OKUL ÖNCESİ EĞİTİMİ ÖĞRETMENLERİNİN ETKİNLİKLERDE KULLANDIKLARI RESİMLİ ÖYKÜ KİTAPLARININ KARAKTER EĞİTİMİ AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl: 2016 Cilt: 45 Sayı: 209 Sayfa Aralığı: 208 - 222 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

OKUL ÖNCESİ EĞİTİMİ ÖĞRETMENLERİNİN ETKİNLİKLERDE KULLANDIKLARI RESİMLİ ÖYKÜ KİTAPLARININ KARAKTER EĞİTİMİ AÇISINDAN İNCELENMESİ

Öz:
Bu araştırma okul öncesi eğitimi öğretmenlerinin eğitim etkinliklerinde kullandıkları resimli öykü kitaplarının karakter eğitimi açısından incelenmesi amacıyla yapılan tarama modelinde bir çalışmadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak "Öğretmenlerin Karakter Eğitimine İlişkin Görüş ve Uygulamalarını Belirleme Formu" ve "Resimli Öykü Kitaplarındaki Değerleri İçeren Kontrol Listesi" kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini, 2013-2014 eğitim-öğretim yılında Ankara'da resmi anaokullarında görevli 245 öğretmen ile bu öğretmenlerin eğitim etkinliklerinde en sık kullandıkları 100 resimli öykü kitabı oluşturmuştur.Araştırmada incelenen resimli öykü kitaplarının 69'unun yerli yazarlara, 31'inin ise yabancı yazarlara ait olduğu saptanmıştır. Kitaplarda kontrol listesinde yer alan değerlere 742 kez yer verildiği; bu değerlerin 536'sının okul öncesi dönem çocuklarına yönelik, 206'sının ise genel değerleri içerdiği; okul öncesi dönem çocuklarına yönelik olarak; öğrenme, araştırma, mutluluk, nezaket/kibarlık değerlerine yüksek oranda; başarı, saygı, liderlik, barış/uzlaşı, doğayı ve çevreyi sevme ile tutumluluk değerlerine ise düşük oranda yer verildiği; genel değerlere yönelik olarak; yardımseverlik, özeleştiri, samimiyet değerlerinin yüksek oranda; güç, fedakârlık, eşitlik, öz saygı, adalet, vefa ve vatanseverlik değerlerine ise düşük oranda yer verildiği anlaşılmıştır. Karakter eğitimine yönelik resimli öykü kitaplarının artırılması ve kitaplarda daha farklı çeşitte değere yer verilmesi önerilebilir.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Eğitim, Özel

A STUDY OF PICTURE STORY BOOKS USED BY PRESCHOOL TEACHERS IN CLASS ACTIVITIES IN TERMS OF CHARACTER EDUCATION

Öz:
This descriptive study investigated the use of picture story books by preschool teachers in educational activities with regard to character education. The instruments of the study were the "Record Form for the Applications and Opinions of the Preschool Teachers about the Character Education" and "Values Check List for the Picture Story Books." The sample of the study was 245 teachers employed in public preschools in Ankara, Turkey under the Ministry of National Education during the 2013-2014 school year. The corpus analyzed was comprised of 100 picture story books that were most commonly used by the participating teachers. Sixty one of them were written by local writers while 31 of them were from foreign writers. It's stated that investigated 69 books belong to local writers while 31 books belong to foreign writers. The analysis revealed that the books included 742 values, of which 536 address preschool children while 206 included general values. Analysis further revealed that while learning, researching, happiness, kindness values appeared in books for preschool children with high frequency; success, respect, leadership, peace, caring for nature and prudence were less frequent ly included values. Of the general values, helpfulness, self-criticism, sincerity were frequently included in the books. In contrast, power, self-sacrifice, equality, self-esteem, justice, fidelity and patriotism were less frequently used. In light of the results, it is recommended that the number and the variety of picture story books aiming at character education be increased and more values be included in picture story books.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Eğitim, Özel
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akıncı, A. (2001). Din eğitiminde etkili bir yöntem: Hikaye. İstanbul: Feza Gazetecilik.
