Üniversite Öğrencilerinin Cinsiyet Rolleri Tutumları ve Atıl- ganlık Düzeylerinin Bazı Demografik Özelliklere Göre İncelen- mesi

DÜŞMEZ, İhsan; YAYCI, LEVENT

Üniversite Öğrencilerinin Cinsiyet Rolleri Tutumları ve Atıl- ganlık Düzeylerinin Bazı Demografik Özelliklere Göre İncelen- mesi

Levent YAYCI, (Giresun Üniversitesi, Giresun, Türkiye)

İhsan DÜŞMEZ (Giresun Üniversitesi, Giresun, Türkiye)

Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi

1 0

Yıl: 2016 Cilt: 18 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 34 - 62 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Üniversite Öğrencilerinin Cinsiyet Rolleri Tutumları ve Atıl- ganlık Düzeylerinin Bazı Demografik Özelliklere Göre İncelen- mesi

Öz:

Bu çalışma, üniversite öğrencilerinde toplumsal cinsiyet rolü tutumları ile atılganlık düzeyi ve bazı demografik özellikleri arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Giresun Üniversitesi'nde öğrenim gören 207'si kız, 108'i erkek olmak üzere toplam 315 öğrenci araştırma grubunu oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak Toplumsal Cinsiyet Rolleri Tutum Ölçeği, Rathus Atılganlık Envanteri ve araştırmacılar tarafından hazırlanan SosyoDemografik Bilgi Formu kullanılmıştır. İstatistiksel analiz olarak t testi, Anova, korelasyon ve nokta korelasyon kullanılmış, manidarlık düzeyi 0.05 olarak kabul edilmiştir. Araştırmaya katılan kız öğrencilerin cinsiyet rolü toplam puanları bakımından erkek öğrencilere göre daha fazla eşitlikçi olduğu belirlenmiştir. Öğrencilerin cinsiyet rolleri tutumları ile atılganlık düzeyleri arasında ilişki bulunmamıştır. Öğrencilerin cinsiyet rolleri alt boyutlarından bazıları ile atılganlık düzeyleri arasında ilişki bulunmuştur. Öğrencilerin demografik özelliklerinden bazıları ile cinsiyet rolleri tutumları ve atılganlık düzeyleri arasında ilişkiler bulunmuştur. Bulgular literatür çerçevesinde yorumlanmıştır.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Hemşirelik Psikoloji Davranış Bilimleri

Examining of Assertiveness Level and Gender Roles Attitude of University Students According to Some Demographic Character- istics

Öz:

