Multiple Sklerozda Depresyon ve Anksiyete

Bayram, Şenol; KÖLE, İsmail Hasan; KILINÇEL, Şenay; ALTINIŞIK, İdris; KILIÇ AYDIN, Naciye; ŞEN, Nuran; EKER, Salih Saygın; GÜRBÜZ GENÇ, Şengül

Multiple Sklerozda Depresyon ve Anksiyete

Nuran ŞEN, (Uludağ Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Bursa, Türkiye)

Şengül GÜRBÜZ GENÇ, (Uludağ Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Bursa, Türkiye)

Naciye KILIÇ AYDIN, (Uludağ Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Bursa, Türkiye)

Oğuzhan KILINÇEL, (Uludağ Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Bursa, Türkiye)

İdris ALTINIŞIK, (Uludağ Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Bursa, Türkiye)

Şenay KILINÇEL, (Uludağ Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Bursa, Türkiye)

İsmail Hasan KÖLE, (Uludağ Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Bursa, Türkiye)

Salih Saygın EKER (Uludağ Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Bursa, Türkiye)

Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi

6 0

Yıl: 2015 Cilt: 41 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 73 - 77 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Multiple Sklerozda Depresyon ve Anksiyete

Öz:

Bu çalışmamızda Multiple Skleroz (MS) hastalarında depresyon ve anksiyete belirtilerinin sıklığı, Genişletilmiş Özürlülük Durum Skalası (EDSS) değerleri, hastalık süresi, atak sayısı ve sosyodemografik faktörlerle olan ilişkisi incelenmiştir. Çalışmanın araştırma grubunu 50 MS hastası oluşturmuştur. Araştırmanın verileri, Genişletilmiş Özürlülük Durum Skalası (EDSS,ExpandedDisabilityStatusScala), Hamilton Anksiyete Derecelendirme Ölçeği (HAM-A), Hamilton depresyon derecelendirme ölçeği (HAM-D) ve sosyodemografik veri ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Çalışmamızda MS hastalarında sosyodemografik faktörlerin depresyon ve anksiyete açısından anlamlı bir risk oluşturmadığı görülmüştür. Hastaların HAM-D toplam ölçek puanı ile EDSS ölçek skoru (r=0,738; p<0,001), hastalık süresi (yıl) (r=0,332; p=0,019) ve atak sayısı (r=0,511; p<0,001) arasında istatistiksel olarak anlamlı korelasyon vardı. HAM-A toplam ölçek puanı ile EDSS ölçek skoru arasında anlamlı korelasyon (r=0,306; p=0,031) varken hastalık süresi (yıl) ve atak sayısı arasında anlamlı ilişki yoktu. Bu bulgular değerlendirildiğinde MS hastalarında depresyon ve anksiyetenin hastalığın seyrinde etkili olduğu söylenebilir

Anahtar Kelime:

Konular: Psikoloji Psikiyatri

Depression and Anxiety in Multiple Sclerosis

Öz:

In this study it's analysed the frequency of the symptoms of anxiety and depression in MS patients, the relation with the duration of disease, EDSS values, numbers of attacks and sociodemographic factors. 50 MS patients were included in the study. The datas of research were collected by using Expanded Disability Status Scala, Hamilton Anxiety Rating Scale, Hamilton Depression Rating Scale and Sociodemographic Data Scale.It was seen that sociodemographic factors of MS patients didn't create significant risk in terms of depression and anxiety. It was detected that there were correlations between HAM-D total score and EDSS score (r=0,738; p<0,001), duration of disease (year) (r=0,332; p=0,019) and numbers of attacks (r=0,511; p<0,001). While there was a positive correlation between HAM-A total score and EDSS score (r=0,306; p=0,031), it wasn't detectedthesamecorrelationbetweenduration of diseaseandnumbers of attacks. Inconclusion, it seemsthatdepressionandanxietyareeffective in process of Multiple Sclerosis

Anahtar Kelime:

