Girit Yemek Kültürü ve Sürdürülebilirliği

YILDIRIM, OYA; ÇAKICI, A. Celil; Karaca, Oya Berkay

Girit Yemek Kültürü ve Sürdürülebilirliği

Oya Berkay KARACA, (Çukurova Üniversitesi, Karataş Turizm ve Otelcilik Yüksekokulu, Adana Türkiye)

Oya YILDIRIM, (Çukurova Üniversitesi, Karataş Turizm ve Otelcilik Yüksekokulu, Adana Türkiye)

A. Celil ÇAKICI (Mersin Üniversitesi, Turizm Fakültesi, Mersin, Türkiye)

Journal of Tourism and Gastronomy Studies

55 18

Yıl: 2015 Cilt: 3 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 3 - 13 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Girit Yemek Kültürü ve Sürdürülebilirliği

Öz:

Ülke ekonomileri içinde oldukça önemli bir yere sahip olan turizmin en hızlı gelişim gösteren çeşitlerinden biri de gastronomi turizmidir. Günümüzde yemek yeme fizyolojik bir ihtiyaç olmaktan çıkmış, farklı ülke veya bölgelerin sahip olduğu mutfak kültürlerini tanımak ve deneyimlemek en önemli seyahat nedeni olarak gelişim göstermiştir. Ülkeye/bölgeye özgü farklı ve zengin bir yemek kültürüne sahip olmak tek başına yeterli olmamakta, bu kültürün sürdürülebilirliğini sağlamak da önem kazanmaktadır. Yemek kültürü açısından bakıldığında bol yabani ot ve zeytinyağı ile az baharat kullanımı, otların kendi suyunda pişirilmesi gibi kendine özgü belirleyici ve ayırt edici özellikleri olan sağlıklı bir beslenme modelini içeren mutfaklardan biri de Girit mutfağıdır. İnsanoğlunun doğayı kullanmasının en rafine örneklerinden biri olan Girit mutfağı, 1923 yılında Türkiyenin farklı bölgelerine yerleşen Giritli Türkler tarafından en bozulmamış hali ile sürdürülerek Anadolu mutfağının zenginleşmesine önemli katkılarda bulunmuştur. Çalışmada, Girit yemek kültürünün sürdürülebilirliğinin sağlanabilmesi için çeşitli öneriler geliştirilmiştir.

Anahtar Kelime:

Konular: Kültürel Çalışmalar

(Cretan Food Culture and It s Sustainability)

Öz:

One of the fastest-growing types of tourism, which has an important role in the economies all over the world, is the gastronomic tourism. Today, eating is not a physiological need anymore; however, knowing and experiencing the culinary culture of different countries or regions has emerged as one of the most important reasons for travelling. Having a different and rich food culture specific to a country/region may not be enough by itself; thus, it is also important to ensure the sustainability of this culture. The Cretan Cuisine is one of the cuisines that offer a healthy eating model with its distinctive and unique features in terms of food culture such as using olive oil with plenty of herbs and less spices, cooking herbs in their own juices. Cretan cuisine is one of the most refined examples of human beings using of the nature. In 1923, Cretan Turks, who settled in different regions of Turkey by maintaining the Cretan cuisine pristine, has made a significant contribution to the enrichment of Anatolian cuisine. In this study, in order to ensure the sustainability of the food culture of Crete, various suggestions have been developed.

Anahtar Kelime:

