Yıl: 2016 Cilt: 51 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 22 - 34 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

İzmir'de liseye devam eden ergenlerin sağlık davranışları

Öz:
Amaç: : Bu kesitsel çalışmada, İzmir liselerinde okuyan gençlerin kendileri tarafından ifade edilen sağlıkla ilgili davranışlarının sıklığı ile cinsiyete ve sınıflara göre farklılıklarını saptamak amaçlanmıştır.Gereç ve Yöntemler: Örneklem seçimi için katmanlı küme yöntemi kullanıldı. Araştırmaya İzmir ilinde 22 liseye devam eden 2 296 öğrenci katıldı. Araştırmada veri toplama aracı olarak "Health Behaviour in School-aged Children Study-2009/2010" çok uluslu araştırmasının soru formundan alınan ve ergenlerin internet kullanım davranışlarını belirlemek amacıyla araştırmacılar tarafından geliştirilen sorular kullanıldı. İstatistiksel değerlendirmelerde ki-kare testi, Cramer's V katsayısı yöntemiyle korelasyon testi kullanıldı. Bulgular: Araştırmamızda İzmir'de lise öğrencileri arasında sigara deneme %33,8, son 30 günde sigara içme %26,3, son 30 günde düzenli sigara içme %14,9, alkollü bir içki deneme %54,1, son 30 günde alkollü bir içki içme %38,4, sarhoş olma %31,6, yeterli fiziksel etkinlik yapma %10,9, uzun süre televizyon izleme %59,9, uzun süre internet kullanımı %72,8, düzenli kahvaltı yapma %48,1, yeterli meyve tüketme %36,2, yeterli sebze tüketme %14,1, sık şeker ya da çikolata tüketme %31,3 ve sık gazlı içecek tüketme %18, zorbalığa uğrama %30,3, zorbalık yapma sıklığı %29,9 ve kavgaya karışma %41 oranında saptandı.Çıkarımlar: Bu sonuçlar ülkemizde "Ergen Dostu Sağlık Hizmetleri" nin yaygınlaştırılması gerektiğini, hekimlerin her başvurularında ergenleri sağlıkla ilişkili davranışları açısından değerlendirmelerinin önemli olduğunu ve okullarda ilkokul yıllarından başlamak üzere sağlığı geliştirme yaklaşımının benimsendiği müdahale programlarına gereksinim olduğunu düşündürmektedir
Anahtar Kelime:

Konular: Pediatri

Health behaviors in high school students in İzmir, Turkey

Öz:
Aim: The aim of this cross-sectional study was to determine the prevalence of the self reported health behaviors and differences in these behaviors by gender and grades in high school adolescents in İzmir, Turkey.Material and Methods: A stratified cluster sampling procedure was used for this cross-sectional study. The study sample included 2 296 students attending 22 high schools in Izmir. As a data collection instrument, some questions from the Health Behavior in School-aged Children Study 2009/2010 questionnnaire and questions which were developed by the researchers to understand behaviors of internet use in adolescents were used. Chi-square tests and Cramer's V statistics were used for statistical analyses. Results: Among the high school students, 33.8% experimented smoking, 26.3% smoked cigarette during the 30 days before the survey, 14.9% smoked cigarette regularly during the 30 days before the survey, 54.1% experimented drinking alcohol, 38.4% drunk alcohol during the 30 days before the survey, 31.6% got drunk, 10.9% were adequately physically active, 59.9% watched TV for a long period of time, 72.8% used internet for a long period of time, 48.1% ate breakfast regularly, 36.2% ate adequate amount of fruit, 14.1% ate adequate amount of vegetable, 31.3% ate candies and chocolate very often, 18% drunk soft drink very often, 30.3% were bullied, 29.9% bullied others and 41% involved in a physical fight.Conclusions: These results showed that "Adolescent friendly health services" should be generalized all over Turkey, physicians should evaluate each adolescent for his/her health behaviors in each visit and implementation of prevention programs which adopt a health promotion perspective is necessary begining from the elementary school
Anahtar Kelime:

Konular: Pediatri
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Pekcan H. Adolesan (Delikanlı) Sağlığı. İçinde: Güler Ç, Akın L, editör. Halk Sağlığı Temel Bilgiler. Ankara: Ha- cettepe Üniversitesi Yayınları; 2012.p.486-535.
  • Anthony D. The state of the world's children 2011-ado- lescence: an age of opportunity. NewYork: United Nati- ons Children's Fund (UNICEF); 2011.