Konular: Psikoloji Psikiyatri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Aronson KJ. Quality of life amongpersonswithmultiplesclerosi- sandtheircaregivers.Neurology 1997; 74-80.
Yüksel N.Demans, Multiple Skleroz, Parkinson Hastalığı ve Edinsel Bağışıklık Yetmezliği Sendromunda İzlenen Nöropsi- kiyatrik belirtiler. Klinik Psikiyatri 2002; 5:151-159.
Garland EJ, Zis AP.MultipleSclerosisandaffectivedisorders. Can J Psychiatry 1991;36:112-117.
Minden SL.Schiffer RB.Affectivedisorders in multiplesclero- sispresentingtopsychiatrichospitals. J ClinPsychiatry 1997; 58; 297-308.
Gordon Sf, Duguette P, Antel JP. Inflamatorydemyelinatingdi- seases of centralnervoussystem.In: Neurology in clinicalpracti- ce, 2nd ednBradlej WG, Daroff DB, FenichelGM, Marsden CD(eds). ButterWortHeinemann, USA, P.1307-1343,1996.
Feinstein A, Feinstein K. Depressionassociatedwithmultiplesc- lerosislookingbeyonddiagnosistosymptomexpression. J Affect Digord 2001; 66:193-198.
A.Giardono. Anxietyanddepression in multiplesclerosispati- entsarounddiagnosis. Journal of the Neuroligical Sciences 2011; 307:86-91.
U. Emre. Multiple Skleroz ve Psikiyatrik Hastalıklar. Düşünen Adam 2003;16(1)s: 53-56. 9. İrkeç C, Işık E: Multiple Skleroz. Organik Psikiyatri(ed) Işık E. Ankara 1998; 219-248.
Polman CH, Reingold SC, Banwell B, Clanet M, Cohen JA, Filippi M, Fujihara K, Havrdova E, Hutchinson M, Kappos L, Lublin FD, Montalban X, O'Connor P: Diagnosticcriteriafor- multiplesclerosis: 2010 revisionstothe McDonald criteria. Ann Neurol 2011 Feb;69 (2):292-302.
Kurtzke JF. Ratingneurologicimpairment in multiplesclerosis: an expandeddisabilitystatusscale (EDSS). Neurology 1983; 33: 1444-1452.
Kearns NP, Cruickshank CA, McGuigan KJ ve ark. A compari- son of depressionratingscales. Br J Psychiatry, 1982;141:45-49.
Hamilton M. Theassessment of anxietystatesbyrating. Br J Med Psychol 1959;32:50-55.
Yazıcı MK, Demir B, Tanrıverdi N ve ark. Hamilton Anksiyete Değerlendirme Ölçeği, değerlendiriciler arası güvenirlik ve ge- çerlilik çalışması. Turk Psikiyatri Derg 1998; 9:114-7.
Hamilton M. A ratingscalefordepression. J Neurol Neurosurg Psychiatry 1960; 23:56-62.
Akdemir A, Örsel S, Dağ İ, ve ark. Hamilton Depresyon Dere celendirme Ölçeği'nin geçerliği, güvenilirliği ve klinikte kulla- nımı. Psikiyatri Psikoloji Psikofarmakoloji Dergisi 1996; 4:251-9.
Aksel Siva ve TurkMultipl Skleroz Çalışma Grubu. Edirne şehir merkezinde MS prevelans çalışması. 39. Ulusal Noroloji Kongresi program ve bildiri özet kitabı 2003;248.
Barclay L, Lie D. International panel revises McDonald diag- nosticcriteriaformultiplesclerosis. AnnNeurol 2005; 58:840-846.
Azzimondi G, Stracciari A, RinaldiR ,D'Alessandro R, Pazzag- lia P. Multiplesclerosiswithverylateonset: report of sixcasesand- review of theliterature. EurNeuro 1994; 134:332-336.
Kehler MD, Hadjistavropoulos HD. Is healthanxiety a signifi- cant problem forindividualswithmultiplesclerosis? J BehavMed 2009;32(2):150-61.
Brİnnum H, Stenager E, Stenager EN, Koch-Henriksen N. Suicideamong Daneswithmultiplesclerosis. J Neurol Neurosurg Psychiatry 2005;76:1457-9.
Pakenham KI. Adjustmenttomultiplesclerosis: Application of a stressandcoping model. Health Psychol 1999;18:383-92.
Gulick EE. Correlatesamongquality of life amongpersonswith- multiplesclerosis. Nurs Res 1997;46:305-11.
Feinstein A, Roy P, Lobaugh N, Feinstein K, O'Connor P, Black S. Structuralbrainabnormalities in multiplesclerosispati- entswithmajordepression. Neurology 2004; 62:586-90.
Raison CL, Capuron L, Miller AH. Cytokinessingtheblues: inflammationandthepathogenesis of depression. TrendsImmu- nol 2006; 27:24-31.
Gottberg K, Enorsson U, Fredrikson S, vonKoch L. A popula- tion-basedstudy of depressivesymptoms in multiplesclerosis in Stockholm Country: Associationwithfunctioningand sense of coherence J NeurolNeurogous Psychiatry 2007;78:60-5.
Feinstein A. Multiplesclerosis, depressionandsuicide. BMJ, 1997; 315 (7110):691-692.
Turner AP, Williams RM, Bowen JD, Kivlahan DR, Haselkorn JK. Suicidalideation in multiplesclerosis. Arch Phys Med Re- habil 2006; 87:1073-8.
Noy S, Achiron A, Gabbay U, Barak Y, Rotstein Z, Laor N, and Sarova-Pinhas I. A New Approachto Affective Symptoms in Relapsing-Remitting Multiple Sclerosis Comprehensive Psychiatry, Vol. 36, No. 5 (September/October) 1995: pp 390- 395.
Korostil M, Feinstein A. Anxietydisordersandtheirclinicalcorre- lates in multiplesclerosispatients. Mult Scler 2007;13:67-72.
Beiske AG, Svensson E, Sandanger I, Czujko B, Pedersen ED, Aarseth JH, et al. Depressionandanxietyamongstmultiplesclero- sispatients. Eur J Neurol 2008;15(3):239-45. Tanık N. ve ark. MultiplSkleroz'da Tedavi, Özürlülük ve Depresyon Arasındaki İlişki, Nöropsikiyatri Arşivi 2012; 49:300-303.
Minden SL, Schiffer RB. Affectivedisorders in multiplesclero- sis. Arch Neurol 1990; 47:97-104.
Galeazzi GM, Ferrari S, Giaroli G, Mackinnon A. Psychiatric- disordersanddepression in multiplesclerosisoutpatients: Impact of disabilityand interferon beta therapy. NeurolSci 2005; 26:255-62.
Whitlock FA, Siskind MM. Depression as a majorsymptom of multiplesclerosis. J Neurol Neurosurg Psychiatry 1980; 43:861- 865.
Iwasaki Y, Iwamoto K, Igarashi O, Kiyozuka T, Aoyagi J, Hirano K, Sato R, Kawase Y, Iwasa Y, Ikeda K. Depression in multiplsclerosis. Acta Neurol Scand 2005;111:209.
Mendes MF, Tilbery CP, Balsimelli S, Moreira MA, Barão- Cruz AM. Depression in relapsing-remittingmultiplesclerosis. Arq Neuropsiquiatr 2003; 61:591-595.
Bilgi E. ve ark., Multipl Sklerozlu Hastalarda Depresyon ve Kognitif Fonksiyon Bozukluğu Sıklığının Belirlenmesi, Türk Nöroloji Dergisi 2013; 19:11-4.
Janssens AC, Buljevac D, vanDoorn PA, van der Meché FG, Polman CH, Passchier J, et al. Prediction of anxietyanddistress- followingdiagnosis of multiplesclerosis: a two- yearlongitudinalstudy. Mult Scler 2006; 12:794-801.

