Panik bozukluğunda bölgesel beyin kan akımı değişikliklerinin Tc99m-HMPAO SPECT ile değerlendirilmesi

KARAMAN, Remzi; Polat, Aslıhan; ÜNAL, Seher; Tükel, Mehmet Raşit; Eren, İbrahim

Panik bozukluğunda bölgesel beyin kan akımı değişikliklerinin Tc99m-HMPAO SPECT ile değerlendirilmesi

İbrahim EREN, (İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye)

Raşit TÜKEL, (Girilmedi)

Aslıhan POLAT, (Girilmedi)

Remzi KARAMAN, (Girilmedi)

Seher ÜNAL (Girilmedi)

Türk Psikiyatri Dergisi

9 1

Yıl: 2002 Cilt: 13 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 89 - 97 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Panik bozukluğunda bölgesel beyin kan akımı değişikliklerinin Tc99m-HMPAO SPECT ile değerlendirilmesi

Öz:

Amaç: Bu çalışmanın amacı, panik bozukluğu ve kontrol grupları arasında, Tc99m-HMPAO SPECT kullanarak, bölgesel beyin kan akımı (bBKA) ve bBKA asimetri indeksi değerleri açısından farklılık olup olmadığını araştırmaktır. Çalışmada ayrıca, agorafobinin eşlik etmesinin, panik bozukluk hastalarında ölçülen bBKA ve bBKA asimetri indeksi değerleri üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Yöntem: Dokuzuna agorafobi ile birlikte panik bozukluğu, onüçüne agorafobi olmaksızın panik bozukluğu tanıları konan 22 hasta ve 19 sağlıklı kontrol deneğinde, SPECT ile bBKA ve bBKA asimetri indeksi değerleri ölçülmüş; (1) panik bozukluğu ve kontrol grupları, (2) agorafobinin eşlik ettiği ve etmediği panik bozukluğu grupları elde edilen değerler açısından karşılaştırılmıştır. Bulgular: Panik bozukluğu grubunda, kontrol grubuna göre, anlamlı olarak daha yüksek oranlarda; bilateral inferior frontal bölgelerde kan akımında azalma, sağ medial frontal ve sağ süperior frontal bölgelerde kan akımında artış, bBKA asimetri indeksi değerlerine göre medial frontal bölgede sağda göreceli kan akımı artışı saptandı. Agorafobi ile birlikte panik bozukluğu hastalarında, agorafobi olmaksızın panik bozukluğu hastalarına göre, anlamlı olarak daha yüksek oranlarda; sağ oksipital bölgede kan akımında azalma, bBKA asimetri indeksi değerlerine göre süperior temporal bölgede sağda göreceli kan akımı artışı gözlendi. Sonuç: Panik bozukluğu hastalarında saptamış olduğumuz bilateral inferior frontal bölgelerdeki bBKA azalması, frontal bölgede beyin kan akımında azalmaya neden olan amig-dala aktivasyonu ve/veya lokus seruleusun hiperaktivasyonuyla ilişkilendirilebilir. Panik bozukluğu etiyolojisine yönelik bu tür açıklamalar, ancak daha ileri çalışmalardan elde edilecek klinik kanıtlarla desteklendiği ölçüde geçerli kabul edilecektir.

Anahtar Kelime: Tomografi, emisyon bilgisayarlı, tek foton Beyin Panik bozukluğu Kan akım hızı Temporal lob Frontal lob Agorafobi

Konular: Psikiyatri

Evaluation of regional cerebral blood flow changes in panic disorder with Tc99m-HMPAO SPECT

Öz:

Objective: To evaluate the differences in regional cerebral blood flow (rCBF) and rCBF asymmetry index values of panic disorder patients and a control group, using Tc99m-HMPAO SPECT. in addition, the influence of comorbid agoraphobia on the rCBF and rCBF asymmetry index values of the panic disorder patients was also investigated. Method: The rCBF and rCBF asymmetry index values of 22 panic disorder patients, 9 with agoraphobia and 13 without agoraphobia, and 19 healthy controls were obtained using SPECT. Both (1) the panic disorder and control groups and (2) panic disorder groups with and without agoraphobia were compared in terms of the measured values. Results: A decrease in blood perfusion in the bilateral frontal region, a relative increase in blood perfusion in the right medial frontal and right superior frontal regions and a relative blood flow increase in the right medial frontal region according to rCBF asymmetry index values were determined in panic disorder patients. in the patients with agoraphobia, the decrease in blood perfusion in the right occipital region, and the relative increase in the right superior temporal region according to rCBF asymmetry index values were significantly higher than those in subjects without agoraphobia. Conclusion: The decrease in the rCBF in the bilateral inferior frontal regions in panic patients may be related to the amygdala activation decreasing cerebral blood flow in the frontal region and/or the hyperactivation of the locus ceruleus. The explanations of the etiology of panic disorder are valid only if they are supported with clinical evidence from future studies.