  • Akyol, T. (2012). Resimli çocuk kitaplarında yer alan değerlerin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Alpöge, G. (2011). Okul öncesinde değer eğitimi. İstanbul: Bilgi.
  • Beil, B. (2003). İyi çocuk, zor çocuk.(C. Yorulmaz, Çev.). Ankara: Arkadaş Yayınları.
  • Bulach, C.R. & Butler J.D. (2002). The occurence of behaviors associated with sixteen character values. Journal of Humanistic Counseling, Education and Development, 41(2), 200-214.
  • Character Education Partnership (2010). Eleven Principles new, 2010.
  • Crick, R. E. D. (2010, Mayıs). Farklı kavramlar mı, madalyonun iki değişik yüzü mü? (Çev. Yayın Komisyonu) Değerler Eğitimi Konferansında sunulmuş bildiri. İstanbul, EDAM.
  • Court, D. & Rosental, E. (2007). Values embodied in children's literatüre used in early childhood education in Israeli state schools. Early Childhood Education Journal, 34(6),407-414.
  • Çatalcalı Soyer, A. (2009). Okul öncesi dönem çocuk hikâye kitapları: stereo tipler ve Kimlikler. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1),13-27.
  • Çengel, Y. (2010, Mayıs). Özlü sözlerle güvenli bir gelecek için insani değerler. Değerler Eğitimi Konferansında sunulmuş bildiri. İstanbul, EDAM.
  • Dirican, R. (2013). 3-6 yaş grubu çocuklarına yönelik yayımlanan resimli hikaye kitaplarının bazı temel değerler açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Durmuş, A. (2010, Mayıs). EDAM karakter eğitimi modeli. Değerler Eğitimi Konferansında su- nulmuş bildiri. İstanbul, EDAM.
  • Ekşi, H. (2008). Karakter eğitimi, A. Durmuş (Ed.). Kara tahtayı aşmak, öğrenci merkezli öğretmenlik. İstanbul: Edam Eğitim Kitaplığı.
  • Gönen, M., Uzmen, S. ve Çakman, H. (1995, Mayıs). Türkiye'de resimli çocuk kitaplarının fizik, içerik ve resimlendirme yönünden incelenmesi. Okul Öncesi Eğitimi Yaygınlaştırma Seminerinde sunulmuş bildiri, YA-PA, Ankara.
  • Gönen, M. ve Veziroğlu, M. (2013). Çocuk edebiyatının genel hedefleri. M. Gönen (Ed.). Çocuk edebiyatı içinde (s. 1-12). Ankara: Eğiten Kitap.
  • Gülay, H. (2009). Okul öncesi dönemde akran ilişkileri. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(22), 82-93.
  • Işıtan, S. (2005). Resimli çocuk kitaplarının benlik kavramıyla ilgili konuları içermesi yönünden incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Işıtan, S. (2014). Caillou çizgi film karakteri ile ilgili Türkçe resimli öykü kitaplarının biçimsel ve içerik özelliklerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 13(1), 191-204. 14.10.2014 tarihinde http://ilkogretim-online.org.tr sayfasından erişilmiştir.
  • Karatay, H. (2011). Karakter eğitiminde edebi eserlerin kullanımı. Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of TurkishorTurkic Volume, 6(1), 1398-1412.
  • Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel.
  • Keskinoğlu, M. Ş. (2008). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerine uygulanan mesnevi temelli değerler eğitimi programının ahlaki olgunluğa ve saldırganlık eğilimine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Linter, T. (2011). Using "Exceptional" children's literatüre topromote character education in ele- mentary social studies classrooms.The Social Studies, 102(5), 200-203.
  • Oktay, A. (1999). Yaşamın sihirli yılları: okul öncesi dönem. İstanbul: Epsilon.
  • Parker, K. L. & Ackerman, B. E. (2007). Character education in literature-based instruction. Fa- culty Publications and Presentations, Paper 33, 1-3. 23.06.2014 tarihinde http://digital- commons.liberty.edu/educ_fac_pubs/33 sayfasından erişilmiştir.