  • World Health Organization. Health for the World's ado- lescents: a second chance in the second decade. Geneva, Switzerland: WHO Document Production Services; 2014.
  • Blum RW, Bastos FI, Kabiru CW, Le LC. Adolescent health in the 21st century. Lancet 2012; 379: 1567-8. [CrossRef ]
  • Michaud PA, Ambresin AE, Catalano RF, Diers J, Patton GC. Adolescent Health. In: Detels R, Gulliford M, Karim QA, Tan CC editors. Oxford Textbook of Global Pub- lic Health. 6th ed. NewYork: Oxford University Press; 2015.p.1359-70. [CrossRef ]
  • DuRant RH, Smith JA, Kreiter SR, Krowchuk DP. The re- lationship between early age of onset of initial substan- ce use and engaging in multiple health risk behaviours among young adolescents. Arch Pediatr Adolesc Med 1999; 153: 286-91. [CrossRef ]
  • Kipping RR, Campbell RM, MacArthur GJ, Gunnell DJ, Hickman M. Multiple risk behaviour in adolescence. J Public Health 2012; 34: i1-i2. [CrossRef ]
  • Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. 2013 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. Ankara: Elma Tek- nik Basım Matbaacılık; 2014.p.18.
  • Currie C, Zanotti C, Morgan A. Social determinants of health and well-being among young people. Health Be- haviour in School-aged Children (HBSC) study: interna- tional report from the 2009/2010 survey. Copenhagen: WHO Regional Office for Europe, (Health Policy for Children and Adolescents, No. 6); 2012.
  • Erguder T, Çakır B, Aslan D, Warren C W, Jones NR, Asma S. Evaluation of the use of Global Youth Tobacco Survey (GYTS) data for developing evidence-based tobacco control policies in Turkey. BMC Public Health, 2008; 8: 4. [CrossRef]
  • Arslan HN, Terzi Ö, Dabak Ş, Pekşen Y. Substance, ciga- rette and alcohol use among high school students in the provincial center of Samsun, Turkey. Erciyes Medical J 2012; 34: 79-84. [CrossRef ]
  • Evren C, Evren B, Bozkurt M. Tobacco use among 10th grade students in Istanbul and related variables. Asian J Psychiatr 2014; 8: 69-75. [CrossRef ]
  • Akdur R. Gençlerde sigara salgını. Sigara veya Sağ- lık Sempozyumu- 2009, Ankara, 2009. http://www. ssuk.org.tr/content.php?haber_id=602 (Erişim tarihi: 07.09.2015).
  • Ercan O, Alikaşifoğlu M, Erginöz E, et al. İstanbul lise gençlerinde riskli davranışların sıklığı ve cinsiyete göre dağılımı Cerrahpaşa Gençlik Sağlığı Araştırması 2000. Türk Pediatr Arş 2001; 36: 199-211.
  • Çelik P, Esen A, Yorgancıoğlu A, Şen FS, Topçu F. Manisa ilinde lise öğrencilerinin sigaraya karşı tutumları. Toraks Dergisi 2000; 1: 61-6.
  • Güler N, Güler G, Ulusoy H, Bekar M. Lise öğrencileri arasında sigara, alkol kullanımı ve intihar düşüncesi sık- lığı. Cumhuriyet Tıp Dergisi 2009; 31: 340-5.
  • Aras S, Semin S, Gunay T, Orcin E, Ozan S. Sexual Attitu- des and Risk Taking Behaviors of High School Students in Turkey. J Sch Health 2007; 77: 359-66. [CrossRef ]
  • Doğan DG, Ulukol B. Ergenlerin sigara içmesini etkile- yen faktörler ve sigara karşıtı iki eğitim modelinin etkin- liği. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2010; 17: 179-85.
  • Özbay H, Göka E, Mavili Aktaş A, et al. Ergenlerde sigara, alkol ve madde kullanımının benlik imajı, depresyon ve anksiyete ölçümleri ile ilişkileri. Düşünen Adam 1991; 4: 53-8.
  • Palanci Y, Saka G, Tanrikulu AC, Acemoğlu H. Cigarette use frequency and the affecting factors in primary and high school students in Diyarbakir. Tuberk Toraks 2009; 57: 136-44.
  • Kaya F, Bilgin H, Singer MI. Contributing factors to agg- ressive behaviors in high school students in Turkey. J Sch Nurs 2012; 28: 56-69. [CrossRef ]
  • Kann L, Kinchen S, Shanklin SL, et al. Youth risk behavior surveillance-United States, 2013. MMWR Surveill Summ 2014; 63: 1-168.