APA	ŞEN N, GÜRBÜZ GENÇ Ş, KILIÇ AYDIN N, Bayram Ş, ALTINIŞIK İ, KILINÇEL Ş, KÖLE İ, EKER S (2015). Multiple Sklerozda Depresyon ve Anksiyete. , 73 - 77.
Chicago	ŞEN Nuran,GÜRBÜZ GENÇ Şengül,KILIÇ AYDIN Naciye,Bayram Şenol,ALTINIŞIK İdris,KILINÇEL Şenay,KÖLE İsmail Hasan,EKER Salih Saygın Multiple Sklerozda Depresyon ve Anksiyete. (2015): 73 - 77.
MLA	ŞEN Nuran,GÜRBÜZ GENÇ Şengül,KILIÇ AYDIN Naciye,Bayram Şenol,ALTINIŞIK İdris,KILINÇEL Şenay,KÖLE İsmail Hasan,EKER Salih Saygın Multiple Sklerozda Depresyon ve Anksiyete. , 2015, ss.73 - 77.
AMA	ŞEN N,GÜRBÜZ GENÇ Ş,KILIÇ AYDIN N,Bayram Ş,ALTINIŞIK İ,KILINÇEL Ş,KÖLE İ,EKER S Multiple Sklerozda Depresyon ve Anksiyete. . 2015; 73 - 77.
Vancouver	ŞEN N,GÜRBÜZ GENÇ Ş,KILIÇ AYDIN N,Bayram Ş,ALTINIŞIK İ,KILINÇEL Ş,KÖLE İ,EKER S Multiple Sklerozda Depresyon ve Anksiyete. . 2015; 73 - 77.
IEEE	ŞEN N,GÜRBÜZ GENÇ Ş,KILIÇ AYDIN N,Bayram Ş,ALTINIŞIK İ,KILINÇEL Ş,KÖLE İ,EKER S "Multiple Sklerozda Depresyon ve Anksiyete." , ss.73 - 77, 2015.
ISNAD	ŞEN, Nuran vd. "Multiple Sklerozda Depresyon ve Anksiyete". (2015), 73-77.