  • Sever, S. (2002) Çocuk kitaplarına yansıtılan şiddet (Milli Eğitim Temel Yasası ve Çocuk Hakları- na Dair Sözleşme bağlamında bir değerlendirme). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 35, 1-2.
  • Singh, M. & Lu, M. (2003).Exploring the function of heroes and heroines in children's literatüre from around the world. 30.06.2014 tarihinde http://www.ericdigests.org/2004-1/hero- es.htm sayfasından erişilmiştir.
  • Tarkoçin, S., Berktaş, D. ve Uyanık Balat, G. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin sınıf içi etkinliklerde çocuklarla olan iletişimlerinde kullandıkları değerlerin incelenmesi. Pegem Journal of Education & Instruction, 3(2), 37-49.
  • TBMM (2007).Çocuklar ve gençler arasında artan şiddet eğilimleri ile okullarda Yaşanan şiddet olaylarını araştırma komisyonu raporu. Ankara. 21.03.2014 tarihinde http://www.tdk. gov.tr/index.php?option=com_bilimsanat&arama=kelime&guid= TDK.GTS.53bcf73e- c02a64.53968115 sayfasından ulaşılmıştır.
  • Tosunoğlu, M. ve Kayadibi, N. (2006, Ekim). Türkiye'de 2000-2005 yılları arasında devlet tarafından yayımlanmış çocuk kitaplarının biçim ve içerik analizi. 2. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumunda sunulmuş bildiri, Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Tunca, N. ve Sağlam, M. (2013). İlköğretim öğretmenlerine yönelik mesleki değerler ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, (uluslararası e-dergi),3(1), 139-164.
  • Tür, G. ve Turla, A. (1999). Okul öncesinde çocuk, edebiyat ve kitap. İstanbul: YA-PA.
  • Uzmen, S. ve Mağden, D. (2002). Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden altı yaş çocukları- nın prososyal davranışlarının resimli çocuk kitapları ile desteklenmesi. Marmara Üniver- sitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 15,193-212. 37-46.
  • Yağcı, Y. (2007). Çocuk ve gençlerin kitaba ulaşmasındaki köprüler. Türk Kütüphaneciliği, 21(1), 62-71.
  • Yıldırım, K. (2009). Türk sınıf öğretmenlerinin değerler eğitimine ilişkin deneyimleri: fenomolojik bir yaklaşım. Eğitim Araştırmaları-Eurasian Journal of Educational Research, 35, 165-184.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Zhang, C. &Morrison, J. W. (2010). Imparting cultural values to chinese children through litera- türe, IJEC, 42, 7-26.
APA TURAN F, Ulutas I (2016). OKUL ÖNCESİ EĞİTİMİ ÖĞRETMENLERİNİN ETKİNLİKLERDE KULLANDIKLARI RESİMLİ ÖYKÜ KİTAPLARININ KARAKTER EĞİTİMİ AÇISINDAN İNCELENMESİ. , 208 - 222.
Chicago TURAN Fethi,Ulutas Ilkay OKUL ÖNCESİ EĞİTİMİ ÖĞRETMENLERİNİN ETKİNLİKLERDE KULLANDIKLARI RESİMLİ ÖYKÜ KİTAPLARININ KARAKTER EĞİTİMİ AÇISINDAN İNCELENMESİ. (2016): 208 - 222.
MLA TURAN Fethi,Ulutas Ilkay OKUL ÖNCESİ EĞİTİMİ ÖĞRETMENLERİNİN ETKİNLİKLERDE KULLANDIKLARI RESİMLİ ÖYKÜ KİTAPLARININ KARAKTER EĞİTİMİ AÇISINDAN İNCELENMESİ. , 2016, ss.208 - 222.
AMA TURAN F,Ulutas I OKUL ÖNCESİ EĞİTİMİ ÖĞRETMENLERİNİN ETKİNLİKLERDE KULLANDIKLARI RESİMLİ ÖYKÜ KİTAPLARININ KARAKTER EĞİTİMİ AÇISINDAN İNCELENMESİ. . 2016; 208 - 222.