Anahtar Kelime: Frontal Lobe Agoraphobia Tomography, Emission-Computed, Single-Photon Brain Panic Disorder Blood Flow Velocity Temporal Lobe

Konular: Psikiyatri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Diğer Erişim Türü: Erişime Açık

Abercrombie HC, Larson CL, Ward RT ve ark. (1996) Metabolic rate in the amygdala predicts negative affects and depression severity in depressed patients: an FDG-PET study. Neuroimage, 3: 217.
Akdemir A, Örsel SD, Dağ İ ve ark. (1996) Hamilton Depresyon Derecelendirme Ölçeği (HDDÖ)’nin geçerliği-güvenirliği ve klinikte kullanımı. Psikiyatri Psikoloji Psikofarmakoloji Dergisi, 4: 251-259.
Amerikan Psikiyatri Birliği (1994) Mental Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı, Dördüncü baskı (DSM-IV) (Çev. ed.: E Köroğlu) Hekimler Yayın Birliği, Ankara, 1995.
Bandelow B (1995) Assessing the efficacy of treatments for panic disorder and agoraphobia II: The Panic and Agoraphobia Scale. Int Clin Psychopharmacol, 10: 73-81.
Beauclair L, Fontaine R (1986) Epileptiform abnormalities in panic disorder. Society of Biological Psychiatry, 4lst Annual Convention and Scientific Program, No 96, s.148.
Bisaga A, Katz JL, Antonini A ve ark. (1998) Cerebral glucose metabolism in women with panic disorder. Am J Psychiatry, 155: 1178-1183.
Catafau AM, Lomena FJ, Pavia J ve ark. (1996) Regional cerebral blood flow pattern in normal young and aged volunteers: a 99mTc-HMPAO SPET study. Eur J Nucl Med, 23: 1329-1337.
Clark DM, Salkovskis PM, Gelder M ve ark. (1988) Tests of a cognitive theory of panic. Panic and Phobia, 2, I Hand, HU Wittchen (Ed.), Londra, Springer-Verlag, s.149-158.
Damasio H, Damasio AR (1989) Lesion Analysis in Neuropsychology. New York, Oxford University Press.
De Cristofaro MT, Sessarego A, Pupi A ve ark. (1993) Brain perfusion abnormalities in drug-naive, lactate-sensitive panic patients: a SPECT study. Biol Psychiatry, 33: 505-512.
Dolski IV, Malmstadt JR, Schaefer SM ve ark. (1996) EEG-defined left versus right frontally activated groups differ in metabolic asymmetry in the amygdalae. Psychophysiology, 33 (Suppl. 1): S35.
Ehlers A, Breuer P (1992) Increased cardiac awareness in panic disorder. J Abnorm Psychol, 101: 371-382.
First MB, Spitzer RL, Gibbon M ve ark. (1997) Structured Clinical Interview for DSM-IV Clinical Version (SCID-I/CV). Washington DC, American Psychiatric Press.
Fontaine R, Breton G, Dery A ve ark. (1990) Temporal lobe abnormalities in panic disorder: an MRI study. Biol Psychiatry, 27: 304-310.
Fox PT, Raichle ME (1986) Focal physiological uncoupling of cerebral blood flow and oxidative metabolism during somatosensory stimulation in man. Proc Natl Acad Sci USA, 83: 1140-1144.
Halgren E, Walter RD, Cherlow DG ve ark. (1978) Mental phenomena evoked by electrical stimulation of the human hippocampal formation and amygdala. Brain, 101: 83-117.
Hamilton M (1959) The assessment of anxiety states by rating. Br J Med Psychol, 32:50-55.
Hamilton M. (1960) A rating scale for depression. J Neurol Neurosurg Psychiatry, 23: 56-62.
Hodges H, Green S, Gleen B (1987) Evidence that the amygdala is involved in benzodiazepine and serotonergic effects on punished responding but not on discrimination. Psychopharmacology (Berl), 92: 491-504.
Iwata J, Chida K, LeDoux JE (1987) Cardiovascular responses elicited by stimulation of neurons in the central amygdaloid nucleus in awake but not anesthetized rats resemble conditioned emotional responses. Brain Res, 418: 183-188.