APA	ŞEN N, GÜRBÜZ GENÇ Ş, KILIÇ AYDIN N, Bayram Ş, ALTINIŞIK İ, KILINÇEL Ş, KÖLE İ, EKER S (2015). Multiple Sklerozda Depresyon ve Anksiyete. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 41(2), 73 - 77.
Chicago	ŞEN Nuran,GÜRBÜZ GENÇ Şengül,KILIÇ AYDIN Naciye,Bayram Şenol,ALTINIŞIK İdris,KILINÇEL Şenay,KÖLE İsmail Hasan,EKER Salih Saygın Multiple Sklerozda Depresyon ve Anksiyete. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 41, no.2 (2015): 73 - 77.
MLA	ŞEN Nuran,GÜRBÜZ GENÇ Şengül,KILIÇ AYDIN Naciye,Bayram Şenol,ALTINIŞIK İdris,KILINÇEL Şenay,KÖLE İsmail Hasan,EKER Salih Saygın Multiple Sklerozda Depresyon ve Anksiyete. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, vol.41, no.2, 2015, ss.73 - 77.
AMA	ŞEN N,GÜRBÜZ GENÇ Ş,KILIÇ AYDIN N,Bayram Ş,ALTINIŞIK İ,KILINÇEL Ş,KÖLE İ,EKER S Multiple Sklerozda Depresyon ve Anksiyete. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2015; 41(2): 73 - 77.
Vancouver	ŞEN N,GÜRBÜZ GENÇ Ş,KILIÇ AYDIN N,Bayram Ş,ALTINIŞIK İ,KILINÇEL Ş,KÖLE İ,EKER S Multiple Sklerozda Depresyon ve Anksiyete. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2015; 41(2): 73 - 77.
IEEE	ŞEN N,GÜRBÜZ GENÇ Ş,KILIÇ AYDIN N,Bayram Ş,ALTINIŞIK İ,KILINÇEL Ş,KÖLE İ,EKER S "Multiple Sklerozda Depresyon ve Anksiyete." Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 41, ss.73 - 77, 2015.
ISNAD	ŞEN, Nuran vd. "Multiple Sklerozda Depresyon ve Anksiyete". Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 41/2 (2015), 73-77.