This study has been conducted in order to determine the relationship between the gender roles attitudes and assertiveness levels of the university students and some demographic characteristics. The research group was composed of totally 315 students, 207 of them female and 108 of them male students, studying at Giresun University. Gender Roles Attitude Scale, Rathus Assertiveness Schedule and Socio-demographic Information Form, prepared by the researches, have been used as data collection tools in the research. T-test, Anova, correlation and point correlation was used as statistical analysis and the significance level was accepted as 0.05. It was specified that the female students, participating in the research are more egalitarian than the male students in terms of their gender roles scores. Any relationship was not found between the gender roles attitudes of the students and their assertiveness levels. A relationship was found between some sub-dimensions of gender roles of the students and their assertiveness levels. It was found that there are relationships between some demographic characteristics of the students and gender roles attitudes and assertiveness levels. The findings were interpreted within the framework of the literature.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Hemşirelik Psikoloji Davranış Bilimleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Abay, A.R. ve Demir, S.A. (2014). Belli parametrelere göre kuşaklararası sosyal değişme (Aile değerleri üzerine bir karşılaştırma). Akademik İncelemeler Dergisi (Journal of Academic Inquiries), 9 (1), 125-151.
Alberti, R. ve Emmons, M. (2002). Atılganlık Hakkınızı Kullanın (Çev. S. Katlan). Ankara. Hyb Yayınları.
Akın, A. (2007). Toplumsal cinsiyet (gender) ayırımcılığı ve sağlık. Toplum Hekimliği Bülteni, 26 (2), 1-9.
Akın, A. ve Demirel, S. (2003). Toplumsal cinsiyet kavramı ve sağlığa etkileri. C. Ü. Tıp Fakültesi Dergisi, 25(4), 73-82.
Akın A., Özvarış Ş. B. (2006). "Kadın Sağlığı, Üreme Sağlığı ve Aile Planlaması" Halk Sağlığı Temel Bilgiler içinde Ç. Güler, L. Akın-, (Eds). Hacettepe Üniversitesi Yayınları, Ankara. 188-314.
Arslantaş, H., Adana, F., Şahbaz, M. (2013). Lise öğrencilerinin atılganlık düzeyle- rinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 21(2), 76-84.
Aydın, B. (1991). Cinsiyet ve cinsiyet rolleri açısından atılganlık seviyesinin incelenmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilim- leri Dergisi, 3(3), 25-36.
Bem, S. L. (1981). Gender schema theory: A cognitiveaccount of sextyping. Psycho- logical Review, 88, 354-364.
Bem, S. L. (1993). The Lenses of Gender: Transforming the Debate on Sexual Ine- quality, New Haven: Yale University Press.
Bhasin, K. (2003). Toplumsal Cinsiyet "Bize Yüklenen Roller". İstanbul: Kadın- larla Dayanışma Vakfı Yayınları. 1-5.
Brown, L. (1994). Subversive Dialogs. New York: Basic Books
Burger, J.M. (2006). Kişilik (Çev. İ.D. Erguvan Sarıoğlu). İstanbul: Kaknüs Yayın- ları
Çetinkaya, S. K. (2013). Üniversite öğrencilerinin şiddet eğilimlerinin ve toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumlarının incelenmesi. Nesne Psikoloji Dergisi (NPD), 1(2), 21-43.
Deniz, E. (1997). Üniversite öğrencilerinin cinsiyet ve kültürel farklara dayalı atılganlıkları üzerinde bir atılganlık eğitimi denemesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Konya.
Damarlı, Ö. (2006). Ergenlerde toplumsal cinsiyet rolleri bağlanma stilleri ve benlik kavramı arasındaki İlişkiler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara
Davis, S.& Greenstein, T.N. (2004). Cross-nationalvariations in thedivision of household labor. Journal of Marriage and the Family, 66, 1260-1271.
Eskin, M. (2003). Self-reported assertiveness in swedish and turkish adolescents: A cross-cultural comparison. Scandinavian Journal of Psychology, 44: 7-12.
Franzoi, S. L. (2008). Social Psychology (5th ed.). New York: McGraw-Hill.
Gary N. Powell, G.N. and Butterfield, D.A. (1979). The "Good Manager": Mascu- lineor Androgynous?. The Academy of Management Journal, 22(2), 395- 403
Güler, R. (2011). Hemşirelik öğrencilerinin benlik saygısı ve atılganlık düzeyleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi. Lefkoşa.
Güneri, B.F. (2003). Reklam ve Biz. İzmir: Dokuz Eylül Yayınları
Helvacıoğlu, F. (1996). Ders Kitaplarında Cinsiyetçilik 1928-1995. İstanbul: Kaynak Yayınları
Hill, J. R.,Song, L. and West, R. E. (2009). Social learning theory and web-based learning environments: A review of research and discussion of ımplica- tions., The Amer. Jrnl. Of Distance Education, 23: 1-16.
Hui, P.,Ang, R. andColleen, W.(1994). A cross-cultural perspective on models of psychological androgyny. Journal of Social Psychology, 134(3), 391-393.
Kabaklı, L. Ç. (2003). Türk ailesinde karar mekanizması ve kadının rolü. Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Sa- karya.
Kağıtçıbaşı, Ç., Kansu, A. (1991). Cinsiyet Rollerinin Sosyalleşmesi ve Aile Dina- miği: Kuşaklararası Bir Karşılaştırma. T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Aile Yazıları 3, 5(3), 79-93.
Kalaycı, Ş.(2008). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, 3. Baskı, Asil Yayın Dağıtım, Ankara.
Karagözoğlu, Ş., Kahve, E., Koç, Ö., Adamişoğlu, D. (2008). Self esteem and asser- tiveness of Final year Turkish university students. Nurse Education Today, 28(5), 641-649.
Karasar, N. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemi. (23. Basım). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Kaya, Z. (2001). Meslek lisesi öğrencilerinin atılganlık ve sürekli kaygı düzeylerinin karşılaştırılması üzerine bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Te- zi. Dokuz Eylül Üniversitesi. İzmir
Kaya, F.Ş. ve Uysal, V. (2015). Günümüzde dindarlık ve toplumsal cinsiyet rolü algıları üstüne bir araştırma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(36), 646-662.
Kuzgun, Y. ve Sevim, A. S. (2004). Kadınların çalışmasına karşı tutum ve dini yönelim arasındaki ilişki. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37 (1), 14-27.
Marh, H.W.and Byrne, B.M. (1991). The Differentiated Additive Androgyny Model: Relations between Masculinity, Femininity and Multiple Di- mensions of Self-Concept. Journal of Personality and Social Psychology, 61(5), 811-828.
Onur, N. (2006). Lise öğrencilerinin bağlanma stilleri ile atılganlık düzeyleri arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Eğitim Bilimleri En- stitüsü. Marmara Üniversitesi. İstanbul
Özbulak, B., Aypay, A., Aypay, A. (2011). Ortaöğretim öğrencilerinin problem çözme ve atılganlık becerilerinin bazı değişkenlerle ilişkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (36), 77-93.
Özcan, A. (2006). Hemşire-Hasta İlişkisi ve İletişim. 2. Baskı. Ankara
Özvarış, Ş.B. (2008). Toplumsal cinsiyet, kadın ve sağlık. Hacettepe Tıp Dergisi. 39:168-174.
Pınar, G.,Taşkın, L. ve Eroğlu, K. (2008). Başkent Üniversitesi Öğrenci Yurdu'nda kalan gençlerin toplumsal cinsiyet rol kalıplarına ilişkin tutumları. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 47-57.
Rathus, S.A., (1973). 30-Item schedule for assesing assertive behavior. Behavior Therapy, 4.
Rathus, S.A. &Nevite, J.S., (1977). Concurrent validity of the population, Behav- ior Therapy, 8.
Seçgin, F. ve Tural, A. (2011). Sınıf öğretmenliği bölümü öğretmen adaylarının toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları. e-Journal of New World Sci- ences Academy, 6(4), 2446-2458.
Toraman, S. Ö. (2009). Bilim sanat merkezlerine devam eden ve etmeyen ilköğretim 12 yaş çocuklarının saldırganlık, atılganlık, çekingenlik ve mizah özellikle- rinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
UNESCO Bangkok (2007). Strong Foundations for Gender Equality in Early Childhood Careand Education, 1-12, http://unesdoc.unesco.org/images/0016/001611/161195eo.pdf Online:14 Şubat 2016
United Nations Statistics Division (UN) (2014). Millennium Development Goals: Special edition for the58th session of the Commission on the Status of Women. NewYork http://mdgs.un.org/unsd/mdg/Resources/Static/Products/Progress2014/Gender%20C hart%202014.pdf Online: 10.01.2016
Üstün, B. (1995). Hemşirelerin atılganlık ve tükenmişlik düzeyleri. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
Voltan, N. (1980). Rathus Atılganlık Envanteri geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Dergisi, 10, 3-25.
Williams, E.,Barlow, R. (2003). Anger Control Training. Part 4 Techniques & Sup- plemetary Programmes. UK: Speechmark Publishing Ltd.
Williams, J. E. and Bennett, S. M. (1979). Sex trait stereotypes in France, Germany and Norway. Journal Of Cross Cultural Psychology, 10(2), 133-156.
Wolffensperger J., (1991). Engendered structure, giddens and the conceptualiza- tion of gender. K. Davis, M. Leijenaar& J. Oldersma (eds.), The Gender of Power, London, SagePubl. Ltd.
Yılmaz, E. ve Sünbül, A.M. (2009). Üniversite öğrencilerine yönelik girişimcilik ölçeğinin geliştirilmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21, 196-203.
Yoder, J.(2003). Women and gender: Transforming psychology (2nd ed.). Upper Saddle River, NJ:Prentice Hall.
Zeyneloğlu, S. ve Terzioğlu, F. (2011). Toplumsal cinsiyet rolleri tutum ölçeğinin geliştirilmesi ve psikometrik özellikleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 409-420.