Kalaria RN, Stockmeier CA, Harik SI (1989) Brain microvessels are innervated by locus coeruleus noradrenergic neurons. Neurosci Lett, 97: 203-208.
Katkin ES, Cestaro VL, Weitkunat R (1991) Individual differences in cortical evoked potentials as a function of heartbeat detection ability. Int J Neurosci, 61: 269-276.
Kellner C, Roy-Byrne PP (1990) Computed tomography and magnetic resonance imaging in panic disorder. Neurobiology of Panic Disorder. J Ballenger (Ed), New York, Wiley-Liss, s.271-280.
Kuhar MJ (1986) Neuroanatomical substrates of anxiety: a brief survey. Trends Neurosci, 9: 307-311.
Lepola U, Nousiainen U, Puranen A ve ark. (1990) EEG and CT findings in patients with panic disorder. Biol Psychiatry, 28: 721-727.
Nordahl TE, Semple WE, Gross M ve ark. (1990) Cerebral glucose metabolic differences in patients with panic disorder. Neuropsychopharmacology, 3: 261-272.
O’Carroll RE, Moffoot AP, Van Beck M ve ark. (1993) The effect of anxiety induction on regional uptake of 99mTc-exametazime in simple phobia as shown by single photon emission tomography (SPET). J Affect Disord, 28, 203-210.
Ohta K, Gotoh F, Shimazu K ve ark. (1991) Locus coeruleus stimulation exerts different influences on the dynamic changes of cerebral pial and intraparenchymal vessels. Neurol Res 1991, 13: 164-167.
Oldfield RC (1971) The assessment and analysis of handedness: the Edinburgh inventory. Neuropsychologia, 9: 97-113.
Rachman S (1988) Panics and their consequences: a review and prospect. Panic: Psychological Perspectives, S Rachman, JD Maser (Ed), Hilsdale NJ, Lawrance Erlbaum Associates, s. 259-303.
Raichle ME, Grubb RL Jr, Gado MH ve ark. (1976) Correlations between regional cerebral blood flow and oxidative metabolism. Arch Neurol, 33: 523-526.
Raichle ME (1980) Cerebral blood flow and metabolism in man: past, present and future. In vivo studies in man. Trends Neurosci, 3: 5-10.
Reiman EM, Raichle ME, Butler FK ve ark. (1984) A focal brain abnormality in panic disorder: a severe form of anxiety. Nature, 310: 683-685.
Reiman EM, Raichle ME, Robins E ve ark. (1986) The application of positron emission tomography to the study of panic disorder. Am J Psychiatry, 143: 469-477.
Reiman EM, Raichle ME, Robins E, ve ark. (1989) Neuroanatomical correlates of a lactate-induced anxiety attack. Arch Gen Psychiatry, 46: 493-500.
Sinha AK, Weiss HR (1991) Chemical stimulation of locus coeruleus neurons reduces regional cerebral blood flow in rat. J Cereb Blood Flow Metab, 11 (Suppl. 2): S690.
Stein MB, Uhde TW (1989) Infrequent occurrence of EEG abnormalities in panic disorder. Am J Psychiatry, 146: 517-520.
Stewart RS, Devous MD Sr, Rush AJ ve ark. (1988) Cerebral blood flow changes during sodium-lactate-induced panic attacks. Am J Psychiatry, 145: 442-449.
Tural Ü, Fidaner H, Alkın T ve ark. (2000) Panik ve agorafobi ölçeğinin güvenirlik ve geçerliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 11: 29-39.
Videbech P (2000) PET measurements of brain glucose metabolism and blood flow in major depressive disorder: a critical review. Acta Psychiatr Scand, 101: 11-20.
Woods SW, Koster K, Krystal JK ve ark. (1988) Yohimbine alters regional cerebral blood flow in panic disorder (letter). Lancet, 2: 678.
Yarowsky PJ, Ingvar DH (1981) Neuronal activity and energy metabolism. Symposium summary. Fed Proc, 40: 2353-2362.
Yazıcı MK, Demir B, Tanrıverdi N ve ark. (1998) Hamilton anksiyete değerlendirme ölçeği, değerlendiriciler arası güvenirlik ve geçerlik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 9: 114-117.