  • Breslau N, Peterson EL. Smoking cessation in young adults: age at initiation of cigarette smoking and other suspected influences. Am J Public Health 1996; 86: 214- 20. [CrossRef ]
  • Kaestle CE. Age of smoking milestones: Longitudinal in- consistencies and recanting. J Adol Health 2015; 56: 382- 8. [CrossRef ]
  • WHO Study Group on Tobacco Product Regulation (Tob- Reg). Advisory note: waterpipe tobacco smoking: health effects, research needs and recommended actions by re- gulators - 2nd ed. Geneva: World Health Organization; 2015.
  • Ülger Z, Acar C, Torun P. Türkiye'de Okullarda Alkol Kul- lanımı Konusunda Yapılan Araştırmalar Yeterli mi? Ad- dicta: Turkish J Addictions 2015; 2: 85-112. [CrossRef ]
  • Ortabag T, Ozdemir S, Bakir, B, Tosun N. Health promo- tion and risk behaviors among adolescents in Turkey. J Sch Nurs 2011; 27: 304-15. [CrossRef ]
  • Kandel DB, Logan JA. Patterns of drug use from adoles- cence to young adulthood: I. Periods of risk for initiation, continued use, and discontinuation. Am J Public Health 1984; 74: 660-6. [CrossRef ]
  • Currie C, gabhainn SN, Godeau E. Inequalities in yo- ung people's health. Health Behaviour in School-aged Children (HBSC) study: international report from the 2005/2006 survey. Copenhagen: WHO Regional Office for Europe, (Health Policy for Children and Adolescents, No 5); 2008.
  • Sağlık Bakanlığı Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Bes- lenme ve Diyetetik Bölümü, Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi. Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştır- ması 2010: Beslenme Durumu ve Alışkanlıklarının De- ğerlendirilmesi Sonuç Raporu. Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayın No: 931; 2014.
  • Koyuncu T, Unsal A, Arslantas D. Assessment of internet addiction and loneliness in secondary and high school students. J Pak Med Assoc 2014; 64: 998-1002.
  • 32-Baltacı G, Ersoy G, Karaağaoğlu N ve ark. Ergenlerde Sağlıklı Beslenme, Hareketli Yaşam. Ankara: Sinem Mat- baacılık; 2006.
  • Ercan O, Alikaşifoğlu M, Erginöz E ve ark. Okul çağındaki çocukların sağlık davranışları araştırması (HBSC) Türkiye 2006 raporu. İstanbul: Galenos yayınevi; 2009.
  • Haug E, Rasmussen M, Samdal Oet al. Overweight in school-aged children and its relationship with demog- raphic and lifestyle factors: results from the WHO- Collaborative Health Behaviour in School-aged Children (HBSC) study. International Journal of Public Health 2009; 54: 167-79. [CrossRef ]
  • Fleming LC, Jacobsen KH. Bullying among middle-scho- ol students in low and middle income countries. Health Promot Int 2010; 25: 73-84. [CrossRef ]
  • Alikasifoglu M, Erginoz E, Ercan O, Uysal O, Albayrak- Kaymak D. Bullying behaviours and psychosocial health: results from a cross-sectional survey among high scho- ol students in Istanbul, Turkey. Eur J Pediatr 2007; 166: 1253-60. [CrossRef ]
  • Alikasifoglu M, Erginoz E, Ercan O, Uysal O, Kaymak DA, Ilter O. Violent behaviour among Turkish high school students and correlates of physical fighting. Eur J Public Health 2004; 14: 173-7. [CrossRef ]
  • Erginoz E, Alikasifoglu M, Ercan O, et al. The Role of Paren- tal, School, and Peer Factors in Adolescent Bullying Invol- vement Results From the Turkish HBSC 2005/2006 Study. Asia Pac J Public Health 2015; 27: NP1591-603. [CrossRef ]
  • Ozcan S, Ergin A, Saatci E, Bozdemir N, Kurdak H. The prevalen- ce of risky behaviors related to violence in high school students in a southern city, Turkey. Coll Antropol 2008; 32: 1053-8.
APA Çavdar S, SÜMER E, ELİAÇIK K, ARSLAN A, KOYUN B, KORKMAZ N, KANIK M, ERGİNÖZ E, ERCAN O, ALİKAŞİFOĞLU M (2016). İzmir'de liseye devam eden ergenlerin sağlık davranışları. , 22 - 34.