APA	YAYCI L, DÜŞMEZ İ (2016). Üniversite Öğrencilerinin Cinsiyet Rolleri Tutumları ve Atıl- ganlık Düzeylerinin Bazı Demografik Özelliklere Göre İncelen- mesi. , 34 - 62.
Chicago	YAYCI LEVENT,DÜŞMEZ İhsan Üniversite Öğrencilerinin Cinsiyet Rolleri Tutumları ve Atıl- ganlık Düzeylerinin Bazı Demografik Özelliklere Göre İncelen- mesi. (2016): 34 - 62.
MLA	YAYCI LEVENT,DÜŞMEZ İhsan Üniversite Öğrencilerinin Cinsiyet Rolleri Tutumları ve Atıl- ganlık Düzeylerinin Bazı Demografik Özelliklere Göre İncelen- mesi. , 2016, ss.34 - 62.
AMA	YAYCI L,DÜŞMEZ İ Üniversite Öğrencilerinin Cinsiyet Rolleri Tutumları ve Atıl- ganlık Düzeylerinin Bazı Demografik Özelliklere Göre İncelen- mesi. . 2016; 34 - 62.
Vancouver	YAYCI L,DÜŞMEZ İ Üniversite Öğrencilerinin Cinsiyet Rolleri Tutumları ve Atıl- ganlık Düzeylerinin Bazı Demografik Özelliklere Göre İncelen- mesi. . 2016; 34 - 62.
IEEE	YAYCI L,DÜŞMEZ İ "Üniversite Öğrencilerinin Cinsiyet Rolleri Tutumları ve Atıl- ganlık Düzeylerinin Bazı Demografik Özelliklere Göre İncelen- mesi." , ss.34 - 62, 2016.
ISNAD	YAYCI, LEVENT - DÜŞMEZ, İhsan. "Üniversite Öğrencilerinin Cinsiyet Rolleri Tutumları ve Atıl- ganlık Düzeylerinin Bazı Demografik Özelliklere Göre İncelen- mesi". (2016), 34-62.