Konular: Kültürel Çalışmalar

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akçiçek, E. (2014, 20 Eylül). Girit Türklerinin mutfağı: ot ve zeytinyağ. http://www.turkishcuisine.org/pages.php?ParentID=3&FirstLevel=25&Pagi ngIndex=0 adresinden alındı.
Akpınar, A., Yerlikaya, O., Uysal, H. & Kınık, Ö. (2010, April). Geleneksel gıdalar: niçin ve nasıl gündemde tutmalıyız. The 1st International Symposium on Traditional Foods from Adriatic to Caucasus, Tekirdağ, Turkey, 912-913.
Andarabi, F.F., Altunöz, Ö. ve Hassan, A. (2014). Cittaslow şehirlerde yerel halkın turizme yaklaşımı: Seferihisar örneği. Eko-Gastronomi Dergisi, 1 (1), 69-86.
Avcıkurt, C. (2009). Turizm Sosyolojisi. Ankara: Detay. Baltaş, Z. (2013, 7 Ağustos). Kurum kültürü sayısını hazırlarken. Kaynak Dergisi, 18, http://www.baltas.baltas.com/kaynak/makaleler adresinden alındı.
Berno, T. (2006). Bridging Sustainable Agriculture and Sustainable Tourism to Enhance Sustainability. Gedeon M. Mudacumura, Desta Mebratu, M Shamsul Haque (Ed.), Sustainable Development Policy and Administration içinde (s. 207-223). London: Taylor&Francis.
Costarelli, V., Koretsi, E. & Georgitsogianni, E. (2013). Health-related quality of life of Greek adolescents: the role of the Mediterranean diet. Quality of Life Research, 22, 951-956.
Delemen, İ. (2001). Antik Dönemde Beslenme. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Eskiçağ Bilimleri Enstitüsü.
Demirci, M., Bölükbaşı, B. (2003, Ekim). Akdeniz beslenme tarzında zeytinyağının önemi. Türkiye 1. Zeytinyağı ve Sofralık Zeytin Sempozyumu, İzmir, 41-48.
Djuric, Z. (2011). The Mediterranean Diet: Effects on Proteins That Mediate Fatty Acid Metabolism in the Colon. Nutrition Reviews, 69 (12), 730-744.
Duran, E. (2011). Turizm, Kültür ve Kimlik İlişkisi: Turizmde Toplumsal ve Kültürel Kimliğin Sürdürülebilirliği. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (10)19, 291-313.
Durlu-Özkaya, F., Sünnetçioğlu, S. & Can, A. (2013). Sürdürülebilir Gastronomi Turizmi Hareketliliğinde Coğrafi İşaretlemenin Rolü. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 1, 13-20.
Dyllick, T., Hockerts, K. (2002). Beyond The Business Case For Corporate Sustainability. Business Strategy and the Environment, 11, 130-141.
Giddens, A. (2000). Sosyoloji (Çev.: H. Özer, C. Güzel). Ankara: Ayraç.
Gladwin, T., Kennely J. & Krause S. T. (1995). Shifting Paradigms for Sustainable Development: Implications for Management Theory and Research. Academy of Management Review, 20(4), 874-907.
Grigoroudis, E., Psaroudaki, A. & Diakaki, C. (2013). Toward a Food Service Quality Management System for Compliance with the Mediterranean Dietary Model. Ecology of Food and Nutrition, 52, 267-293.
Güneş, G., Ülker, H.İ., Karakoç, G. (2008, Nisan). Sürdürülebilir turizmde yöresel yemek kültürünün önemi. II. Ulusal Gastronomi Sempozyumu ve Sanatsal Etkinlikler, Antalya.
Güney, S. (2000). Davranış Bilimleri. Ankara: Nobel. Hançerli, H. Y. (2011). Girit Mutfağının Çukurovadaki İzleri. Adana: Hançerli Fotoğrafçılık Ltd. Şti. Hillel, D., Belhassen, Y. & Shani, A. (2013). What Makes A Gastronomic Destination Attractive? Evidence From The Israeli Negev. Tourism Management, 36, 200-209.
Itsiopoulos, C., Brazionis, L., Kaimakamis, M., Cameron, M., Best, J.D., ODea, K. & Rowley, K. (2011). Can The Mediterranean Diet Lower Hba1c İn Type 2 Diabetes? Results From A Randomized Cross-Over Study. Nutrition, Metabolism & Cardiovascular Diseases, 21, 740-747.
İnanç, N. (2010, April). Geleneksel Türk mutfağı ve sağlık. The 1st International Symposium on Traditional Foods from Adriatic to Caucasus, Tekirdağ, Turkey, 13-15.
Kaypak, Ş. (2013). Küreselleşme Sürecinde Kentlerin Markalaşması ve Marka Kentler. Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 14(1), 335-355.
Kesici, M. (2012). Kırsal Turizme Olan Talepte Yöresel Yiyecek ve İçecek Kültürünün Rolü. aramanoğlu Me met Bey Üniversitesi Sosyal ve konomı k Araştırmalar Dergı si, 14 (23), 33-37.
Kok, F.J. & Kromhout, D. (2004). Atherosclerosis, Epidemiological Studies on the Health Effects of A Mediterranean Diet. European Journal of Nutrition, 43, 2-5.
Küçükaltan, G. (2009, Nisan). Küreselleşme sürecinde gastronomide yöresel tatların turistlerin destinasyon tercihlerine ve ülke ekonomilerine etkileri. 3. Ulusal Gastronomi Sempozyumu Bildirileri, Antalya.
Leonhäuser, I., Dorandt, S., Willmund, E. & Honsel, J. (2004). The Benefit of the Mediterranean Diet Considerations to Modify German Food Patterns. European Journal of Nutrition, 43, 31-38.
Öktem, Ş. (2014). Standart Reçetelerin Turizm Sektöründe Sürdürülebilirliğe Katkısı: Mersin Yöresi Kahvaltı Örnekleri. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 2(2), 24-33.
Özdemir, G. (2008). Destinasyon Pazarlaması. Ankara: Detay.