Chicago Çavdar Sabanur,SÜMER Esin Çetinkaya,ELİAÇIK Kayı,ARSLAN Aslıhan,KOYUN Begüm,KORKMAZ Nurhan,KANIK MUHAMMET ALİ,ERGİNÖZ Ethem,ERCAN OYA,ALİKAŞİFOĞLU Müjgan İzmir'de liseye devam eden ergenlerin sağlık davranışları. (2016): 22 - 34.
MLA Çavdar Sabanur,SÜMER Esin Çetinkaya,ELİAÇIK Kayı,ARSLAN Aslıhan,KOYUN Begüm,KORKMAZ Nurhan,KANIK MUHAMMET ALİ,ERGİNÖZ Ethem,ERCAN OYA,ALİKAŞİFOĞLU Müjgan İzmir'de liseye devam eden ergenlerin sağlık davranışları. , 2016, ss.22 - 34.
AMA Çavdar S,SÜMER E,ELİAÇIK K,ARSLAN A,KOYUN B,KORKMAZ N,KANIK M,ERGİNÖZ E,ERCAN O,ALİKAŞİFOĞLU M İzmir'de liseye devam eden ergenlerin sağlık davranışları. . 2016; 22 - 34.
Vancouver Çavdar S,SÜMER E,ELİAÇIK K,ARSLAN A,KOYUN B,KORKMAZ N,KANIK M,ERGİNÖZ E,ERCAN O,ALİKAŞİFOĞLU M İzmir'de liseye devam eden ergenlerin sağlık davranışları. . 2016; 22 - 34.
IEEE Çavdar S,SÜMER E,ELİAÇIK K,ARSLAN A,KOYUN B,KORKMAZ N,KANIK M,ERGİNÖZ E,ERCAN O,ALİKAŞİFOĞLU M "İzmir'de liseye devam eden ergenlerin sağlık davranışları." , ss.22 - 34, 2016.
ISNAD Çavdar, Sabanur vd. "İzmir'de liseye devam eden ergenlerin sağlık davranışları". (2016), 22-34.
APA Çavdar S, SÜMER E, ELİAÇIK K, ARSLAN A, KOYUN B, KORKMAZ N, KANIK M, ERGİNÖZ E, ERCAN O, ALİKAŞİFOĞLU M (2016). İzmir'de liseye devam eden ergenlerin sağlık davranışları. Türk Pediatri Arşivi, 51(1), 22 - 34.
Chicago Çavdar Sabanur,SÜMER Esin Çetinkaya,ELİAÇIK Kayı,ARSLAN Aslıhan,KOYUN Begüm,KORKMAZ Nurhan,KANIK MUHAMMET ALİ,ERGİNÖZ Ethem,ERCAN OYA,ALİKAŞİFOĞLU Müjgan İzmir'de liseye devam eden ergenlerin sağlık davranışları. Türk Pediatri Arşivi 51, no.1 (2016): 22 - 34.
MLA Çavdar Sabanur,SÜMER Esin Çetinkaya,ELİAÇIK Kayı,ARSLAN Aslıhan,KOYUN Begüm,KORKMAZ Nurhan,KANIK MUHAMMET ALİ,ERGİNÖZ Ethem,ERCAN OYA,ALİKAŞİFOĞLU Müjgan İzmir'de liseye devam eden ergenlerin sağlık davranışları. Türk Pediatri Arşivi, vol.51, no.1, 2016, ss.22 - 34.
AMA Çavdar S,SÜMER E,ELİAÇIK K,ARSLAN A,KOYUN B,KORKMAZ N,KANIK M,ERGİNÖZ E,ERCAN O,ALİKAŞİFOĞLU M İzmir'de liseye devam eden ergenlerin sağlık davranışları. Türk Pediatri Arşivi. 2016; 51(1): 22 - 34.
Vancouver Çavdar S,SÜMER E,ELİAÇIK K,ARSLAN A,KOYUN B,KORKMAZ N,KANIK M,ERGİNÖZ E,ERCAN O,ALİKAŞİFOĞLU M İzmir'de liseye devam eden ergenlerin sağlık davranışları. Türk Pediatri Arşivi. 2016; 51(1): 22 - 34.
IEEE Çavdar S,SÜMER E,ELİAÇIK K,ARSLAN A,KOYUN B,KORKMAZ N,KANIK M,ERGİNÖZ E,ERCAN O,ALİKAŞİFOĞLU M "İzmir'de liseye devam eden ergenlerin sağlık davranışları." Türk Pediatri Arşivi, 51, ss.22 - 34, 2016.
ISNAD Çavdar, Sabanur vd. "İzmir'de liseye devam eden ergenlerin sağlık davranışları". Türk Pediatri Arşivi 51/1 (2016), 22-34.