APA	YAYCI L, DÜŞMEZ İ (2016). Üniversite Öğrencilerinin Cinsiyet Rolleri Tutumları ve Atıl- ganlık Düzeylerinin Bazı Demografik Özelliklere Göre İncelen- mesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 34 - 62.
Chicago	YAYCI LEVENT,DÜŞMEZ İhsan Üniversite Öğrencilerinin Cinsiyet Rolleri Tutumları ve Atıl- ganlık Düzeylerinin Bazı Demografik Özelliklere Göre İncelen- mesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 18, no.1 (2016): 34 - 62.
MLA	YAYCI LEVENT,DÜŞMEZ İhsan Üniversite Öğrencilerinin Cinsiyet Rolleri Tutumları ve Atıl- ganlık Düzeylerinin Bazı Demografik Özelliklere Göre İncelen- mesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.18, no.1, 2016, ss.34 - 62.
AMA	YAYCI L,DÜŞMEZ İ Üniversite Öğrencilerinin Cinsiyet Rolleri Tutumları ve Atıl- ganlık Düzeylerinin Bazı Demografik Özelliklere Göre İncelen- mesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2016; 18(1): 34 - 62.
Vancouver	YAYCI L,DÜŞMEZ İ Üniversite Öğrencilerinin Cinsiyet Rolleri Tutumları ve Atıl- ganlık Düzeylerinin Bazı Demografik Özelliklere Göre İncelen- mesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2016; 18(1): 34 - 62.
IEEE	YAYCI L,DÜŞMEZ İ "Üniversite Öğrencilerinin Cinsiyet Rolleri Tutumları ve Atıl- ganlık Düzeylerinin Bazı Demografik Özelliklere Göre İncelen- mesi." Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, ss.34 - 62, 2016.
ISNAD	YAYCI, LEVENT - DÜŞMEZ, İhsan. "Üniversite Öğrencilerinin Cinsiyet Rolleri Tutumları ve Atıl- ganlık Düzeylerinin Bazı Demografik Özelliklere Göre İncelen- mesi". Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 18/1 (2016), 34-62.