APA	Eren İ, Tükel M, Polat A, KARAMAN R, ÜNAL S (2002). Panik bozukluğunda bölgesel beyin kan akımı değişikliklerinin Tc99m-HMPAO SPECT ile değerlendirilmesi. , 89 - 97.
Chicago	Eren İbrahim,Tükel Mehmet Raşit,Polat Aslıhan,KARAMAN Remzi,ÜNAL Seher Panik bozukluğunda bölgesel beyin kan akımı değişikliklerinin Tc99m-HMPAO SPECT ile değerlendirilmesi. (2002): 89 - 97.
MLA	Eren İbrahim,Tükel Mehmet Raşit,Polat Aslıhan,KARAMAN Remzi,ÜNAL Seher Panik bozukluğunda bölgesel beyin kan akımı değişikliklerinin Tc99m-HMPAO SPECT ile değerlendirilmesi. , 2002, ss.89 - 97.
AMA	Eren İ,Tükel M,Polat A,KARAMAN R,ÜNAL S Panik bozukluğunda bölgesel beyin kan akımı değişikliklerinin Tc99m-HMPAO SPECT ile değerlendirilmesi. . 2002; 89 - 97.
Vancouver	Eren İ,Tükel M,Polat A,KARAMAN R,ÜNAL S Panik bozukluğunda bölgesel beyin kan akımı değişikliklerinin Tc99m-HMPAO SPECT ile değerlendirilmesi. . 2002; 89 - 97.
IEEE	Eren İ,Tükel M,Polat A,KARAMAN R,ÜNAL S "Panik bozukluğunda bölgesel beyin kan akımı değişikliklerinin Tc99m-HMPAO SPECT ile değerlendirilmesi." , ss.89 - 97, 2002.
ISNAD	Eren, İbrahim vd. "Panik bozukluğunda bölgesel beyin kan akımı değişikliklerinin Tc99m-HMPAO SPECT ile değerlendirilmesi". (2002), 89-97.

APA	Eren İ, Tükel M, Polat A, KARAMAN R, ÜNAL S (2002). Panik bozukluğunda bölgesel beyin kan akımı değişikliklerinin Tc99m-HMPAO SPECT ile değerlendirilmesi. Türk Psikiyatri Dergisi, 13(2), 89 - 97.
Chicago	Eren İbrahim,Tükel Mehmet Raşit,Polat Aslıhan,KARAMAN Remzi,ÜNAL Seher Panik bozukluğunda bölgesel beyin kan akımı değişikliklerinin Tc99m-HMPAO SPECT ile değerlendirilmesi. Türk Psikiyatri Dergisi 13, no.2 (2002): 89 - 97.
MLA	Eren İbrahim,Tükel Mehmet Raşit,Polat Aslıhan,KARAMAN Remzi,ÜNAL Seher Panik bozukluğunda bölgesel beyin kan akımı değişikliklerinin Tc99m-HMPAO SPECT ile değerlendirilmesi. Türk Psikiyatri Dergisi, vol.13, no.2, 2002, ss.89 - 97.
AMA	Eren İ,Tükel M,Polat A,KARAMAN R,ÜNAL S Panik bozukluğunda bölgesel beyin kan akımı değişikliklerinin Tc99m-HMPAO SPECT ile değerlendirilmesi. Türk Psikiyatri Dergisi. 2002; 13(2): 89 - 97.
Vancouver	Eren İ,Tükel M,Polat A,KARAMAN R,ÜNAL S Panik bozukluğunda bölgesel beyin kan akımı değişikliklerinin Tc99m-HMPAO SPECT ile değerlendirilmesi. Türk Psikiyatri Dergisi. 2002; 13(2): 89 - 97.
IEEE	Eren İ,Tükel M,Polat A,KARAMAN R,ÜNAL S "Panik bozukluğunda bölgesel beyin kan akımı değişikliklerinin Tc99m-HMPAO SPECT ile değerlendirilmesi." Türk Psikiyatri Dergisi, 13, ss.89 - 97, 2002.
ISNAD	Eren, İbrahim vd. "Panik bozukluğunda bölgesel beyin kan akımı değişikliklerinin Tc99m-HMPAO SPECT ile değerlendirilmesi". Türk Psikiyatri Dergisi 13/2 (2002), 89-97.