Vancouver TURAN F,Ulutas I OKUL ÖNCESİ EĞİTİMİ ÖĞRETMENLERİNİN ETKİNLİKLERDE KULLANDIKLARI RESİMLİ ÖYKÜ KİTAPLARININ KARAKTER EĞİTİMİ AÇISINDAN İNCELENMESİ. . 2016; 208 - 222.
IEEE TURAN F,Ulutas I "OKUL ÖNCESİ EĞİTİMİ ÖĞRETMENLERİNİN ETKİNLİKLERDE KULLANDIKLARI RESİMLİ ÖYKÜ KİTAPLARININ KARAKTER EĞİTİMİ AÇISINDAN İNCELENMESİ." , ss.208 - 222, 2016.
ISNAD TURAN, Fethi - Ulutas, Ilkay. "OKUL ÖNCESİ EĞİTİMİ ÖĞRETMENLERİNİN ETKİNLİKLERDE KULLANDIKLARI RESİMLİ ÖYKÜ KİTAPLARININ KARAKTER EĞİTİMİ AÇISINDAN İNCELENMESİ". (2016), 208-222.
APA TURAN F, Ulutas I (2016). OKUL ÖNCESİ EĞİTİMİ ÖĞRETMENLERİNİN ETKİNLİKLERDE KULLANDIKLARI RESİMLİ ÖYKÜ KİTAPLARININ KARAKTER EĞİTİMİ AÇISINDAN İNCELENMESİ. Milli Eğitim, 45(209), 208 - 222.
Chicago TURAN Fethi,Ulutas Ilkay OKUL ÖNCESİ EĞİTİMİ ÖĞRETMENLERİNİN ETKİNLİKLERDE KULLANDIKLARI RESİMLİ ÖYKÜ KİTAPLARININ KARAKTER EĞİTİMİ AÇISINDAN İNCELENMESİ. Milli Eğitim 45, no.209 (2016): 208 - 222.
MLA TURAN Fethi,Ulutas Ilkay OKUL ÖNCESİ EĞİTİMİ ÖĞRETMENLERİNİN ETKİNLİKLERDE KULLANDIKLARI RESİMLİ ÖYKÜ KİTAPLARININ KARAKTER EĞİTİMİ AÇISINDAN İNCELENMESİ. Milli Eğitim, vol.45, no.209, 2016, ss.208 - 222.
AMA TURAN F,Ulutas I OKUL ÖNCESİ EĞİTİMİ ÖĞRETMENLERİNİN ETKİNLİKLERDE KULLANDIKLARI RESİMLİ ÖYKÜ KİTAPLARININ KARAKTER EĞİTİMİ AÇISINDAN İNCELENMESİ. Milli Eğitim. 2016; 45(209): 208 - 222.
Vancouver TURAN F,Ulutas I OKUL ÖNCESİ EĞİTİMİ ÖĞRETMENLERİNİN ETKİNLİKLERDE KULLANDIKLARI RESİMLİ ÖYKÜ KİTAPLARININ KARAKTER EĞİTİMİ AÇISINDAN İNCELENMESİ. Milli Eğitim. 2016; 45(209): 208 - 222.
IEEE TURAN F,Ulutas I "OKUL ÖNCESİ EĞİTİMİ ÖĞRETMENLERİNİN ETKİNLİKLERDE KULLANDIKLARI RESİMLİ ÖYKÜ KİTAPLARININ KARAKTER EĞİTİMİ AÇISINDAN İNCELENMESİ." Milli Eğitim, 45, ss.208 - 222, 2016.
ISNAD TURAN, Fethi - Ulutas, Ilkay. "OKUL ÖNCESİ EĞİTİMİ ÖĞRETMENLERİNİN ETKİNLİKLERDE KULLANDIKLARI RESİMLİ ÖYKÜ KİTAPLARININ KARAKTER EĞİTİMİ AÇISINDAN İNCELENMESİ". Milli Eğitim 45/209 (2016), 208-222.