Paspatis, G.A., Papanikolaou, N., Zois, E. & Michalodimi, E. (2001). Prevalence of Polyps and Diverticulosis of the Large Bowel in the Cretan Population, an Autopsy Study. International Journal of Colorectal Disease, 16, 257- 261.
Pekyaman, A. (2008). Turistik Satın alma Davranışında Destinasyon İmajının Rolü Afyonkara isar Bölgesinde Bir Araştırma. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar.
Pérez-Guisado, J., Muñoz-Serrano, A. & Alonso-Moraga, A. (2008). Spanish Ketogenic Mediterranean Diet: A Healthy Cardiovascular Diet for Weight Loss. Nutrition Journal, 7(30), 1-7.
Quan, S. ve Wang, N. (2004). Towards A Structural Model of the Tourist Experience an Illustration From Food Experiences in Tourism. Tourism Management, 25(3), 297-305.
Rossi, M. Turati, F., Lagiou, P., Trichopoulos, D., Augustin, L.S., Vecchia, C. & Trichopoulou, A. (2013).
Mediterranean Diet and Glycaemic Load in Relation to İncidence of Type 2 Diabetes: Results from the Greek Cohort of the Population-Based European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition (EPIC). Diabetologia, 56, 2405-2413.
Ryan, M.C., Itsiopoulos, C., Thodis, T., Ward, G., Trost, N., Hofferberth, S., ODea, K., Desmond, K. V., Johnson, N. A. & Wilson, A.M. (2013). The Mediterranean Diet İmproves Hepatic Steatosis and İnsulin Sensitivity in İndividuals with Non-Alcoholic Fatty Liver Disease. Journal of Hepatology, 59, 138-143.
Sáez-Almendros, S., Obrador, B., Bach-Faig, A. & SerraMajem, L. (2013). Environmental Footprints of Mediterranean Versus Western Dietary Patterns: Beyond the Health Benefits of the Mediterranean Diet. Environmental Health, 12(118), 1-8.
Scarpato, R. (2002). Sustainable Gastronomy as a Tourist Products. In A. Hjalager & G. Richards, G. (Ed.), Tourism and Gastronomy. London-New York: Routledge.
Smith, K. M. (2003). Issues in Cultural Tourism Studies. New York: Routledge.
Sofi, F., Abbate, R., Gensini, G. F., Casini, A., Trichopoulou, A. & Bamia, C. (2012). Identification of Change-Points in the Relationship Between Food Groups in The Mediterranean Diet and Overall Mortality: An A Posteriori Approach. European Journal of Nutrition, 51, 167-172.
Sukkar, S.G. (2011). Mediterranean diet? No, Thanks: Mediterranean Lifestyle. Mediterranean Journal of Nutrition and Metabolism, 4, 79-81.
Sünnetçı oğlu, S., Korkmaz, H., Özkök, F. (2014). Yerel halkın sürdürülebilir yerel kalkınma açısından sakin şehir değerlendirmesi: Seferihisar örneği. Eko-Gastronomi Dergisi, 1 (1), 143-161.
Symons, M. (2014). Chapter 4: Gastronomy as a tourist product: the perspective of gastronomy studies. http://www.rosarioscarpato.com/about/GastronomyTouri stProduct.pdf adresinden alındı.
Şenesen, R. O. (2012). Çukurova Bölgesi Girit Göçmenlerinin Girite Dair Anlatılarının Sosyal Tarihe Kaynaklık Etmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler nstitüsü Dergisi, 21(1), 255-266.
Tuna, M. ve Yanardağ, A. A. (2012). Turizm Sosyolojisi. Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi.
Trichopoulos, D. & Lagiou, P. (2004). Mediterranean Diet and Cardiovascular Epidemiology. European Journal of Epidemiology, 19, 7-8.
Tzima, N., Pitsavos, C., Panagiotakos, D.P., Skoumas, J., Zampelas, A., Chrysohoou, C. & Stefanadis, C. (2007). Mediterranean Diet and İnsulin Sensitivity, Lipid Profile and Blood Pressure Levels, in Overweight and Obese People; the Attica Study. Lipids in Health and Disease, 6(22), 1-7.
Uslu, A., Kiper, T. (2006). Turizmin Kültürel Miras Üzerine Etkileri: Beypazarı/Ankara Örneğinde Yerel Halkın Farkındalığı. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi. 3(3), 305-314.
Üner, E. H. (2014). Her Şey Da il Sistemde Türkiye Gastronomi Turizmi Potansiyelinin Değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atılım Üniversitesi, Ankara.
Wahle, K. W.J., Caruso, D., Ochoa, J. J. & Quiles, J.L. (2004). Olive Oil and Modulation of Cell Signaling in Disease Prevention. Lipids, 39 (12), 1223-1231.
Yentürk, A. (2006). Girit Toprağını Hatırlatan Ot Yemekleri. Yemek ve ültür Dergisi, 4, 72-79.
Yentürk, A. (2009). Akdeniz diyetinin temeli: Girit mutfağı. Eren Akçiçek, Semih Ötleş ve Mustafa Tan (Ed.), Akdeniz Usulü Beslenme içinde (s.135-142). İzmir: Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi.
Yurtseven, R. H. (2011). Sustainable Gastronomic Tourism in Gokceada (Imbros): Local and Authentic Perspectives. International Journal of Humanities and Social Science, 18, 17-26.
Yüncü, H. R. (2010). Sürdürülebilir Turizm Açısından Gastronomi Turizmi ve Perşembe Yaylası. 10. Aybastı- Kabataş Kurultayı, Kabataş Kurultayı Yayınları No: 11, Ankara: Detay.
İnternet Kaynakçası
Girit Mutfağı.
http://www.gourmetandstyling.com/Yazi_Girit_Mutfagi. html (Erişim Tarihi, 05.08.2014).

