification. Retrieved May 20, 2010 from http://www.eur.nl/WebDOC/doc/erim/ erimrs20000314094053.pdf
Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri. Temel kavram ve uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3 (6), 49-79. Şimşek, Y. (1997). Örgütsel iletişimde engel ve bozukluklar. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir. ,
Şimşek, Y. (2003). Okul yöneticilerinin iletişim becerileri ile okul kültürü arasındaki ilişki. Yayımlanmamış doktora tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Tajfel, H. (1978). Interindividual behaviour and intergroup behaviour. In H. Tajfel (Ed.), Differantiation between social groups: Studies in the social psychology of intergroup relations (pp. 27-60). London: Academic Press.
Tompkins, P. K., & Cheney, G. (1985) Communication and unobtrusive control in contemporary organizations. In R. D. McPhee & P. K. Tompkins (Eds.), Organizational communication: Traditional themes and new directions (pp. 179-210). Beverly Hills, CA: Sage.
Tompkins, P. K., & Cheney, G. (1987). Coming to terms with organizational identification and commitment. Central States Speech Journal, 38 (1), 1-15.
Topaloğlu, I. G. (2010) İşgörenlerin adalet ve etik algıları açısından örgütsel güven ve örgütsel bağlılık ilişkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Atılım Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Tosun, M. (1981). Örgütsel etkililik. Ankara: Türkiye ve Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları No:196.
Turner, J. C. (1982). Social comparison and social identity: Some prospects for intergroup behaviour. European Journal of Social Psychology, 5, 5-34.
Tutar, H. (2002). Sanal ofislerde koordinasyon ve iletişim: Teorik bir çerçeve. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 15-30.
Türkmen, İ. (2003). Yöneticiler için etken iletişim modeli. Ankara: MPM. Yayınları No: 480.
Tüzün, İ. K. ve Çağlar, İ. (2008). Örgütsel özdeşleşme kavramı ve iletişim etkinliği ilişkisi. Journal of Yaşar University, 3 (9), 1011-1027.
Ural, E. G. (2001). Kurum içi iletişim sürecinde etkin iletişim aracı olarak internet. Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 1, 27-45.
Van Dick, R., Wagner, U., Stellmacher, J., & Christ, O. (2004). The utility of a broader conceptualization organizational identification. Which aspect really matter? Journal of Occupational and Organizational Psychology, 77, 171-191.
Van Dick, R., Wagner, U., Stellmacher, J., & Christ, O. (2005). Category salience and organizational identification. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 78, 273-285.
Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004). Spss uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
Yetim A. E. (2010). Genel liselerde örgütsel iletişim ile örgütsel özdeşleşme arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Ankara.
Yıldız, K. (1996). İlköğretimde yönetici-öğretmen iletişimi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
Yıldız, Y. (2006). Örgüt kültürünün oluşumunda örgüt iletişimdeki rolü. Yayınlanmış yüksek lisans tezi, Gaziantep Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Gaziantep.

APA	yıldız k (2013). Öğretmenlerin örgütsel özdeşleşmeleri ile örgütsel iletişimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. , 251 - 272.
Chicago	yıldız kaya Öğretmenlerin örgütsel özdeşleşmeleri ile örgütsel iletişimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (2013): 251 - 272.
MLA	yıldız kaya Öğretmenlerin örgütsel özdeşleşmeleri ile örgütsel iletişimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. , 2013, ss.251 - 272.
AMA	yıldız k Öğretmenlerin örgütsel özdeşleşmeleri ile örgütsel iletişimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. . 2013; 251 - 272.
Vancouver	yıldız k Öğretmenlerin örgütsel özdeşleşmeleri ile örgütsel iletişimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. . 2013; 251 - 272.
IEEE	yıldız k "Öğretmenlerin örgütsel özdeşleşmeleri ile örgütsel iletişimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi." , ss.251 - 272, 2013.
ISNAD	yıldız, kaya. "Öğretmenlerin örgütsel özdeşleşmeleri ile örgütsel iletişimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi". (2013), 251-272.

APA	yıldız k (2013). Öğretmenlerin örgütsel özdeşleşmeleri ile örgütsel iletişimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(1), 251 - 272.
Chicago	yıldız kaya Öğretmenlerin örgütsel özdeşleşmeleri ile örgütsel iletişimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 13, no.1 (2013): 251 - 272.
MLA	yıldız kaya Öğretmenlerin örgütsel özdeşleşmeleri ile örgütsel iletişimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, vol.13, no.1, 2013, ss.251 - 272.
AMA	yıldız k Öğretmenlerin örgütsel özdeşleşmeleri ile örgütsel iletişimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2013; 13(1): 251 - 272.
Vancouver	yıldız k Öğretmenlerin örgütsel özdeşleşmeleri ile örgütsel iletişimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2013; 13(1): 251 - 272.
IEEE	yıldız k "Öğretmenlerin örgütsel özdeşleşmeleri ile örgütsel iletişimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi." Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13, ss.251 - 272, 2013.
ISNAD	yıldız, kaya. "Öğretmenlerin örgütsel özdeşleşmeleri ile örgütsel iletişimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi". Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 13/1 (2013), 251-272.