APA	Karaca O, YILDIRIM O, ÇAKICI A (2015). Girit Yemek Kültürü ve Sürdürülebilirliği. , 3 - 13.
Chicago	Karaca Oya Berkay,YILDIRIM OYA,ÇAKICI A. Celil Girit Yemek Kültürü ve Sürdürülebilirliği. (2015): 3 - 13.
MLA	Karaca Oya Berkay,YILDIRIM OYA,ÇAKICI A. Celil Girit Yemek Kültürü ve Sürdürülebilirliği. , 2015, ss.3 - 13.
AMA	Karaca O,YILDIRIM O,ÇAKICI A Girit Yemek Kültürü ve Sürdürülebilirliği. . 2015; 3 - 13.
Vancouver	Karaca O,YILDIRIM O,ÇAKICI A Girit Yemek Kültürü ve Sürdürülebilirliği. . 2015; 3 - 13.
IEEE	Karaca O,YILDIRIM O,ÇAKICI A "Girit Yemek Kültürü ve Sürdürülebilirliği." , ss.3 - 13, 2015.
ISNAD	Karaca, Oya Berkay vd. "Girit Yemek Kültürü ve Sürdürülebilirliği". (2015), 3-13.

APA	Karaca O, YILDIRIM O, ÇAKICI A (2015). Girit Yemek Kültürü ve Sürdürülebilirliği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 3(1), 3 - 13.
Chicago	Karaca Oya Berkay,YILDIRIM OYA,ÇAKICI A. Celil Girit Yemek Kültürü ve Sürdürülebilirliği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies 3, no.1 (2015): 3 - 13.
MLA	Karaca Oya Berkay,YILDIRIM OYA,ÇAKICI A. Celil Girit Yemek Kültürü ve Sürdürülebilirliği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, vol.3, no.1, 2015, ss.3 - 13.
AMA	Karaca O,YILDIRIM O,ÇAKICI A Girit Yemek Kültürü ve Sürdürülebilirliği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies. 2015; 3(1): 3 - 13.
Vancouver	Karaca O,YILDIRIM O,ÇAKICI A Girit Yemek Kültürü ve Sürdürülebilirliği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies. 2015; 3(1): 3 - 13.
IEEE	Karaca O,YILDIRIM O,ÇAKICI A "Girit Yemek Kültürü ve Sürdürülebilirliği." Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 3, ss.3 - 13, 2015.
ISNAD	Karaca, Oya Berkay vd. "Girit Yemek Kültürü ve Sürdürülebilirliği". Journal of Tourism and Gastronomy Studies 3/1 (2015), 3-13.